صحیفه اعمال: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Rahmani}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
امام صادق(ع) فرمودند: چون بنده استغفار بسیار کند، صحیفه عملش که بالا می‌رود می‌درخشد و نور می‌دهد»<ref>کافی، ج۲، ص۵۰۴، باب الاستغفار، ح۲</ref> مقصود از صحیفه عمل و بالا رفتن آن و درخشندگی و نورانیت آن چیست؟
امام صادق(ع) فرمودند: «چون بنده استغفار بسیار کند، صحیفه عملش که بالا می‌رود می‌درخشد و نور می‌دهد»<ref>کافی، ج۲، ص۵۰۴، باب الاستغفار، ح۲</ref> مقصود از صحیفه عمل و بالا رفتن آن و درخشندگی و نورانیت آن چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
در مقدمه لازم است به چند نکته اشاره کنیم:
{{درگاه|واژه‌ها}}
'''روایت ثبت استغفار در صحیفه اعمال''' از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است. درباره معنا و مفهوم صحیفه اعمال معانی متعددی از قبیل کتابی که اعمال همه انسان‌ها در آن ثبت شده و نیز کتابی خاص هر امتی و همچنین کتاب خاص هر انسانی، بیان شده است. درباره محل ثبت نیز چند مورد وجود دارد اول اینکه اعمال در روح انسان ثبت می‌شود در برخی موارد بیان شده که این اعمال در فضا ثبت است و در روز حساب‌رسی مشاهده می‌شوند و تجسم اعمال در [[قیامت]] نیز ذکر شده است.


==صحیفه اعمال، اقسام و معنای آن==
==اقسام صحیفه اعمال==
صحیفه عمل یا نامه عمل یا به قول قرآن «کتاب» اعمال، سه نوع است:
صحیفه عمل یا نامه عمل یا به گفته [[قرآن]] «کتاب» اعمال، سه نوع است:


* صحیفه و کتابی که اعمال همه انسان‌ها از اولین و آخرین در آن محاسبه می‌شود.
* صحیفه یا کتابی که اعمال همه انسان‌ها از اولین و آخرین در آن محاسبه می‌شود.


* دوم کتابی است که هر امتی دارد یعنی اعمال یک امت در آن درج است همان گونه که در سوره جاثیه آمده‌است {{قرآن|کلَّ أُمَّه جَاثِیَه کلُّ أُمَّه تُدْعَی إِلَی کتَابِهَا.}}<ref>جاثیه / ۲۸.</ref>
* کتابی است که هر امتی دارد یعنی اعمال یک امت در آن درج است همان گونه که در [[سوره جاثیه]] آمده‌ است: {{قرآن|کلَّ أُمَّه جَاثِیَه کلُّ أُمَّه تُدْعَی إِلَی کتَابِهَا.}}<ref>جاثیه / ۲۸.</ref>


* کتابی که برای هر انسانی جداگانه وجود دارد چنان‌که در سوره اسرأ، آمده {{قرآن|وَکلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَآئِرَهُ .}}<ref>اسرأ / ۱۳.</ref> /<ref>ر. ک. طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۲، ج۱۳، ص۳۴۳؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، چاپ نهم، ۱۳۷۰ش، ج۱۲، ص۴۵۵.</ref>
* کتابی که برای هر انسانی جداگانه وجود دارد چنان‌که در [[سوره اسرأ]]، آمده: {{قرآن|وَکلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَآئِرَهُ .}}<ref>اسرأ / ۱۳.</ref> /<ref>طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۲، ج۱۳، ص۳۴۳؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، چاپ نهم، ۱۳۷۰ش، ج۱۲، ص۴۵۵.</ref>


اما معنای کتاب و صحیفه یا ثبت اعمال چیست؟ چند معنی برای آن گفته‌اند:
==معنای کتاب و صحیفه==
چند معنی برای کتاب و صحیفه بیان کرده‌اند:


۱. روح انسان که آثار همه اعمال آن در آن ثبت است زیرا، هر عملی انجام می‌دهیم خواه ناخواه اثری در روح و جان می‌گذارد.
* [[روح انسان]] که آثار همه اعمال آن در آن ثبت است. زیرا هر عملی انجام داده می‌شود، اثری در روح و جان می‌گذارد.


