حدیث «الاسلام یعلو و لایعلی علیه»: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
اصلاح ارقام |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
'''الإسلامُ یَعْلو و لایُعْلی عَلَیه'''، حدیثی از [[پیامبر(ص)]] که براساس آن، هیچ قانونی بر قانون اسلام برتری نخواهد داشت. این حدیث در [[کتاب من لایحضره الفقیه]] از [[کتب اربعه]] شیعه آمده و عالمان مسلمان در مباحث فقهی به آن استناد کرده‌اند. همچنین محتوای این حدیث با [[آیه نفی سبیل]] که هرگونه تسلط کافران بر مسلمان را رد کرده، همخوانی دارد. | '''الإسلامُ یَعْلو و لایُعْلی عَلَیه'''، حدیثی از [[پیامبر(ص)]] که براساس آن، هیچ قانونی بر قانون اسلام برتری و غلبه نخواهد داشت. این حدیث در [[کتاب من لایحضره الفقیه]] از [[کتب اربعه]] شیعه آمده و عالمان مسلمان در مباحث فقهی به آن استناد کرده‌اند. همچنین محتوای این حدیث با [[آیه نفی سبیل]] که هرگونه تسلط کافران بر مسلمان را رد کرده، همخوانی دارد. | ||
== متن حدیث== | == متن حدیث== | ||
{{عربی بزرگ |الْإِسْلَامُ يَعْلُو وَ لَا يُعْلَى عَلَيْهِ | {{عربی بزرگ |الْإِسْلَامُ يَعْلُو وَ لَا يُعْلَى عَلَيْهِ<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۳۳، ح۵۷۱۹.</ref>|ترجمه=اسلام برتر است و چیزی بر آن برتری ندارد.}} | ||
== جایگاه== | == جایگاه== | ||
حدیث الاسلام یعلو و لایعلی | حدیث {{متن عربی|الاسلام یعلو و لایعلی علیه}}، از پیامبر خدا(ع) بوده و در کتاب [[اعتبار من لایحضره الفقیه|من لا یحضره الفقیه]] از [[کتب اربعه شیعه]]<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۳۳، ح۵۷۱۹.</ref> و کتاب سنن الدار قطنی از منابع روایی اهل‌سنت<ref>دار قطنی، علی بن عمر، سنن الدار قطنی، تحقیق حسن عبدالمنعم شبلی و دیگران، بیروت، مؤسسة الرسالة، الطبعة الاولی، ۱۴۲۴ق/۲۰۰۴م، ج۴، ص۳۷۱، ح۳۶۲۰.</ref> نقل شده است. [[عالمان شیعه علم کلام|عالمان شیعه]] و سنی<ref>مجلة جامعة ام القری، مجموعة من المؤلفین، ج۸، ص۴۲۲.</ref> در مباحث مختلفی به این حدیث استناد کرده‌اند. به گفته [[مرتضی مطهری]] از عالمان معاصر، این حدیث از سخنان متشابه پیامبر(ص) است که هر گروهی از علما با نگاه خاص خود به آن نگریسته و از آن استنباط کرده‌اند. فقها از این حدیث استنباط کرده‌اند که در مقررات اجتماعی اسلام، هیچ قانونی که نتیجه آن برتری غیرمسلمان بر مسلمان باشد، وجود ندارد. همچنین متکلمان با استفاده از آن می‌گویند که منطق اسلام بر هر منطقی برتری دارد و کسانی که از بُعد اجتماعی به این حدیث می‌نگرند گفته‌اند که قانون اسلام از هر قانون دیگری با نیازهای بشر منطبق‌تر است.<ref>مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، ص۱۹۸.</ref> | ||
== کاربردهای فقهی== | == کاربردهای فقهی== | ||
این حدیث بیانگر قاعده‌ای عام است که بر اساس آن در هر حکمی باید برتری اسلام لحاظ شود چراکه ولایت کافر بر مسلمان جایز نیست.<ref>نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، | این حدیث بیانگر قاعده‌ای عام است که بر اساس آن در هر حکمی باید برتری اسلام لحاظ شود چراکه ولایت کافر بر مسلمان جایز نیست.<ref>نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، تحقیق محمود قوچانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۰۶.</ref> برای این قاعده مصادیق متعددی ذکر شده است از جمله: | ||
*اهل ذمه برای زندگی در ممالک اسلامی باید جزیه بپردازند. | *اهل ذمه برای زندگی در ممالک اسلامی باید جزیه بپردازند.<ref>طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه‌الامامیه، تهران، چاپ محمدتقی کشفی، ۱۳۸۷، ج ۲، ص ۳۶.</ref> | ||
*زن مسلمان نمی‌تواند با مرد کافر ازدواج کند. | *زن مسلمان نمی‌تواند با مرد کافر ازدواج کند.<ref>شهيد ثاني، اللمعة الدمشقيه، بيروت، نشر دارالاحياء العربي، بي تا، ج ۵، ص۲۳۴. </ref> | ||
