«دنیا خانه‌ای است پوشیده از بلاها»: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
امیرالمؤمنین(ع) در حقیقت و شناخت دنیا می‌فرماید: «دنیا خانه‌ای است پوشیده از بلاها، به حیله و نیرنگ شناخته شده، نه حالات آن پایدار است و نه مردم آن از سلامت برخوردارند. حالاتش گوناگون و هر روز نوبت به یکی می‌رسد و …»
خطبه ۲۲۶ نهج‌البلاغه در برخی نسخه‌ها با شماره دیگری بیان شده است. روش این کتاب بر بیان اسناد نبوده اما محققان در کتاب‌های دیگری به بررسی اسناد این سخنان رداخته و به طور مفصل آن را بیان نموده‌اند. سند این خطبه نیز در کتاب‌های دیگر بیان شده و محمد دشتی در کتابی با این منظور تمام سندهای آن را بیان نموده است.


سپس مردم را به عبرت گرفتن از دنیا فراخوانده و می‌فرماید: «ای بندگان خدا: بدانید شما و آنان که در این دنیا زندگی می‌کنید بر همان راهی می‌روید که گذشتگان پیموده‌اند. کسانی که عمرشان بیش از عمرهای شما و خانه‌هایشان آبادتر از خانه‌های شما و آثارشان ماندگارتر از آثار شما بود، آوازهایشان خاموش شد، و…<ref>نهج البلاغه، ترجمه: دشتی، محمد، قم، مؤسسه انتشارات ائمه(ع)، اول، ۱۳۷۹هـ ش، خطبه۲۲۶، ص۴۶۲.</ref>»
==محتوای خطبه==
[[امام علی(ع)]] در حقیقت و شناخت دنیا می‌فرماید: «دنیا خانه‌ای است پوشیده از بلاها، به حیله و نیرنگ شناخته شده، نه حالات آن پایدار است و نه مردم آن از سلامت برخوردارند. حالاتش گوناگون و هر روز نوبت به یکی می‌رسد و …» سپس مردم را به عبرت گرفتن از دنیا فراخوانده و می‌فرماید: «ای بندگان خدا: بدانید شما و آنان که در این دنیا زندگی می‌کنید بر همان راهی می‌روید که گذشتگان پیموده‌اند. کسانی که عمرشان بیش از عمرهای شما و خانه‌هایشان آبادتر از خانه‌های شما و آثارشان ماندگارتر از آثار شما بود، آوازهایشان خاموش شد، و …<ref>نهج البلاغه، ترجمه: دشتی، محمد، قم، مؤسسه انتشارات ائمه(ع)، اول، ۱۳۷۹هـ ش، خطبه۲۲۶، ص۴۶۲.</ref>»


این خطبه در برخی از نهج البلاغه‌های امروزی به شماره ۲۱۷ می‌باشد ولی در ترجمه مرحوم دشتی و… خطبه ۲۲۶ نهج البلاغه است. هر چند کتاب شریف نهج البلاغه بدون سند و بدون آوردن نام‌های راویان می‌باشد ولی همین خطبه‌ها و … در کتاب‌های حدیثی دیگر با اسامی راویان آمده است و دانشمندان اسلامی هر کدام به فراخور توان خویش این اسناد را در کتاب‌های جداگانه تحت عنوان مصادر و مدارک نهج البلاغه گردآوری کرده‌اند که خود مرحوم دشتی کتابی در این خصوص نوشته و در ذیل هر خطبه، نامه و حکم. منابع دیگری را که این کلمات مولای متقیان را آورده‌اند ذکر کرده است و در ذیل این خطبه می‌نویسند، و علاوه بر نهج البلاغه در این کتاب‌ها نیز خطبه ۲۲۶ آمده است:
==سند خطبه==
این خطبه در برخی از نهج البلاغه‌های چاپ‌های متاخر، شماره ۲۱۷ است، اما در ترجمه [[محمد دشتی]] و … خطبه ۲۲۶ [[نهج‌البلاغه]] است. کتاب نهج‌البلاغه بدون سند و بدون آوردن نام‌های راویان است اما این خطبه در کتاب‌های حدیثی دیگر با اسامی راویان آمده است و دانشمندان اسلامی هر کدام با توجه به روش خویش این اسناد را در کتاب‌های جداگانه تحت عنوان مصادر و مدارک نهج البلاغه گردآوری کرده‌اند.  


