الگو بودن حضرت مریم(س)

سؤال

حضرت مریم(ع) از چه جهاتی برای زنان و دختران الگو هستند؟

درگاه‌ها

یکی از الگوهایی که در مورد ارزش‌هایی مثل عفت و حیا و پاکی و طهارت برای همه جهانیان الگو می‌باشد حضرت مریم مقدس(س) است.

او کسی است که در پاکی و پاکدامنی و در طهارت و عبادت و در رسیدن به ارزش‌ها و مقام قدسی آن قدر اوج گرفت که از جانب خداوند به عنوان پرورش دهندهٔ نبوت در آن روز انتخاب شد که حضرت عیسی پیامبر الهی، خلیفه الله را در دامن خود پرورش دهد.

جهات الگو بودن حضرت مریم(س)

با مطالعه در زندگی حضرت مریم(س) و با توجه به آیات قرآنی چند نکتهٔ مهم را در حضرت مریم(س) می‌بینیم که به او لیاقتِ سروری بر زنان عالم داده شد. یکی از آن صفات عفیف بودن حضرت مریم(س) است. دیگری توکل و پناه بردن به خداوند که به ما می‌آموزد پناه بردن به حق، چه تأثیراتی در زندگی دنیوی و اخروی و هنگام مرگ انسان دارد. موضوع دیگر عبادت و بندگی خالص برای خداوند است که به او لیاقت داد تا مادر پیامبر اولوالعزم گردد و فرشتهٔ وحی بر او فرود آید و این درسی است برای بانوان عالم که با الگو پذیری از شخصیت‌هایی همچون حضرت مریم(س) سعادت دنیوی و اخروی خود و خانواده‌هایشان را تأمین نمایند. در ذیل به صورت مختصر برخی از این صفات توضیح داده می‌شود:

۱ـ عفت و پاکدامنی: در جای جای قرآن از عفت و پاکدامنی ایشان یاد شده است مانند «وَ مَرْیمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتیِ أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا؛ و مریم دختِ عمران را، همان کسی که خود را پاکدامن نگاه داشت.» و «وَ الَّتیِ أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا؛ و آن [زن را یاد کن‏] که خود را پاکدامن نگاه داشت.» بانوان امروز هم می‌توانند با الگوگیری از ایشان در جامعهٔ امروزی که پر از مسائل شهوانی است خودنگهدار بوده و دامن خود را از هرگونه آلودگی حفظ نمایند.

۲ـ راستگویی و صدیقه بودن: «مَّا الْمَسِیحُ ابْنُ مَرْیَمَ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَ أُمُّهُ صِدِّیقَه؛ مسیح، پسر مریم جز پیامبری نبود که پیش از او [نیز] پیامبرانی آمده بودند و مادرش زنی بسیار راستگو بود.»

با الهام از رفتار ایشان ما هم می‌توانیم به عنوان یک مسلمان، راستگویی که از تأکیدات مهم اسلام است جزء زندگی خود قرار دهیم.

۳ـ طهارت از هرگونه پلیدی و آلودگی‌های روحی و باطنی و ظاهری: «وَ إِذْ قَالَتِ الْمَلَئکَه یَامَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَئکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفَئکِ عَلیَ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ؛ و [یاد کن‏] هنگامی را که فرشتگان گفتند: ای مریم، خداوند تو را برگزیده و پاک ساخته و تو را بر زنان جهان برتری داده است.»

۴ـ اهل عبادت و بندگی و خضوع و خشوع در برابر خداوند متعال: «یَا مَرْیَمُ اقْنُتیِ لِرَبِّکِ وَ اسْجُدِی وَ ارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ؛ «ای مریم، فرمانبرِ پروردگار خود باش و سجده کن و با رکوع‌کنندگان رکوع نما.»

۵ـ ادب به ویژه در بیان مسائل جنسی: «قَالَتْ أَنیَ یَکُونُ لیِ غُلَامٌ وَ لَمْ یَمْسَسْنیِ بَشَرٌ وَ لَمْ أَکُ بَغِیًّا؛ گفت: «چگونه مرا پسری باشد با آنکه دست بشری به من نرسیده و بدکار نبوده‌ام؟»

۶ـ به دلیل اخلاق و فضائلی که ایشان داشتند خداوند او را به عنوان اسوه برای مردم معرفی کردند یا سبک زندگی او را الگوی خود قرار دهند.

اینها نمونه‌هایی است از فضائلی که دربارهٔ حضرت مریم بیان شده است و ما می‌توانیم با بهره‌گیری و شناخت آنها، زندگی هرچه بهتر و سعادت مندانه ای را برای خود برگزینیم، چه در زمینهٔ عبادات ایشان و چه در زمینهٔ اخلاق و رفتار اجتماعی و چه عفت و پاکدامنی ایشان یا ادب و راستگویی. و ذکر این نکته فراموش نشود که در آیهٔ ۱۱ و ۱۲ سورهٔ تحریم ایشان به عنوان الگو برای تمام مؤمنان معرفی شده‌اند نه فقط برای بانوان.

مطالعهٔ بیشتر

• جوادی آملی، عبد الله، زن در آیینهٔ جلال و جمال، تهران: نشر فرهنگی رجا، ۱۳۷۱ ش.
• فهیم کرمانی، مرتضی، زن و پیام آوری، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۴ ش.

جستار وابسته

• زنان اسوه در قرآن