* اگر زن یا شوهر ذمی، مسلمان شود، حکم به اسلام فرزندشان می‌شود.<ref>[https://islamic-content.com/hadeeth/2291/fa «الإسلام يَعْلُو ولا يُعْلَى»]، الجمهرة؛ الموسوعة الشاملة لمفردات المحتوى الإسلامي.</ref> | * اگر زن یا شوهر ذمی، مسلمان شود، حکم به اسلام فرزندشان می‌شود.<ref>[https://islamic-content.com/hadeeth/2291/fa «الإسلام يَعْلُو ولا يُعْلَى»]، الجمهرة؛ الموسوعة الشاملة لمفردات المحتوى الإسلامي.</ref> | ||
== تأیید محتوای روایت با آیه نفی سبیل== | == تأیید محتوای روایت با آیه نفی سبیل== | ||
محتوای این روایت با آیه | محتوای این روایت با آیه {{قرآن|وَلَنْ يَجْعَلَ اللهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا|ترجمه= و خدا تا ابد اجازه نداده که کافران کمترین تسلطی بر مؤمنان داشته باشند|سوره=نساء|آیه=۱۴۱}} تأیید شده است. فقها از این آیه، قاعده نفی سبیل{{یادداشت|نفی‌سبیل قاعده‌ای فقهی است، به این معنا که خداوند هیچ حکمی وضع نمی‌کند که سبب تسلط کافران بر مؤمنان شود. به‌عبارت دیگر، در دین، حکمی نیست که موجب تسلط کافری بر مسلمانی شود. « بجنوردی، سیدحسن، القواعد الفقهیه، تحقیق مهدی مهریزی و محمدحسن درایتی، قم، الهادی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۸۷. فاضل لنکرانی، محمد، القواعد الفقهیه، به تحقیق: مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، قم، مرکز فقه الأئمة الأطهار علیهم‌السلام، چاپ اول، ۱۳۸۳ش، ص۲۳۳.»}} را استخراج کرده‌اند. این قاعده بر هر حکمی که باعث برتری کافر بر مسلمان شود، مقدم است.<ref>جعفری، یعقوب، تفسیر کوثر، قم، مؤسسه انتشارات هجرت، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۵۹۵.</ref> فقها در مسائل مختلف فقهی، به این آیه استناد کرده‌اند. | ||
<ref> موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب الرحمن، بی‌جا، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۴۳. </ref> | |||
<ref>جعفری، یعقوب، تفسیر کوثر، قم، مؤسسه انتشارات هجرت، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۵۹۶.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = حدیث | | شاخه اصلی = حدیث | ||
| خط ۲۸: | خط ۳۲: | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = شد | ||
| تیترها = شد | | تیترها = شد | ||
| ویرایش = شد | | ویرایش = شد | ||
| خط ۳۶: | خط ۴۰: | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی نویسنده = شد | | بازبینی نویسنده = شد | ||
| ارزیابی کمی =شد | |||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = ج | | اولویت = ج | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۷: | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
[[رده:مقاله‌های پیشنهادی]] | |||
{{#seo: | |||
|title=حدیث «الاسلام یعلو و لایعلی علیه» و معنای آن - برتری اسلام بر دیگر ادیان - ویکی پاسخ | |||
|title_mode=Replaced Title | |||
|keywords=الاسلام یعلو و لایعلی علیه | |||
|description=حدیث «الاسلام یعلو و لایعلی علیه» بر برتری اسلام نسبت به دیگر ادیان تأکید دارد. معنا، سند و دیدگاه‌های علما درباره این روایت را بخوانید. | |||
}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۸ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۲:۰۷
سؤال
آیا عبارت «الإسلامُ یَعْلوا و لایُعْلی عَلَیه» حدیث است؟
الإسلامُ یَعْلو و لایُعْلی عَلَیه، حدیثی از پیامبر(ص) که براساس آن، هیچ قانونی بر قانون اسلام برتری و غلبه نخواهد داشت. این حدیث در کتاب من لایحضره الفقیه از کتب اربعه شیعه آمده و عالمان مسلمان در مباحث فقهی به آن استناد کرده‌اند. همچنین محتوای این حدیث با آیه نفی سبیل که هرگونه تسلط کافران بر مسلمان را رد کرده، همخوانی دارد.