۱. کتاب کنزالعمال نوشته المتقی هندی، بیروت، مؤسسه الرساله، ج۱۶، ص۲۰۱.
محمد دشتی کتابی در این خصوص نوشته و در ذیل هر [[خطبه]]، نامه و حکمت، منابع دیگری را که این کلمات را آورده‌اند ذکر کرده است و در ذیل این خطبه می‌نویسند، و علاوه بر نهج البلاغه در این کتاب‌ها نیز خطبه ۲۲۶ آمده است:


۲. تذکره الخواص نوشته ابن راوندی متوفای ۵۷۳ هـ ق، ص۱۲۲ و منهاج البراعه، ج۲، ص۳۹۲ از همان مولف.
* کتاب [[کنزالعمال]] نوشته المتقی هندی، بیروت، مؤسسه الرساله، ج۱۶، ص۲۰۱.


# حلیه الاولیا نوشته ابونعیم.
* [[تذکره الخواص]] نوشته ابن راوندی متوفای ۵۷۳ هـ ق، ص۱۲۲ و منهاج البراعه، ج۲، ص۳۹۲ از همان مولف.
# اخبار الطوال دینوری.
۵. عیون الحکم و المواعظ نوشته علی‌لیثی واسطی بی‌جا، دارالحدیث، اول، ۱۳۷۶هـ ش، ص۹۱ و ۲۵۱ با اضافات و تفاوت‌های جزئی.


۶. بحارالانوار نوشته مجلسی، بیروت، مؤسسه الوفاء دوم، ۱۴۰۳ هـ ق، ج۷۰، ص۱۱۷ و…
* [[حلیه الاولیا]] نوشته ابونعیم.


# المناقب نوشته خوارزمی.
* [[اخبار الطوال]] دینوری.
# تاریخ مدینه دمشق نوشته ابن عساکر.
۹. ارشاد القلوب نوشته حسن بن ابی الحسن دیلمی، بی‌جا، انتشارات شریف رضی، ۱۴۱۲هـ ق، ج۱، ص۳۰، ب ۴،<ref>دشتی، محمد، روش‌های تحقیق در اسناد و مدارک نهج البلاغه، قم. امام علی(ع)، اول، ۱۳۶۸هـ ش، ص۱۹۰.</ref> این خطبه به‌طور مفصل‌تر از نهج البلاغه در کتاب المناقب چنین آمده است:


موفق بن احمد خوارزمی، صاحب المناقب، از ابوالحسن علی بن احمد العاصمی، از اسماعیل بن احمد الواعظ، از پدرش از ابوالحسین ابن بشران، الورک بغداد از حسین بن صفوان، از عبدالله بن محمد بن ابی الدنیا، از علی بن حسین بن عبدالله، از عبدالله بن صالح بن مسلم العجلی از پدرش از مردی از بنی‌شیبان از مولا امیرالمؤمنین(ع)...<ref>خوارزمی، موفق؛ المناقب، قم، مؤسسه نشر اسلامی، دوم، ۱۴۱۱ هـ ق، ص۳۷۰.</ref>
* [[عیون الحکم و المواعظ]] نوشته علی‌لیثی واسطی بی‌جا، دارالحدیث، اول، ۱۳۷۶هـ ش، ص۹۱ و ۲۵۱ با اضافات و تفاوت‌های جزئی.


البته در سند دیگر به جای مردی از بنی‌شیبان آمده عبدالله بن صالح، از پدرش از امیرالمؤمنین،(ع) که ابن عساکر چنین نوشته: ابوالقاسم علی بن ابراهیم، از رشأ بن نظیف از حسن بن اسماعیل، از احمد بن مروان، از ابوقبیصه از سعید از عبدالله بن صالح العجلی، از پدرش از مولا امیرالمؤمنین(ع) : ...<ref>ابن عساکر، معروف؛ تاریخ مدینه دمشق، بی‌جا، دارالفکر، ۱۴۱۵ هـ ق، ج۴۲، ص۵۰۰،</ref>
* [[بحارالانوار]] نوشته مجلسی، بیروت، مؤسسه الوفاء دوم، ۱۴۰۳ هـ ق، ج۷۰، ص۱۱۷.


همه اینها می‌رساندکه می‌توانیم این خطبه رسا و پرمحتوا را به امیرالمؤمنین(ع) نسبت داده و به پیام‌های آن جامه عمل بپوشانیم، البته اسناد این خطبه و دیگر خطبه‌های نهج البلاغه فقط همین چند سند نیست و ما به خاطر طولانی نشدن ذکر نکردیم.
* المناقب نوشته خوارزمی.
 
