علت قیام نکردن امام حسین(ع) در زمان معاویه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Shamloo }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۷: خط ۶:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|امام حسین}}
{{درگاه|امام حسین}}
امام حسین(ع) در زمان حکومت معاویه تنش‌های فراوانی با او داشت و همواره به سیاست‌های او اعتراض می کرد. امام به دلیل پایبندی به صلح امام حسن(ع)، موقعیت برتر معاویه در جامعه، سیاستمداری وی و شرایط زمانه که اقتضای قیام را نداشت، علیه معاویه قیام ننمود.
'''علت قیام نکردن امام حسین(ع) در زمان معاویه''' پایبندی او به صلح امام حسن(ع)، موقعیت برتر معاویه در جامعه، سیاستمداری وی و شرایط زمانه، که اقتضای قیام را نداشت، قلمداد شده است.<ref>پیشوایی، مهدی، سیره پیشوایان، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، قم، ۱۳۹۰ش، ص۱۴۷.</ref>


==تنش‌های موجود بین امام حسین(ع) و معاویه==
درباره علت عدم قیام امام حسین(ع) در زمان معاویه علت‌های متفاوتی بیان شده است:


[[امام حسین(ع)]] در دوران یازده ساله [[امامت]] خود (۴۹–۶۰ هجری قمری) هم زمان با حکومت [[معاویه]]، تنش‌های فراوانی با او داشت که مواردی از آن در نامه‌های امام حسین(ع) به معاویه آمده است.
* '''وجود صلح‌نامه''': امام حسین(ع) در یکی از جواب‌های خود به نامه‌های معاویه خود را پایبند به صلح‌نامه معاویه با [[امام حسن(ع)]] می‌داند و اتهام نقض آن را از خود دور دانسته است.<ref>جمعی از محققان، موسوعة كلمات الإمام الحسين علیه‌السلام، قم، پژوهشکده باقرالعلوم، ۱۳۷۳ش، ص۲۳۹.</ref>


امام در این نامه‌ها جنایت‌های معاویه، همچون کشتن برخی از بزرگان شیعه مانند [[حجر بن عدی]] و عمرو بن حمق را به وی متذکر می‌شود و حکومت معاویه بر مسلمانان را بزرگترین فتنه دانسته است و مشروعیت حکومت او را زیر سؤال برده است.<ref>دینوری، ابن قتیبه، الامامه و السیاسه، ج اول، ص۱۸۰.</ref>
* '''موقعیت معاویه''': جایگاه معاویه نزد مردم آن زمان به‌گونه‌ای مثبت تلقی می‌شده است. همین امر قیام علیه او را مشکل می‌کرده است. مردم آن زمان معاویه را به‌عنوان [[صحابی پیامبر(ص)]]، کاتب وحی و برادر همسر پیامبر(ص) می‌شناختند. به نظر آنان معاویه نقش فراوانی در رواج [[اسلام]] در منطقه شام داشته است. معاويه در برخورد با امام حسن(ع) و امام حسین(ع) برای ایجاد موقعیت برتر روی این موضوع تأکید می‌کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، کتاب مقاتل الطالبیین، قم، مؤسسة دارالكتاب للطباعة والنشر، ۱۳۸۵ق، ص۴۰.</ref>


==عدم اقدام عملی علیه معاویه==
* '''سیاستمداری معاویه''': پس از انعقاد قرارداد صلح میان امام حسن(ع) و معاویه، معاویه از هر فرصتی برای ضربه‌زدن به [[بنی‌هاشم]] استفاده می‌کرد. اما در ظاهر چنین وانمود می‌کرد که به بهترین وجه ممکن با این خاندان، به‌ویژه با شخص امام حسین(ع)، مدارا می‌کند و حرمت آنان را پاس می‌دارد. این مدارا تا آن جا بود که در آستانه مرگ به فرزندش یزید سفارش امام حسین(ع) را کرد و ضمن پیش‌بینی قیام او از یزید خواست که او را به قتل نرساند.<ref>دینوری، ابوحنیفه احمد بن داود، الاخبار الطول، قم، منشورات الشريف الرضی، ۱۳۷۳ش، ص۲۲۶.</ref>
عدم اقدام عملی و قیام در زمان معاویه علت‌های متفاوتی دارد که برخی از آن‌ها را می‌توان از سخنان امام(ع) پیدا کرد و برخی نیز در تحلیل اوضاع آن زمان روشن می‌شود:


