ازدواج و زندگی حضرت فاطمه(س) با حضرت علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (خنثی‌سازی نسخهٔ 72179 از Hosseiney4030 (بحث)) برچسب: خنثی‌سازی |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (خنثی‌سازی نسخهٔ 72178 از Hosseiney4030 (بحث)) برچسب: خنثی‌سازی |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
== تاریخ ازدواج == | == تاریخ ازدواج == | ||
در تاریخ ازدواج امام علی ( | در تاریخ ازدواج امام علی (علیه‌السّلام) و حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) اختلاف است و کسی که قدیمی‌ترین تاریخ را نقل کرده، یعقوبی می‌باشد که نوشته است: رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دو ماه پس از ورود به مدینه حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) را به تزویج حضرت علی (علیه‌السّلام) در آورد، این در حالی بود که گروهی از مهاجرین وی را از رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) خواستگاری کرده بودند و هنگامی که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وی را به حضرت علی (علیه‌السّلام) تزویج کرد، گله کردند و آن حضرت فرمود: «من فاطمه را به علی تزویج نکردم، بلکه خدا او را به علی تزویج کرد.»<ref>یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۱، چاپ بیروت، دارصادر.</ref> | ||
=== روایت کلینی === | === روایت کلینی === | ||
کلینی در روضه کافی با سندی از سعید بن مسیب نقل می‌کند که در مورد هجرت گفت: به علی بن حسین ( | کلینی در روضه کافی با سندی از سعید بن مسیب نقل می‌کند که در مورد هجرت گفت: به علی بن حسین (علیه‌السّلام) گفتم: چه وقت رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) را به حضرت علی (علیه‌السّلام) تزویج کرد؟ فرمود: یک سال پس از هجرت به مدینه و در آن هنگام فاطمه نه ساله بود.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، روضه کافی، ص۳۴۰.</ref> این قول با آنچه که طبری از واقدی با استناد به امام باقر (علیه‌السّلام) روایت می‌کند، سازگارتر است. آن حضرت فرمود: «علی بن ابی‌طالب (علیه‌السّلام) در چند شب باقیمانده از ماه صفر تا شروع سال دوم هجری حضرت با فاطمه (سلام‌الله‌علیها) ازدواج کرد.»<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۲، ص۴۱۰، تحقیق مجد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ط الثانیه ۱۳۸۷/۱۹۶۷. </ref> | ||
در جای دیگری با همین سند گفتار خویش را تکمیل می‌کند و می‌نویسد: در ماه ذی الحجه و در آغاز بیست و دومین ماه هجرت، حضرت علی ( | در جای دیگری با همین سند گفتار خویش را تکمیل می‌کند و می‌نویسد: در ماه ذی الحجه و در آغاز بیست و دومین ماه هجرت، حضرت علی (علیه‌السّلام) بر فاطمه (سلام‌الله‌علیها) وارد شد.<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۲، ص۴۸۵، تحقیق مجد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ط الثانیه ۱۳۸۷/۱۹۶۷. </ref> ابوالفرج اصفهانی در مقاتل الطالبیین همین مطلب طبری را نوشته و در ادامه دارد که: ... و بعد از بازگشت از غزوه بدر علی (علیه‌السّلام) بر فاطمه (سلام‌الله‌علیها) وارد شد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبین، ص۳۰، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، دارالمعرفه.</ref> | ||
و اضافه کرده است که فاطمه زهرا ( | و اضافه کرده است که فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) در آن هنگام هجده ساله بوده است. | ||
=== گفتار طبری === | === گفتار طبری === | ||
