ترتیب سوره‌های قرآن توسط صحابه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا ترتیب سوره‌های قران توسط صحابه صورت گرفته است؟
آیا ترتیب سوره‌های قرآن توسط صحابه صورت گرفته است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
ترتیب سوره‌ها
بسیاری از  مفسران و دانشمندان علوم قرآنی معتقدند، ترتیب سوره‌های قرآن به اجتهاد و رأی صحابه بوده است.


اکثر مفسران و دانشمندان علوم قرآنی معتقدند که ترتیب سوره‌های قرآن به اجتهاد و رأی صحابه بوده است.
علامه طباطبایی نویسنده تفسیر المیزان، معتقد است ترتیب سوره‌ها توسط صحابه بود؛ زیرا عثمان، سوره برائت را بعد از سوره انفال قرار داد.<ref name=":0" /> همچنین  مصحف‌های قرآن در ترتیب با یکدیگر، اختلاف و مغایرت داشته‌اند، چنان‌که روایت شده، مصحف حضرت علی(ع) بر اساس نزول بوده و نخستین سورهٔ آن سورهٔ علق و سپس سورهٔ مدثر و … بوده است.<ref name=":0">طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ص۱۲۳.</ref>


علامه طباطبایی می‌گوید:
جلال الدین سیوطی از مفسران و عالمان اهل‌سنت نیز ترتیب سوره‌های قرآن را به اجتهاد صحابه دانسته و می‌گوید: «عموم علما معتقدند که ترتیب سوره‌ها به اجتهاد صحابه است».<ref>الاتقان فی علوم القرآن، ص۱۳۵.</ref>


ترتیب سوره‌ها از ناحیهٔ صحابه بوده است، چون اولاً عثمان، سورهٔ برائت را بعد از سورهٔ انفال قرار داد و ثانیاً مصاحف در ترتیب با یکدیگر، اختلاف و مغایرت داشته‌اند، چنان‌که روایت شده، مصحف حضرت علی(ع) بر اساس نزول بوده و نخستین سورهٔ آن سورهٔ علق و سپس سورهٔ مدثر و… بوده است.<ref>ر. ک. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ص۱۲۳.</ref>
در مقابل برخی معتقدند ترتیب سوره‌های قرآن، توقیفی است و پیامبر اسلام از طریق وحی، سوره‌ها را مرتب نموده و در ادامه نیز سوره‌ها بر همین اساس مرتب شدند.<ref>جمعی از محققان، علوم القرآن عند المفسرون، ص۴۵۱–۴۶۰.</ref>


جلال الدین سیوطی نیز ترتیب سوره‌های قرآن را به اجتهاد صحابه می‌داند و می‌گوید:
آیت‌الله خویی از دانشمندان شیعه، ترتیب سوره‌ها را توقیفی دانسته و معتقد است اجتهادی بودن ترتیب آیات و سوره‌ها توسط صحابه، امری اشتباه است و با کتاب، سنت، اجماع و عقل مخالف است؛ زیرا عظمت قرآن، اهمیت دادن پیامبر به حفظ و جمع آن و تلاش مسلمانان به توصیه‌ها با اجتهادی بودن ترتیب آیات و سوره‌ها به دست صحابه منافات دارد.<ref>شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ص۲۵۳–۲۵۷.</ref> قاضی ابوبکر باقلانی معتقد است مردم ترتیب آیات هر سوره به آنچه پیامبر فرموده بود، ثبت نمودند.
 
