دعاهای قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

Article-dot.png
Article-dot.png
از ویکی پاسخ
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۵: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
دعاهای زیادی در قرآن از قول پیامبران و مؤمنان و ملائکه و دیگران آمده است. مطابق نظر مفسران،‌ در قرآن مجید، علاوه بر آیاتی که اهمیت دعا را به‌طور کلی بیان می‌کند، نمونه‌هایی از دعا نیز آمده است که بسیار پرمعنا و پرمحتواست. در دعاهاى قرآنى، توصيه شده است كه براى پدران، نياكان و گذشتگان خود استغفار كنيد.  
'''دعاهای قرآنی''' شامل مجموعه‌ای از دعاها از قول پیامبران(ع)، مؤمنان، ملائکه و دیگران می‌باشد که در قرآن نقل شده است. در دعاهای قرآنی، توصیه شده است که برای پدران، نیاکان و گذشتگان خود [[استغفار برای دیگران|استغفار]] کنید.


دوری از عذاب دنیا، اعطای صبر و استقامت، پیروزی بر کافران، طلب بخشش و آمرزش گناه و رحمت خداوند، روزی و ایمنی مردم، رفع ظلم و ستم، طلب حسنه در دنیا و آخرت، هدایت مردم، آمرزیدن همه مؤمنان و پدر و مادر، افزودن علم و حکمت، رفع مشکلات و مصایب، حاجات دنیوی، پناه به خداوند از وسوسه‌های شیطان، طلب خیر و نیکی، از مضامین دعا در قرآن است.
دوری از عذاب دنیا، اعطای [[صبر]] و استقامت، پیروزی بر کافران، [[آمرزش گناه در قرآن|آمرزش گناه]] و رحمت خداوند، روزی و ایمنی مردم، رفع ستم، طلب حسنه در دنیا و آخرت، هدایت مردم، آمرزیدن همه مؤمنان و پدر و مادر، افزودن علم و حکمت، رفع مشکلات و مصائب، حاجات دنیوی، پناه به خداوند از وسوسه‌های [[ابلیس و شیطان در قرآن|شیطان]]، طلب خیر و نیکی، از مضامین دعا در قرآن است.


{{جعبه نقل قول
{{جعبه نقل قول
| اندازه قلم = کوچک
| اندازه قلم = کوچک
| نقل قول = ای پروردگار ما، اگر فراموش کرده‌ایم یا خطایی کرده‌ایم، ما را بازخواست مکن. ای پروردگار ما، آن گونه که بر امّتهای پیش از ما تکلیف گران نهادی، تکلیف گران بر ما منه و آنچه را که طاقت آن نداریم، بر ما تکلیف مکن. گناه ما ببخش و ما را بیامرز و بر ما رحمت آور.
| نقل قول = ای پروردگار ما، اگر فراموش کرده‌ایم یا خطایی کرده‌ایم، ما را بازخواست مکن. ای پروردگار ما، آن گونه که بر امّت‌های پیش از ما تکلیف گران نهادی، تکلیف گران بر ما منه و آنچه را که طاقت آن نداریم، بر ما تکلیف مکن. گناه ما ببخش و ما را بیامرز و بر ما رحمت آور.
| منبع = <small>(ترجمه عبدالمحمد آیتی)</small>
| منبع = <small>(ترجمه عبدالمحمد آیتی)</small>
| عنوان = آیه ۲۸۶ سوره بقره:
| عنوان = آیه ۲۸۶ سوره بقره:
خط ۱۷: خط ۱۶:


== مضامین دعاها در قرآن ==
== مضامین دعاها در قرآن ==
در قرآن مجید، علاوه بر آیاتی که اهمّیّت دعا را به‌طور کلّی بیان می‌کند، نمونه‌هایی از دعا نیز آمده است که بسیار پرمعنا و پرمحتواست و سزاوار است در قنوت نمازها و در سجده آخر و تعقیبات و به‌طور کلّی در مواقع دعا از آنها استفاده شود که امید اجابت در آن فراوان است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، کلیات مفاتیح نوین، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع)، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۸۹.</ref>
در قرآن، علاوه بر آیاتی که اهمّیّت دعا را به‌طور کلّی بیان می‌کند، نمونه‌هایی از دعا نیز آمده است که بسیار پرمعنا و پرمحتواست و سزاوار است در قنوت نمازها، در سجده آخر، تعقیبات و به‌طور کلّی در مواقع دعا از آنها استفاده شود.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، کلیات مفاتیح نوین، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع)، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۸۹.</ref>


