اعتبار کتاب حلیة المتقین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
کتاب حلیه المتقین تا چه اندازه قابل استفاده است و آیا می‌توان به تمام برنامه‌های آن عمل نمود؟ | کتاب حلیه المتقین تا چه اندازه قابل استفاده است و آیا می‌توان به تمام برنامه‌های آن عمل نمود؟ | ||
{{پایان سوال}}کتاب حلیة المتقین کتابی است درباره آداب و سنن اسلامی که مجلسی آن را بر اساس روایات اهل‌بیت(ع) به زبان فارسی و برای استفاده عموم مؤمنان نوشته است. روایات | {{پایان سوال}}کتاب حلیة المتقین کتابی است درباره آداب و سنن اسلامی که روایات آن بدون ذکر سند و منبع آورده شده‌اند. علامه مجلسی آن را بر اساس روایات اهل‌بیت(ع) به زبان فارسی و برای استفاده عموم مؤمنان نوشته است. برخی محققان از باب قاعده تسامح در ادله سنن عمل به روایات چنین کتابی را جایز می‌دانند. | ||
==درباره مؤلف و کتاب== | ==درباره مؤلف و کتاب== | ||
نسخهٔ ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۰
 | این مقاله هماکنون به دست Shamloo در حال ویرایش است. |
کتاب حلیه المتقین تا چه اندازه قابل استفاده است و آیا می‌توان به تمام برنامه‌های آن عمل نمود؟
کتاب حلیة المتقین کتابی است درباره آداب و سنن اسلامی که روایات آن بدون ذکر سند و منبع آورده شده‌اند. علامه مجلسی آن را بر اساس روایات اهل‌بیت(ع) به زبان فارسی و برای استفاده عموم مؤمنان نوشته است. برخی محققان از باب قاعده تسامح در ادله سنن عمل به روایات چنین کتابی را جایز می‌دانند.
درباره مؤلف و کتاب
محمدباقر بن محمدتقی مجلسی مشهور به علامه مجلسی و مجلسی دوم از علما و محدثان بزرگ شیعه در قرن یازدهم هجری بود. علامه مجلسی عالمی برجسته و تأثیرگذار و نویسنده‌ای پرکار بود که آثار بسیاری در موضوعات مختلف و با اتکا به احادیث و اخبار ائمه اطهار(ع) نوشت. آثار مجلسی پس از او مورد استناد و رجوع دانشمندان شیعه قرار گرفت.[۱] علامه مجلسی به دلیل جایگاه علمی و دینی خود شأن والای اجتماعی و سیاسی فراوانی یافت. او از سوی شاهان صفوی، که برای اولین بار تشیع را مذهب رسمی و مبنای دینی حکومت خود قرار داده بودند، به سمت‌های بالای دینی و اجتماعی منصوب شد.[۲]
مجلسی به دلیل مرجعیت عامه‌ای که داشت برای اولین بار به طور گسترده به تألیف آثاری برای تأمین نیازهای دینی عامه مردم پرداخت. او این کتاب‌ها را بر اساس روایات ائمه اطهار(ع) در موضوعات مختلف و به زبان فارسی روان می‌نوشت. فارسی‌نویسی کتاب‌های دینی، که از قبل از دوران مجلسی و با روی کار آمدن صفویان و به تشویق آنان آغاز شده بود، در آثار فارسی مجلسی به اوج رسید.[۳] محمدتقی بهار، ادیب و شاعر معاصر، فارسی‌نویسی مجلسی را پس از نگارش بحارالانوار مهم‌ترین کار مجلسی برمی‌شمرد.[۴] برخی محققان تعداد آثار فارسی مجلسی را ۵۸ کتاب و رساله شمرده‌اند.[۵] کتاب حلیة المتقین از جمله معروف‌ترین پرخواننده‌ترین آثار فارسی مجلسی است.[۶]
ارزش کتاب
علامه مجلسی در مقدمه کتاب حلیة‌المتقین می‌گوید که این کتاب را به خواهش برخی مؤمنان برای تألیف کتابی درباره سنن و آداب نوشته است و برای گسترش نفعْ آن را به زبان فارسی نگاشته است. او می‌افزاید که مطالب کتاب را بر اساس احادیث و اخبار اهل بیت(ع) و به طریق اختصار جمع‌آوری کرده است. نکته دیگری که مجلسی در مقدمه بر آن تأکید می‌کند این است که او روایات مندرج در کتاب را از روایاتی که اسانید آن را معتبر می‌دانسته است جمع‌آوری کرده است.[۷]
مجلسی در این کتاب از آوردن سند و ذکر منبع، حتی به‌صورت اختصار، خودداری کرده است. او گاهی از منظر خود ارزش رجالی سند روایت را در حد اشاره بیان کرده است و اعتبار آن را با اصطلاحاتی چون حسن و صحیح بیان کرده است. عدم ذکر سند می‌تواند به‌عنوان ضعف استنادی در این کتاب روایی به‌حساب آید.[۸] برخی محققان از باب تسامح در ادله سنن اعتبار سندی برای عمل به روایات سنن و آداب را لازم ندانسته‌اند.[۹]
منابع
- ↑ علی نصیری، درسنامه علم حدیث، قم، مرکز نشر هاجر، ص ۱۶۹.
- ↑ حسن طارمی، علامه مجلسی، تهران، انتشارات طرح نو، ص ۱۶-۱۷.
- ↑ شاهرخ مسکوب، هویت ایرانی و زبان فارسی، تهران، نشر فرزان روز، ص ۱۲۶.
- ↑ محمدتقی بهار، سبک شناسی، انتشارات امیرکبیر، ج ۳، ص ۳۰۴.
- ↑ مهدی مهریزی و هادی ربانی، شناخت‌نامه علامه مجلسی، ج ۱، ص ۳۴-۳۶.
- ↑ محمود مهدوی دامغانی، «نگاهی به پاره‌ای از آثار فارسی علامه مجلسی»، شناخت‌نامه مجلسی، ج ۲، ص ۲۷.
- ↑ محمدباقر مجلسی، حلیة المتقین، قم، انتشارات نسیم حیات، ص ۹.
- ↑ محمود مدنی بجستانی، فرهنگ کتب حدیثی شیعه، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل انتشارات امیرکبیر،ج ۲، ۱۰۸۶.
- ↑ برای نمونه ن.ک: الشهید الاول محمد بن المکی، ذکری الشیعه فی احکام الشریعة، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، ج ۲، ص ۳۴.