«ضالین» در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
(اصلاح ارقام) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
| خط ۶: | خط ۵: | ||
{{مفردات قرآن}} | {{مفردات قرآن}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
[[ضالین]] کسانی هستند که راه مستقیم و طریق حقیقت را گم کرده و پشت به حق | [[ضالین]] کسانی هستند که راه مستقیم و طریق حقیقت را گم کرده و پشت به حق نموده‌اند.<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن، تهران، مرتضوی، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۴۶۰.</ref> واژه- ضَلَال- برای هر عدول و انحرافی از راه مستقیم خواه عمدی یا سهوی و کم یا زیاد گفته می‌شود. این واژه به کسی که خطائی از او سر می‌زند به کار می‌رود؛<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن، مترجم: غلامرضا خسروی حسینی، تهران، مرتضوی، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۴۶۰.</ref> اما کفر، شرک و گنهکاریشان از روی عناد و لجاجت نبوده است. این گروه از آن جهت که راه حق را در پیش نگرفته، روحیه استکباری و لجاجت را نداشته و به عبارت بهتر این روحیه در آنها ضعیف است، گمراهی‌شان یک درجه پائین‌تر از «مغضوب علیهم» است که در سوره حمد آمده است.<ref>جعفری، یعقوب، تفسیر کوثر، قم، مؤسسه انتشارات هجرت، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۳۳.</ref> | ||
مصادیق ضالین در قرآن | == مصادیق ضالین در قرآن == | ||
واژه ضالین و مشتقات آن بیش از ۱۸۰ مرتبه در قرآن تکرار شده است. برخی از مصداق‌های ضالین در قرآن عبارتند از: | |||
'''۱. شرک به خدا:''' {{قرآن|إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعیداً|ترجمه=خداوند، شرک به او را نمی‌آمرزد؛ (ولی) کمتر از آن را برای هر کس بخواهد (و شایسته بداند) می‌آمرزد. و هر کس برای خدا همتایی قرار دهد، در گمراهی دوری افتاده است.|سوره=نساء|آیه=۱۱۶}} | |||
آیات دیگر قرآن به گمراه بودن | آیات دیگر قرآن به گمراه بودن شرک و بت‌پرستی اشاره کرده است.<ref>سوره انعام، آیه ۷۴ و آیه ۷۷. سوره ابراهیم، آیه۳۰. سوره حج، آیه۱۲. سوره احقاف، آیه۵.</ref> | ||
۳. کفر بعد از ایمان: {قرآن|إِنَّ | '''۲. کفر:''' {{قرآن|وَ مَنْ یَکْفُرْ بِاللَّهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ کُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعیداً|ترجمه=و کسی که خدا و فرشتگان او و کتاب‌ها و پیامبرانش و روز واپسین را انکار کند، در گمراهی دور و درازی افتاده است.|سوره=نساء|آیه=۱۳۶}} | ||
آیات دیگر قرآن به گمراه بودن کافر اشاره کرده است.<ref>سوره نساء، آیه۱۶۷. سوره ابراهیم، آیه۱۸. سوره محمد، آیه۱و آیه۸.</ref> | |||
'''۳. کفر بعد از ایمان:''' {{قرآن|إِنَّ الَّذینَ کَفَرُوا بَعْدَ إیمانِهِمْ ثُمَّ ازْدادُوا کُفْراً لَنْ تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَ أُولئِکَ هُمُ الضَّالُّونَ|ترجمه= کسانی که پس از ایمان کافر شدند و سپس بر کفر (خود) افزودند، (و در این راه اصرار ورزیدند) هیچ‌گاه توبه آنان، (که از روی ناچاری یا در آستانه مرگ صورت می‌گیرد) قبول نمی‌شود؛ و آنها گمراهان‌اند.|سوره=آل عمران|آیه=۹۰}} | |||
آیات دیگر قرآن به گمراه بودن کافر بعد از ایمان اشاره کرده است.<ref>سوره مائده، آیه۱۲.</ref> | |||
'''۴. ناامیدی از رحمت پروردگار:''' {{قرآن|قالَ وَ مَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَه رَبِّهِ إِلاَّ الضَّالُّونَ|ترجمه=گفت: جز گمراهان، چه کسی از رحمت پروردگارش مأیوس می‌شود؟|سوره=حجر|آیه=۵۶}} | |||