در قرآن از قول دیگران به خصوص پیامبران دعاهای زیادی نقل شده است. اهتمام اولیاء خداوند و مؤمنان به دعا در قرآن برجسته است و نشانه اهمیت این موضوع می‌باشد. [[دعاهای حضرت ابراهیم(ع)]]<ref>سوره ممتحنه آیه ۴ و ۵، سوره صافات آیه ۱۰۰، سوره شعراء آیات ۸۳ تا ۸۹، سوره ابراهیم آیات ۳۷، ۴۰، ۴۱، سوره بقره، آیات ۱۲۶، ۱۲۷، ۱۲۸</ref> دعای سپاه طالوت<ref>سوره بقره، آیه ۲۵۰</ref> دعاهای [[زکریا]]<ref>سوره انبیاء آیه ۸۹، آیات ۵ و ۶ سوره مریم، سوره آل عمران، آیات ۳۸ و ۴۱</ref> دعای [[حضرت عیسی(ع)]]<ref>سوره مائده، آیه ۱۱۴</ref> دعای [[حضرت موسی(ع)]]<ref>سوره مائده آیه ۲۵، سوره، سوره اعراف آیات۱۵۱ و ۱۵۵ و ۱۵۶، سوره یونس آیه ۸۸، سوره طه آیات ۲۵ ۲۸ ۲۹ ۳۲، سوره قصص آیات ۱۶ ۲۱ ۲۴،</ref> دعای [[حضرت یوسف(ع)]]<ref>سوره یوسف، آیه ۱۰۱،</ref> و دعاهای [[حضرت محمد(ص)]]<ref>سوره اسراء آیه ۸۰، سوره طه آیه ۱۱۴، سوره انبیاء آیه ۱۱۲، سوره مؤمنون آیه ۱۱۸، سوره مؤمنون آیه ۹۴ ۹۸،</ref> دعای [[حضرت ایوب]]<ref>سوره انبیاء آیه ۸۳،</ref> دعاهای [[حضرت نوح(ع)]]<ref>سوره نوح آیه ۲۶ و ۲۸، سوره قمر آیه ۱۰، سوره مؤمنون آیات ۲۶ ۲۹، سوره شعراء آیه ۱۱۸،</ref> [[حضرت سلیمان]]<ref>سوره ص آیه ۳۵، سوره نمل آیه ۱۹</ref> [[حضرت لوط]]<ref>سوره عنکبوت آیه ۳۰،</ref> در قرآن با بیانات گوناگون آمده است که سرمشق و الگوی دعاکردن برای مؤمنان است و نیز نشان‌دهنده اینکه دعا کردن امری مهم میان خداوند و بندگان صالحش است.
قرآن از قول دیگران به خصوص پیامبران دعاهای زیادی نقل کرده است. اهتمام اولیاء خداوند و مؤمنان به دعا در قرآن برجسته است و نشانه اهمیت این موضوع می‌باشد. [[دعاهای حضرت ابراهیم(ع)]]<ref>سوره ممتحنه، آیه ۴ و ۵. سوره صافات، آیه ۱۰۰. سوره شعراء، آیات ۸۳ تا ۸۹. سوره ابراهیم، آیات ۳۷، ۴۰، ۴۱. سوره بقره، آیات ۱۲۶، ۱۲۷، ۱۲۸.</ref> [[ذکر یونسیه]]<ref>سوره انبیاء، آیه۸۷.</ref> دعای سپاه طالوت<ref>سوره بقره، آیه ۲۵۰.</ref> دعاهای [[حضرت زکریا(ع)]]<ref>سوره انبیاء، آیه ۸۹. سوره مریم، آیات ۵ و ۶. سوره آل عمران، آیات ۳۸ و ۴۱.</ref> دعای [[حضرت عیسی(ع)]]<ref>سوره مائده، آیه ۱۱۴.</ref> دعای [[حضرت موسی(ع)]]<ref>سوره مائده، آیه ۲۵. سوره سوره اعراف، آیات۱۵۱ و ۱۵۵ و ۱۵۶. سوره یونس، آیه ۸۸. سوره طه، آیات ۲۵ ۲۸ ۲۹ ۳۲. سوره قصص، آیات ۱۶ ،۲۱، ۲۴.</ref> دعای [[حضرت یوسف(ع)]]<ref>سوره یوسف، آیه ۱۰۱.</ref> و دعاهای [[حضرت محمد(ص)]]<ref>سوره اسراء، آیه ۸۰. سوره طه، آیه ۱۱۴. سوره انبیاء، آیه ۱۱۲. سوره مؤمنون، آیه ۱۱۸. سوره مؤمنون، آیه ۹۴ و ۹۸.</ref> [[ذکر ایوبیه|دعای حضرت ایوب]]<ref>سوره انبیاء، آیه ۸۳.</ref> دعاهای [[حضرت نوح(ع)]]<ref>سوره نوح، آیه ۲۶ و ۲۸. سوره قمر، آیه ۱۰. سوره مؤمنون، آیات ۲۶ ۲۹. سوره شعراء، آیه ۱۱۸.</ref> [[حضرت سلیمان]]<ref>سوره ص، آیه ۳۵. سوره نمل، آیه ۱۹.</ref> [[حضرت لوط(ع)]]<ref>سوره عنکبوت، آیه ۳۰.</ref> در قرآن با بیانات گوناگون آمده است که سرمشق و الگوی دعاکردن برای مؤمنان است و نیز نشان‌دهنده اینکه دعا کردن امری مهم میان خداوند و بندگان صالحش است.