۲. یا این که این نامه عمل، اعضای پیکر، و از آن بالاتر زمین و هوا و فضائی است که در آن اعمال خود را انجام می‌دهیم چرا که اعمال، گذشته از این که در جسم و همه ذرات پیکر ما نقش می‌بندند، در هوا و زمین منعکس می‌شوند و در قیامت دیده می‌شود.<ref>تفسیر نمونه، همان، ج۱۲، ص۵۵.</ref>
* نامه عمل بر اعضای پیکر، و از آن بالاتر زمین و هوا و فضائی که در آن اعمال انجام شده تاثیر می‌گذارد چرا که اعمال، گذشته از این که در جسم و همه ذرات پیکر نقش می‌بندند، در هوا و زمین منعکس می‌شوند و در قیامت دیده می‌شود.<ref>تفسیر نمونه، ج۱۲، ص۵۵.</ref>


۳. ثبت اعمال یعنی تجسم اعمال، که انسان آن را در روز قیامت می‌بیند.<ref>همان، ص۴۵۷.</ref>
* ثبت اعمال یعنی تجسم اعمال، که انسان آن را در روز قیامت می‌بیند.<ref>فسیر نمونه، ج۱۲، ص۴۵۷.</ref>


و این اعمال توسط مراقبان متعدد از جمله ملائکه ثبت می‌شود. علی (ع) فرمود: «بدانید ای بندگان که مراقبانی از خودتان بر شما گماشته شده و دیدبان‌هایی از اعضای پیکرتان و نیز بدانید حساب گران راستگو، اعمال شما را ثبت می‌کنند و حتی شماره نفس‌هایتان را نگه می‌دارند. نه ظلمت شب تاریک از آن‌ها پنهان می‌دارد و نه درهای محکم و فرو بسته و چه فردا به امروز نزدیک است»<ref>نهج البلاغه، خطبه، ۱۵۷.</ref>
این اعمال توسط مراقبان متعدد از جمله ملائکه ثبت می‌شود. [[امام علی(ع)]] فرمود: «بدانید ای بندگان که مراقبانی از خودتان بر شما گماشته شده و دیدبان‌هایی از اعضای پیکرتان و نیز بدانید حساب‌گران راست‌گو، اعمال شما را ثبت می‌کنند و حتی شماره نفس‌هایتان را نگه می‌دارند. نه ظلمت شب تاریک از آن‌ها پنهان می‌دارد و نه درهای محکم و فرو بسته و چه فردا به امروز نزدیک است»<ref>نهج البلاغه، خطبه۱۵۷.</ref>


== ب) اعمال خوب نورانی هستند ==
==فرشتگان مسئول==
اعمال خوب انسان، دارای نور هستند و صاحب خود را نورانی می‌کنند در این زمینه به یک حدیث اکتفا می‌شود.
با توجه به نکات گفته شده، [[روایت]] این‌گونه تفسیر می‌شود: [[امام صادق(ع)]] فرمود: «هر گاه بنده بسیار [[استغفار]] (طلب آمرزش کند از خداوند) نامه عملش بالا رود در حالی که می‌درخشد».<ref>محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، ترجمه مصطفوی، قم، انتشارات، علمیه اسلامیه قم، ج۴، ص۲۶۶، ح۲.</ref> از آنچه گفته شد می‌توان چنین برداشت نمود که استغفار کل پرونده انسان و اعمال او را نورانی می‌کند و این صحیفه (آنچه ملک ثبت کرد یا حقیقت عملی) نورانی به سمت آسمان‌ها که محل [[ملائکه]] است بالا برده می‌شود. و اگر مراد از صحیفه، روح انسان باشد، یعنی روح انسان ترفیع درجه یافته و نورانیّت خاصی پیدا می‌کند. و با توجه به روایت، اعمال توسط ملائک که در آسمان‌ها و عالم بالا هستند بالا برده می‌شود.<ref>تفسیر نمونه، ج۱۹، ص۳۳۳ و ج۱۷، ص۱۱۵.</ref>