'''۵. ستم‌کاری:''' {{قرآن| أَسْمِعْ بِهِمْ وَ أَبْصِرْ یَوْمَ یَأْتُونَنا لکِنِ الظَّالِمُونَ الْیَوْمَ فی ضَلالٍ مُبینٍ|ترجمه= در آن روز که نزد ما می‌آیند، چه گوش‌های شنوا و چه چشم‌های بینایی پیدا می‌کنند! ولی این ستمگران امروز در گمراهی آشکارند! |سوره=مریم|آیه=۳۸}} | |||
'''۶. پیروان هوی و هوس:''' {{قرآن|وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَیْرِ هُدیً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمینَ| ترجمه=و آیا گمراه‌تر از آن کس که پیروی هوای نفس خویش کرده و هیچ هدایت الهی را نپذیرفته، کسی پیدا می‌شود؟! مسلّماً خداوند قوم ستمگر را هدایت نمی‌کند!|سوره=قصص|آیه=۵۰}} | |||
آیات دیگر قرآن به گمراه بودن پیروان هوی و هوس اشاره کرده است.<ref>سوره مائده، آیه۷۷. سوره انعام، آیه۵۶ و آیه۱۱۹. سوره روم، آیه۲۹. سوره ص، آیه۲۶. سوره جاثیه، آیه۲۳.</ref> | |||
'''۷. نافرمانی خدا و پیامبر:''' {{قرآن|وَ مَنْ یَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً مُبیناً |ترجمه= و هر کس نافرمانی خدا و رسولش را کند، به گمراهی آشکاری گرفتار شده است!|سوره=احزاب|آیه=۳۶}} | |||
'''۸. قساوت قلب:''' {{قرآن| أَ فَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ فَهُوَ عَلی نُورٍ مِنْ رَبِّهِ فَوَیْلٌ لِلْقاسِیَه قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ أُولئِکَ فی ضَلالٍ مُبینٍ|ترجمه= آیا کسی که خدا سینه‌اش را برای اسلام گشاده است و بر فراز مرکبی از نور الهی قرار گرفته (همچون کوردلان گمراه است؟ !) وای بر آنان که قلب‌هایی سخت در برابر ذکر خدا دارند! آنها در گمراهی آشکاری هستند.|سوره=زمر|آیه=۲۲}} | |||
'''۹. مجرمان:''' {{قرآن| إِنَّ الْمُجْرِمینَ فی ضَلالٍ وَ سُعُرٍ |ترجمه= مجرمان در گمراهی و شعله‌های آتشند.|سور=قمر|آیه= ۴۷}} | |||
'''۱۰. پذیرش سلطه کافران:''' {{قرآن|یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیاءَ تُلْقُونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّه وَ قَدْ کَفَرُوا بِما جاءَکُمْ مِنَ الْحَقِّ یُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَ إِیَّاکُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّکُمْ إِنْ کُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهاداً فی سَبیلی وَ ابْتِغاءَ مَرْضاتی تُسِرُّونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّه وَ أَنَا أَعْلَمُ بِما أَخْفَیْتُمْ وَ ما أَعْلَنْتُمْ وَ مَنْ یَفْعَلْهُ مِنْکُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبیلِ |ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید! دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید! شما نسبت به آنان اظهار محبّت می‌کنید، در حالی که آنها به آنچه از حقّ برای شما آمده کافر شده‌اند و رسول اللَّه و شما را به خاطر ایمان به خداوندی که پروردگار همه شماست از شهر و دیارتان بیرون می‌رانند؛ اگر شما برای جهاد در راه من و جلب خشنودیم هجرت کرده‌اید؛ (پیوند دوستی با آنان برقرار نسازید!) شما مخفیانه با آنها رابطه دوستی برقرار می‌کنید در حالی که من به آنچه پنهان یا آشکار می‌سازید از همه داناترم! و هر کس از شما چنین کاری کند، از راه راست گمراه شده است!|سوره=ممتحنه|آیه=۱}} | |||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
| خط ۲۱: | خط ۴۲: | ||
== مطالعه بیشتر == | == مطالعه بیشتر == | ||
* رساله صراط مستقیم - انعمت علیهم مغضوب علیهم - ضالین، حسین خلیقی. | |||