دعاهای مؤمنان<ref>سوره آل عمران آیه ۱۹۱ ۱۹۳ ۱۹۴، سوره فاتحه آیه ۶، سوره بقره آیه ۱۲۹ و ۲۰۱ و ۲۸۶،</ref> ملازمان پیامبران<ref>سوره آل عمران آیه ۱۴۷،</ref> ساحران [[فرعون]]<ref>سوره یونس ۸۵ ۸۶</ref> عبادالله و [[عباد الرحمان در قرآن|عبادالرحمان]]<ref>سوره فرقان آیه ۶۵ ۷۴، سوره مؤمنون آیه ۱۰۹، سوره آل‌عمران آیه ۱۶</ref> [[ملائکه]]<ref>سوره غافر آیه ۷ ۸ ۹،</ref> و دیگران<ref>سوره حشر آیه ۱۰، سوره کهف آیه ۱۰، سوره اعراف آیه ۲۳ ۱۸۹ ۱۲۶، سوره نساء آیه ۷۵، سوره آل عمران آیه ۸ ۵۳ ۱۱۳</ref> از جمله دعاهایی است که در قرآن بیان شده است.
دعاهای مؤمنان،<ref>سوره فاتحه، آیه ۶. سوره بقره، آیه ۱۲۹ و ۲۰۱ و ۲۸۶. سوره آل عمران، آیه ۱۹۱، ۱۹۳و ۱۹۴.</ref> ملازمان پیامبران،<ref>سوره آل عمران، آیه ۱۴۷.</ref> ساحران [[فرعون]]،<ref>سوره یونس، آیه ۸۵ و۸۶.</ref> عبادالله و [[عباد الرحمان در قرآن|عبادالرحمان]]<ref>سوره فرقان، آیه ۶۵ و۷۴. سوره مؤمنون، آیه ۱۰۹. سوره آل‌عمران، آیه۱۶.</ref> [[ملائکه]]<ref>سوره غافر، آیه ۷ تا ۹.</ref> و دیگران<ref>سوره حشر، آیه ۱۰. سوره کهف، آیه ۱۰. سوره اعراف، آیه ۲۳، ۱۲۶، ۱۸۹. سوره نساء، آیه ۷۵. سوره آل عمران، آیه ۸و ۵۳ و ۱۱۳</ref> از جمله دعاهایی است که در قرآن بیان شده است.


با توجه به دعاهاى نقل شده از انبيا در قرآن، گفته شده دعا بهترين عامل حركت انسان به سوى ارزش‌ها، درستى‌ها، تزكيه، و آمرزش گناه و علاج دردهاى شيطانى و ابليسى است.<ref>انصاريان، حسين،  عرفان اسلامى تفسير مصباح الشريعه و مفتاح الحقيقه، قم،‌ دار العرفان‌، ۱۳۸۶ش، ج۶،‌ص۱۸۶.</ref> در دعاهاى قرآنى، توصيه شده است كه براى پدران، نياكان و گذشتگان خود استغفار كنيد.<ref>مدرسى، سيد محمد تقى، يس اسماى حسناى الهى، قم،‌ انتشارات محبان الحسين( ع)،‌ ۱۳۸۹ش، ص۵۴.</ref>
با توجه به دعاهای نقل شده از انبیا در قرآن، گفته شده دعا بهترین عامل حرکت انسان به سوی ارزش‌ها، درستی‌ها، تزکیه، آمرزش گناه و علاج دردهای شیطانی است.<ref>انصاریان، حسین، عرفان اسلامی تفسیر مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه، قم، دار العرفان، ۱۳۸۶ش، ج۶، ص۱۸۶.</ref> در دعاهای قرآنی، توصیه شده است که برای پدران، نیاکان و گذشتگان خود استغفار کنید.<ref>مدرسی، محمد تقی، یس اسمای حسنای الهی، قم، انتشارات محبان الحسین(ع)، ۱۳۸۹ش، ص۵۴.</ref>


