اصحاب اخدود در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۰۰

سؤال

اصحاب اخدود چه کسانی بودند؟

درگاه‌ها

در سوره بروج، از اصحاب اُخدود یاد شده است.^[۱] «اخدود» به معنای «گودال» است.^[۲] قبل از اسلام گروهی از مردم نجران در جزیرهٔ العرب به مسیحیت، گرویده بودند. ذو نواس پادشاه یمن که یهودی بود، از این مسئله خشمگین شده، دستور داد گودالی حفر کنند و در آن آتش بیفروزند، آن گاه مسیحیان را مجبور کرد یا از آیین خود دست بردارند یا خود را در آتش بیندازند، تعدادی از آنان بر دین خود اصرار کردند و به آتش درآمدند.^[۳]

در مورد اصحاب اخدود دیدگاه‌های دیگری هم وجود دارد تا آنجا كه بعضى از مفسران ده قول در باره اصحاب اخدود نقل كرده‏اند. اما مصداق معروف و مشهور آن همان داستان ذو نواس در سرزمين يمن است.^[۴]

این که منظور از اصحاب اخدود کدام یک از این دو گروه ظالم و مظلوم است، علامه طباطبائی می‌گوید: مراد از اصحاب اخدود، ظالمان هستند که مؤمنان را سوزاندند و خود در اطراف گودال، شاهد سوختن آن‌ها بودند؛ بعضی گفته‌اند مراد مؤمنانی هستند که در گودال سوختند. این قول ضعیف است و ظاهر آیه هم آن را تایید نمی‌کند.^[۵]

منابع

↑ سوره بروج، آیات ۴ تا ۸
↑ راغب اصفهانى، حسين بن محمد، ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن با تفسير لغوى و ادبى قرآن، مترجم: غلامرضا خسروی حسینی، تهران، مرتضوى، چاپ ول، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۵۸۵. طريحى، فخرالدين بن محمد، مجمع البحرين، تهران، مرتضوى، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۴۲.
↑ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۳۳۷.
↑ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۳۳۹.
↑ طباطبايى، محمدحسين، الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۴۱۶.

[1] سوره بروج، آیات ۴ تا ۸

[2] راغب اصفهانى، حسين بن محمد، ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن با تفسير لغوى و ادبى قرآن، مترجم: غلامرضا خسروی حسینی، تهران، مرتضوى، چاپ ول، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۵۸۵. طريحى، فخرالدين بن محمد، مجمع البحرين، تهران، مرتضوى، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۴۲.

[3] مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۳۳۷.

[4] مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۳۳۹.

