اعتبار من لایحضره الفقیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
== جایگاه == | == جایگاه == | ||
کتاب من لایحضره الفقیه شیخ صدوق دومین کتاب از کتب اربعه شیعه است. در میان کتب اربعه شیعه این کتاب از نظر اعتبار پس از کتاب کافی قرار گرفته است.<ref>نصیری، علی، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۳۹۸ش، ص۷۳.</ref> | کتاب من لایحضره الفقیه شیخ صدوق دومین کتاب از کتب اربعه شیعه است. در میان کتب اربعه شیعه این کتاب از نظر اعتبار پس از کتاب کافی قرار گرفته است.<ref>نصیری، علی، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۳۹۸ش، ص۷۳.</ref> کتاب من لایحضره الفقیه را از معتبرترین کتاب های روایی شیعه و مأخذ علمی معتبری در احکام شرعی شیعه دانسته‌اند. این کتاب که بیش از نه قرن از نگارش آن گذشته هنوز مورد توجه و رجوع عالمان شیعه قلمداد کرده‌اند.<ref>حجت، هادی، جوامع حدیثی شیعه، تهران، انتشارات سمت و دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۸ش، ص۸۸.</ref> | ||
سید بن طاووس کتاب من لایحضره الفقیه را بسیار موثق و قابل اعتماد خوانده است.<ref>سید بن طاووس، علی بن موسی، کشف المحجة لثمرة المهجة، نجف، مطبعة الحیدریة، ۱۳۷۰ق، ص۱۲۲.</ref> محدث نوری معتقد است که بنا بر تصریح اهل فن این کتاب پس از کتاب کافی صحیح‌ترین و استوارترین کتاب روایی شیعه است.<ref>نوری، حسن بن محمدتقی، خاتمة مستدرک الوسائل، قم، مؤسسة آل البیت لاحیا‌ء التراث، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۲۲۹.</ref> | |||
== اعتبار مؤلف == | == اعتبار مؤلف == | ||
شیخ صدوق (۳۰۵-۳۸۱ق) از مشهورترین فقیهان و محدثان شیعه به‌شمار رفته است.<ref>نصیری، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، ص۷۴.</ref> اعتبار شیخ صدوق از احترام و بزرگداشت او توسط عالمان و فقیهان شیعه استنباط شده است.<ref>حجت، | شیخ صدوق (۳۰۵-۳۸۱ق) از مشهورترین فقیهان و محدثان شیعه به‌شمار رفته است.<ref>نصیری، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، ص۷۴.</ref> اعتبار شیخ صدوق از احترام و بزرگداشت او توسط عالمان و فقیهان شیعه استنباط شده است.<ref>حجت، جوامع حدیثی شیعه، ص۸۰.</ref> نجاشی شیخ صدوق را فقیه بزرگ شیعه و چهره برجسته شیعه در خراسان بر می‌شمرد.<ref>نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق، ص۲۷۶.</ref> شیخ طوسی شیخ صدوق را حافظ روایات، آگاه به فقه و [[رجال]]، و حدیث‌شناس معرفی می‌کند.<ref>طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، تحقیق جواد قیومی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۵ق، ص۴۳۹.</ref> | ||
ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی، مشهور به شیخ صدوق، از علمای قرن چهارم قمری بوده است. پدر او علی بن حسین، مشهور به شیخ القمیین، از علمای قم بود. به نقل منابع، شیخ صدوق به دعای امام زمان (ع) متولد شد.<ref>شیخ طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، تحقیق عبادالله تهرانى و علی‌احمد ناصح، قم، دارالمعارف الإسلامية، ۱۴۱۱ق، ص۲۰۹.</ref> شیخ صدوق برای کسب علم در شهرهای مختلف در محضر بیش از ۲۶۰ نفر رسید.<ref>شیخ صدوق، کتاب من لایحضره الفقیه، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامى، ۱۴۱۳ق، مقدمه محقق، ج۱، ص۶.</ref> حدود ۳۰۰ اثر علمی به شیخ صدوق نسبت داده شده است. به‌جز کتاب من لایحضره الفقیه، معانی الاخبار، [[عیون اخبار الرضا|عیون اخبار الرضاء،]] الخصال، علل الشرائع و صفات الشیعة از آثار مهم او به‌شمار رفته است.<ref>حجت، جوامع حدیثی شیعه، ص۸۱-۸۳.</ref> | ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی، مشهور به شیخ صدوق، از علمای قرن چهارم قمری بوده است. پدر او علی بن حسین، مشهور به شیخ القمیین، از علمای قم بود. به نقل منابع، شیخ صدوق به دعای امام زمان (ع) متولد شد.<ref>شیخ طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، تحقیق عبادالله تهرانى و علی‌احمد ناصح، قم، دارالمعارف الإسلامية، ۱۴۱۱ق، ص۲۰۹.</ref> شیخ صدوق برای کسب علم در شهرهای مختلف در محضر بیش از ۲۶۰ نفر رسید.<ref>شیخ صدوق، کتاب من لایحضره الفقیه، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامى، ۱۴۱۳ق، مقدمه محقق، ج۱، ص۶.</ref> حدود ۳۰۰ اثر علمی به شیخ صدوق نسبت داده شده است. به‌جز کتاب من لایحضره الفقیه، معانی الاخبار، [[عیون اخبار الرضا|عیون اخبار الرضاء،]] الخصال، علل الشرائع و صفات الشیعة از آثار مهم او به‌شمار رفته است.<ref>حجت، جوامع حدیثی شیعه، ص۸۱-۸۳.</ref> | ||
نسخهٔ ۲۸ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۴۵
 | این مقاله هماکنون به دست Shamloo در حال ویرایش است. |
آیا روایات کتاب من لایحضره الفقیه معتبر است؟
| کتاب من لایحضره الفقیه | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کتاب | |
| نام‌های دیگر | من لايحضره الفقيه |
| نویسنده | شيخ صدوق |
| تاریخ نگارش | ۳۶۸ق |
| موضوع | حدیث |
| سبک | موضوعی |
| زبان | عربی |
| به تصحیح | علی‌اکبر غفاری |
| تعداد جلد | ۴ |
| قطع | وزیری |
| ترجمه به دیگر زبان‌ها | فارسی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مؤسسه نشر اسلامى |
| محل نشر | قم |
| تاریخ نشر | ۱۴۱۳ق |
| نوبت چاپ | اول |
جایگاه
کتاب من لایحضره الفقیه شیخ صدوق دومین کتاب از کتب اربعه شیعه است. در میان کتب اربعه شیعه این کتاب از نظر اعتبار پس از کتاب کافی قرار گرفته است.[۱] کتاب من لایحضره الفقیه را از معتبرترین کتاب های روایی شیعه و مأخذ علمی معتبری در احکام شرعی شیعه دانسته‌اند. این کتاب که بیش از نه قرن از نگارش آن گذشته هنوز مورد توجه و رجوع عالمان شیعه قلمداد کرده‌اند.[۲]
سید بن طاووس کتاب من لایحضره الفقیه را بسیار موثق و قابل اعتماد خوانده است.[۳] محدث نوری معتقد است که بنا بر تصریح اهل فن این کتاب پس از کتاب کافی صحیح‌ترین و استوارترین کتاب روایی شیعه است.[۴]
اعتبار مؤلف