متن حدیث
| « | الْإِسْلَامُ يَعْلُو وَ لَا يُعْلَى عَلَيْهِ[۱]
اسلام برتر است و چیزی بر آن برتری ندارد. |
» |
جایگاه
حدیث «الاسلام یعلو و لایعلی علیه»، از پیامبر خدا(ع) بوده و در کتاب من لا یحضره الفقیه از کتب اربعه شیعه[۲] و کتاب سنن الدار قطنی از منابع روایی اهل‌سنت[۳] نقل شده است. عالمان شیعه و سنی[۴] در مباحث مختلفی به این حدیث استناد کرده‌اند. به گفته مرتضی مطهری از عالمان معاصر، این حدیث از سخنان متشابه پیامبر(ص) است که هر گروهی از علما با نگاه خاص خود به آن نگریسته و از آن استنباط کرده‌اند. فقها از این حدیث استنباط کرده‌اند که در مقررات اجتماعی اسلام، هیچ قانونی که نتیجه آن برتری غیرمسلمان بر مسلمان باشد، وجود ندارد. همچنین متکلمان با استفاده از آن می‌گویند که منطق اسلام بر هر منطقی برتری دارد و کسانی که از بُعد اجتماعی به این حدیث می‌نگرند گفته‌اند که قانون اسلام از هر قانون دیگری با نیازهای بشر منطبق‌تر است.[۵]
کاربردهای فقهی
این حدیث بیانگر قاعده‌ای عام است که بر اساس آن در هر حکمی باید برتری اسلام لحاظ شود چراکه ولایت کافر بر مسلمان جایز نیست.[۶] برای این قاعده مصادیق متعددی ذکر شده است از جمله:
- اهل ذمه برای زندگی در ممالک اسلامی باید جزیه بپردازند.[۷]
- زن مسلمان نمی‌تواند با مرد کافر ازدواج کند.[۸]
- اگر زن یا شوهر ذمی، مسلمان شود، حکم به اسلام فرزندشان می‌شود.[۹]
تأیید محتوای روایت با آیه نفی سبیل
محتوای این روایت با آیه ﴿وَلَنْ يَجْعَلَ اللهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا؛ و خدا تا ابد اجازه نداده که کافران کمترین تسلطی بر مؤمنان داشته باشند﴾(نساء:۱۴۱) تأیید شده است. فقها از این آیه، قاعده نفی سبیل[یادداشت ۱] را استخراج کرده‌اند. این قاعده بر هر حکمی که باعث برتری کافر بر مسلمان شود، مقدم است.[۱۰] فقها در مسائل مختلف فقهی، به این آیه استناد کرده‌اند. [۱۱] [۱۲]
منابع
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۳۳، ح۵۷۱۹.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۳۳، ح۵۷۱۹.
- ↑ دار قطنی، علی بن عمر، سنن الدار قطنی، تحقیق حسن عبدالمنعم شبلی و دیگران، بیروت، مؤسسة الرسالة، الطبعة الاولی، ۱۴۲۴ق/۲۰۰۴م، ج۴، ص۳۷۱، ح۳۶۲۰.
- ↑ مجلة جامعة ام القری، مجموعة من المؤلفین، ج۸، ص۴۲۲.
- ↑ مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، ص۱۹۸.
- ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، تحقیق محمود قوچانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۰۶.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه‌الامامیه، تهران، چاپ محمدتقی کشفی، ۱۳۸۷، ج ۲، ص ۳۶.
- ↑ شهيد ثاني، اللمعة الدمشقيه، بيروت، نشر دارالاحياء العربي، بي تا، ج ۵، ص۲۳۴.
- ↑ «الإسلام يَعْلُو ولا يُعْلَى»، الجمهرة؛ الموسوعة الشاملة لمفردات المحتوى الإسلامي.
- ↑ جعفری، یعقوب، تفسیر کوثر، قم، مؤسسه انتشارات هجرت، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۵۹۵.
- ↑ موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب الرحمن، بی‌جا، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۴۳.
- ↑ جعفری، یعقوب، تفسیر کوثر، قم، مؤسسه انتشارات هجرت، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۵۹۶.
- ↑ نفی‌سبیل قاعده‌ای فقهی است، به این معنا که خداوند هیچ حکمی وضع نمی‌کند که سبب تسلط کافران بر مؤمنان شود. به‌عبارت دیگر، در دین، حکمی نیست که موجب تسلط کافری بر مسلمانی شود. « بجنوردی، سیدحسن، القواعد الفقهیه، تحقیق مهدی مهریزی و محمدحسن درایتی، قم، الهادی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۸۷. فاضل لنکرانی، محمد، القواعد الفقهیه، به تحقیق: مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، قم، مرکز فقه الأئمة الأطهار علیهم‌السلام، چاپ اول، ۱۳۸۳ش، ص۲۳۳.»