جبرئیل با صورت دحیه کلبی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۳

سؤال

آیا درست است که جبرئیل به صورت «دحیه کلبی» بر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل می‌شد؛ از نظر علمی و فلسفی آیا می‌شود ملک در شکل انسان ظاهر شود؟

آمدن جبرئیل به صورت دحیه کلبی بر پیامبر(ص) در روایاتی آمده است. تمثل فرشتگان در صورت انسانی شواهد قرآنی و روایی دارد از نگاه علمی نیز اشکالی ندارد که فرشته در قالب انسانی ظاهر شود بدون آنکه در حقیقت خود تغییری رخ دهد.

وحی خداوند به پیامبران به سه صورت بوده است: سخن گفتن بدون واسطه خداوند با پیامبر؛ وحی از پشت پرده؛ وحی توسط جبرئیل.

وحی خداوند به پیامبر توسط جبرئیل، خود به چند صورت است: گاهی پیامبر خود او را مشاهده نمی‌کرد؛ گاهی جبرئیل وحی را بر قلب پیامبر القاء می‌کرد؛ پیامبر جبرئیل را به صورت حقیقی‌اش مشاهده می‌کرد؛ گاهی هم جبرئیل به صورت انسان زیبایی برای رسول خدا(ص) تمثل پیدا می‌کرد.

انواع وحی

وحی رسانی خداوند به پیامبران به سه صورت بوده است که در قرآن هم به آن اشاره شده است: ﴿وَمَا کَانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُکَلِّمَهُ اللَّهُ إِلا وَحْیًا أَوْ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ أَوْ یُرْسِلَ رَسُولا فَیُوحِیَ بِإِذْنِهِ مَا یَشَاءُ إِنَّهُ عَلِیٌّ حَکِیمٌ؛ هیچ بشری را نرسد که خدا با او تکلم کند؛ جزء از طریق وحی یا از پشت پرده یا فرشته‌ای را می‌فرستد تا به فرمان او آنچه را بخواهد به او وحی کند همانا خداوند بلندپایه و حکیم است.﴾(شوری:۵۱)

سخن گفتن بدون واسطه خداوند با پیامبر: در این قسم خداوند وحی را بدون واسطه بر قلب پیامبر می‌فرستد: ﴿وَمَا کَانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُکَلِّمَهُ اللَّهُ إِلا وَحْیًا﴾(شوری:۵۱)
وحی از پشت پرده: در این نوع وحی، پیامبر کلام خداوند را می‌شنود، ولی این کلام از جایی یا چیز خاص شنیده می‌شود: ﴿أَوْ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ﴾(شوری:۵۱) همان‌گونه که خداوند از طریق درخت با موسی سخن گفت: ﴿فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِیَ مِنْ شَاطِئِ الْوَادِ الأیْمَنِ فِی الْبُقْعَه الْمُبَارَکَه مِنَ الشَّجَرَه أَنْ یَا مُوسَی إِنِّی أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ؛ هنگامی که به سراغ آتش آمد، از کرانه راست درّه، در آن سرزمین پر برکت، از میان یک درخت ندا داده شد که: «ای موسی! منم خداوند، پروردگار جهانیان!﴾(قصص:۳۰) وقتی موسی به آن آتش نزدیک شد از جانب وادی ایمن در آن بارگاه مبارک از آن درخت فرا رسید که ای موسی من خدا و پروردگار جهان هستم.
وحی توسط جبرئیل: ﴿أَوْ یُرْسِلَ رَسُولا فَیُوحِیَ بِإِذْنِهِ مَا یَشَاءُ إِنَّهُ عَلِیٌّ حَکِیمٌ﴾(شوری:۵۱) در این نوع از وحی ارتباط خداوند با پیامبران به وسیله جبرئیل بوده است.

