الدلیل علی ذات الله: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۰۶

سؤال

یکی از القاب امام حسین (علیه السلام) «الدلیل علی ذات اللَّه» یا «الدَّالُّ عَلَی ذَاتِ اللَّه» است، سند و معنای این دو لقب چیست؟

درگاه‌ها

الدَّلِیلُ عَلَی ذَاتِ اللَّهِ (معنا: راهنما و دليل به ذات خداوند) در برخی کتاب‌ها از القاب امام حسین(ع) دانسته شده اما مدرک و سندی برای آن ذکر نشده است.^[۱]

در کتاب هدایة الکبری نوشته خصیبی (متوفای ۳۴۶ق) بدون ذکر سند، یکی از القاب امام حسین(ع) را «الدَّالُ عَلَی ذَاتِ اللَّهِ‏» دانسته است.^[۲] این لقب مستند به روایتی است که طبری نویسنده «دلائل الإمامه» آن را از امام حسن عسکری(ع) نقل کرده و امام حسین(ع) را «َ الدَّلِيلُ عَلَى ذَاتِ اللَّه‏» خوانده است.^[۳] این روایت امام عسکری هیچ سلسله سندی ندارد.

دو لقب (دلیل و دال) به یک معنا هستند؛ یعنی کسی که انسان‌ها را به ذات الله راهنمایی می‌کند؛ چون کلمه «دلیل» و «دال» به معنی نشان دادن و ارشاد کردن است.^[۴]

منابع

↑ کاتب بغدادی، محمد، تاریخ الائمه، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، ص۲۸. شریف قرشی، باقر، حیاه الإمام الحسین، نجف، مطبعه الاداب، چاپ اول، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۳۹. محدثان و مورخان، تاریخ أهل البیت، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ص۱۳۰. رسی، قاسم، تثبیت الإمامه، بیروت، الغدیر للطباعه والنشر والتوزیع، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ص۶۹.
↑ خصیبی، حسین، الهدایه الکبری، بیروت، البلاغ، ۱۴۱۹ق، ص۲۰۲.
↑ طبری آملی صغیر، محمد، دلائل الإمامه، قم، بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ص۱۸۱.
↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ ششم، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۵۴.

[1] کاتب بغدادی، محمد، تاریخ الائمه، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، ص۲۸. شریف قرشی، باقر، حیاه الإمام الحسین، نجف، مطبعه الاداب، چاپ اول، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۳۹. محدثان و مورخان، تاریخ أهل البیت، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ص۱۳۰. رسی، قاسم، تثبیت الإمامه، بیروت، الغدیر للطباعه والنشر والتوزیع، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ص۶۹.

[2] خصیبی، حسین، الهدایه الکبری، بیروت، البلاغ، ۱۴۱۹ق، ص۲۰۲.

[3] طبری آملی صغیر، محمد، دلائل الإمامه، قم، بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ص۱۸۱.

[4] قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ ششم، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۵۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-{{درگاه|امام حسین}}
+{{درگاه|امام حسین|واژه‌ها}}
-در برخی از کتاب‌های غیر معتبر آمده است که «الدَّلِیلُ عَلَی ذَاتِ اللَّهِ» از القاب [[امام حسین(ع)]] است، اما مدرک و سند این سخن را نیاورده‌اند.<ref>کاتب بغدادی، محمد، تاریخ الائمه، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، ص۲۸. شریف قرشی، باقر، حیاه الإمام الحسین، نجف، مطبعه الاداب، چاپ اول، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۳۹. محدثان و مورخان، تاریخ أهل البیت، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ص۱۳۰. رسی، قاسم، تثبیت الإمامه، بیروت، الغدیر للطباعه والنشر والتوزیع، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ص۶۹.</ref> در کتاب [[هدایة الکبری (کتاب)|هدایة الکبری]] نیز آمده است که یکی از القاب امام حسین(ع) «وَ الدَّالُ عَلَی ذَاتِ اللَّهِ‏» می‌باشد. مؤلف سلسله سندی نیاورده است.<ref>خصیبی، حسین، الهدایه الکبری، بیروت، البلاغ، ۱۴۱۹ق، ص۲۰۲.</ref>
+'''الدَّلِیلُ عَلَی ذَاتِ اللَّهِ''' (معنا: راهنما و دليل به ذات خداوند) در برخی کتاب‌ها از القاب [[امام حسین(ع)]] دانسته شده اما مدرک و سندی برای آن ذکر نشده است.<ref>کاتب بغدادی، محمد، تاریخ الائمه، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، ص۲۸. شریف قرشی، باقر، حیاه الإمام الحسین، نجف، مطبعه الاداب، چاپ اول، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۳۹. محدثان و مورخان، تاریخ أهل البیت، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ص۱۳۰. رسی، قاسم، تثبیت الإمامه، بیروت، الغدیر للطباعه والنشر والتوزیع، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ص۶۹.</ref>
-به نظر می‌رسد این لقب مستند به روایتی باشد که طبری آن را از [[امام حسن عسکری(ع)]] نقل کرده است.<ref>طبری آملی صغیر، محمد، دلائل الإمامه، قم، بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ص۱۸۱.</ref> روایت هیچ سلسله سندی ندارد. [[طبری]] متوفای قرن پنجم نمی‌تواند بدون واسطه از امام حسن عسکری(ع) روایت نقل کند.
+در کتاب [[هدایة الکبری (کتاب)|هدایة الکبری]] نوشته خصیبی (متوفای ۳۴۶ق) بدون ذکر سند، یکی از القاب امام حسین(ع) را «الدَّالُ عَلَی ذَاتِ اللَّهِ‏» دانسته است.<ref>خصیبی، حسین، الهدایه الکبری، بیروت، البلاغ، ۱۴۱۹ق، ص۲۰۲.</ref> این لقب مستند به روایتی است که طبری نویسنده «دلائل الإمامه» آن را از [[امام حسن عسکری(ع)]] نقل کرده و امام حسین(ع) را «َ الدَّلِيلُ عَلَى ذَاتِ اللَّه‏» خوانده است.<ref>طبری آملی صغیر، محمد، دلائل الإمامه، قم، بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ص۱۸۱.</ref> این روایت امام عسکری هیچ سلسله سندی ندارد.
-این دو لقب به یک معنا هستند؛ یعنی کسی که انسان‌ها را به ذات الله راهنمایی می‌کند؛ چون کلمه «دلیل» و «دال» به معنی نشان دادن و ارشاد کردن است و دلالت آنست که با آن به معرفت و شناختن چیزی برسند.<ref>قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ ششم، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۵۴.</ref>
+دو لقب (دلیل و دال) به یک معنا هستند؛ یعنی کسی که انسان‌ها را به ذات الله راهنمایی می‌کند؛ چون کلمه «دلیل» و «دال» به معنی نشان دادن و ارشاد کردن است.<ref>قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ ششم، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۵۴.</ref>
 == منابع ==
@@ خط ۲۹: / خط ۲۹: @@
   | تغییر مسیر =شد
   | ارجاعات =
-  | بازبینی =
+  | ارزیابی کمی =شد
   | تکمیل =
   | اولویت =ج
-  | کیفیت =ج
+  | کیفیت =ب
 }}
 {{پایان متن}}