پرش به محتوا

منبع روایت «الناس عبید الدنیا»: تفاوت میان نسخه‌ها

Shamloo (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Aliazad (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Shamloo}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
منبع این روایت امام حسین(ع) که فرمود: «مردم بندگان دنیایند» کجاست؟
منبع این سخن امام حسین(ع) که «مردم بندگان دنیایند» کجاست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
...
{{درگاه|امام حسین}}
 
'''روایت «النّاس عَبيدُ الدُّنيا»''' (به معنای مردم بنده دنيا هستند) از [[امام حسین(ع)]] در [[کتاب تحف العقول]] نوشته [[ابن‌شعبه حرانی]] عالم شیعی قرن چهارم نقل شده است.<ref name=":0">ابن‌شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول صلى الله عليهم، تحقیق علی‌اکبر الغفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۰۴ق، ص۲۴۵.</ref> ابن‌شعبه این عبارت را در ضمن خطبه امام حسین(ع) پس از مواجهه با سپاه [[حر بن یزید|حر بن یزید ریاحی]] آورده است. این عبارت در منابع تاریخی، مانند تاریخ طبری، که این خطبه را نقل کرده‌اند نیامده است.{{عربی بزرگ|إنَّ النّاسَ عَبيدُ الدُّنيا وَ الدّينُ لَعقٌ عَلى ألسِنَتِهِم، يَحوطونَهُ ما دَرَّت مَعائِشُهُم، فَإِذا مُحِّصوا بِالبَلاءِ قَلَّ الدَّيّانونَ
== متن حدیث ==
| ترجمه = مردم بنده دنيا هستند و دين لقلقه زبان آنان است. از دین هوادارى مى‌كنند تا لوازم زندگى‌شان فراوان گردد، و چون در آزمونِ بلا قرار گيرند دينداران اندک‌شمار مى‌شوند.<ref name=":0" />
{{عربی بزرگ |و قال(ع) فی مسیره إلی کربلاء إن هذه الدنیا قد تغیرت و تنکرت و أدبر معروفها فلم یبق منها إلا صبابه کصبابه الإناء و خسیس عیش کالمرعی الوبیل ألا ترون أن الحق لایعمل به و أن الباطل لایتناهی عنه لیرغب المؤمن فی لقاء الله محقا فإنی لا أری الموت إلا سعاده و لا الحیاه مع الظالمین إلا برما إن الناس عبید الدنیا و الدین لعق علی ألسنتهم یحوطونه ما درت معایشهم فإذا محصوا بالبلاء قل الدیانون.»|ترجمه=از جابر بن عبدالله نقل شده که گفت بر پیامبر(ص) وارد شدم و آن حضرت بر چهار دست و پا حرکت می‌کرد و امام حسن(ع) و امام حسین(ع) بر پشت حضرت سوار بودند و پیامبر(ص) برای آن دو خم می‌شد و می‌فرمود: چه خوب شتری است شتر شما و چه خوب سوارکارانی هستید شما.}}
}}
 
== منبع حدیث ==
این روایت در صفحه ۲۴۵ کتاب تحف العقول عن آل الرسول است که حسن بن شعبه حرانی از علمای قرن چهارم این کتاب را نوشته است. این کتاب را جامعه مدرسین قم در سال ۱۴۰۴ هجری قمری در قم برای دومین بار چاپ کرده است.
 
علامه مجلسی نیز این روایت را از همان کتاب در بحارالانوار نقل کرده است.


روایت این است که امام حسین(ع) در یکی از سخنرانی‌های خود در راه کربلا فرمود: «همانا دنیا تغییر یافته و منکرات زیاد شده و معروف از میان رفته است. آیا نمی‌بینید که به حق عمل نمی‌شود و از باطل جلوگیری نمی‌گردد. به درستی که من مرگ را جز سعادت و زندگی با ظالمان را جز خسران نمی‌دانم.»
قدیمی‌ترین منبع روایی که روایت «الناس عبید الدنیا» در آن آمده کتاب تحف العقول، نوشته ابن شعبه حرانی (درگذشته ۳۸۱ق) است.<ref name=":0" />  این عبارت را ابن‌شعبه در ضمن خطبه امام حسین(ع) در منزل ذو حسم از منزلگاه‌های میان مکه و کوفه آورده است. امام(ع) این خطبه را پس از مواجهه با سپاه حر بن یزید ریاحی ایراد کرده است.<ref>شریفی، محمود و دیگران، فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع)، ترجمه علی مؤیدی، قم، نشر معروف، ۱۳۸۵ش، ص۳۹۶–۴۰۰.</ref> خوارزمی (درگذشته ۵۶۸ق)، این روایت در کتاب [[مقتل الحسین خوارزمی|مقتل الحسین]] آورده است.<ref>خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه السلام، قم، انوار الهدی، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۳۳۶.</ref>


سپس فرمود: «مردم بنده دنیا هستند الی آخر…».
این خطبه در منابع تاریخی، مانند [[اعتبار تاریخ طبری|تاریخ طبری]]<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری (تاریخ الرسل و الملوک)، لیدن، مطبعة بریل، ۱۸۷۹م، ج۴، ص۳۰۵.</ref> و تاریخ دمشق ابن‌عساکر<ref>ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، تحقیق عمرو بن غرامة العمروی، بیروت، دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۲۱۷.</ref> آمده است، ولی این عبارت در آن موجود نیست.<ref>شریفی و دیگران، فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع)، ص۴۰۰.</ref>