شیخ صدوق (۳۰۵-۳۸۱ق) از مشهورترین فقیهان و محدثان شیعه به‌شمار رفته است.[۵] اعتبار شیخ صدوق از احترام و بزرگداشت او توسط عالمان و فقیهان شیعه استنباط شده است.[۶] نجاشی شیخ صدوق را فقیه بزرگ شیعه و چهره برجسته شیعه در خراسان بر می‌شمرد.[۷] شیخ طوسی شیخ صدوق را حافظ روایات، آگاه به فقه و رجال، و حدیث‌شناس معرفی می‌کند.[۸]
ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی، مشهور به شیخ صدوق، از علمای قرن چهارم قمری بوده است. پدر او علی بن حسین، مشهور به شیخ القمیین، از علمای قم بود. به نقل منابع، شیخ صدوق به دعای امام زمان (ع) متولد شد.[۹] شیخ صدوق برای کسب علم در شهرهای مختلف در محضر بیش از ۲۶۰ نفر رسید.[۱۰] حدود ۳۰۰ اثر علمی به شیخ صدوق نسبت داده شده است. به‌جز کتاب من لایحضره الفقیه، معانی الاخبار، عیون اخبار الرضاء، الخصال، علل الشرائع و صفات الشیعة از آثار مهم او به‌شمار رفته است.[۱۱]
ویژگی‌ها
شیخ صدوق کتاب من لایحضره الفقیه را در سال ۳۶۸ق در سفر خود به خراسان در شهر بلخ نگاشته است. در منطقه‌ای به نام ایلاق، بزرگی با اشاره به کتاب محمد بن زکریا رازی با نام من لایحضره الطبیب (کسی که به طبیب دسترسی ندارد) از شیخ صدوق می‌خواهد که کتابی درباره موضوعات مختلف فقه شیعه بنویسد و نام آن را من لایحضره الفقیه بگذارد تا در وقت عدم دسترسی به فقیه به آن مراجعه شود.[۱۲] کتاب من لایحضره الفقیه شامل ۴ جزء دانسته‌اند که شامل ۶۳۶ یا ۶۶۶ باب و ۵۹۹۸ حدیث است.[۱۳]
شیخ صدوق برای کتاب من لایحضره الفقیه چهار ویژگی برشمرده است:
- اینکه مطالب کتاب فتواهای فقهی او هست؛
- اینکه روایات این کتاب از نظر صدوق صحیح است؛
- اینکه صدوق محتوای کتاب خود را حجت میان خود و پروردگارش دانسته است؛
- اینکه تمام روایات این کتاب از کتاب‌های مرجع و قابل اعتماد گرفته شده است.[۱۴]
نقدها
منابع
- ↑ نصیری، علی، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۳۹۸ش، ص۷۳.
- ↑ حجت، هادی، جوامع حدیثی شیعه، تهران، انتشارات سمت و دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۸ش، ص۸۸.
- ↑ سید بن طاووس، علی بن موسی، کشف المحجة لثمرة المهجة، نجف، مطبعة الحیدریة، ۱۳۷۰ق، ص۱۲۲.
- ↑ نوری، حسن بن محمدتقی، خاتمة مستدرک الوسائل، قم، مؤسسة آل البیت لاحیا‌ء التراث، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۲۲۹.
- ↑ نصیری، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، ص۷۴.
- ↑ حجت، جوامع حدیثی شیعه، ص۸۰.
- ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق، ص۲۷۶.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، تحقیق جواد قیومی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۵ق، ص۴۳۹.
- ↑ شیخ طوسی، محمد بن حسن، الغیبه، تحقیق عبادالله تهرانى و علی‌احمد ناصح، قم، دارالمعارف الإسلامية، ۱۴۱۱ق، ص۲۰۹.
- ↑ شیخ صدوق، کتاب من لایحضره الفقیه، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامى، ۱۴۱۳ق، مقدمه محقق، ج۱، ص۶.
- ↑ حجت، جوامع حدیثی شیعه، ص۸۱-۸۳.
- ↑ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۲-۳.
- ↑ بحرانی، یوسف بن احمد، لولوة البحرین، نجف، دارالنعمان، ۱۳۸۶ق، ص۳۹۵.
- ↑ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۳.