دوری از عذاب دنیا، اعطای صبر و استقامت، پیروزی بر کافران، طلب بخشش و آمرزش گناه و رحمت خداوند، هدایت، طلب فرزند، روزی و ایمنی مردم، قبول طاعات، رفع ظلم و ستم، طلب حسنه در دنیا و آخرت، قرار دادن از شاکران و نمازگزاران و متقین و صالحان، رهایی از قوم کافر، عذاب کفار، هدایت مردم، آمرزیدن همه مؤمنان و پدر و مادر، افزودن علم و حکمت، رفع مشکلات و مصایب، حاجات دنیوی، یاری خواستن، پناه به خداوند از وسوسه‌های شیطان، توفیق انجام عمل صالح، طلب خیر و نیکی، از مضامین دعا در قرآن است.{{مدرک|date=ژانویه ۲۰۲۴}}
دوری از عذاب دنیا،<ref>سوره آل عمران، آیه۱۶.</ref> اعطای صبر و استقامت، پیروزی بر کافران،<ref>سوره بقره، آیه۲۵۰.</ref> طلب بخشش و آمرزش گناه و رحمت خداوند،<ref>سوره آل عمران، آیه۱۶.</ref> هدایت،<ref>سوره فاتحه، آیه۶.</ref> طلب فرزند،<ref>سوره آل عمران، آیه۳۸.</ref> درخواست بخشش و همراهی با ابرار<ref>سوره آل عمران، آیه۱۹۴-۱۹۳.</ref> طلب حسنه در دنیا و آخرت،<ref>سوره بقره، آیه۲۰۱.</ref> دعا برای الگو شدن در جامعه<ref>سوره فرقان،۷۴.</ref>رهایی از قوم کافران،<ref>سوره یونس،۸۶.</ref> طلب نجات از راه‌های نفوذ شیطان (اشاره‌ها و وسوسه‌های شیطانی)،<ref>سوره مؤمنون|آیه۹۷.</ref> طلب رحمت و مغفرت الهی،<ref>سوره مؤمنون، آیه۱۱۸.</ref>طلب صدق در شروع کارها و فرجام نیک برای آن،<ref>سوره اسراء،آیه۸۰.</ref> طلب دانش<ref>سوره طه،آیه=۱۱۴.</ref> و ... از مضامین دعا در قرآن است.


== دعاهای پیامبران در قرآن ==
== دعاهای پیامبران در قرآن ==
خط ۳۱: خط ۳۰:
از دعاهایی که در قرآن آمده، دعاهای پیامبران است. درخواست بخشش برای پدر و مادر و مؤمنان،<ref>سوره نوح، آیه ۲۸.</ref> درخواست یاری از خدا در مقابل دشمنان،<ref>سوره مومنون، آیه ۲۶.</ref> طلب نجات مؤمنین،<ref>سوره شعراء، آیه ۱۱۸.</ref> طلب یاری از خدا،<ref>سوره قمر، آیه ۱۰.</ref> درخواست مقام و منزلت الهی،<ref>سوره مومنون، آیه ۲۹.</ref> دعا برای نابودی کافران،<ref>سوره نوح، آیه ۲۶.</ref> مضامین دعاهای حضرت نوح است.
از دعاهایی که در قرآن آمده، دعاهای پیامبران است. درخواست بخشش برای پدر و مادر و مؤمنان،<ref>سوره نوح، آیه ۲۸.</ref> درخواست یاری از خدا در مقابل دشمنان،<ref>سوره مومنون، آیه ۲۶.</ref> طلب نجات مؤمنین،<ref>سوره شعراء، آیه ۱۱۸.</ref> طلب یاری از خدا،<ref>سوره قمر، آیه ۱۰.</ref> درخواست مقام و منزلت الهی،<ref>سوره مومنون، آیه ۲۹.</ref> دعا برای نابودی کافران،<ref>سوره نوح، آیه ۲۶.</ref> مضامین دعاهای حضرت نوح است.


دعاهای حضرت محمد، حضرت موسی، حضرت عیسی، حضرت یوسف و… از دیگر دعاهای پیامبران در قرآن است که دعاهایی مانند دعا برای بخشش و درخواست رحمت الهی،<ref>سوره اعراف، آیه ۱۵۱.</ref> دعا برای رسیدن به نعمت‌های الهی،<ref>سوره ص، آیه ۳۵.</ref> از مضامین این دعاهاست.
دعاهای حضرت محمد(ص)، حضرت موسی(ع)، حضرت عیسی(ع)، حضرت یوسف(ع) و… از دیگر دعاهای پیامبران در قرآن است که دعاهایی مانند دعا برای بخشش و درخواست رحمت الهی،<ref>سوره اعراف، آیه ۱۵۱.</ref> دعا برای رسیدن به نعمت‌های الهی،<ref>سوره ص، آیه ۳۵.</ref> از مضامین این دعاهاست.