متن روایت این است:
در ادبیات فارسی نیز بنده دنیا بودن مورد نکوهش قرار گرفته است:  
 
{{شعر|از بنده دنیا نپذیرند عبادت|بردار دل از عالم غَدّار و دگر هیچ<ref>صائب تبریزی، «[https://ganjoor.net/saeb/divan-saeb/ghazalkasa/sh2276 دیوان اشعار، غزلیات، غزل شمارهٔ ۲۲۷۶]»، سایت گنجور.</ref>}}
و قال(ع): «فی مسیره إلی کربلاء إن هذه الدنیا قد تغیرت و تنکرت و أدبر معروفها فلم یبق منها إلا صبابه کصبابه الإناء و خسیس عیش کالمرعی الوبیل ألا ترون أن الحق لایعمل به و أن الباطل لایتناهی عنه لیرغب المؤمن فی لقاء الله محقا فإنی لا أری الموت إلا سعاده و لا الحیاه مع الظالمین إلا برما إن الناس عبید الدنیا و الدین لعق علی ألسنتهم یحوطونه ما درت معایشهم فإذا محصوا بالبلاء قل الدیانون.»<ref>کتاب تحف العقول شامل بخش‌های متنوعی است از جمله: ۱. وصیت‌های پیامبر به حضرت علی(ع)، معاذ بن جبل و… ۲. سخنرانی آن حضرت در حجه الوداع، ۳. نامه‌ها و وصایای حضرت علی(ع) به امام حسن(ع)، ۴. وصیت آن حضرت به امام حسین(ع)، ۵. سخنرانی‌ها و خطبه‌های آن حضرت از جمله خطبه‌های معروف به وسیله و دیباج، ۶. عهدنامه مالک اشتر، ۷. رساله حقوق امام زین العابدین(ع)، ۸. احتجاج امام جعفر صادق(ع) با سفیان ثوری، ۹. رساله امام هادی(ع) درباره جبر و تفویض، ۱۰. نامه امام حسن عسکری(ع) به اسحاق بن اسماعیل و روایات و موضوعات مفید و سودمند دیگر از ائمه(ع).</ref>
{{پایان پاسخ}}


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =حدیث
  | شاخه اصلی =حدیث
خط ۳۳: خط ۲۵:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
{{#seo:
|title=منبع روایت الناس عبید الدنیا - مفهوم دنیادوستی در روایات - ویکی پاسخ
|title_mode=Replaced Title
|keywords=الناس عبید الدنیا
|description=روایت الناس عبید الدنیا به دنیاطلبی انسان اشاره دارد. در این مطلب به منبع حدیث، مفهوم و پیام اخلاقی آن پرداخته شده است.
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۳:۴۱

سؤال

منبع این سخن امام حسین(ع) که «مردم بندگان دنیایند» کجاست؟

درگاه‌ها


روایت «النّاس عَبيدُ الدُّنيا» (به معنای مردم بنده دنيا هستند) از امام حسین(ع) در کتاب تحف العقول نوشته ابن‌شعبه حرانی عالم شیعی قرن چهارم نقل شده است.[۱] ابن‌شعبه این عبارت را در ضمن خطبه امام حسین(ع) پس از مواجهه با سپاه حر بن یزید ریاحی آورده است. این عبارت در منابع تاریخی، مانند تاریخ طبری، که این خطبه را نقل کرده‌اند نیامده است.

قدیمی‌ترین منبع روایی که روایت «الناس عبید الدنیا» در آن آمده کتاب تحف العقول، نوشته ابن شعبه حرانی (درگذشته ۳۸۱ق) است.[۱] این عبارت را ابن‌شعبه در ضمن خطبه امام حسین(ع) در منزل ذو حسم از منزلگاه‌های میان مکه و کوفه آورده است. امام(ع) این خطبه را پس از مواجهه با سپاه حر بن یزید ریاحی ایراد کرده است.[۲] خوارزمی (درگذشته ۵۶۸ق)، این روایت در کتاب مقتل الحسین آورده است.[۳]

این خطبه در منابع تاریخی، مانند تاریخ طبری[۴] و تاریخ دمشق ابن‌عساکر[۵] آمده است، ولی این عبارت در آن موجود نیست.[۶]

در ادبیات فارسی نیز بنده دنیا بودن مورد نکوهش قرار گرفته است:

از بنده دنیا نپذیرند عبادت بردار دل از عالم غَدّار و دگر هیچ[۷]

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ابن‌شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول صلى الله عليهم، تحقیق علی‌اکبر الغفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۰۴ق، ص۲۴۵.
  2. شریفی، محمود و دیگران، فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع)، ترجمه علی مؤیدی، قم، نشر معروف، ۱۳۸۵ش، ص۳۹۶–۴۰۰.
  3. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه السلام، قم، انوار الهدی، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۳۳۶.
  4. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری (تاریخ الرسل و الملوک)، لیدن، مطبعة بریل، ۱۸۷۹م، ج۴، ص۳۰۵.
  5. ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، تحقیق عمرو بن غرامة العمروی، بیروت، دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۲۱۷.
  6. شریفی و دیگران، فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع)، ص۴۰۰.
  7. صائب تبریزی، «دیوان اشعار، غزلیات، غزل شمارهٔ ۲۲۷۶»، سایت گنجور.