حدیث «الاسلام یعلو و لایعلی علیه»: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:


== متن حدیث==
== متن حدیث==
  {{عربی بزرگ |الإسلام یَعْلوا و لایُعْلی (عَلَیه) و قال تعالی: و کلمه اللهِ هِیَ الْعُلْیا بَیانُه و جَعَلَها کلِمَه باقیه فی عَقِبِهِ|ترجمه=اسلام شأن و منزلتش والاتر و بالاتر است و چیزی با آن برابری نمی‌کند. همچنان که کلمه مبارک «الله» مافوق تمام اسامی است و بیان آن این است که خداوند این شأن و منزلت را کلمه توحید خود دانسته که همیشه باقی و پابرجاست.|منبع=<ref>ابن شهر آشوب، ابی جعفر رشیدالدین محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب(ع)، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۲۷۹.</ref>}} مضون این حدیث در [[منابع روایی]] به شکل‌های مختلف آمده است؛ عبارت، {{متن عربی|الإسلامُ یَعْلوا و لایُعْلی عَلَیه}} در تمام روایات مشترک است و در ادامه توضیحی درباره آن بیان شده است، مانند: {{متن عربی|الإسلامُ یَعْلوا و لایُعْلی عَلَیه، نَحنُ نَرِثُهُم و لایَرِثُونا|ترجمه=اسلام بالاتر از حرف‌هایی است که دیگران می‌زنند ما از آنها ارث می‌بریم (باقی خواهیم بود)؛ ولی آنها از ما ارث نمی‌برند(از بین خواهند رفت).}}<ref>نوری طبرسی، حسن، مستدرک الوسائل، قم، انتشارات آل البیت(ع) احیاء التراث، ۱۴۰۷ق، ج۱۷، ص۱۴۲.</ref>
  {{عربی بزرگ |الإسلام یَعْلوا و لایُعْلی (عَلَیه) و قال تعالی و کلمة اللهِ هِیَ الْعُلْیا بَیانُه و جَعَلَها کلِمَة باقیة فی عَقِبِهِ|ترجمه=اسلام شأن و منزلتش والاتر و بالاتر است و چیزی با آن برابری نمی‌کند. همچنان که کلمه «الله» مافوق تمام اسامی است و بیان آن این است که خداوند این شأن و منزلت را کلمه توحید خود دانسته که همیشه باقی و پابرجاست.|منبع=<ref>ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب(ع)، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۲۷۹.</ref>}} مضون این حدیث در [[منابع روایی]] به شکل‌های مختلفی آمده است؛ عبارت، {{متن عربی|الإسلامُ یَعْلوا و لایُعْلی عَلَیه}} در تمام این روایات مشترک است و در ادامه توضیحی درباره آن بیان شده است، مانند: {{متن عربی|الإسلامُ یَعْلوا و لایُعْلی عَلَیه، نَحنُ نَرِثُهُم و لایَرِثُونا|ترجمه=اسلام بالاتر از حرف‌هایی است که دیگران می‌زنند ما از آنها ارث می‌بریم (باقی خواهیم بود)؛ ولی آنها از ما ارث نمی‌برند (از بین خواهند رفت).}}<ref>نوری طبرسی، حسن، مستدرک الوسائل، قم، انتشارات آل البیت(ع) احیاء التراث، ۱۴۰۷ق، ج۱۷، ص۱۴۲.</ref>
== تفسیر==
== تفسیر==
پیامبر(ص) در این حدیث  اسلام را به‌ {{قرآن|کَلِمَه اللهِ هِیَ العُلْیا|سوره=توبه|آیه=۴۱}} تفسیر نموده‌ که در مقابل {{قرآن|کَلِمَه الّذینَ کَفَروا السُّفْلی|سوره=توبه|آیه=۴۱}} قرار دارد؛ یعنی اسلام در کنار کلمه علیا همیشه پایدار است. در حدیث دوم آن را کلمه باقیه در فرزندان و اعقاب خود قرار داده است. یعنی اسلام میراث ماندگار از زمان [[حضرت ابراهیم(ع)]] تا زمان پیامبر(ص) است. زیرا ایشان از ذریه و اعقاب حضرت ابراهیم(ع)  است که در [[قرآن]] بیان می‌نماید: {{قرآن|فی عَقِبِه|سوره=زخرف|آیه=۲۹}} و سپس این میراث در [[امامان(ع)]] باقی و ادامه یافته است. هر دو مضمون روایت، بیانگر بالا بودن و منزلت داشتن اسلام است. اسلام همانند کلمه الله که نشانه توحید است، جاودانه است و غیر اسلام مانند گفتار کفار سفلی است و باقی نخواهد ماند.
پیامبر(ص) در این حدیث، اسلام را به‌ {{قرآن|کَلِمة اللهِ هِیَ العُلْیا|سوره=توبه|آیه=۴۱}} تفسیر نموده‌ است که در مقابل آن {{قرآن|کَلِمَة الّذینَ کَفَروا السُّفْلی|سوره=توبه|آیه=۴۱}} قرار دارد؛ یعنی اسلام کلمه در کنار بالاتر بودن همیشه پایدار است.{{مدرک}} در حدیث دوم آن را کلمه باقیه در فرزندان و اعقاب خود قرار داده است. یعنی اسلام میراث ماندگار از زمان [[حضرت ابراهیم(ع)]] تا زمان پیامبر(ص) است. زیرا ایشان از ذریه و اعقاب حضرت ابراهیم(ع)  است همانگونه که در [[قرآن]] آمده است {{قرآن|فی عَقِبِه|سوره=زخرف|آیه=۲۹}} و سپس این میراث در [[امامان(ع)]] باقی و ادامه یافته است. هر دو مضمون روایت، بیانگر منزلت اسلام است.
== کاربردها==
== کاربردها==
به گفته مرتضی مطهری این حدیث از جوامع الکلم و سخنان متشابه پیامبر(ص) است که هر گروهی از علما از منظری خاص به آن نگریسته و از آن استنباط کرده‌اند. فقهای شیعه از این حدیث استنباط کرده‌اند که در مقررات اجتماعی اسلام، هیچ قانونی که نتیجه آن برتری غبرمسلمان بر مسلمان باشد وجود نداد. همچنین متکلمان با استفاده از آن می‌گویند که منطق اسلام بر هر منطقی برتری دارد و کسانی که از بعد اجتماعی به این حدیث می‌نگرند گفته‌اند که قانون اسلام از هر قانون دیگری با نیازهای بشر منطبق‌تر است.<ref>مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، ص۱۹۸-۱۹۹.</ref>  
به گفته مرتضی مطهری این حدیث از جوامع الکلم و سخنان متشابه پیامبر(ص) است که هر گروهی از علما از منظری خاص به آن نگریسته و از آن استنباط کرده‌اند. فقها از این حدیث استنباط کرده‌اند که در مقررات اجتماعی اسلام، هیچ قانونی که نتیجه آن برتری غبرمسلمان بر مسلمان باشد وجود نداد. همچنین متکلمان با استفاده از آن می‌گویند که منطق اسلام بر هر منطقی برتری دارد و کسانی که از بعد اجتماعی به این حدیث می‌نگرند گفته‌اند که قانون اسلام از هر قانون دیگری با نیازهای بشر منطبق‌تر است.<ref> مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، ص۱۹۸-۱۹۹.</ref>  
=== کاربردهای فقهی===
=== کاربردهای فقهی===