{{جعبه نقل قول
{{جعبه نقل قول
| اندازه قلم = کوچک
| اندازه قلم = کوچک
| نقل قول = اى پروردگار ما، از آن پس كه ما را هدايت كرده‌اى، دلهاى ما را به باطل متمايل مساز، و رحمت خود را بر ما ارزانى دار، كه تو بخشاينده‌اى.
| نقل قول = ای پروردگار ما، از آن پس که ما را هدایت کرده‌ای، دلهای ما را به باطل متمایل مساز، و رحمت خود را بر ما ارزانی دار، که تو بخشاینده‌ای.
| منبع = <small>(ترجمه عبدالمحمد آیتی)</small>
| منبع = <small>(ترجمه عبدالمحمد آیتی)</small>
| عنوان = آیه ۸ سوره آل‌عمران:
| عنوان = آیه ۸ سوره آل‌عمران:
خط ۴۲: خط ۴۱:
== دعاهای حضرت ابراهیم ==
== دعاهای حضرت ابراهیم ==
{{نوشتار اصلی|دعاهای حضرت ابراهیم(ع)}}
{{نوشتار اصلی|دعاهای حضرت ابراهیم(ع)}}
آمرزش برای پدر،<ref>سوره ممتحنه، آیه ۴، سوره شعراء، آیه ۸۶.</ref> آمرزش برای خود و وسیله آزمایش نشدن برای کافران،<ref>سوره ممتحنه، آیه ۵.</ref> درخواست فرزند صالح،<ref>سوره صافات، آیه ۱۰۰.</ref> درخواست حکمت و علم، قرار دادن از صالحان، درخواست نام نیک، بهشتی شدن و رسوا نشدن در آخرت،<ref>سوره شعراء، آیات ۸۳ تا ۸۹.</ref> رزق و روزی برای فرزند،<ref>سوره ابراهیم، آیه ۳۷.</ref> برپا داشتن نماز، قبول دعا،<ref>سوره ابراهیم، آیه ۴۰.</ref> آمرزش خود و پدر و مادر و مؤمنان.<ref>سوره ابراهیم، آیه ۴۱.</ref> امن قرار دادن مکه و رزق برای ساکنان مؤمن آن،<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۶.</ref> پذیرش ساخت کعبه،<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۷.</ref> قرار دادن از مسلمین و ذریه‌اش، پذیرش توبه، نشان دادن عبادت و آداب دینی<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۸.</ref> از دعاهایی است که حضرت ابراهیم(ع) آنها را بر زبان آورده است.
آمرزش برای پدر،<ref>سوره ممتحنه، آیه ۴. سوره شعراء، آیه ۸۶.</ref> آمرزش برای خود و وسیله آزمایش نشدن برای کافران،<ref>سوره ممتحنه، آیه ۵.</ref> درخواست فرزند صالح،<ref>سوره صافات، آیه ۱۰۰.</ref> درخواست حکمت و علم، قرار داده‌شدن در میان صالحان، درخواست نام نیک، بهشتی‌شدن و رسوا نشدن در آخرت،<ref>سوره شعراء، آیات ۸۳ تا ۸۹.</ref> رزق و روزی برای فرزند،<ref>سوره ابراهیم، آیه ۳۷.</ref> برپا داشتن نماز، قبول دعا،<ref>سوره ابراهیم، آیه ۴۰.</ref> آمرزش خود و پدر و مادر و مؤمنان.<ref>سوره ابراهیم، آیه ۴۱.</ref> امن قرار دادن مکه و رزق برای ساکنان مؤمن آن،<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۶.</ref> پذیرش ساخت کعبه،<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۷.</ref> پذیرش توبه، نشان دادن عبادت و آداب دینی<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۸.</ref> از دعاهایی است که حضرت ابراهیم(ع) آنها را بر زبان آورده است.
 
== ذکر یونسیه و ذکر ایوبیه ==
{{اصلی|ذکر یونسیه| ذکر ایوبیه}}
 
تعبیر {{قرآن|لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِین}} که در [[قرآن]] از زبان [[یونس(ع)]] نقل شده را [[ذکر یونسیه]] می‌گویند. در این گفتار ابتدا به [[توحید|وحدانیت خداوند]] اقرار شده و او را پاک و منزه معرفی می‌کند و سپس بنده اقرار می‌کند که [[گناه|گناه‌کار]] بوده و در حق خود ظلم کرده است.{{نقل قول|گفتار آیت‌الله مظاهری، استاد اخلاق، پیرامون ذکر یونسیه:
 