* [[تاریخ مدینه دمشق]] نوشته ابن عساکر.
 
* [[ارشاد القلوب]] نوشته حسن بن ابی الحسن دیلمی، بی‌جا، انتشارات شریف رضی، ۱۴۱۲هـ ق، ج۱، ص۳۰، ب ۴،<ref>دشتی، محمد، روش‌های تحقیق در اسناد و مدارک نهج البلاغه، قم. امام علی(ع)، اول، ۱۳۶۸هـ ش، ص۱۹۰.</ref>
 
این خطبه به‌طور مفصل‌تر از نهج البلاغه در کتاب المناقب چنین آمده است:
 
موفق بن احمد خوارزمی، صاحب المناقب، از ابوالحسن علی بن احمد العاصمی، از اسماعیل بن احمد الواعظ، از پدرش از ابوالحسین ابن بشران، الورک بغداد از حسین بن صفوان، از عبدالله بن محمد بن ابی الدنیا، از علی بن حسین بن عبدالله، از عبدالله بن صالح بن مسلم العجلی از پدرش از مردی از بنی‌شیبان از مولا امیرالمؤمنین(ع) ...<ref>خوارزمی، موفق؛ المناقب، قم، مؤسسه نشر اسلامی، دوم، ۱۴۱۱ هـ ق، ص۳۷۰.</ref>
 
البته در سند دیگر به جای مردی از بنی‌شیبان آمده عبدالله بن صالح، از پدرش از امیرالمؤمنین(ع) که ابن عساکر چنین نوشته: ابوالقاسم علی بن ابراهیم، از رشأ بن نظیف از حسن بن اسماعیل، از احمد بن مروان، از ابوقبیصه از سعید از عبدالله بن صالح العجلی، از پدرش از مولا امیرالمؤمنین(ع) : ...<ref>ابن عساکر، معروف؛ تاریخ مدینه دمشق، بی‌جا، دارالفکر، ۱۴۱۵ هـ ق، ج۴۲، ص۵۰۰،</ref> از این مطالب می‌توان چنین برداشت نمود که این خطبه از امیرالمؤمنین(ع) نقل شده است.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


== معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر ==
== معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر ==
۱. مصادر نهج البلاغه؛ عبدالله نعمه، بی‌جا، بی‌نا، ۱۳۹۲ هـ ق، ص۲۱۹.
* مصادر نهج البلاغه؛ عبدالله نعمه، بی‌جا، بی‌نا، ۱۳۹۲ هـ ق، ص۲۱۹.


۲. نهج السعاده فی مستدرک نهج البلاغه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۳۹۷ هـ ق، ج۳، ص۱۸۰.
* نهج السعاده فی مستدرک نهج البلاغه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۳۹۷ هـ ق، ج۳، ص۱۸۰.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


خط ۴۸: خط ۵۶:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
خط ۵۸: خط ۶۶:
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ ‏۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۱۱

سؤال

سند خطبه ۲۲۶ نهج البلاغه چگونه است؟

خطبه ۲۲۶ نهج‌البلاغه در برخی نسخه‌ها با شماره دیگری بیان شده است. روش این کتاب بر بیان اسناد نبوده اما محققان در کتاب‌های دیگری به بررسی اسناد این سخنان رداخته و به طور مفصل آن را بیان نموده‌اند. سند این خطبه نیز در کتاب‌های دیگر بیان شده و محمد دشتی در کتابی با این منظور تمام سندهای آن را بیان نموده است.

محتوای خطبه

امام علی(ع) در حقیقت و شناخت دنیا می‌فرماید: «دنیا خانه‌ای است پوشیده از بلاها، به حیله و نیرنگ شناخته شده، نه حالات آن پایدار است و نه مردم آن از سلامت برخوردارند. حالاتش گوناگون و هر روز نوبت به یکی می‌رسد و …» سپس مردم را به عبرت گرفتن از دنیا فراخوانده و می‌فرماید: «ای بندگان خدا: بدانید شما و آنان که در این دنیا زندگی می‌کنید بر همان راهی می‌روید که گذشتگان پیموده‌اند. کسانی که عمرشان بیش از عمرهای شما و خانه‌هایشان آبادتر از خانه‌های شما و آثارشان ماندگارتر از آثار شما بود، آوازهایشان خاموش شد، و …[۱]»

