فهرست تفاسیر شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
تفاسیر | فهرست تفاسیر شیعه را بیان کنید | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{درگاه|حوزه و روحانیت}} | {{درگاه|حوزه و روحانیت}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
قرآن با | تفسیر قرآن با قرآن مانند المیزان علامه طباطبائی؛ [[تفسیر روایی|تفسیر قرآن با روایات]] مانند البرهان فی تفسیر القرآن بحرانی؛ تفسیر اجتهادی مانند التبیان شیخ طوسی و تفسیر نمونه مکارم شیرازی؛ [[تفسیر موضوعی قرآن|تفسیر موضوعی]] مانند [[منشور جاوید (کتاب)|منشور جاوید]] سبحانی تبریزی، تفسیر آیات احکام فقهی مانند فقه القرآن راوندی و تفسیر با صبغه عرفانی مانند مفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار شهرستانی از جمله تفاسیری است که در طول پانزده قرن نوشته شده است. | ||
محققین در حدود ۲۰۰۰ مفسر قرآن را شناسایی و معرفی کرده‌اند که متأسفانه آثار زیادی از آنها باقی نمانده است.<ref>دوره کامل طبقات مفسران شیعه مشتمل بر معرفی بیش از ۲۰۰۰ تن از مفسران و مترجمان عالیقدر شیعه و گرایش تفسیری آنان و مزین با ۲۰۰ تفسیر نایاب از شخصیت‌های قرآنی، محقق عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، قم، نوید اسلام.</ref> مرکز تحقیقات کامپیوتر علوم اسلامی نور ۲۰۶ عنوان از این تفاسیر را در مجموعه نرم‌افزار جامع التفاسیر گرد آورده است. | |||
== تفاسیر قرآن به قرآن == | == تفاسیر قرآن به قرآن == | ||
[[پرونده:المیزان.jpg|بندانگشتی|تفسیر المیزان اثر علامه طباطبایی|305x305پیکسل]] | [[پرونده:المیزان.jpg|بندانگشتی|تفسیر المیزان اثر علامه طباطبایی|305x305پیکسل]] | ||
تفسیر آیه‌ای از قرآن با آیات دیگر، بهترین و متقن‌ترین شیوهای تفسیری است. | |||
* | * المیزان فی تفسیر القرآن، طباطبایی، محمدحسین (قرن۱۵ ق)، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ دوم، ۱۳۹۰ ه.ق (عربی در۲۰جلد). | ||
* ترجمه | * ترجمه تفسیر المیزان، طباطبایی، محمدحسین (قرن۱۵ ق)، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ ه.ش (فارسی در ۲۰ جلد). | ||
* الفرقان | * الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، صادقی تهرانی، محمد (قرن۱۵ ق)، فرهنگ اسلامی، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۶ ه.ق (عربی در ۳۰جلد). | ||
* البلاغ | * البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن، صادقی تهرانی، محمد (قرن۱۵ ق)، مکتبة محمد الصادقی الطهرانی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۹ ه.ق (عربی در ۱جلد). | ||
* مناهج | * مناهج البیان فی تفسیر القرآن، ملکی میانجی، محمدباقر (قرن۱۵ ق)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. سازمان چاپ و انتشارات، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۴ ه.ق (عربی در ۳۰جلد). | ||
== تفاسیر روایی == | == تفاسیر روایی == | ||
{{نوشتار اصلی|تفسیر روایی}} | {{نوشتار اصلی|تفسیر روایی}} | ||
تفسیر قرآن با روایات معصومین(ع)، تفسیری است که از آن به تفسیر «روایی» نیز یاد میشود. در این شیوه تفسیری، آیات قرآن با روایات تفسیر و توضیح داده میشود. | |||
=== تفاسیر فارسی === | === تفاسیر فارسی === | ||
* | * تفسیر شریف لاهیجی، اشکوری، محمد بن علی (قرن۱۱ ق)، دفتر نشر داد، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ ه.ش (در ۴جلد). | ||
* | * تفسیر اثنی عشری، شاه عبدالعظیمی، حسین (قرن۱۴ ق)، میقات، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۳ ه.ش (در ۱۴جلد). | ||
* | * تفسیر جامع، بروجردی، محمدابراهیم (قرن۱۴ ق)، کتابخانه صدر، تهران، چاپ ششم، ۱۳۶۶ ه.ش (در۷ جلد). | ||