 
سفارش می‌کنند کسانی که هنوز به جایی نرسیده‌اند، ذکر یونسیه را بگویند. مخصوصاً به معنای آن توجه کنند. … بر ذکر یونسیه خیلی سفارش شده است. لازم هم نیست که دو زانو و رو به قبله باشیم یا آداب خاصی به‌جا آوریم، بلکه آنکه اهل ذکر است، در راه ذکر می‌گوید.<ref>«[https://www.hawzahnews.com/news/871535/ذکر-و-پیام-علامه-طباطبایی-ره-در-آخرین-لحظات-زندگی-چه-بود ذکر و پیام علامه طباطبایی(ره) در آخرین لحظات زندگی چه بود؟]»، خبرگزاری حوزه، تاریخ درج مطلب:۲۷ آبان ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۶ آبان ۱۴۰۱ش.</ref>}}خداوند در قرآن از زبان [[حضرت ایوب(ع)]] دعایی را نقل کرده که به [[ذکر ایوبیه]] مشهور گردیده است: {{قرآن|أَنِّی مَسَّنِیَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ|ترجمه=مرا آسیب و سختی رسیده و تو مهربان‌ترین مهربانانی.|سوره=انبیاء|آیه=۸۳}}
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


خط ۶۱: خط ۶۸:
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =
  | بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | ارزیابی کمی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت = ب
  | اولویت = ج
  | کیفیت = ب
  | کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۲۱

سؤال

چه دعاهایی در قرآن ذکر شده است؟

دعاهای قرآنی شامل مجموعه‌ای از دعاها از قول پیامبران(ع)، مؤمنان، ملائکه و دیگران می‌باشد که در قرآن نقل شده است. در دعاهای قرآنی، توصیه شده است که برای پدران، نیاکان و گذشتگان خود استغفار کنید.

دوری از عذاب دنیا، اعطای صبر و استقامت، پیروزی بر کافران، آمرزش گناه و رحمت خداوند، روزی و ایمنی مردم، رفع ستم، طلب حسنه در دنیا و آخرت، هدایت مردم، آمرزیدن همه مؤمنان و پدر و مادر، افزودن علم و حکمت، رفع مشکلات و مصائب، حاجات دنیوی، پناه به خداوند از وسوسه‌های شیطان، طلب خیر و نیکی، از مضامین دعا در قرآن است.

آیه ۲۸۶ سوره بقره:

ای پروردگار ما، اگر فراموش کرده‌ایم یا خطایی کرده‌ایم، ما را بازخواست مکن. ای پروردگار ما، آن گونه که بر امّت‌های پیش از ما تکلیف گران نهادی، تکلیف گران بر ما منه و آنچه را که طاقت آن نداریم، بر ما تکلیف مکن. گناه ما ببخش و ما را بیامرز و بر ما رحمت آور.

(ترجمه عبدالمحمد آیتی)

مضامین دعاها در قرآن

در قرآن، علاوه بر آیاتی که اهمّیّت دعا را به‌طور کلّی بیان می‌کند، نمونه‌هایی از دعا نیز آمده است که بسیار پرمعنا و پرمحتواست و سزاوار است در قنوت نمازها، در سجده آخر، تعقیبات و به‌طور کلّی در مواقع دعا از آنها استفاده شود.[۱]

قرآن از قول دیگران به خصوص پیامبران دعاهای زیادی نقل کرده است. اهتمام اولیاء خداوند و مؤمنان به دعا در قرآن برجسته است و نشانه اهمیت این موضوع می‌باشد. دعاهای حضرت ابراهیم(ع)[۲] ذکر یونسیه[۳] دعای سپاه طالوت[۴] دعاهای حضرت زکریا(ع)[۵] دعای حضرت عیسی(ع)[۶] دعای حضرت موسی(ع)[۷] دعای حضرت یوسف(ع)[۸] و دعاهای حضرت محمد(ص)[۹] دعای حضرت ایوب[۱۰] دعاهای حضرت نوح(ع)[۱۱] حضرت سلیمان[۱۲] حضرت لوط(ع)[۱۳] در قرآن با بیانات گوناگون آمده است که سرمشق و الگوی دعاکردن برای مؤمنان است و نیز نشان‌دهنده اینکه دعا کردن امری مهم میان خداوند و بندگان صالحش است.

دعاهای مؤمنان،[۱۴] ملازمان پیامبران،[۱۵] ساحران فرعون،[۱۶] عبادالله و عبادالرحمان[۱۷] ملائکه[۱۸] و دیگران[۱۹] از جمله دعاهایی است که در قرآن بیان شده است.