وحی خداوند با پیامبر توسط جبرئیل، خود به چند صورت است:

گاهی پیامبر صدای فرشته را می‌شنود اما خود او را مشاهده نمی‌کرد.
گاهی جبرئیل وحی را بر قلب پیامبر القاء می‌کند: ﴿نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الأمِینُ۝۱۹۳عَلَی قَلْبِکَ لِتَکُونَ مِنَ الْمُنْذِرِینَ۝۱۹۴﴾(شعراء:۱۹۴–۱۹۳)
پیامبر جبرئیل را به صورت حقیقی‌اش مشاهده می‌کند.^[۱]
گاهی جبرئیل به صورت انسان زیبایی برای رسول خدا(ص) تمثل پیدا می‌کند. گاهی جبرئیل به صورت دحیه کلبی نازل می‌شد.^[۲]

دحیه کلبی کیست

دحیه کلبی برادر رضاعی^{[یادداشت ۱]} پیامبر(ص) بود و از زیباترین مردم آن زمان محسوب می‌شد. گاهی وقت‌ها که جبرئیل به سراغ پیامبر(ص) می‌آمد در آن چهره نمایان می‌شد. پیامبر(ص) او را به عنوان سفیر پیش قیصر روم «هرقل» فرستاد و تا زمان خلافت معاویه زنده بود.^[۳] او در جنگ احد و غیر آن حاضر بود.^[۴]

حال این سؤال مطرح است آیا از نظر فلسفی و علمی می‌شود که جبرئیل به صورت انسان (دحیه کلبی) بر پیامبر(ص) نازل شود.

در جواب گفته می‌شود: نزول فرشتگان از جمله جبرئیل به صورت تمثل (ظاهر شدن فرشته به صورت انسان) بوده است. تمثل جبرئیل به صورت انسان خاصی این جور نبوده که جبرئیل حقیقت خویش را از دست بدهد و انسان شود و آن گاه بر پیامبر(ص) نازل شود، در جریان حضرت مریم جبرئیل به صورت انسان بر او متمثل شد و حقیقت جبرئیل عوض نشد.^[۵]

آمدن جبرئیل به صورت دحیه کلبی بر پیامبر(ص)، هیچ گونه اشکال علمی ندارد. چون در موقع نزول جبرئیل به صورت دحیه کلبی هیچ گونه تغییر هویت در حقیقت جبرئیل صورت نگرفته است.

شواهد قرآنی و روایی تمثل

در جریان مریم جبرئیل به صورت بشری برای او ظاهر شد: ﴿فَاتَّخَذَتْ مِنْ دُونِهِمْ حِجَابًا فَأَرْسَلْنَا إِلَیْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِیًّا^[۶]؛ پس روح خود (جبرئیل) را به سوی او فرستادیم پس به صورت انسانی تمام برایش تمثل جست.﴾(مریم:۱۷)
در قصه بشارت دادن فرشتگان به ابراهیم(ع) برای به دنیا آمدن اسحاق و یعقوب، ملائکه به صورت انسان بر ابراهیم ظاهر شدند.^[۷]
تمثل ابلیس به صورت سراقه بن مالک در جنگ بدر که برای قریش به این صورت ظاهر شد که در تفاسیر در ذیل آیه ۴۸ از سوره انفال به این ماجرا اشاره شده است.^[۸]
تمثل ابلیس در دار الندوه به صورت پیرمردی، همچنین تمثلش در روز عقبه به شکل عنیه بن حجاج و تمثل ابلیس برای حضرت یحیی به صورت عجیبی یا تمثل دنیا برای حضرت علی(ع) به صورت زنی زیبا.^[۹]