آنچه را که در مورد تاریخ ازدواج است سخن طبری است که می‌گوید: چند شب باقیمانده از ماه صفر، و در مورد مصباح المجتهد آمده است که: در اول ذی الحجه سال دوم هجری رسول الله ( | آنچه را که در مورد تاریخ ازدواج است سخن طبری است که می‌گوید: چند شب باقیمانده از ماه صفر، و در مورد مصباح المجتهد آمده است که: در اول ذی الحجه سال دوم هجری رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) را به خانۀ امیرالمؤمنین فرستاد.<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۳، ص۹۲، مؤسسة الوفاء بیروت، لبنان، ۱۴۰۴ ه، ق. </ref> | ||
بنابراین فاصلۀ زمان عقد تا عروسی تقریبا ده ماه بوده است. و شاید عجله پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در اجرای صیغه عقد، برای این بوده است که جواب روشنی به خواستگارها داده باشد و عجله نکردن در بر پایی مراسم عروسی برای این بوده است که فاطمه ( | بنابراین فاصلۀ زمان عقد تا عروسی تقریبا ده ماه بوده است. و شاید عجله پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در اجرای صیغه عقد، برای این بوده است که جواب روشنی به خواستگارها داده باشد و عجله نکردن در بر پایی مراسم عروسی برای این بوده است که فاطمه (سلام‌الله‌علیها) به ظاهر به رشد و نمو بیشتری از لحاظ جسم و قوا به حد زنان برسد.<ref>یوسفی غروی، محمد هادی، موسوعة التاریخ الاسلام، ج۲، ص۲۵۰. </ref> | ||
== مراسم خواستگاری == | == مراسم خواستگاری == | ||
فاطمه زهرا (علیهاالسّلام) که در این دوران (۹ سالگی)، دارای درک، شعور و مقامات معنوی والایی بودند، توجه بزرگان و ثروتمندان قریش را به خویش معطوف ساخته بودند، ولی هر یک که به خواستگاری ایشان می‌رفتند، با جواب منفی رسول گرامی اسلام ( | فاطمه زهرا (علیهاالسّلام) که در این دوران (۹ سالگی)، دارای درک، شعور و مقامات معنوی والایی بودند، توجه بزرگان و ثروتمندان قریش را به خویش معطوف ساخته بودند، ولی هر یک که به خواستگاری ایشان می‌رفتند، با جواب منفی رسول گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مواجه می‌شد، حضرت می‌فرمودند: تزویج فاطمه (علیهاالسّلام) جز به حکم وحی صورت نمی‌پذیرد. شیخین هم در جواب خواستگاری خویش، همین امر را شنیدند. | ||
=== مهریه === | === مهریه === | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
=== خطبه عقد === | === خطبه عقد === | ||
حلبی، در مناقب آل ابی‌طالب<ref>یوسفی غروی، محمد هادی، موسوعة التاریخ الاسلام، ج۲، ص۱۰۱. </ref> می‌نویسد: نبی اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در هنگام تزویج فاطمه (سلام‌الله‌علیها) به علی ( | حلبی، در مناقب آل ابی‌طالب<ref>یوسفی غروی، محمد هادی، موسوعة التاریخ الاسلام، ج۲، ص۱۰۱. </ref> می‌نویسد: نبی اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در هنگام تزویج فاطمه (سلام‌الله‌علیها) به علی (علیه‌السّلام)، خطبه‌ای ایراد کرد که آن را امام رضا (علیه‌السّلام) و یحیی بن معین در امالی‌اش و ابن بطه در الانابه به صورت بی‌سند از انس بن مالک نقل کرده‌اند که آن حضرت (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: | ||
«الحمدلله المحمود بقدرته، المطاع فی سلطانه، المرغوب الیه فیما عنده، الموهوب من عذابه، النافذ امره فی سمائه وارضه، خلق الخلق بقدرته ومیزهم باحکامه واعزهم بدینه واکرمهم بنبیه محمد. ان الله جعل المصاهرة نسبا لاحقا وامرا مفترضا وشبح بهاالارحام والزمها الانام. قال تعالی «هو الذی خلق من الماء بشرا فجعله نسبا وصهرا»<ref>سوره فرقان، آیه۵</ref> | |||
ثم ان الله تعالی امرنی ازوج فاطمه من علی، وقد زوجتها ایاه علی اربعمئة مثقال فضه (کذا) ان رضیت یا علی.» فقال علی (علیه‌السّلام) رضیت یا رسول الله». | |||
== نحوه زندگی == | == نحوه زندگی == | ||
نسخهٔ ۲ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۳۶
زمان ازدواج حضرت زهرا(س) با امام علی(ع) کی بوده و زندگی آنها چگونه بود؟