با توجه به دعاهای نقل شده از انبیا در قرآن، گفته شده دعا بهترین عامل حرکت انسان به سوی ارزش‌ها، درستی‌ها، تزکیه، آمرزش گناه و علاج دردهای شیطانی است.[۲۰] در دعاهای قرآنی، توصیه شده است که برای پدران، نیاکان و گذشتگان خود استغفار کنید.[۲۱]

دوری از عذاب دنیا،[۲۲] اعطای صبر و استقامت، پیروزی بر کافران،[۲۳] طلب بخشش و آمرزش گناه و رحمت خداوند،[۲۴] هدایت،[۲۵] طلب فرزند،[۲۶] درخواست بخشش و همراهی با ابرار[۲۷] طلب حسنه در دنیا و آخرت،[۲۸] دعا برای الگو شدن در جامعه[۲۹]رهایی از قوم کافران،[۳۰] طلب نجات از راه‌های نفوذ شیطان (اشاره‌ها و وسوسه‌های شیطانی)،[۳۱] طلب رحمت و مغفرت الهی،[۳۲]طلب صدق در شروع کارها و فرجام نیک برای آن،[۳۳] طلب دانش[۳۴] و ... از مضامین دعا در قرآن است.

دعاهای پیامبران در قرآن

مقالهٔ اصلی: دعاهای پیامبران در قرآن

از دعاهایی که در قرآن آمده، دعاهای پیامبران است. درخواست بخشش برای پدر و مادر و مؤمنان،[۳۵] درخواست یاری از خدا در مقابل دشمنان،[۳۶] طلب نجات مؤمنین،[۳۷] طلب یاری از خدا،[۳۸] درخواست مقام و منزلت الهی،[۳۹] دعا برای نابودی کافران،[۴۰] مضامین دعاهای حضرت نوح است.

دعاهای حضرت محمد(ص)، حضرت موسی(ع)، حضرت عیسی(ع)، حضرت یوسف(ع) و… از دیگر دعاهای پیامبران در قرآن است که دعاهایی مانند دعا برای بخشش و درخواست رحمت الهی،[۴۱] دعا برای رسیدن به نعمت‌های الهی،[۴۲] از مضامین این دعاهاست.

آیه ۸ سوره آل‌عمران:

ای پروردگار ما، از آن پس که ما را هدایت کرده‌ای، دلهای ما را به باطل متمایل مساز، و رحمت خود را بر ما ارزانی دار، که تو بخشاینده‌ای.

(ترجمه عبدالمحمد آیتی)

دعاهای حضرت ابراهیم

مقالهٔ اصلی: دعاهای حضرت ابراهیم(ع)

آمرزش برای پدر،[۴۳] آمرزش برای خود و وسیله آزمایش نشدن برای کافران،[۴۴] درخواست فرزند صالح،[۴۵] درخواست حکمت و علم، قرار داده‌شدن در میان صالحان، درخواست نام نیک، بهشتی‌شدن و رسوا نشدن در آخرت،[۴۶] رزق و روزی برای فرزند،[۴۷] برپا داشتن نماز، قبول دعا،[۴۸] آمرزش خود و پدر و مادر و مؤمنان.[۴۹] امن قرار دادن مکه و رزق برای ساکنان مؤمن آن،[۵۰] پذیرش ساخت کعبه،[۵۱] پذیرش توبه، نشان دادن عبادت و آداب دینی[۵۲] از دعاهایی است که حضرت ابراهیم(ع) آنها را بر زبان آورده است.

ذکر یونسیه و ذکر ایوبیه

مقاله‌های اصلی: ذکر یونسیه و ذکر ایوبیه

تعبیر ﴿لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِین﴾ که در قرآن از زبان یونس(ع) نقل شده را ذکر یونسیه می‌گویند. در این گفتار ابتدا به وحدانیت خداوند اقرار شده و او را پاک و منزه معرفی می‌کند و سپس بنده اقرار می‌کند که گناه‌کار بوده و در حق خود ظلم کرده است.

خداوند در قرآن از زبان حضرت ایوب(ع) دعایی را نقل کرده که به ذکر ایوبیه مشهور گردیده است: ﴿أَنِّی مَسَّنِیَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ؛ مرا آسیب و سختی رسیده و تو مهربان‌ترین مهربانانی.﴾(انبیاء:۸۳)


