الگو بودن حضرت مریم(س)

سؤال

حضرت مریم(ع) از چه جهاتی برای زنان و دختران الگو هستند؟

درگاه‌ها

حضرت مریم(س) در قرآن، نمونه و الگویی برای مومنان معرفی شده است. نام هیچ زنی جز حضرت مریم در قرآن برده نشده است. عفت و پاکدامنی، راستگویی، بنده مطیع، تطهیر شده و برگزیده زنان عالم از سوی خداوند، و تصدیق کننده کلمات خداوند، از فضایل اخلاقی حضرت مریم (س) است که در قرآن بدان تصریح شده است و از حضرت مریم الگویی برای همه زنان عالم ساخته است.

ویژگی‌های حضرت مریم(س)

در آیهٔ ۱۱ و ۱۲ سوره تحریم مریم(س) به عنوان الگو برای تمام مؤمنان معرفی شده است. در متون عرفانی،‌حضرت مریم(س) از جمله اولیاءالله و دارای مقام ولایت خاصه است. قرآن براى حضرت مريم (س) مقاماتى ارزشمند، چون اصطفا، طهارت‌ و گفتگو با فرشتگان‌ برمى‌شمارد. در اصطلاح اسلامی به کسانی که نبی و رسول نیستند اما از سوی خداوند با آنان سخن گفته می‌شود همانند حضرت مریم، به آنان محدَّث گفته می‌شود. قرآن نام مریم(س) را به عنوان یک پیغمبر نبرده است اما معجزات‌ و خوارق عادات و الهامات و القائاتی برای مریم(س) نقل می‌کند.

عفت و پاکدامنی

در دو جای قرآن خداوند به عفت و پاکدامنی حضرت مریم تصریح دارد:﴿أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا...؛ دامان خود را پاک نگه داشت.﴾ در اين آيه به مقام مريم و عظمت و احترام او و فرزندش حضرت مسيح (ع) اشاره شده است. از حضرت مریم در دو جا نقل شده است که دست بشری به من نرسیده است. از دیدگاه عرفا، کرامات مریم(س) نتیجه دوری از شهوت و غضب و غلبه بر نفسانیت و نشانه صدق او بود.

صداقت

از ویژگی‌هاى بارز مریم صداقت اوست. قرآن حضرت مریم را صدیقه معرفی می‌کند﴿وَأُمُّهُ صِدِّيقَةٌ؛ و مادرش زنى بسيار راستگو بود.﴾(مائده:۷۵) صدیقه صیغه مبالغه است به معنای بسیار راستگو. برخی آن را به معنای تصدیق‌کننده حق دانسته اند.

طهارت

مطهر بودن از خصایل حضرت مریم است. خداوند در قرآن می‌فرماید مریم را پاک و مطهر ساختیم: ﴿وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَىٰ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ؛ و [ياد كن‌] هنگامى را كه فرشتگان گفتند: «اى مريم، خداوند تو را برگزيده و پاك ساخته و تو را بر زنان جهان برترى داده است.»﴾(آل عمران:۴۲) مفسران تطهیر در آیه را به معنای عصمت گرفته‌اند. مریم(س) در اثر حفظ عفت و پاکدامنى و در اثر ارتباط با روح غیبى به مقام «مصدقین‏» و «قانتین‏» رسید.

عبادت

خداوند در قرآن به حضرت مریم دستور به عبادت می‌دهد در قرآن مریم(س) را از قانتین معرفی می‌کند که هم به معنای فرمانبردار است و هم به معنای اهل قنوت و طاعت. مفسران در شرح قانتین گفته‌اند مریم پیوسته در طاعت خدا بود. مریم (س) از نظر ايمان در سرحد اعلى قرار داشت، و به تمام كتب آسمانى و اوامر الهى مؤمن بود، و از نظر عمل پيوسته مطيع اوامر الهى بود.

مطالعهٔ بیشتر

• سیمای حضرت مریم از دیدگاه قرآن و انجیل، بتول قدیانی، قدیانی
• سیمای حضرت مریم در قرآن، زهرا مسجد جامعی، انتشارات پازینه، ۱۳۹۳.

جستار وابسته

• زنان اسوه در قرآن