جمهور علما معتقدند که ترتیب سوره‌ها به اجتهاد صحابه است.<ref>ر. ک. الاتقان فی علوم القرآن، ص۱۳۵.</ref>
 
برخی نیز معتقدند که ترتیب سوره‌های قرآن توقیفی است و پیامبر اکرم با اشارهٔ جبرئیل سوره‌ها را مرّتب نموده و در ادامه نیز سوره‌ها بر همین اساس مرتب می‌شدند.<ref>ر. ک. جمعی از محققان، علوم القرآن عند المفسرون، ص۴۵۱–۴۶۰.</ref>
 
علامه خویی علاوه بر ترتیب آیات، ترتیب سوره‌ها را نیز توقیفی دانسته و معتقد است که اجتهادی بودن نسبت ترتیب آیات و سوره‌ها توسط صحابه، امری موهوم است و با کتاب، سنت، اجماع و عقل مخالف است؛ زیرا عظمت قرآن فی نفسه، اهتمام پیامبر گرامی به حفظ و جمع آن، تلاش و اهتمام مسلمانان به توصیه‌ها و تلاش‌های پیامبر اکرم و نیز کسب ثواب در جمع‌آوری قرآن در زمان آن حضرت، با اجتهادی بودن ترتیب آیات و سوره‌ها به دست صحابه منافات دارد.<ref>ر. ک. حسن بن علی طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ص۲۵۳–۲۵۷.</ref>
 
قاضی ابوبکر باقلانی معتقد است: امت، ترتیب آیات هر سوره و مواضع آن را از ناحیهٔ پیامبر اکرم ثبت نموده است.
 
برخی نیز معتقدند که ترتیب آیات در سوره‌ها به دستور پیامبر اکرم بوده است و چون حضرت به ثبت «بسمله» در سورهٔ برائت فرمان نداد، این سوره بدون «بسمله» رها گردید.<ref>ر. ک. الاتقان فی علوم القرآن، ص۱۹۱–۱۹۲.</ref>
{{پایان پاسخ}}


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۲۹ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۰۹

سؤال

آیا ترتیب سوره‌های قرآن توسط صحابه صورت گرفته است؟

بسیاری از مفسران و دانشمندان علوم قرآنی معتقدند، ترتیب سوره‌های قرآن به اجتهاد و رأی صحابه بوده است.

علامه طباطبایی نویسنده تفسیر المیزان، معتقد است ترتیب سوره‌ها توسط صحابه بود؛ زیرا عثمان، سوره برائت را بعد از سوره انفال قرار داد.[۱] همچنین مصحف‌های قرآن در ترتیب با یکدیگر، اختلاف و مغایرت داشته‌اند، چنان‌که روایت شده، مصحف حضرت علی(ع) بر اساس نزول بوده و نخستین سورهٔ آن سورهٔ علق و سپس سورهٔ مدثر و … بوده است.[۱]

جلال الدین سیوطی از مفسران و عالمان اهل‌سنت نیز ترتیب سوره‌های قرآن را به اجتهاد صحابه دانسته و می‌گوید: «عموم علما معتقدند که ترتیب سوره‌ها به اجتهاد صحابه است».[۲]

در مقابل برخی معتقدند ترتیب سوره‌های قرآن، توقیفی است و پیامبر اسلام از طریق وحی، سوره‌ها را مرتب نموده و در ادامه نیز سوره‌ها بر همین اساس مرتب شدند.[۳]

آیت‌الله خویی از دانشمندان شیعه، ترتیب سوره‌ها را توقیفی دانسته و معتقد است اجتهادی بودن ترتیب آیات و سوره‌ها توسط صحابه، امری اشتباه است و با کتاب، سنت، اجماع و عقل مخالف است؛ زیرا عظمت قرآن، اهمیت دادن پیامبر به حفظ و جمع آن و تلاش مسلمانان به توصیه‌ها با اجتهادی بودن ترتیب آیات و سوره‌ها به دست صحابه منافات دارد.[۴] قاضی ابوبکر باقلانی معتقد است مردم ترتیب آیات هر سوره به آنچه پیامبر فرموده بود، ثبت نمودند.

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ص۱۲۳.
  2. الاتقان فی علوم القرآن، ص۱۳۵.
  3. جمعی از محققان، علوم القرآن عند المفسرون، ص۴۵۱–۴۶۰.
  4. شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ص۲۵۳–۲۵۷.