منابع

  1. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، کلیات مفاتیح نوین، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع)، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۸۹.
  2. ↑ سوره ممتحنه، آیه ۴ و ۵. سوره صافات، آیه ۱۰۰. سوره شعراء، آیات ۸۳ تا ۸۹. سوره ابراهیم، آیات ۳۷، ۴۰، ۴۱. سوره بقره، آیات ۱۲۶، ۱۲۷، ۱۲۸.
  3. ↑ سوره انبیاء، آیه۸۷.
  4. ↑ سوره بقره، آیه ۲۵۰.
  5. ↑ سوره انبیاء، آیه ۸۹. سوره مریم، آیات ۵ و ۶. سوره آل عمران، آیات ۳۸ و ۴۱.
  6. ↑ سوره مائده، آیه ۱۱۴.
  7. ↑ سوره مائده، آیه ۲۵. سوره سوره اعراف، آیات۱۵۱ و ۱۵۵ و ۱۵۶. سوره یونس، آیه ۸۸. سوره طه، آیات ۲۵ ۲۸ ۲۹ ۳۲. سوره قصص، آیات ۱۶ ،۲۱، ۲۴.
  8. ↑ سوره یوسف، آیه ۱۰۱.
  9. ↑ سوره اسراء، آیه ۸۰. سوره طه، آیه ۱۱۴. سوره انبیاء، آیه ۱۱۲. سوره مؤمنون، آیه ۱۱۸. سوره مؤمنون، آیه ۹۴ و ۹۸.
  10. ↑ سوره انبیاء، آیه ۸۳.
  11. ↑ سوره نوح، آیه ۲۶ و ۲۸. سوره قمر، آیه ۱۰. سوره مؤمنون، آیات ۲۶ ۲۹. سوره شعراء، آیه ۱۱۸.
  12. ↑ سوره ص، آیه ۳۵. سوره نمل، آیه ۱۹.
  13. ↑ سوره عنکبوت، آیه ۳۰.
  14. ↑ سوره فاتحه، آیه ۶. سوره بقره، آیه ۱۲۹ و ۲۰۱ و ۲۸۶. سوره آل عمران، آیه ۱۹۱، ۱۹۳و ۱۹۴.
  15. ↑ سوره آل عمران، آیه ۱۴۷.
  16. ↑ سوره یونس، آیه ۸۵ و۸۶.
  17. ↑ سوره فرقان، آیه ۶۵ و۷۴. سوره مؤمنون، آیه ۱۰۹. سوره آل‌عمران، آیه۱۶.
  18. ↑ سوره غافر، آیه ۷ تا ۹.
  19. ↑ سوره حشر، آیه ۱۰. سوره کهف، آیه ۱۰. سوره اعراف، آیه ۲۳، ۱۲۶، ۱۸۹. سوره نساء، آیه ۷۵. سوره آل عمران، آیه ۸و ۵۳ و ۱۱۳
  20. ↑ انصاریان، حسین، عرفان اسلامی تفسیر مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه، قم، دار العرفان، ۱۳۸۶ش، ج۶، ص۱۸۶.
  21. ↑ مدرسی، محمد تقی، یس اسمای حسنای الهی، قم، انتشارات محبان الحسین(ع)، ۱۳۸۹ش، ص۵۴.
  22. ↑ سوره آل عمران، آیه۱۶.
  23. ↑ سوره بقره، آیه۲۵۰.
  24. ↑ سوره آل عمران، آیه۱۶.
  25. ↑ سوره فاتحه، آیه۶.
  26. ↑ سوره آل عمران، آیه۳۸.
  27. ↑ سوره آل عمران، آیه۱۹۴-۱۹۳.
  28. ↑ سوره بقره، آیه۲۰۱.
  29. ↑ سوره فرقان،۷۴.
  30. ↑ سوره یونس،۸۶.
  31. ↑ سوره مؤمنون|آیه۹۷.
  32. ↑ سوره مؤمنون، آیه۱۱۸.
  33. ↑ سوره اسراء،آیه۸۰.
  34. ↑ سوره طه،آیه=۱۱۴.
  35. ↑ سوره نوح، آیه ۲۸.
  36. ↑ سوره مومنون، آیه ۲۶.
  37. ↑ سوره شعراء، آیه ۱۱۸.
  38. ↑ سوره قمر، آیه ۱۰.
  39. ↑ سوره مومنون، آیه ۲۹.
  40. ↑ سوره نوح، آیه ۲۶.
  41. ↑ سوره اعراف، آیه ۱۵۱.
  42. ↑ سوره ص، آیه ۳۵.
  43. ↑ سوره ممتحنه، آیه ۴. سوره شعراء، آیه ۸۶.
  44. ↑ سوره ممتحنه، آیه ۵.
  45. ↑ سوره صافات، آیه ۱۰۰.
  46. ↑ سوره شعراء، آیات ۸۳ تا ۸۹.
  47. ↑ سوره ابراهیم، آیه ۳۷.
  48. ↑ سوره ابراهیم، آیه ۴۰.
  49. ↑ سوره ابراهیم، آیه ۴۱.
  50. ↑ سوره بقره، آیه ۱۲۶.
  51. ↑ سوره بقره، آیه ۱۲۷.
  52. ↑ سوره بقره، آیه ۱۲۸.
  53. ↑ «ذکر و پیام علامه طباطبایی(ره) در آخرین لحظات زندگی چه بود؟»، خبرگزاری حوزه، تاریخ درج مطلب:۲۷ آبان ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۶ آبان ۱۴۰۱ش.
مقاله‌های مرتبط
برگرفته از «https://fa.wikipasokh.com/index.php?title=دعاهای_قرآنی&oldid=73909»