منابع

↑ امینی، ابراهیم، وحی در ادیان، قم، مرکز انتشارات و دفتر تبلیغات، چاپ اوّل، ۱۳۷۷، ص۶۱۷.
↑ کلینی، محمد، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۵ش، ج۲، ص۵۸۷. طوسی، محمد، الامالی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۷ق، مجلس۵۵، ص۴۲۶.
↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ هیجدهم، ۱۳۷۹، ج۲۰، ص۴۸۸.
↑ ابن اثیر، اسد الغابه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۲، ص۱۳۰.
↑ طباطبایی، محمد حسین، المیزان، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ اوّل، ۱۴۱۷، ج۱۴، ص۳۶. امینی، ابراهیم، وحی در ادیان، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات، چاپ اوّل، ۱۳۷۷، ص۱۱۷.
↑ مریم/۱۷.
↑ سوره هود، آیه۷۶.
↑ طوسی، محمد، التبیان فی تفسیر القرآن، مکتب الإعلام الإسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۱۳۵.
↑ طباطبائی، محمد حسین، المیزان، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ اوّل، ۱۴۱۷، ج۱۴، ص۳۶.

↑ هرگاه طفلی از زنی غیر از مادر خود با شرایطی که در فقه بیان شده، شیر بخورد، بین طفل و آن زن و نیز بین اطفال دیگری که این زن به آن‌ها شیر داده است، محرمیت و قرابت ایجاد می‌شود و آن زن، مادر رضاعی این طفل محسوب می‌شود و اطفالی که از این زن شیر خورده‌اند، برادران و خواهرانِ رضاعی وی می‌گردند. «فاضل آبی، حسن بن ابی‌طالب، کشف الرموز، ج۲، ص۱۲۱. فخرالمحققین، محمد بن حسن، ایضاح الفوائد، ج۳، ص۴۳۴۴.»

[1] امینی، ابراهیم، وحی در ادیان، قم، مرکز انتشارات و دفتر تبلیغات، چاپ اوّل، ۱۳۷۷، ص۶۱۷.

[2] کلینی، محمد، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۵ش، ج۲، ص۵۸۷. طوسی، محمد، الامالی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۷ق، مجلس۵۵، ص۴۲۶.

[4] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ هیجدهم، ۱۳۷۹، ج۲۰، ص۴۸۸.

[5] ابن اثیر، اسد الغابه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۲، ص۱۳۰.

[6] طباطبایی، محمد حسین، المیزان، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ اوّل، ۱۴۱۷، ج۱۴، ص۳۶. امینی، ابراهیم، وحی در ادیان، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات، چاپ اوّل، ۱۳۷۷، ص۱۱۷.

[7] مریم/۱۷.

[8] سوره هود، آیه۷۶.

[9] طوسی، محمد، التبیان فی تفسیر القرآن، مکتب الإعلام الإسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۱۳۵.

[10] طباطبائی، محمد حسین، المیزان، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ اوّل، ۱۴۱۷، ج۱۴، ص۳۶.

[3] هرگاه طفلی از زنی غیر از مادر خود با شرایطی که در فقه بیان شده، شیر بخورد، بین طفل و آن زن و نیز بین اطفال دیگری که این زن به آن‌ها شیر داده است، محرمیت و قرابت ایجاد می‌شود و آن زن، مادر رضاعی این طفل محسوب می‌شود و اطفالی که از این زن شیر خورده‌اند، برادران و خواهرانِ رضاعی وی می‌گردند. «فاضل آبی، حسن بن ابی‌طالب، کشف الرموز، ج۲، ص۱۲۱. فخرالمحققین، محمد بن حسن، ایضاح الفوائد، ج۳، ص۴۳۴۴.»

