روایت فضیلت کمک به همسر در منزل

سؤال

روایتی از جامع الاخبار نقل شده: روزی رسول خدا(ص) وارد منزل شد و در حالی که فاطمه(س) به پختن غذا مشغول بود و علی(ع) نیز عدس پاک می‌کرد … پیامبر فرمود: ای علی هر مردی که در منزل به زنش خدمت کند و ترش‌رو نباشد خداوند نام او را در دفتر شهدا می‌نویسد و …»؛ آیا سند حدیث صحیح و بدون مشکل است؟ ۲. اصل حدیث نقل شود؟

درگاه‌ها

فضیلت کمک به همسر در خانه در روایتی در دو کتاب بیان شده اما سند روایت و راویان آن ذکر نشده است. این روایت در دسته‌بندی روایی جزء روایات مرسله است؛ یعنی شخص راوی به حضور معصوم نرسیده و چگونگی دسترسی به امام(ع) را نیز بیان نکرده است.

متن روایت

متن روایت طولانی است اما به شکل خلاصه بخشی از آن ذکر می‌گردد:

«عَنْ عَلِيٍّ (ع) قَالَ دَخَلَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ ص وَ فَاطِمَةُ جَالِسَةٌ عِنْدَ الْقِدْرِ وَ أَنَا أُنَقِّي الْعَدَسَ قَالَ يَا أَبَا الْحَسَنِ قُلْتُ لَبَّيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ اسْمَعْ مِنِّي وَ مَا أَقُولُ إِلَّا مَنْ أَمَرَ رَبِّي مَا مِنْ رَجُلٍ يُعِينُ امْرَأَتَهُ فِي بَيْتِهَا إِلَّا كَانَ لَهُ بِكُلِّ شَعْرَةٍ عَلَى بَدَنِهِ عِبَادَةُ سَنَةٍ صِيَامٍ نَهَارُهَا وَ قِيَامٍ لَيْلُهَا وَ أَعْطَاهُ اللَّهُ تَعَالَى مِنَ الثَّوَابِ مِثْلَ مَا أَعْطَاهُ اللَّهُ الصَّابِرِينَ وَ دَاوُدَ النَّبِيَّ وَ يَعْقُوبَ وَ عِيسَى ع يَا عَلِيُّ مَنْ كَانَ فِي خِدْمَةِ الْعِيَالِ فِي الْبَيْتِ وَ لَمْ يَأْنَفْ كَتَبَ اللَّهُ تَعَالَى اسْمَهُ فِي دِيوَانِ الشُّهَدَاءِ وَ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ ثَوَابَ أَلْفِ شَهِيدٍ وَ كَتَبَ لَهُ بِكُلِّ قَدَمٍ ثَوَابَ حِجَّةٍ وَ عُمْرَةٍ- وَ أَعْطَاهُ اللَّهُ تَعَالَى بِكُلِّ عِرْقٍ فِي جَسَدِهِ مَدِينَةً فِي الْجَنَّةِ؛؛ از امیرالمؤمنین علی(ع) روایت شده که فرمود: پیامبر(ص) برما وارد شد، در حالی که فاطمه(س) نزد دیگ غذا نشسته بود و من نیز مشغول پاک کردن عدس بودم، پیامبر فرمود: ای اباالحسن! عرض کردم بله یا رسول الله؛ فرمود: بشنو از من که من چیزی را جز از نزد خداوند نمی‌گویم؛ مردی در خانه به همسرش کمک نمی‌کند مگر این که برای او به هر مویی که در بدنش است عبادت یک سال در حالی که روزها را روزه دارد و شب‌ها مشغول عبادت باشد و ثوابی مانند آنچه برای صابرین و داود نبی و یعقوب و عیسی است عطا خواهد شد؛ ای علی کسی که در خانه در خدمت عیال خود باشد (و از کمک کردن به او) کراهت نورزد خداوند نام او را در دیوان شهدا می‌نویسد. برای هر روز و شبش ثواب هزار شهید و برای هر قدمش ثواب حج و عمره و از هر قطره عرقش شهری در بهشت برای او بنا می‌کند.»

سند روایت

این روایت در دو کتاب روایی شیعه نقل شده اما درباره سند آن چیزی ذکر نشده است. در نقل علمای حدیث شناس این روایت از نظر سند مرسله است. مرسله روایتی است که حدیث را از معصوم(ع) در حالی نقل کند که اصلاً به حضور امام نرسیده و آن امام را ملاقات نکرده باشد و از کسانی نیست که بتواند حدیث را بدون واسطه نقل کند اعم از این که به طور کلی واسطه را ترک کرده یا آن را از روی فراموشی یا از جهت دیگری به طور مبهم و مجمل ذکر کرده باشد. بنابراین هر چند نام راویان ذکر نشده اما از باب اخلاقی بودن آن قابل اعتنا و عمل است.

مطالعه بیشتر

۱ـ بحار الانوار، علامه مجلسی، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، ج۱۰۱، ص۱۳۲.

۲ـ معجم رجال الحدیث، سید خویی، نشر مدینه العلم، ج۶، ص۸۷.