حضرت زهرا(س) در سال اول هجرت و در نه سالگی با امام علی(ع) ازدواج کرد و در سال دوم مراسم عروسی انجام گرفت. زندگی ساده و نداشتن امکانات رفاهی از ویژگی‌های بارز زندگی فاطمه(س) و علی(ع) در آغاز زندگی مشترکشان بود.[۱]
تاریخ ازدواج
در تاریخ ازدواج امام علی (علیه‌السّلام) و حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) اختلاف است و کسی که قدیمی‌ترین تاریخ را نقل کرده، یعقوبی می‌باشد که نوشته است: رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دو ماه پس از ورود به مدینه حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) را به تزویج حضرت علی (علیه‌السّلام) در آورد، این در حالی بود که گروهی از مهاجرین وی را از رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) خواستگاری کرده بودند و هنگامی که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وی را به حضرت علی (علیه‌السّلام) تزویج کرد، گله کردند و آن حضرت فرمود: «من فاطمه را به علی تزویج نکردم، بلکه خدا او را به علی تزویج کرد.»[۲]
روایت کلینی
کلینی در روضه کافی با سندی از سعید بن مسیب نقل می‌کند که در مورد هجرت گفت: به علی بن حسین (علیه‌السّلام) گفتم: چه وقت رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) را به حضرت علی (علیه‌السّلام) تزویج کرد؟ فرمود: یک سال پس از هجرت به مدینه و در آن هنگام فاطمه نه ساله بود.[۳] این قول با آنچه که طبری از واقدی با استناد به امام باقر (علیه‌السّلام) روایت می‌کند، سازگارتر است. آن حضرت فرمود: «علی بن ابی‌طالب (علیه‌السّلام) در چند شب باقیمانده از ماه صفر تا شروع سال دوم هجری حضرت با فاطمه (سلام‌الله‌علیها) ازدواج کرد.»[۴]
در جای دیگری با همین سند گفتار خویش را تکمیل می‌کند و می‌نویسد: در ماه ذی الحجه و در آغاز بیست و دومین ماه هجرت، حضرت علی (علیه‌السّلام) بر فاطمه (سلام‌الله‌علیها) وارد شد.[۵] ابوالفرج اصفهانی در مقاتل الطالبیین همین مطلب طبری را نوشته و در ادامه دارد که: ... و بعد از بازگشت از غزوه بدر علی (علیه‌السّلام) بر فاطمه (سلام‌الله‌علیها) وارد شد.[۶]
و اضافه کرده است که فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) در آن هنگام هجده ساله بوده است.
گفتار طبری
آنچه را که در مورد تاریخ ازدواج است سخن طبری است که می‌گوید: چند شب باقیمانده از ماه صفر، و در مورد مصباح المجتهد آمده است که: در اول ذی الحجه سال دوم هجری رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) را به خانۀ امیرالمؤمنین فرستاد.[۷]
بنابراین فاصلۀ زمان عقد تا عروسی تقریبا ده ماه بوده است. و شاید عجله پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در اجرای صیغه عقد، برای این بوده است که جواب روشنی به خواستگارها داده باشد و عجله نکردن در بر پایی مراسم عروسی برای این بوده است که فاطمه (سلام‌الله‌علیها) به ظاهر به رشد و نمو بیشتری از لحاظ جسم و قوا به حد زنان برسد.[۸]
مراسم خواستگاری
فاطمه زهرا (علیهاالسّلام) که در این دوران (۹ سالگی)، دارای درک، شعور و مقامات معنوی والایی بودند، توجه بزرگان و ثروتمندان قریش را به خویش معطوف ساخته بودند، ولی هر یک که به خواستگاری ایشان می‌رفتند، با جواب منفی رسول گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مواجه می‌شد، حضرت می‌فرمودند: تزویج فاطمه (علیهاالسّلام) جز به حکم وحی صورت نمی‌پذیرد. شیخین هم در جواب خواستگاری خویش، همین امر را شنیدند.
مهریه
جبرئیل امین به محضر رسول خدا رسید، گل لاله و میخک را به ایشان هدیه داده و عرض کردند، خداوند مهر فاطمه را پانصد درهم نقره، یک پنجم دنیا، دو ثلث بهشت، چهار نهر روی زمین، دجله، فرات، نیل، بلخ، قرار داده است، هم‌چنین یازده امام معصوم را از نسل او قرار داده است، و فرشتگان را فرمان داده تا بهشت را زینت دهند، به حورالعین‌ها هم دستور داده تا سوره یاسین، شوری و طه را قرائت کنند.