[۱]

[۲]

[یادداشت ۱]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{شروع متن}}
-{{سوال}}آيا درست است كه جبرئيل به صورت «دحيه كلبي» بر پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) نازل مي‎شد؛ از نظر علمي و فلسفي آيا مي‎شود ملك در شكل انسان ظاهر شود؟
+{{سوال}}آیا درست است که جبرئیل به صورت «دحیه کلبی» بر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل می‌شد؛ از نظر علمی و فلسفی آیا می‌شود ملک در شکل انسان ظاهر شود؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-آمدن جبرئيل به صورت دحيه كلبي بر پيامبر(ص) در روایاتی آمده است. تمثل فرشتگان در صورت انسانی شواهد قرآني و روايي دارد از نگاه علمی نیز اشکالی ندارد که فرشته در قالب انسانی ظاهر شود بدون آنکه در حقیقت خود تغییری رخ دهد.
+آمدن جبرئیل به صورت دحیه کلبی بر پیامبر(ص) در روایاتی آمده است. تمثل فرشتگان در صورت انسانی شواهد قرآنی و روایی دارد از نگاه علمی نیز اشکالی ندارد که فرشته در قالب انسانی ظاهر شود بدون آنکه در حقیقت خود تغییری رخ دهد.
-وحي خداوند به پيامبران به سه صورت بوده است: سخن گفتن بدون واسطه خداوند با پيامبر؛ وحي از پشت پرده؛ وحي توسط جبرئيل.
+وحی خداوند به پیامبران به سه صورت بوده است: سخن گفتن بدون واسطه خداوند با پیامبر؛ وحی از پشت پرده؛ وحی توسط جبرئیل.
-وحي خداوند به پيامبر توسط جبرئيل، خود به چند صورت است: گاهي پيامبر  خود او را مشاهده نمي‌‎كرد؛ گاهي جبرئيل وحي را بر قلب پيامبر القاء مي‌‎كرد؛ پيامبر جبرئيل را به صورت حقيقي‌‎اش مشاهده مي‎‌كرد؛ گاهی هم جبرئيل به صورت انسان زيبايي براي رسول خدا(ص) تمثل پيدا مي‌‎كرد.
+وحی خداوند به پیامبر توسط جبرئیل، خود به چند صورت است: گاهی پیامبر خود او را مشاهده نمی‌کرد؛ گاهی جبرئیل وحی را بر قلب پیامبر القاء می‌کرد؛ پیامبر جبرئیل را به صورت حقیقی‌اش مشاهده می‌کرد؛ گاهی هم جبرئیل به صورت انسان زیبایی برای رسول خدا(ص) تمثل پیدا می‌کرد.
-== انواع وحي==
+== انواع وحی ==
-[[وحی|وحي]] رساني خداوند به پيامبران به سه صورت بوده است كه در قرآن هم به آن اشاره شده است: {{قرآن|وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلا وَحْيًا أَوْ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ |ترجمه= هيچ بشري را نرسد كه خدا با او تكلم كند؛ جزء از طريق وحي يا از پشت پرده يا فرشته‌‎اي را مي‎‌فرستد تا به فرمان او آنچه را بخواهد به او وحي كند همانا خداوند بلند پايه و حكيم است.|سوره= شوری|آیه=۵۱}}
+[[وحی]] رسانی خداوند به پیامبران به سه صورت بوده است که در قرآن هم به آن اشاره شده است: {{قرآن|وَمَا کَانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُکَلِّمَهُ اللَّهُ إِلا وَحْیًا أَوْ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ أَوْ یُرْسِلَ رَسُولا فَیُوحِیَ بِإِذْنِهِ مَا یَشَاءُ إِنَّهُ عَلِیٌّ حَکِیمٌ |ترجمه= هیچ بشری را نرسد که خدا با او تکلم کند؛ جزء از طریق وحی یا از پشت پرده یا فرشته‌ای را می‌فرستد تا به فرمان او آنچه را بخواهد به او وحی کند همانا خداوند بلندپایه و حکیم است.|سوره= شوری|آیه=۵۱}}