* '''وجود صلح‌نامه''': امام در یکی از جواب‌های خود به نامه‌های معاویه خود را پایبند به صلح‌نامه معاویه با [[امام حسن(ع)]] معرفی کرده و اتهام نقض آن را از خود دور دانسته است.<ref>موسوعه کلمات الامام الحسین(ع)، ص۲۳۹.</ref>
* '''شرایط زمانه''': شرایط زمانی آن دوران به نفع معاویه بود. معاویه حاکم بدون رقیب جامعه اسلامی بود و مبلغان او در هر گوشه‌ای از مناطق اسلامی سیاست‌های او را تبلیغ می‌کردند و از او چهره‌ای مثبت ساخته بودند. ثبات و استحکام قدرت مرکزی شام و تسلط کامل امویان بر مناطق حساس، چون کوفه، مدینه و سایر مناطق، از دیگر نقاط قوت زمان حکومت معاویه بود که امام حسین(ع) با در نظر گرفتن این عوامل به خوبی می‌دانست که در صورت قیام احتمال پیروزی او کم خواهد بود.<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ص۱۴۷.</ref>
 
* '''موقعیت معاویه''': شخصیت معاویه نزد مردم آن زمان به گونه‌ای مثبت تلقی می‌شد که همین امر قیام علیه او را مشکل می‌ساخت. زیرا آنان او را به عنوان [[صحابی پیامبر(ص)]]، کاتب وحی و برادر همسر پیامبر(ص) می‌شناختند و به نظر آنان معاویه نقش فراوان در رواج [[اسلام]] در منطقه [[شامات]] و به ویژه [[دمشق]] داشته است. چون سن معاویه از امام حسن و امام حسین(ع) بیشتر بود، معاویه روی این مطالب مانور بیشتری می‌داد که این مطلب از نامه‌های او به امامان روشن می‌شود.<ref>اصفهانی، ابو الفرج، کتاب مقاتل الطالبین، ص۴۰.</ref>
 
* '''سیاستمداری معاویه''': پس از انعقاد قرارداد صلح گر چه معاویه از هر فرصتی برای ضربه زدن به [[بنی‌هاشم]]، به ویژه خاندان علوی استفاده می‌کرد. اما در ظاهر چنین وانمود می‌کرد که به بهترین وجه ممکن با این خاندان به ویژه شخص امام حسین(ع) مدارا می‌کند و حرمت آنان را پاس می‌دارد.
 
این مدارا تا آن جا بود که در آستانه مرگ به فرزندش یزید سفارش امام(ع) را نموده و ضمن پیش‌بینی قیام او از یزید خواست که او را به قتل نرساند.<ref>دینوری، احمد بن داود، کتاب الاخبار الطول، ص۵۴.</ref>
 
علّت در پیش گرفتن این سیاست روشن بود زیرا معاویه با انعقاد صلح با امام حسن(ع) حکومت خود را از بحران مشروعیت نجات داد و در بین مردم به عنوان خلیفه مشروع خود را معرفی کرد.
 
* '''شرایط زمانه''': شرایط زمانی آن دوران به نفع معاویه بود. معاویه حاکم بلا منازع جامعه اسلامی بود و مبلغان او در هر گوشه‌ای از مناطق اسلامی سیاست‌های او را تبلیغ می‌کردند و از او چهره‌ای مثبت ساخته بودند. ثبات و استحکام قدرت مرکزی شام و تسلط کامل امویان بر مناطق حساس همچون کوفه، مدینه و سایر مناطق از دیگر نقاط قوت زمان حکومت معاویه می‌باشد که امام با در نظر گرفتن این عوامل به خوبی می‌دانست که در صورت قیام احتمال پیروزی در حد صفر بوده و هیچ گونه نتیجه معنوی در آینده و آن زمان نخواهد داشت.
 
