سند دعای اللهم کن لولیک: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
دعای امام زمان(عج): «اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِیِّكَ …» از کدام معصوم(ع) نقل شده است؟
دعای امام زمان(ع)، «اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِیِّكَ»، در کدام منابع روایی و از کدام معصوم(ع) نقل شده است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
دعای {{متن عربی|اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِیِّكَ}} در متاب‌های کافی و تهذیب و نیز در کتاب اقبال آمده است. در سند این روایت شخصی آورده شده که مرحوم خویی وی را توثیق کده اما در سایر کتب ذکری از وی نشده است. هرچند برخی علما در مستحبات ضعف سند را مشکل نمی‌دانند. درباره امامی که این دعا را بیان فرموده نیز در هیچ یک از منابع روایی نامی برده نشده است.
دعای {{متن عربی|اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِیِّكَ}} در کتاب‌های [[الکافی]] و [[تهذیب الاحکام]]، از کتاب‌های معتبر روایی شیعه، آمده است. در سند این روایت، شخصی حضور دارد که در توسط برخی رجال‌شناسان شیعه تضعیف شده است. هرچند برخی دیگر از رجال‌شناسان شیعه وی را توثیق کرده‌اند. برخی عالمان در مستحبات ضعف سند را مشکل نمی‌دانند. دربارهٔ معصومی که این دعا را بیان کرده نیز در منابع روایی مطلبی وجود نداد.


==سند دعا==
==اعتبارسنجی سند روایت==
دعای مذکور در [[کتاب اصول کافی]]<ref>کلینی، شیخ محمد بن یعقوب الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۵ش، ج۴، ص۱۶۲، ح۴.</ref> و [[تهذیب]]<ref>طوسی، شیخ محمد بن حسن، التهذیب، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۵ش، ج۳، ص۱۰۲، ح۳۷.</ref> از [[کتب اربعه شیعه]]، به عنوان [[اعمال شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان]] ذکر شده است. البته در روایت تصریح شده است که همیشه این دعا خوانده شود، همچنان که در [[مفاتیح الجنان]] نیز این دعا در بخش اعمال شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان آورده شده است.<ref>قمی، حاج شیخ عباس، مفاتیح الجنان، تهران، اسوه، بی تا، ص۲۲۹ و ص۲۳۵.</ref>
دعای اللهم کن لولیک، با تفاوت‌هایی در برخی عبارات، در کتاب الکافی<ref>الکلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج ۴، ص ۱۶۲، ح ۴.</ref> و تهذیب الاحکام<ref>الطوسی، محمد بن حسن، التهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج ۳، ص۱۰۲ ، ح ۳۷.</ref>، از [[کتب اربعه شیعه|کتاب‌های چهارگانهٔ شیعه]]، به‌عنوان عملی از  اعمال شب ۲۳ [[رمضان|ماه رمضان]] ذکر شده است. به خواندن این دعا در دیگر روزها نیز سفارش شده است. در کتاب [[مفاتیح الجنان]] این دعا در بخش اعمال شب بیست و سوم ماه رمضان آورده شده است.<ref>القمی، عباس بن محمدرضا، مفاتیح الجنان، تهران، انتشارات اسوه، ۱۳۹۳، ص ۲۲۹.</ref>


==سلسله روات==
یکی از راویان این روایت، محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین است. برخی از [[علم رجال|رجال‌شناسان]] شیعه این شخص را [[حدیث ضعیف|ضعیف]] دانسته‌اند.<ref>الطوسی، محمد بن الحسن، الفهرست، تحقيق الشيخ جواد القيومی، قم، مؤسسة النشر الفقاهة، ۱۴۱۷، ص ۲۱۶.</ref> [[سید ابوالقاسم خویی]]، [[مرجع تقلید]] و رجال‌شناس شیعه، او را [[ثقه]] و مورد اطمینان دانسته و نظراتی که او را ضعیف دانسته‌اند را نقد کرده است.<ref>الخوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم، مرکز النشر آثار الشیعه، ج ۱۷، ص ۱۱۳-۱۲۰.</ref>
راوی این روایت که محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین است در کتاب [[معجم رجال خوئی]] توثیق شده و حتی نظرات مخالف مبنی بر ضعیف بودن او جواب داده شده است.<ref>خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی جا، بی نا، بی تا، ج۱۷، ص ۱۱۰.</ref> در دو کتاب کافی و تهذیب سند محمد بن عیسی تا امام نیامده و ذکر شده است «باسناده» یعنی به اسناد خود و از این جهت باید بررسی شود که اسناد محمد بن عیسی چگونه است. هرچند برخی از علما اعتقاد دارند که در مستحبات ضعف سند ایرادی ندارد (تسامح در ادله سنن).