+# سخن گفتن بدون واسطه خداوند با پیامبر: در این قسم خداوند وحی را بدون واسطه بر قلب پیامبر می‌فرستد: {{قرآن| وَمَا کَانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُکَلِّمَهُ اللَّهُ إِلا وَحْیًا|سوره= شوری|آیه=۵۱}}
+# وحی از پشت پرده: در این نوع وحی، پیامبر کلام خداوند را می‌شنود، ولی این کلام از جایی یا چیز خاص شنیده می‌شود: {{قرآن| أَوْ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ|سوره= شوری|آیه=۵۱}} همان‌گونه که خداوند از طریق درخت با [[حضرت موسی|موسی]] سخن گفت: {{قرآن|فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِیَ مِنْ شَاطِئِ الْوَادِ الأیْمَنِ فِی الْبُقْعَه الْمُبَارَکَه مِنَ الشَّجَرَه أَنْ یَا مُوسَی إِنِّی أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ|ترجمه= هنگامی که به سراغ آتش آمد، از کرانه راست درّه، در آن سرزمین پر برکت، از میان یک درخت ندا داده شد که: «ای موسی! منم خداوند، پروردگار جهانیان!|سوره= قصص|آیه=۳۰}} وقتی موسی به آن آتش نزدیک شد از جانب وادی ایمن در آن بارگاه مبارک از آن درخت فرا رسید که ای موسی من خدا و پروردگار جهان هستم.
+# وحی توسط جبرئیل: {{قرآن| أَوْ یُرْسِلَ رَسُولا فَیُوحِیَ بِإِذْنِهِ مَا یَشَاءُ إِنَّهُ عَلِیٌّ حَکِیمٌ|سوره= شوری|آیه=۵۱}} در این نوع از وحی ارتباط خداوند با پیامبران به وسیله جبرئیل بوده است.
-# سخن گفتن بدون واسطه خداوند با پيامبر: در اين قسم خداوند وحي را بدون واسطه بر قلب پيامبر مي‎‌فرستد: {{قرآن| وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلا وَحْيًا|سوره= شوری|آیه=۵۱}}
+وحی خداوند با پیامبر توسط جبرئیل، خود به چند صورت است:
-# وحي از پشت پرده: در اين نوع وحی، پيامبر كلام خداوند را مي‎‌شنود، ولي اين كلام از جايي يا چیز خاص شنيده مي‎‌شود: {{قرآن| أَوْ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ|سوره= شوری|آیه=۵۱}} همان‌گونه كه خداوند از طريق درخت با [[حضرت موسی|موسي]] سخن گفت: {{قرآن|فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِيَ مِنْ شَاطِئِ الْوَادِ الأيْمَنِ فِي الْبُقْعَه الْمُبَارَكَه مِنَ الشَّجَرَه أَنْ يَا مُوسَى إِنِّي أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ|ترجمه= هنگامی که به سراغ آتش آمد، از کرانه راست درّه، در آن سرزمین پر برکت، از میان یک درخت ندا داده شد که: «ای موسی! منم خداوند، پروردگار جهانیان!|سوره= قصص|آیه=۳۰}} وقتي موسي به آن آتش نزديك شد از جانب وادي ايمن در آن بارگاه مبارك از آن درخت فرا رسيد كه اي موسي من خدا و پروردگار جهان هستم.
+# گاهی پیامبر صدای فرشته را می‌شنود اما خود او را مشاهده نمی‌کرد.