* نیکوکاران و نابکاران در سوره‌ی حمد: بررسی مصادیق و هدایت، صراط المستقیم، انعمت علیم، مغضوبین و ضالین در قرآن و روایات، عباسعلی کامرانیان. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن | | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن | ||
| خط ۳۷: | خط ۵۴: | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه =شد | ||
| تیترها = | | تیترها =شد | ||
| ویرایش =شد | | ویرایش =شد | ||
| لینک‌دهی =شد | | لینک‌دهی =شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر =شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| | | ارزیابی کمی = شد | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت =ج | | اولویت =ج | ||
نسخهٔ کنونی تا ۷ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۰
مراد از ضالین در سورهٔ حمد، ضالین کیانند؟
| مفردات قرآن |
|---|
| قول سدید |
ضالین کسانی هستند که راه مستقیم و طریق حقیقت را گم کرده و پشت به حق نموده‌اند.[۱] واژه- ضَلَال- برای هر عدول و انحرافی از راه مستقیم خواه عمدی یا سهوی و کم یا زیاد گفته می‌شود. این واژه به کسی که خطائی از او سر می‌زند به کار می‌رود؛[۲] اما کفر، شرک و گنهکاریشان از روی عناد و لجاجت نبوده است. این گروه از آن جهت که راه حق را در پیش نگرفته، روحیه استکباری و لجاجت را نداشته و به عبارت بهتر این روحیه در آنها ضعیف است، گمراهی‌شان یک درجه پائین‌تر از «مغضوب علیهم» است که در سوره حمد آمده است.[۳]
مصادیق ضالین در قرآن
واژه ضالین و مشتقات آن بیش از ۱۸۰ مرتبه در قرآن تکرار شده است. برخی از مصداق‌های ضالین در قرآن عبارتند از:
۱. شرک به خدا: ﴿إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعیداً؛ خداوند، شرک به او را نمی‌آمرزد؛ (ولی) کمتر از آن را برای هر کس بخواهد (و شایسته بداند) می‌آمرزد. و هر کس برای خدا همتایی قرار دهد، در گمراهی دوری افتاده است.﴾(نساء:۱۱۶)
آیات دیگر قرآن به گمراه بودن شرک و بت‌پرستی اشاره کرده است.[۴]
۲. کفر: ﴿وَ مَنْ یَکْفُرْ بِاللَّهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ کُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعیداً؛ و کسی که خدا و فرشتگان او و کتاب‌ها و پیامبرانش و روز واپسین را انکار کند، در گمراهی دور و درازی افتاده است.﴾(نساء:۱۳۶)
آیات دیگر قرآن به گمراه بودن کافر اشاره کرده است.[۵]
۳. کفر بعد از ایمان: ﴿إِنَّ الَّذینَ کَفَرُوا بَعْدَ إیمانِهِمْ ثُمَّ ازْدادُوا کُفْراً لَنْ تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَ أُولئِکَ هُمُ الضَّالُّونَ؛ کسانی که پس از ایمان کافر شدند و سپس بر کفر (خود) افزودند، (و در این راه اصرار ورزیدند) هیچ‌گاه توبه آنان، (که از روی ناچاری یا در آستانه مرگ صورت می‌گیرد) قبول نمی‌شود؛ و آنها گمراهان‌اند.﴾(آل عمران:۹۰)
آیات دیگر قرآن به گمراه بودن کافر بعد از ایمان اشاره کرده است.[۶]
۴. ناامیدی از رحمت پروردگار: ﴿قالَ وَ مَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَه رَبِّهِ إِلاَّ الضَّالُّونَ؛ گفت: جز گمراهان، چه کسی از رحمت پروردگارش مأیوس می‌شود؟﴾(حجر:۵۶)
۵. ستم‌کاری: ﴿أَسْمِعْ بِهِمْ وَ أَبْصِرْ یَوْمَ یَأْتُونَنا لکِنِ الظَّالِمُونَ الْیَوْمَ فی ضَلالٍ مُبینٍ؛ در آن روز که نزد ما می‌آیند، چه گوش‌های شنوا و چه چشم‌های بینایی پیدا می‌کنند! ولی این ستمگران امروز در گمراهی آشکارند!﴾(مریم:۳۸)