نکته دیگری که در این دعا وجود دارد عدم ذکر امامی است که حدیث از او صادر شده است و با تعبیر «از صالحین» در کافی و «از صادقین» در تهذیب آمده است. البته این تعبیر در زبان راویان فقط برای ائمه اطهار استفاده می‌شود، ولی امام مورد نظر تعیین نشده است. در کتاب اقبال آمده است که این روایت دارای اسناد متعددی است که از بین آنها مرحوم سید بن طاووس از سند محمد بن عیسی استفاده کرده است.<ref>ابن طاووس، سید رضی الدین علی بن موسی، الاقبال بالأعمال الصالحه، قم، دفتر تبلیغات، چاپ دوم، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص ۱۹۱.</ref>
در این سلسله‌سند، نام امامی که حدیث از او نقل شده نیامده و به جای آن در کتاب الکافی از «صالحین»<ref name=":0">الکلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج ۴، ص ۱۶۲، ح ۴.</ref> و در کتاب التهذیب الاحکام از «صادقین»<ref name=":1">الطوسی، محمد بن حسن، التهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج ۳، ص۱۰۲ ، ح ۳۷.</ref> نقل شده است. به گفتهٔ [[علم حدیث|حدیث‌شناسان]] این تعبیر در روایات فقط برای [[امامان(ع)]] استفاده می‌شود؛ ولی اینکه از کدام امام نقل شده مشخص نمی‌گردد. برخی از عالمان ضعف سندی ادعیه را با اتکا به قاعدهٔ تسامح در ادلهٔ سنن قابل رفع می‌دانند.<ref>السند، محمد، منهج التکامل الروحی، بیروت، دارالمهجة البیضاء، ۲۰۱۹م، ص ۲۰۲-۲۰۳.</ref>
{{پایان پاسخ}}
 
[[سید بن طاووس]] در [[اقبال الاعمال (کتاب)|کتاب اقبال الاعمال]] این دعا را دارای سندهای متعدد دانسته است. او سلسه‌سندی که در الکافی و التهذیب الحکام نقل شده را در کتاب خود آورده است.<ref>ابن‌الطاووس، رضی‌الدین علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الصالحه، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۶ش، ج ۱، ص ۱۹۱.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۱۹: خط ۱۹:
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = حدیث
  | شاخه اصلی = حدیث
|شاخه فرعی۱ = علم رجال
| شاخه فرعی۱ = علم رجال
|شاخه فرعی۲ =
| شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
خط ۳۲: خط ۳۲:
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
| بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۵۳

سؤال

دعای امام زمان(ع)، «اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِیِّكَ»، در کدام منابع روایی و از کدام معصوم(ع) نقل شده است؟

دعای «اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِیِّكَ» در کتاب‌های الکافی و تهذیب الاحکام، از کتاب‌های معتبر روایی شیعه، آمده است. در سند این روایت، شخصی حضور دارد که در توسط برخی رجال‌شناسان شیعه تضعیف شده است. هرچند برخی دیگر از رجال‌شناسان شیعه وی را توثیق کرده‌اند. برخی عالمان در مستحبات ضعف سند را مشکل نمی‌دانند. دربارهٔ معصومی که این دعا را بیان کرده نیز در منابع روایی مطلبی وجود نداد.

اعتبارسنجی سند روایت

دعای اللهم کن لولیک، با تفاوت‌هایی در برخی عبارات، در کتاب الکافی[۱] و تهذیب الاحکام[۲]، از کتاب‌های چهارگانهٔ شیعه، به‌عنوان عملی از اعمال شب ۲۳ ماه رمضان ذکر شده است. به خواندن این دعا در دیگر روزها نیز سفارش شده است. در کتاب مفاتیح الجنان این دعا در بخش اعمال شب بیست و سوم ماه رمضان آورده شده است.[۳]

یکی از راویان این روایت، محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین است. برخی از رجال‌شناسان شیعه این شخص را ضعیف دانسته‌اند.[۴] سید ابوالقاسم خویی، مرجع تقلید و رجال‌شناس شیعه، او را ثقه و مورد اطمینان دانسته و نظراتی که او را ضعیف دانسته‌اند را نقد کرده است.[۵]

در این سلسله‌سند، نام امامی که حدیث از او نقل شده نیامده و به جای آن در کتاب الکافی از «صالحین»[۶] و در کتاب التهذیب الاحکام از «صادقین»[۷] نقل شده است. به گفتهٔ حدیث‌شناسان این تعبیر در روایات فقط برای امامان(ع) استفاده می‌شود؛ ولی اینکه از کدام امام نقل شده مشخص نمی‌گردد. برخی از عالمان ضعف سندی ادعیه را با اتکا به قاعدهٔ تسامح در ادلهٔ سنن قابل رفع می‌دانند.[۸]

سید بن طاووس در کتاب اقبال الاعمال این دعا را دارای سندهای متعدد دانسته است. او سلسه‌سندی که در الکافی و التهذیب الحکام نقل شده را در کتاب خود آورده است.[۹]

منابع

  1. الکلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج ۴، ص ۱۶۲، ح ۴.
  2. الطوسی، محمد بن حسن، التهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج ۳، ص۱۰۲ ، ح ۳۷.
  3. القمی، عباس بن محمدرضا، مفاتیح الجنان، تهران، انتشارات اسوه، ۱۳۹۳، ص ۲۲۹.
  4. الطوسی، محمد بن الحسن، الفهرست، تحقيق الشيخ جواد القيومی، قم، مؤسسة النشر الفقاهة، ۱۴۱۷، ص ۲۱۶.
  5. الخوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم، مرکز النشر آثار الشیعه، ج ۱۷، ص ۱۱۳-۱۲۰.
  6. الکلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج ۴، ص ۱۶۲، ح ۴.
  7. الطوسی، محمد بن حسن، التهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج ۳، ص۱۰۲ ، ح ۳۷.
  8. السند، محمد، منهج التکامل الروحی، بیروت، دارالمهجة البیضاء، ۲۰۱۹م، ص ۲۰۲-۲۰۳.
  9. ابن‌الطاووس، رضی‌الدین علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الصالحه، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۶ش، ج ۱، ص ۱۹۱.