-# وحي توسط جبرئيل: {{قرآن| أَوْ يُرْسِلَ رَسُولا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ|سوره= شوری|آیه=۵۱}} در اين نوع از وحي ارتباط خداوند با پيامبران به وسيله جبرئيل بوده است.
+# گاهی جبرئیل وحی را بر قلب پیامبر القاء می‌کند: {{قرآن|نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الأمِینُ|۱۹۳|عَلَی قَلْبِکَ لِتَکُونَ مِنَ الْمُنْذِرِینَ|۱۹۴|ترجمه=|سوره= شعراء|آیه=۱۹۴–۱۹۳}}
+# پیامبر جبرئیل را به صورت حقیقی‌اش مشاهده می‌کند.<ref>امینی، ابراهیم، وحی در ادیان، قم، مرکز انتشارات و دفتر تبلیغات، چاپ اوّل، ۱۳۷۷، ص۶۱۷.</ref>
+# گاهی جبرئیل به صورت انسان زیبایی برای رسول خدا(ص) تمثل پیدا می‌کند. گاهی جبرئیل به صورت دحیه کلبی نازل می‌شد.<ref>کلینی، محمد، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۵ش، ج۲، ص۵۸۷. طوسی، محمد، الامالی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۷ق، مجلس۵۵، ص۴۲۶.</ref>
-وحي خداوند با پيامبر توسط جبرئيل، خود به چند صورت است:
+== دحیه کلبی کیست ==
-# گاهي پيامبر صداي فرشته را مي‎‌شنود اما خود او را مشاهده نمي‌‎كرد.
+دحیه کلبی برادر رضاعی{{یادداشت|هرگاه طفلی از زنی غیر از مادر خود با شرایطی که در فقه بیان شده، شیر بخورد، بین طفل و آن زن و نیز بین اطفال دیگری که این زن به آن‌ها شیر داده است، محرمیت و قرابت ایجاد می‌شود و آن زن، مادر رضاعی این طفل محسوب می‌شود و اطفالی که از این زن شیر خورده‌اند، برادران و خواهرانِ رضاعی وی می‌گردند. «فاضل آبی، حسن بن ابی‌طالب، کشف الرموز، ج۲، ص۱۲۱. فخرالمحققین، محمد بن حسن، ایضاح الفوائد، ج۳، ص۴۳۴۴.»}} پیامبر(ص) بود و از زیباترین مردم آن زمان محسوب می‌شد. گاهی وقت‌ها که جبرئیل به سراغ پیامبر(ص) می‌آمد در آن چهره نمایان می‌شد. پیامبر(ص) او را به عنوان سفیر پیش قیصر روم «هرقل» فرستاد و تا زمان خلافت معاویه زنده بود.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ هیجدهم، ۱۳۷۹، ج۲۰، ص۴۸۸.</ref> او در [[جنگ احد]] و غیر آن حاضر بود.<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۲، ص۱۳۰.</ref>
-# گاهي جبرئيل وحي را بر قلب پيامبر القاء مي‌‎كند: {{قرآن|نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الأمِينُ|۱۹۳|عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ|۱۹۴|ترجمه=|سوره= شعراء|آیه=۱۹۴-۱۹۳}}
-# پيامبر جبرئيل را به صورت حقيقي‌‎اش مشاهده مي‎‌كند.<ref>اميني، ابراهيم، وحي در اديان، قم، مركز انتشارات و دفتر تبليغات، چاپ اوّل، ۱۳۷۷، ص۶۱۷.</ref>
-# گاهي جبرئيل به صورت انسان زيبايي براي رسول خدا(ص) تمثل پيدا مي‎‌كند. گاهي جبرئیل به صورت دحيه كلبي نازل مي‎‌شد.<ref>کلینی، محمد، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۵ش، ج۲، ص۵۸۷. طوسی، محمد، الامالی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۷ق، مجلس۵۵، ص۴۲۶.</ref>
-== دحيه كلبي كيست==
+حال این سؤال مطرح است آیا از نظر فلسفی و علمی می‌شود که جبرئیل به صورت انسان (دحیه کلبی) بر پیامبر(ص) نازل شود.
