ترس از آرزوهای طولانی در نهجالبلاغه: تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی «{{جا:ویرایش}} {{شروع متن}} {{سوال}} حضرت علی ـ(ع) ـ در نهج البلاغه خطبه چهل و دو از آ...» ایجاد کرد) |
Mohammad7576 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
امام علی(ع) در نهجالبلاغه، خطبهٔ چهل و دوم، مردم را از آرزوهای طولانی میترساند؛ علت آن چیست؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
امام علی | {{جعبه نقلقول|امام علی(ع): ای مردم! همانا بر شما از دو چیز بیشتر میترسم: از خواهش نفس پیرویکردن و آرزوی دراز در سر پروردن؛ که پیروی از خواهش نفس آدمی را از راه حق باز میدارد و آرزوی دراز آخرت را به فراموشی میسپارد.<ref>سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، ترجمهٔ سید جعفر شهیدی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۸، خطبهٔ ۴۲، ص ۴۰.</ref>|تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px}}[[امام علی(ع)]] در این خطبه آرزوی طولانی را موجب فراموشکردن آخرت بر میشمرد و مردم را به همین دلیل از آن میترساند. از نظر امام(ع) آرزوی طولانی موجب میشود که فرد خیال کند در این دنیا جاودان خواهد بود و این خیالْ حقیقت جهان جاودان آخرت را از نظر او دور میکند.<ref>محمدباقر المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴، ج ۶۷، ص ۸۸.</ref> | ||
برای | در کلام امام علی(ع) در مواضع دیگر برای آرزوی دراز معایب دیگری نیز بر شمرده شده است. از جمله به موارد زیر میتوان اشاره کرد: | ||
* از بین برندهٔ [[عقل]]: «بدانید ای بندگان خدا! آرزو، عقل را زائل میکند؛ باعث [[غفلت]] میشود و [[حسرت]] را به بار میآورد، چرا که آرزو [[غرور]] است.»<ref>المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، ج ۷۴، ص ۲۹۴.</ref> | |||
* موجب فراموشی [[مرگ]]: «هیچ کس نیست که آرزویش را دراز گرداند جز آنکه مرگ را فراموش کرده و کارش را بد انجام دهد».<ref>آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۸، حدیث ۶۱۴، ج ۱، ص ۱۰۳.</ref> | |||
با | * علت تسلط [[شیطان]]: آرزو وسیلهٔ تسلط شیطانها بر دلهای غافلان است.<ref>آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۶۳، ج ۱، ص ۱۰۸.</ref> | ||
* تباه کنندهٔ عمل: «میوهٔ آرزو تباهی عمل است».<ref>آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۵۷، ج ۱، ص ۱۰۷.</ref> | |||
* فریبندهترین فریبندهها: «هیچ فریبندهای فریبندهتر از آرزو نیست».<ref>آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۱۱، ج ۱، ص ۱۰۳.</ref> | |||
* دروغترین چیزها: «دروغترین چیزها آرزو است».<ref>آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۵۹۷، ج ۱، ص ۱۰۱.</ref> | |||
* تکیهگاه انسان جاهل: «آدم ناتوان بر آرزوی خود تکیه کند و در عمل کوتاهی کند».<ref>آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۰۶، ج ۱، ص ۱۰۲.</ref> | |||
* بهمانند سراب: «آرزو همچون سرابی است که هر که آن را ببیند فریبش دهد و هر که بدان امید بندد نومیدش کند»<ref>آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۰۸، ج ۱، ص ۱۰۳.</ref> | |||
* نشان بیخردی: «خردورزی نکرده است کسی که آرزویش را دراز کند».<ref>آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۱۶، ج ۱، ص ۱۰۳.</ref> | |||
* عامل تباهی عمر: «تباهی عمر در میانهٔ آرزوها و آمال است».<ref>آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۵۰، ج ۱، ص ۱۰۷.</ref> | |||
* خصلت بد: «چه بد خصلتی است آرزومندی که عمر را فانی کند و عمل را تباه گرداند».<ref>آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۵۸، ج ۱، ص ۱۰۸.</ref> | |||
*به بارآورندهٔ افسوس: «حاصل آرزوها دریغ و افسوس است».<ref>آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۹۲، ج ۱، ص ۱۱۱.</ref> | |||
*بدترین نیازمندیها: «بدترین نیازمندیها آرزو است».<ref>آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۹۲، ج ۱، ص ۱۱۱.</ref> | |||
*افزایندهٔ رنج: «کسی که از آرزوهایش پیروی کند رنجش فراوان شود».<ref>آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۷۰۵، ج ۱، ص ۱۱۲.</ref> | |||
*کورکنندهٔ دیدهٔ بصیرت: «آرزوها دیدههای بصیرت و بینایی را کور کند»<ref>آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۷۱۰، ص ۱۱۲-۱۱۳.</ref> | |||
== منابع == | |||
{{پانویس|۲}} | |||
== | |||