خطبه عقد
حلبی، در مناقب آل ابی‌طالب[۹] می‌نویسد: نبی اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در هنگام تزویج فاطمه (سلام‌الله‌علیها) به علی (علیه‌السّلام)، خطبه‌ای ایراد کرد که آن را امام رضا (علیه‌السّلام) و یحیی بن معین در امالی‌اش و ابن بطه در الانابه به صورت بی‌سند از انس بن مالک نقل کرده‌اند که آن حضرت (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود:
«الحمدلله المحمود بقدرته، المطاع فی سلطانه، المرغوب الیه فیما عنده، الموهوب من عذابه، النافذ امره فی سمائه وارضه، خلق الخلق بقدرته ومیزهم باحکامه واعزهم بدینه واکرمهم بنبیه محمد. ان الله جعل المصاهرة نسبا لاحقا وامرا مفترضا وشبح بهاالارحام والزمها الانام. قال تعالی «هو الذی خلق من الماء بشرا فجعله نسبا وصهرا»[۱۰]
ثم ان الله تعالی امرنی ازوج فاطمه من علی، وقد زوجتها ایاه علی اربعمئة مثقال فضه (کذا) ان رضیت یا علی.» فقال علی (علیه‌السّلام) رضیت یا رسول الله».
نحوه زندگی
حضرت زهرا از تنگدستی امام علی و سختی معاش آگاه بود اما با علم به این مشکلات، به همسری او درآمد.[۱۱] آورده‌اند که علی و فاطمه برای تقسیم کارها نزد پیامبر رفتند و پیامبر کارهای خانه را به فاطمه سپرد و کارهای بیرون را به علی.[۱۲] گفته شده است مهریه حضرت زهرا(س) زره امام علی(ع) بوده است که در حدود چهارصد درهم قیمت داشته است.[۱۳] صبغة الله بن محمد غوث از عالمان اهل سنت در رساله کوچکی درباره صداق حضرت زهرا(س) روایات را دو دسته کرده، دسته‌ای که صداق را ۴۰۰ درهم و دسته‌ای که ۴۸۰ درهم می‌داند.[۱۴]امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، زینب و ام کلثوم چهار فرزند او بودند.
از امام صادق(ع) روایت شده است «لَو لَمْ يُخْلَقْ عَلِيٌّ لَمْ يَكُنْ لِفاطِمَةَ كُفْوٌ؛ اگر على آفريده نمى‌شد، كسى كه لايق همسرى فاطمه باشد وجود نداشت.»[۱۵] شیعیان اعتقاد دارند ازدواج حضرت فاطمه(س) را پیامبر به خداوند سپرده بود و خواستگاران زیاد او را رد می‌کرد تا امر خداوند بیاید که فاطمه با که ازدواج کند و فرشته‌ای بر پیامبر(ص) وحی کرد که عقد علی و فاطمه در آسمان خوانده شد و تو آنها را در زمین به عقد یکدیگر درآور.[۱۶]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۱، ص ۵۳ ۵۱
- ↑ یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۱، چاپ بیروت، دارصادر.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، روضه کافی، ص۳۴۰.
- ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۲، ص۴۱۰، تحقیق مجد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ط الثانیه ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
- ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۲، ص۴۸۵، تحقیق مجد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ط الثانیه ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبین، ص۳۰، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، دارالمعرفه.
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۳، ص۹۲، مؤسسة الوفاء بیروت، لبنان، ۱۴۰۴ ه، ق.
- ↑ یوسفی غروی، محمد هادی، موسوعة التاریخ الاسلام، ج۲، ص۲۵۰.
- ↑ یوسفی غروی، محمد هادی، موسوعة التاریخ الاسلام، ج۲، ص۱۰۱.
- ↑ سوره فرقان، آیه۵
- ↑ المُسْتَدرَک علی الصَحیحَین، حاکم نیشابوری، به نقل از دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۲، ص۲۴۸
- ↑ مجموعه آثار، مطهری، مرتضی، ج۱۷، ص۴۰۵
- ↑ مکارم شیرازی،ناصر، زهرا برترین بانوی جهان اسلام، قم، سرور،۱۳۷۶، ص۳۸.
- ↑ جعفریان، رسول، «مهریه حضرت فاطمه زهرا(س) چه اندازه بود؟» سایت خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۴، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.
- ↑ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۱۴۳
- ↑ زهرا(ع) برترین بانوی جهان، مکارم شیرازی، ناصر، ج۱، ص۳۷