-دحیه کلبی برادر رضاعي{{یادداشت|هرگاه طفلی از زنی غیر از مادر خود با شرایطی که در فقه بیان شده، شیر بخورد، بین طفل و آن زن و نیز بین اطفال دیگری که این زن به آن‌ها شیر داده است، محرمیت و قرابت ایجاد می‌شود و آن زن، مادر رضاعی این طفل محسوب می‌شود و اطفالی که از این زن شیر خورده‌اند، برادران و خواهرانِ رضاعی وی می‌گردند. «فاضل آبی، حسن بن ابی‌طالب، کشف الرموز، ج۲، ص۱۲۱. فخرالمحققین، محمد بن حسن، ایضاح الفوائد، ج۳، ص۴۳۴۴.»}} پيامبر(ص) بود و از زيباترين مردم آن زمان محسوب مي‎‌شد. گاهی وقت‌ها که جبرئيل به سراغ پيامبر(ص) مي‎‌آمد در آن چهره نمايان مي‎‌شد. پيامبر(ص) او را به عنوان سفير پيش قيصر روم «هرقل» فرستاد و تا زمان خلافت معاويه زنده بود.<ref>مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ هیجدهم، ۱۳۷۹، ج۲۰، ص۴۸۸.</ref> او در [[جنگ احد]] و غير آن حاضر بود.<ref>ابن اثير، اسد الغابه، بيروت، دار احياء التراث العربي، ج۲، ص۱۳۰.</ref>
+در جواب گفته می‌شود: نزول فرشتگان از جمله جبرئیل به صورت تمثل (ظاهر شدن فرشته به صورت انسان) بوده است. تمثل جبرئیل به صورت انسان خاصی این جور نبوده که جبرئیل حقیقت خویش را از دست بدهد و انسان شود و آن گاه بر پیامبر(ص) نازل شود، در جریان [[حضرت مریم(س)|حضرت مریم]] جبرئیل به صورت انسان بر او متمثل شد و حقیقت جبرئیل عوض نشد.<ref>طباطبایی، محمد حسین، المیزان، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ اوّل، ۱۴۱۷، ج۱۴، ص۳۶. امینی، ابراهیم، وحی در ادیان، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات، چاپ اوّل، ۱۳۷۷، ص۱۱۷.</ref>
-حال اين سؤال مطرح است آيا از نظر فلسفي و علمي مي‎‌شود كه جبرئيل به صورت انسان(دحيه كلبي) بر پيامبر(ص) نازل شود.
+آمدن جبرئیل به صورت دحیه کلبی بر پیامبر(ص)، هیچ گونه اشکال علمی ندارد. چون در موقع نزول جبرئیل به صورت دحیه کلبی هیچ گونه تغییر هویت در حقیقت جبرئیل صورت نگرفته است.
-در جواب گفته مي‎‌شود: نزول فرشتگان از جمله جبرئيل به صورت تمثل (ظاهر شدن فرشته به صورت انسان) بوده است. تمثل جبرئيل به صورت انسان خاصي اين جور نبوده كه جبرئيل حقيقت خويش را از دست بدهد و انسان شود و آن گاه بر پيامبر(ص) نازل شود، در جريان [[حضرت مریم(س)|حضرت مريم]] جبرئيل به صورت انسان بر او متمثل شد و حقيقت جبرئيل عوض نشد.<ref>طباطبايي، محمد حسين، الميزان، بيروت، موسسه الاعلمي للمطبوعات، چاپ اوّل، ۱۴۱۷، ج۱۴، ص۳۶. اميني، ابراهيم، وحي در اديان، قم، مركز انتشارات دفتر تبليغات، چاپ اوّل، ۱۳۷۷، ص۱۱۷.</ref>
+== شواهد قرآنی و روایی تمثل ==
+# در جریان مریم جبرئیل به صورت بشری برای او ظاهر شد: {{قرآن|فَاتَّخَذَتْ مِنْ دُونِهِمْ حِجَابًا فَأَرْسَلْنَا إِلَیْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِیًّا<ref>مریم/۱۷.</ref>|ترجمه= پس روح خود (جبرئیل) را به سوی او فرستادیم پس به صورت انسانی تمام برایش تمثل جست.|سوره= مریم|آیه=۱۷}}