نسخهٔ ‏۱۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۰۰

سؤال

آیا عبارت «الإسلامُ یَعْلوا و لایُعْلی عَلَیه» حدیث است؟

الإسلامُ یَعْلوا و لایُعْلی عَلَیه، حدیثی که از پیامبر(ص) نقل شده است و بر اساس آن هیچ قانونی بر قانون اسلام برتری نخواهد داشت.

متن حدیث

مضون این حدیث در منابع روایی به شکل‌های مختلفی آمده است؛ عبارت، «الإسلامُ یَعْلوا و لایُعْلی عَلَیه» در تمام این روایات مشترک است و در ادامه توضیحی درباره آن بیان شده است، مانند: «الإسلامُ یَعْلوا و لایُعْلی عَلَیه، نَحنُ نَرِثُهُم و لایَرِثُونا؛ اسلام بالاتر از حرف‌هایی است که دیگران می‌زنند ما از آنها ارث می‌بریم (باقی خواهیم بود)؛ ولی آنها از ما ارث نمی‌برند (از بین خواهند رفت).»[۳]

تفسیر

پیامبر(ص) در این حدیث، اسلام را به‌ ﴿کَلِمة اللهِ هِیَ العُلْیا(توبه:۴۱) تفسیر نموده‌ است که در مقابل آن ﴿کَلِمَة الّذینَ کَفَروا السُّفْلی(توبه:۴۱) قرار دارد؛ یعنی اسلام کلمه در کنار بالاتر بودن همیشه پایدار است.[نیازمند منبع] در حدیث دوم آن را کلمه باقیه در فرزندان و اعقاب خود قرار داده است. یعنی اسلام میراث ماندگار از زمان حضرت ابراهیم(ع) تا زمان پیامبر(ص) است. زیرا ایشان از ذریه و اعقاب حضرت ابراهیم(ع) است همانگونه که در قرآن آمده است ﴿فی عَقِبِه(زخرف:۲۹) و سپس این میراث در امامان(ع) باقی و ادامه یافته است. هر دو مضمون روایت، بیانگر منزلت اسلام است.

کاربردها

به گفته مرتضی مطهری این حدیث از جوامع الکلم و سخنان متشابه پیامبر(ص) است که هر گروهی از علما از منظری خاص به آن نگریسته و از آن استنباط کرده‌اند. فقها از این حدیث استنباط کرده‌اند که در مقررات اجتماعی اسلام، هیچ قانونی که نتیجه آن برتری غبرمسلمان بر مسلمان باشد وجود نداد. همچنین متکلمان با استفاده از آن می‌گویند که منطق اسلام بر هر منطقی برتری دارد و کسانی که از بعد اجتماعی به این حدیث می‌نگرند گفته‌اند که قانون اسلام از هر قانون دیگری با نیازهای بشر منطبق‌تر است.[۴]

کاربردهای فقهی


منابع

  1. ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب(ع)، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۲۷۹.
  2. [۱]
  3. نوری طبرسی، حسن، مستدرک الوسائل، قم، انتشارات آل البیت(ع) احیاء التراث، ۱۴۰۷ق، ج۱۷، ص۱۴۲.
  4. مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، ص۱۹۸-۱۹۹.