امام صادق (ع) فرمود: «هرگاه بنده مؤمنی از دنیا رفت و وارد برزخ شد شش صورت زیبا می‌بیند؛ یکی از سمت راست، دیگر چپ یکی جلو، دیگری عقب، یکی نزد پاها و زیباترین صورت بالای سر صورتی که از سمت راست می‌آید نماز، صورتی که از سمت چپ می‌آید زکات، صورت پیش رو روزه و صورت پشت سر حج و عمره است. صورت زیبایی که نزد پاهای خود می‌بیند صله رحم و زیباترین صورت و خوشبوترین بوها و وجیه‌ترین شکل‌ها را که بالای سر خود رویت می‌کند ولایت محمد و آل اوست<ref>احمد برقی، المحاسن، المجمع العالمی لاهل البیت، چاپ دوم، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۸۸.</ref>
==نورانیت اعمال خوب==
اعمال خوب انسان، دارای نور هستند و صاحب خود را نورانی می‌کنند؛ امام صادق(ع) فرمود: «هرگاه بنده مؤمنی از دنیا رفت و وارد [[برزخ]] شد شش صورت زیبا می‌بیند؛ یکی از سمت راست، دیگر چپ، یکی جلو، دیگری عقب، یکی نزد پاها و زیباترین صورت بالای سر، صورتی که از سمت راست می‌آید [[نماز]]، صورتی که از سمت چپ می‌آید [[زکات]]، صورت پیش رو [[روزه]] و صورت پشت سر [[حج]] و [[عمره]] است. صورت زیبایی که نزد پاهای خود می‌بیند [[صله رحم]] و زیباترین صورت و خوشبوترین بوها و وجیه‌ترین شکل‌ها را که بالای سر خود رویت می‌کند [[ولایت محمد]] و [[اهل‌بیت]] او است.»<ref>احمد برقی، المحاسن، المجمع العالمی لاهل البیت، چاپ دوم، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۸۸.</ref>


== ج) فرشتگان در آسمان‌ها ==
آنچه از روایات استفاده می‌شود: ملائک در آسمان‌ها و عالم بالا هستند.<ref>ر. ک. تفسیر نمونه، همان، ج۱۹، ص۳۳۳ و ج۱۷، ص۱۱۵.</ref>


با توجه به نکات گفته شده، روایت مورد پرسش گر را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
امام صادق (ع) فرمود: «هر گاه بنده بسیار استغفار (طلب آمرزش کند از خداوند) نامه عملش بالا رود در حالی که می‌درخشد».<ref>محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، ترجمه مصطفوی، قم، انتشارات، علمیه اسلامیه قم، ج۴، ص۲۶۶، ح۲.</ref>
از آنچه گفتیم می‌توان گفت که استغفار کلّ پرونده انسان را و اعمال او را نورانی می‌کند و این صحیفه (آنچه ملک ثبت کرد یا حقیقت عملی) نورانی به سمت آسمان‌ها که محل ملائکه می‌باشد بالا برده می‌شود. و اگر مراد از صحیفه، روح انسان می‌باشد، یعنی روح انسان ترفیع درجه یافته و نورانیّت خاصی پیدا می‌کند.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


خط ۵۰: خط ۴۵:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
خط ۶۰: خط ۵۵:
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۱

سؤال

امام صادق(ع) فرمودند: «چون بنده استغفار بسیار کند، صحیفه عملش که بالا می‌رود می‌درخشد و نور می‌دهد»[۱] مقصود از صحیفه عمل و بالا رفتن آن و درخشندگی و نورانیت آن چیست؟

درگاه‌ها
واژه-ها.png


روایت ثبت استغفار در صحیفه اعمال از امام صادق(ع) نقل شده است. درباره معنا و مفهوم صحیفه اعمال معانی متعددی از قبیل کتابی که اعمال همه انسان‌ها در آن ثبت شده و نیز کتابی خاص هر امتی و همچنین کتاب خاص هر انسانی، بیان شده است. درباره محل ثبت نیز چند مورد وجود دارد اول اینکه اعمال در روح انسان ثبت می‌شود در برخی موارد بیان شده که این اعمال در فضا ثبت است و در روز حساب‌رسی مشاهده می‌شوند و تجسم اعمال در قیامت نیز ذکر شده است.

اقسام صحیفه اعمال

صحیفه عمل یا نامه عمل یا به گفته قرآن «کتاب» اعمال، سه نوع است:

  • صحیفه یا کتابی که اعمال همه انسان‌ها از اولین و آخرین در آن محاسبه می‌شود.
  • کتابی است که هر امتی دارد یعنی اعمال یک امت در آن درج است همان گونه که در سوره جاثیه آمده‌ است: ﴿کلَّ أُمَّه جَاثِیَه کلُّ أُمَّه تُدْعَی إِلَی کتَابِهَا.﴾[۲]
  • کتابی که برای هر انسانی جداگانه وجود دارد چنان‌که در سوره اسرأ، آمده: ﴿وَکلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَآئِرَهُ .﴾[۳] /[۴]