{{ | |||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = حدیث | | شاخه اصلی = حدیث | ||
|شاخه فرعی۱ = فقه الحدیث | |شاخه فرعی۱ = فقه الحدیث | ||
|شاخه فرعی۲ = | |شاخه فرعی۲ = | ||
|شاخه فرعی۳ = | |شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه =- | ||
| تیترها = | | تیترها =شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش =شد | ||
| لینکدهی = | | لینکدهی =شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| | | ارزیابی کمی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت =ج | ||
| کیفیت = | | کیفیت =ج | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} |
نسخهٔ کنونی تا ۶ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۱۰
سؤال
امام علی(ع) در نهجالبلاغه، خطبهٔ چهل و دوم، مردم را از آرزوهای طولانی میترساند؛ علت آن چیست؟
امام علی(ع): ای مردم! همانا بر شما از دو چیز بیشتر میترسم: از خواهش نفس پیرویکردن و آرزوی دراز در سر پروردن؛ که پیروی از خواهش نفس آدمی را از راه حق باز میدارد و آرزوی دراز آخرت را به فراموشی میسپارد.[۱]
امام علی(ع) در این خطبه آرزوی طولانی را موجب فراموشکردن آخرت بر میشمرد و مردم را به همین دلیل از آن میترساند. از نظر امام(ع) آرزوی طولانی موجب میشود که فرد خیال کند در این دنیا جاودان خواهد بود و این خیالْ حقیقت جهان جاودان آخرت را از نظر او دور میکند.[۲]
در کلام امام علی(ع) در مواضع دیگر برای آرزوی دراز معایب دیگری نیز بر شمرده شده است. از جمله به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
- از بین برندهٔ عقل: «بدانید ای بندگان خدا! آرزو، عقل را زائل میکند؛ باعث غفلت میشود و حسرت را به بار میآورد، چرا که آرزو غرور است.»[۳]
- موجب فراموشی مرگ: «هیچ کس نیست که آرزویش را دراز گرداند جز آنکه مرگ را فراموش کرده و کارش را بد انجام دهد».[۴]
- علت تسلط شیطان: آرزو وسیلهٔ تسلط شیطانها بر دلهای غافلان است.[۵]
- تباه کنندهٔ عمل: «میوهٔ آرزو تباهی عمل است».[۶]
- فریبندهترین فریبندهها: «هیچ فریبندهای فریبندهتر از آرزو نیست».[۷]
- دروغترین چیزها: «دروغترین چیزها آرزو است».[۸]
- تکیهگاه انسان جاهل: «آدم ناتوان بر آرزوی خود تکیه کند و در عمل کوتاهی کند».[۹]
- بهمانند سراب: «آرزو همچون سرابی است که هر که آن را ببیند فریبش دهد و هر که بدان امید بندد نومیدش کند»[۱۰]
- نشان بیخردی: «خردورزی نکرده است کسی که آرزویش را دراز کند».[۱۱]
- عامل تباهی عمر: «تباهی عمر در میانهٔ آرزوها و آمال است».[۱۲]
- خصلت بد: «چه بد خصلتی است آرزومندی که عمر را فانی کند و عمل را تباه گرداند».[۱۳]
- به بارآورندهٔ افسوس: «حاصل آرزوها دریغ و افسوس است».[۱۴]
- بدترین نیازمندیها: «بدترین نیازمندیها آرزو است».[۱۵]
- افزایندهٔ رنج: «کسی که از آرزوهایش پیروی کند رنجش فراوان شود».[۱۶]
- کورکنندهٔ دیدهٔ بصیرت: «آرزوها دیدههای بصیرت و بینایی را کور کند»[۱۷]
منابع
- ↑ سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، ترجمهٔ سید جعفر شهیدی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۸، خطبهٔ ۴۲، ص ۴۰.
- ↑ محمدباقر المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴، ج ۶۷، ص ۸۸.
- ↑ المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، ج ۷۴، ص ۲۹۴.
- ↑ آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۸، حدیث ۶۱۴، ج ۱، ص ۱۰۳.
- ↑ آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۶۳، ج ۱، ص ۱۰۸.
- ↑ آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۵۷، ج ۱، ص ۱۰۷.
- ↑ آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۱۱، ج ۱، ص ۱۰۳.
- ↑ آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۵۹۷، ج ۱، ص ۱۰۱.
- ↑ آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۰۶، ج ۱، ص ۱۰۲.
- ↑ آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۰۸، ج ۱، ص ۱۰۳.
- ↑ آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۱۶، ج ۱، ص ۱۰۳.
- ↑ آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۵۰، ج ۱، ص ۱۰۷.
- ↑ آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۵۸، ج ۱، ص ۱۰۸.
- ↑ آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۹۲، ج ۱، ص ۱۱۱.
- ↑ آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۶۹۲، ج ۱، ص ۱۱۱.
- ↑ آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۷۰۵، ج ۱، ص ۱۱۲.
- ↑ آمدی، غررالحکم و دررالکلم آمدی (با شرح و ترجمهٔ فارسی)، حدیث ۷۱۰، ص ۱۱۲-۱۱۳.