امام خود به خوبی می‌دانست که در صورت قیام علیه معاویه به ویژه با توجه به سیاست‌های معاویه، افکار عمومی او را یاری نکرده و با توجه به ابزارهای تبلیغاتی حکومت، حق را به معاویه خواهند داد. در حالی که در هنگام قیام علیه حکومت یزید شرایط زمانه کاملاً بر عکس این شرایط بود.


== منابع ==
== منابع ==
خط ۴۱: خط ۲۷:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =-
  | تیترها =
  | تیترها =-
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}


[[رده:درگاه امام حسین(ع)]]
[[رده:درگاه امام حسین(ع)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۰۳

سؤال

چرا امام حسین(ع) در زمان معاویه قیام نکرد؟


درگاه‌ها
امام حسین.png


علت قیام نکردن امام حسین(ع) در زمان معاویه پایبندی او به صلح امام حسن(ع)، موقعیت برتر معاویه در جامعه، سیاستمداری وی و شرایط زمانه، که اقتضای قیام را نداشت، قلمداد شده است.[۱]

درباره علت عدم قیام امام حسین(ع) در زمان معاویه علت‌های متفاوتی بیان شده است:

  • وجود صلح‌نامه: امام حسین(ع) در یکی از جواب‌های خود به نامه‌های معاویه خود را پایبند به صلح‌نامه معاویه با امام حسن(ع) می‌داند و اتهام نقض آن را از خود دور دانسته است.[۲]
  • موقعیت معاویه: جایگاه معاویه نزد مردم آن زمان به‌گونه‌ای مثبت تلقی می‌شده است. همین امر قیام علیه او را مشکل می‌کرده است. مردم آن زمان معاویه را به‌عنوان صحابی پیامبر(ص)، کاتب وحی و برادر همسر پیامبر(ص) می‌شناختند. به نظر آنان معاویه نقش فراوانی در رواج اسلام در منطقه شام داشته است. معاويه در برخورد با امام حسن(ع) و امام حسین(ع) برای ایجاد موقعیت برتر روی این موضوع تأکید می‌کرد.[۳]
  • سیاستمداری معاویه: پس از انعقاد قرارداد صلح میان امام حسن(ع) و معاویه، معاویه از هر فرصتی برای ضربه‌زدن به بنی‌هاشم استفاده می‌کرد. اما در ظاهر چنین وانمود می‌کرد که به بهترین وجه ممکن با این خاندان، به‌ویژه با شخص امام حسین(ع)، مدارا می‌کند و حرمت آنان را پاس می‌دارد. این مدارا تا آن جا بود که در آستانه مرگ به فرزندش یزید سفارش امام حسین(ع) را کرد و ضمن پیش‌بینی قیام او از یزید خواست که او را به قتل نرساند.[۴]
  • شرایط زمانه: شرایط زمانی آن دوران به نفع معاویه بود. معاویه حاکم بدون رقیب جامعه اسلامی بود و مبلغان او در هر گوشه‌ای از مناطق اسلامی سیاست‌های او را تبلیغ می‌کردند و از او چهره‌ای مثبت ساخته بودند. ثبات و استحکام قدرت مرکزی شام و تسلط کامل امویان بر مناطق حساس، چون کوفه، مدینه و سایر مناطق، از دیگر نقاط قوت زمان حکومت معاویه بود که امام حسین(ع) با در نظر گرفتن این عوامل به خوبی می‌دانست که در صورت قیام احتمال پیروزی او کم خواهد بود.[۵]

منابع

  1. پیشوایی، مهدی، سیره پیشوایان، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، قم، ۱۳۹۰ش، ص۱۴۷.
  2. جمعی از محققان، موسوعة كلمات الإمام الحسين علیه‌السلام، قم، پژوهشکده باقرالعلوم، ۱۳۷۳ش، ص۲۳۹.
  3. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، کتاب مقاتل الطالبیین، قم، مؤسسة دارالكتاب للطباعة والنشر، ۱۳۸۵ق، ص۴۰.
  4. دینوری، ابوحنیفه احمد بن داود، الاخبار الطول، قم، منشورات الشريف الرضی، ۱۳۷۳ش، ص۲۲۶.
  5. پیشوایی، سیره پیشوایان، ص۱۴۷.