معنای کتاب و صحیفه

چند معنی برای کتاب و صحیفه بیان کرده‌اند:

  • روح انسان که آثار همه اعمال آن در آن ثبت است. زیرا هر عملی انجام داده می‌شود، اثری در روح و جان می‌گذارد.
  • نامه عمل بر اعضای پیکر، و از آن بالاتر زمین و هوا و فضائی که در آن اعمال انجام شده تاثیر می‌گذارد چرا که اعمال، گذشته از این که در جسم و همه ذرات پیکر نقش می‌بندند، در هوا و زمین منعکس می‌شوند و در قیامت دیده می‌شود.[۵]
  • ثبت اعمال یعنی تجسم اعمال، که انسان آن را در روز قیامت می‌بیند.[۶]

این اعمال توسط مراقبان متعدد از جمله ملائکه ثبت می‌شود. امام علی(ع) فرمود: «بدانید ای بندگان که مراقبانی از خودتان بر شما گماشته شده و دیدبان‌هایی از اعضای پیکرتان و نیز بدانید حساب‌گران راست‌گو، اعمال شما را ثبت می‌کنند و حتی شماره نفس‌هایتان را نگه می‌دارند. نه ظلمت شب تاریک از آن‌ها پنهان می‌دارد و نه درهای محکم و فرو بسته و چه فردا به امروز نزدیک است»[۷]

فرشتگان مسئول

با توجه به نکات گفته شده، روایت این‌گونه تفسیر می‌شود: امام صادق(ع) فرمود: «هر گاه بنده بسیار استغفار (طلب آمرزش کند از خداوند) نامه عملش بالا رود در حالی که می‌درخشد».[۸] از آنچه گفته شد می‌توان چنین برداشت نمود که استغفار کل پرونده انسان و اعمال او را نورانی می‌کند و این صحیفه (آنچه ملک ثبت کرد یا حقیقت عملی) نورانی به سمت آسمان‌ها که محل ملائکه است بالا برده می‌شود. و اگر مراد از صحیفه، روح انسان باشد، یعنی روح انسان ترفیع درجه یافته و نورانیّت خاصی پیدا می‌کند. و با توجه به روایت، اعمال توسط ملائک که در آسمان‌ها و عالم بالا هستند بالا برده می‌شود.[۹]

نورانیت اعمال خوب

اعمال خوب انسان، دارای نور هستند و صاحب خود را نورانی می‌کنند؛ امام صادق(ع) فرمود: «هرگاه بنده مؤمنی از دنیا رفت و وارد برزخ شد شش صورت زیبا می‌بیند؛ یکی از سمت راست، دیگر چپ، یکی جلو، دیگری عقب، یکی نزد پاها و زیباترین صورت بالای سر، صورتی که از سمت راست می‌آید نماز، صورتی که از سمت چپ می‌آید زکات، صورت پیش رو روزه و صورت پشت سر حج و عمره است. صورت زیبایی که نزد پاهای خود می‌بیند صله رحم و زیباترین صورت و خوشبوترین بوها و وجیه‌ترین شکل‌ها را که بالای سر خود رویت می‌کند ولایت محمد و اهل‌بیت او است.»[۱۰]



منابع

  1. ↑ کافی، ج۲، ص۵۰۴، باب الاستغفار، ح۲
  2. ↑ جاثیه / ۲۸.
  3. ↑ اسرأ / ۱۳.
  4. ↑ طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۲، ج۱۳، ص۳۴۳؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، چاپ نهم، ۱۳۷۰ش، ج۱۲، ص۴۵۵.
  5. ↑ تفسیر نمونه، ج۱۲، ص۵۵.
  6. ↑ فسیر نمونه، ج۱۲، ص۴۵۷.
  7. ↑ نهج البلاغه، خطبه۱۵۷.
  8. ↑ محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، ترجمه مصطفوی، قم، انتشارات، علمیه اسلامیه قم، ج۴، ص۲۶۶، ح۲.
  9. ↑ تفسیر نمونه، ج۱۹، ص۳۳۳ و ج۱۷، ص۱۱۵.
  10. ↑ احمد برقی، المحاسن، المجمع العالمی لاهل البیت، چاپ دوم، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۸۸.
مقاله‌های مرتبط
برگرفته از «https://fa.wikipasokh.com/index.php?title=صحیفه_اعمال&oldid=49051»