۶. پیروان هوی و هوس: ﴿وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَیْرِ هُدیً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمینَ؛ و آیا گمراه‌تر از آن کس که پیروی هوای نفس خویش کرده و هیچ هدایت الهی را نپذیرفته، کسی پیدا می‌شود؟! مسلّماً خداوند قوم ستمگر را هدایت نمی‌کند!﴾(قصص:۵۰)
آیات دیگر قرآن به گمراه بودن پیروان هوی و هوس اشاره کرده است.[۷]
۷. نافرمانی خدا و پیامبر: ﴿وَ مَنْ یَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً مُبیناً؛ و هر کس نافرمانی خدا و رسولش را کند، به گمراهی آشکاری گرفتار شده است!﴾(احزاب:۳۶)
۸. قساوت قلب: ﴿أَ فَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ فَهُوَ عَلی نُورٍ مِنْ رَبِّهِ فَوَیْلٌ لِلْقاسِیَه قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ أُولئِکَ فی ضَلالٍ مُبینٍ؛ آیا کسی که خدا سینه‌اش را برای اسلام گشاده است و بر فراز مرکبی از نور الهی قرار گرفته (همچون کوردلان گمراه است؟ !) وای بر آنان که قلب‌هایی سخت در برابر ذکر خدا دارند! آنها در گمراهی آشکاری هستند.﴾(زمر:۲۲)
۹. مجرمان: ﴿إِنَّ الْمُجْرِمینَ فی ضَلالٍ وَ سُعُرٍ؛ مجرمان در گمراهی و شعله‌های آتشند.﴾
۱۰. پذیرش سلطه کافران: ﴿یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیاءَ تُلْقُونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّه وَ قَدْ کَفَرُوا بِما جاءَکُمْ مِنَ الْحَقِّ یُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَ إِیَّاکُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّکُمْ إِنْ کُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهاداً فی سَبیلی وَ ابْتِغاءَ مَرْضاتی تُسِرُّونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّه وَ أَنَا أَعْلَمُ بِما أَخْفَیْتُمْ وَ ما أَعْلَنْتُمْ وَ مَنْ یَفْعَلْهُ مِنْکُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبیلِ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید! شما نسبت به آنان اظهار محبّت می‌کنید، در حالی که آنها به آنچه از حقّ برای شما آمده کافر شده‌اند و رسول اللَّه و شما را به خاطر ایمان به خداوندی که پروردگار همه شماست از شهر و دیارتان بیرون می‌رانند؛ اگر شما برای جهاد در راه من و جلب خشنودیم هجرت کرده‌اید؛ (پیوند دوستی با آنان برقرار نسازید!) شما مخفیانه با آنها رابطه دوستی برقرار می‌کنید در حالی که من به آنچه پنهان یا آشکار می‌سازید از همه داناترم! و هر کس از شما چنین کاری کند، از راه راست گمراه شده است!﴾(ممتحنه:۱)
مطالعه بیشتر
- رساله صراط مستقیم - انعمت علیهم مغضوب علیهم - ضالین، حسین خلیقی.
- نیکوکاران و نابکاران در سوره‌ی حمد: بررسی مصادیق و هدایت، صراط المستقیم، انعمت علیم، مغضوبین و ضالین در قرآن و روایات، عباسعلی کامرانیان.
منابع
- ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن، تهران، مرتضوی، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۴۶۰.
- ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن، مترجم: غلامرضا خسروی حسینی، تهران، مرتضوی، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۴۶۰.
- ↑ جعفری، یعقوب، تفسیر کوثر، قم، مؤسسه انتشارات هجرت، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۳۳.
- ↑ سوره انعام، آیه ۷۴ و آیه ۷۷. سوره ابراهیم، آیه۳۰. سوره حج، آیه۱۲. سوره احقاف، آیه۵.
- ↑ سوره نساء، آیه۱۶۷. سوره ابراهیم، آیه۱۸. سوره محمد، آیه۱و آیه۸.
- ↑ سوره مائده، آیه۱۲.
- ↑ سوره مائده، آیه۷۷. سوره انعام، آیه۵۶ و آیه۱۱۹. سوره روم، آیه۲۹. سوره ص، آیه۲۶. سوره جاثیه، آیه۲۳.