[5] طباطبايى، محمدحسين، الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۴۱۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-در [[سوره بروج]]، از اصحاب اُخدود یاد شده است.<ref>بروج: ۸۵/ آیات ۴ تا ۸</ref> «اخدود» به معنای «گودال» است. قبل از اسلام گروهی از مردم نجران در جزیرهٔ العرب به [[مسیحیت]]، دین بر حق آن عصر، گرویده بودند. حاکم و پادشاه یمن که «ذونواس حمیری» نام داشت،<ref>التبیان، ج۳، ص۴۵۳.</ref> از این مسئله خشمگین شده، دستور داد گودالی حفر کنند و در آن آتش بیفروزند، آن گاه مسیحیان را مجبور کرد یا از آیین خود دست بردارند یا خود را در آتش بیندازند، تعدادی از آنان بر دین خود اصرار کردند و به آتش درآمدند.
+{{درگاه|واژه‌ها}}
+در [[سوره بروج]]، از اصحاب اُخدود یاد شده است.<ref>سوره بروج، آیات ۴ تا ۸</ref> «اخدود» به معنای «گودال» است.<ref>راغب اصفهانى، حسين بن محمد، ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن با تفسير لغوى و ادبى قرآن، مترجم: غلامرضا خسروی حسینی، تهران، مرتضوى، چاپ ول، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۵۸۵. طريحى، فخرالدين بن محمد، مجمع البحرين، تهران، مرتضوى، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۴۲.</ref> قبل از اسلام گروهی از مردم نجران در جزیرهٔ العرب به [[مسیحیت]]، گرویده بودند. ذو نواس پادشاه یمن که یهودی بود، از این مسئله خشمگین شده، دستور داد گودالی حفر کنند و در آن آتش بیفروزند، آن گاه مسیحیان را مجبور کرد یا از آیین خود دست بردارند یا خود را در آتش بیندازند، تعدادی از آنان بر دین خود اصرار کردند و به آتش درآمدند.<ref>مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۳۳۷.</ref>
-[[امام باقر(ع)]] فرمود:<ref>پس از حضرت عیسی(ع) نیز انبیا و اولیایی مأمور تبلیغ آیین مسیحیّت شدند؛ مانند خالدبن سنان العبسی، و روایاتی صحیحه ای که دلالت دارند در این فاصله، نبی و عالمی نبوده، مراد نبی و عالم ظاهر است؛ یعنی نبوّت خفی داشته‌اند؛ ر.ک. اکمال الدین و اتمام النعمه.</ref> «روزی اسقف نجران به حضور امیرالمؤمنین (ع) رسید و دربارهٔ اصحاب اخدود سخن به میان آمد، [[حضرت علی(ع)]] فرمود: «خداوند پیامبر حبشی را بر قومش فرستاده، آن قوم ایمان نیاوردند و با او جنگیدند و جمعی از اصحابش را کشته و بقیه را اسیر کردند. آن گاه گودالی بزرگ را پر از آتش کردند و گفتند: هر کس که پیرو دین ما است، کنار برود و هر کس پیرو دین این پیامبر است، باید به آتش درآید. همهٔ پیروان آن پیامبر خود را به آتش انداختند. یکی از آن‌ها زنی بود که نوزادی یک‌ماهه در آغوش داشت و از آتش می‌ترسید. فرزندش به سخن آمد و گفت: «به درون آتش برو. او خود و فرزندش را به آتش انداخت. [از این رو] به آن‌ها اصحاب اخدود می‌گویند.»<ref>بحارالانوار، ج۱۴، ص۴۳۸.</ref>
+در مورد اصحاب اخدود دیدگاه‌های دیگری هم وجود دارد تا آنجا كه بعضى از مفسران ده قول در باره اصحاب اخدود نقل كرده‏اند. اما مصداق معروف و مشهور آن همان داستان ذو نواس در سرزمين يمن است.<ref>مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۳۳۹.</ref>
-اما این که منظور از اصحاب اخدود کدام یک از این دو گروه ظالم و مظلوم است، [[علامه طباطبائی]] می‌گوید: «مراد از اصحاب اخدود، ظالمان هستند که مؤمنان را سوزاندند و خود در اطراف گودال، شاهد سوختن آن‌ها بودند؛ امّا بعضی گفته‌اند مراد مؤمنانی است که این قول ضعیف است.»<ref>تفسیرالمیزان، ج۲۰، ص۳۷۰.</ref>
+این که منظور از اصحاب اخدود کدام یک از این دو گروه ظالم و مظلوم است، [[علامه طباطبائی]] می‌گوید: مراد از اصحاب اخدود، ظالمان هستند که مؤمنان را سوزاندند و خود در اطراف گودال، شاهد سوختن آن‌ها بودند؛ بعضی گفته‌اند مراد مؤمنانی هستند که در گودال سوختند. این قول ضعیف است و ظاهر آیه هم آن را تایید نمی‌کند.<ref>طباطبايى، محمدحسين، الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۴۱۶.</ref>
-دو قول دیگر نیز دربارهٔ اصحاب اخدود وجود دارد که عبارت است از: اصحاب اخدود در شام بوده‌اند و پادشاه ظالم آن‌ها «انطیا خوس» رومی بوده است. اصحاب اخدود در فارس در زمان بخت النصر بوده‌اند.<ref>بحارالانوار، ج۱۴، ص۴۴۴.</ref>{{پایان پاسخ}}
 == منابع ==
-{{پانویس|۲}}
+{{پانویس}}
 {{شاخه
   | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
@@ خط ۲۱: / خط ۲۰: @@
 }}
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه = -
-  | تیترها =
+  | تیترها = -
   | ویرایش =
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی = شد
   | ناوبری =
   | نمایه =
-  | تغییر مسیر =
+  | تغییر مسیر = شد
   | ارجاعات =
-  | بازبینی =
+  | ارزیابی کمی =
   | تکمیل =
   | اولویت =