+# در قصه بشارت دادن فرشتگان به [[حضرت ابراهیم(ع) در قرآن|ابراهیم(ع)]] برای به دنیا آمدن [[اسحاق]] و [[یعقوب]]، ملائکه به صورت انسان بر ابراهیم ظاهر شدند.<ref>سوره هود، آیه۷۶.</ref>
+# تمثل ابلیس به صورت سراقه بن مالک در [[جنگ بدر]] که برای قریش به این صورت ظاهر شد که در تفاسیر در ذیل آیه ۴۸ از سوره انفال به این ماجرا اشاره شده است.<ref>طوسی، محمد، التبیان فی تفسیر القرآن، مکتب الإعلام الإسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۱۳۵.</ref>
+# تمثل [[ابلیس و شیطان در قرآن|ابلیس]] در دار الندوه به صورت پیرمردی، همچنین تمثلش در روز عقبه به شکل عنیه بن حجاج و تمثل ابلیس برای [[حضرت یحیی(ع)|حضرت یحیی]] به صورت عجیبی یا تمثل دنیا برای [[حضرت علی(ع)]] به صورت زنی زیبا.<ref>طباطبائی، محمد حسین، المیزان، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ اوّل، ۱۴۱۷، ج۱۴، ص۳۶.</ref>
-آمدن جبرئيل به صورت دحيه كلبي بر پيامبر(ص)، هيچ گونه اشكال علمي ندارد. چون در موقع نزول جبرئيل به صورت دحيه كلبي هيچ گونه تغییر هویت در حقیقت جبرئیل صورت نگرفته است.
+== منابع ==
+{{پانویس|۲}}
-== شواهد قرآني و روايي تمثل==
-# در جريان مريم جبرئيل به صورت بشري براي او ظاهر شد : {{قرآن|فَاتَّخَذَتْ مِنْ دُونِهِمْ حِجَابًا فَأَرْسَلْنَا إِلَيْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِيًّا<ref>مريم/۱۷.</ref>|ترجمه= پس روح خود (جبرئيل) را به سوي او فرستاديم پس به صورت انساني تمام برايش تمثل جست.|سوره= مریم|آیه=۱۷}}
-# در قصه بشارت دادن فرشتگان به [[حضرت ابراهیم(ع) در قرآن|ابراهيم(ع)]] براي به دنيا آمدن [[اسحاق]] و [[يعقوب]]، ملائكه به صورت انسان بر ابراهيم ظاهر شدند<ref>سوره هود، آیه۷۶.</ref>.
-# تمثل ابليس به صورت سراقه بن مالك در [[جنگ بدر]] كه براي قريش به اين صورت ظاهر شد كه در تفاسير در ذيل آيه ۴۸ از سوره انفال به اين ماجرا اشاره شده است.<ref>طوسی، محمد، التبیان فی تفسیر القرآن،  مكتب الإعلام الإسلامي، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۱۳۵.</ref>
-# تمثل [[ابلیس و شیطان در قرآن|ابليس]] در دار الندوه به صورت پيرمردي، همچنين تمثلش در روز عقبه به شكل عنيه بن حجاج و تمثل ابليس براي [[حضرت یحیی(ع)|حضرت يحيي]] به صورت عجيبي يا تمثل دنيا براي [[حضرت علي(ع)]] به صورت زني زيبا.<ref>طباطبائي، محمد حسين، الميزان، بيروت، موسسه الاعلمي للمطبوعات، چاپ اوّل، ۱۴۱۷، ج۱۴، ص۳۶.</ref>.
-==منابع==
-<references />
 {{شاخه
   | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
   | شاخه فرعی۱ = نزول قرآن
   | شاخه فرعی۲ =
   | شاخه فرعی۳ =
 }}
 {{تکمیل مقاله
   | شناسه = شد
   | تیترها = شد
   | ویرایش =
   | لینک‌دهی = شد
   | ناوبری =
   | نمایه =
   | تغییر مسیر = شد
   | ارجاعات =
-  | بازبینی =
+  | ارزیابی کمی =
   | تکمیل =
   | اولویت = الف
   | کیفیت = ب
 }}
 {{پایان متن}}