سند خطبه

این خطبه در برخی از نهج البلاغه‌های چاپ‌های متاخر، شماره ۲۱۷ است، اما در ترجمه محمد دشتی و … خطبه ۲۲۶ نهج‌البلاغه است. کتاب نهج‌البلاغه بدون سند و بدون آوردن نام‌های راویان است اما این خطبه در کتاب‌های حدیثی دیگر با اسامی راویان آمده است و دانشمندان اسلامی هر کدام با توجه به روش خویش این اسناد را در کتاب‌های جداگانه تحت عنوان مصادر و مدارک نهج البلاغه گردآوری کرده‌اند.

محمد دشتی کتابی در این خصوص نوشته و در ذیل هر خطبه، نامه و حکمت، منابع دیگری را که این کلمات را آورده‌اند ذکر کرده است و در ذیل این خطبه می‌نویسند، و علاوه بر نهج البلاغه در این کتاب‌ها نیز خطبه ۲۲۶ آمده است:

  • کتاب کنزالعمال نوشته المتقی هندی، بیروت، مؤسسه الرساله، ج۱۶، ص۲۰۱.
  • تذکره الخواص نوشته ابن راوندی متوفای ۵۷۳ هـ ق، ص۱۲۲ و منهاج البراعه، ج۲، ص۳۹۲ از همان مولف.
  • عیون الحکم و المواعظ نوشته علی‌لیثی واسطی بی‌جا، دارالحدیث، اول، ۱۳۷۶هـ ش، ص۹۱ و ۲۵۱ با اضافات و تفاوت‌های جزئی.
  • بحارالانوار نوشته مجلسی، بیروت، مؤسسه الوفاء دوم، ۱۴۰۳ هـ ق، ج۷۰، ص۱۱۷.
  • المناقب نوشته خوارزمی.
  • ارشاد القلوب نوشته حسن بن ابی الحسن دیلمی، بی‌جا، انتشارات شریف رضی، ۱۴۱۲هـ ق، ج۱، ص۳۰، ب ۴،[۲]

این خطبه به‌طور مفصل‌تر از نهج البلاغه در کتاب المناقب چنین آمده است:

موفق بن احمد خوارزمی، صاحب المناقب، از ابوالحسن علی بن احمد العاصمی، از اسماعیل بن احمد الواعظ، از پدرش از ابوالحسین ابن بشران، الورک بغداد از حسین بن صفوان، از عبدالله بن محمد بن ابی الدنیا، از علی بن حسین بن عبدالله، از عبدالله بن صالح بن مسلم العجلی از پدرش از مردی از بنی‌شیبان از مولا امیرالمؤمنین(ع) ...[۳]

البته در سند دیگر به جای مردی از بنی‌شیبان آمده عبدالله بن صالح، از پدرش از امیرالمؤمنین(ع) که ابن عساکر چنین نوشته: ابوالقاسم علی بن ابراهیم، از رشأ بن نظیف از حسن بن اسماعیل، از احمد بن مروان، از ابوقبیصه از سعید از عبدالله بن صالح العجلی، از پدرش از مولا امیرالمؤمنین(ع) : ...[۴] از این مطالب می‌توان چنین برداشت نمود که این خطبه از امیرالمؤمنین(ع) نقل شده است.


معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر

  • مصادر نهج البلاغه؛ عبدالله نعمه، بی‌جا، بی‌نا، ۱۳۹۲ هـ ق، ص۲۱۹.
  • نهج السعاده فی مستدرک نهج البلاغه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۳۹۷ هـ ق، ج۳، ص۱۸۰.


منابع

  1. نهج البلاغه، ترجمه: دشتی، محمد، قم، مؤسسه انتشارات ائمه(ع)، اول، ۱۳۷۹هـ ش، خطبه۲۲۶، ص۴۶۲.
  2. دشتی، محمد، روش‌های تحقیق در اسناد و مدارک نهج البلاغه، قم. امام علی(ع)، اول، ۱۳۶۸هـ ش، ص۱۹۰.
  3. خوارزمی، موفق؛ المناقب، قم، مؤسسه نشر اسلامی، دوم، ۱۴۱۱ هـ ق، ص۳۷۰.
  4. ابن عساکر، معروف؛ تاریخ مدینه دمشق، بی‌جا، دارالفکر، ۱۴۱۵ هـ ق، ج۴۲، ص۵۰۰،