=== تفاسیر عربی === | === تفاسیر عربی === | ||
* | * تفسیر القرآن الکریم، ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار (قرن۲ق)، دار المفید، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۰ ه. ق(۱ جلدی). | ||
* | * تفسیر مقاتل بن سلیمان، مقاتل بن سلیمان (قرن۲ق)، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۳ ه. ق(۵ جلدی). | ||
* [[تفسیر امام حسن عسکری(ع)| | * [[تفسیر امام حسن عسکری(ع)|التفسیر المنسوب إلی الإمام الحسن بن علی العسکری]]، حسن بن علی(ع)، امام یازدهم (قرن۳ق)، مدرسة الإمام المهدی، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ ه.ق (از ابتدای قرآن تا پایان آیه ۲۸۲ سوره بقره). | ||
* [[تفسیر علی بن ابراهیم قمی| | * [[تفسیر علی بن ابراهیم قمی|تفسیر القمی]]، قمی، علی بن ابراهیم (قرن۳ق)، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۳ ه. ق(۲ جلدی). | ||
* | * تفسیر فرات الکوفی، کوفی، فرات بن ابراهیم (قرن۴ق)، وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، مؤسسة الطبع و النشر، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۰ ه. ق(۱جلدی). | ||
* | * التفسیر، عیاشی، محمد بن مسعود (قرن۴ق)، مکتبة العلمیة الاسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۰ ه. ق(۲جلدی). | ||
* زبدة | * زبدة التفاسیر، کاشانی، فتحالله بن شکرالله (قرن۱۰ق)، مؤسسة المعارف الإسلامیة، قم، چاپ اول، ۱۴۲۳ ه. ق(۷ جلدی). | ||
* | * تفسیر الصافی، فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (قرن۱۱ق)، مکتبة الصدر، تهران، چاپ دوم، ۱۴۱۵ ه. ق(۵جلدی). | ||
* | * الأصفی فی تفسیر القرآن، فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (قرن۱۱ق)، مرکز النشر التابع لمکتب الإعلام الإسلامی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۸ ه. ق(۲ جلدی). | ||
* | * تفسیر نور الثقلین، حویزی، عبدعلی بن جمعه (قرن۱۲ق)، اسماعیلیان، قم، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ ه. ق(۵ جلدی). | ||
* البرهان | * البرهان فی تفسیر القرآن، بحرانی، هاشم بن سلیمان (قرن۱۲ق)، موسسة البعثة، قسم الدراسات الإسلامیة، قم، چاپ اول، ۱۴۱۵ ه. ق(۵ جلدی). | ||
* | * تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا (قرن۱۲ق)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. سازمان چاپ و انتشارات، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۸ ه. ش(۱۴ جلدی). | ||
* عقود المرجان | * عقود المرجان فی تفسیر القرآن، جزایری، نعمت‌الله بن عبدالله (قرن۱۲ق)، نور وحی، قم، چاپ اول، ۱۳۸۸ ه. ش(۵جلدی). | ||
* | * تفسیر المعین، فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (قرن ۱۲ق)، کتابخانه عمومی مرعشی نجفی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۰ ه. ق(۳جلدی). | ||
* الجوهر | * الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین، شبر، عبدالله (قرن۱۳ق)، شرکة مکتبة الالفین، کویت، چاپ اول، ۱۴۰۷ ه. ق(۶ جلدی). | ||
* فتح | * فتح القدیر، شوکانی، محمد (قرن۱۳ق)، دار ابن کثیر، دمشق، چاپ اول، ۱۴۱۴ ه. ق(۶ جلدی). | ||
* | * التیسیر فی التفسیر للقرآن بروایة أهل البیت، زبیدی، ماجد ناصر (قرن۱۵ق)، دار المحجة البیضاء، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۸ ه. ق(۸جلدی). | ||
== تفاسیر اجتهادی == | == تفاسیر اجتهادی == | ||
گروهی از مفسّران علاوه بر تفسیر قرآن با قرآن و روایات، قرآن را به روشهای دیگر و در حوزه‌های گوناگون تفسیر کرده‌اند. مانند: تفسیر ادبی؛ تفسیر لغوی؛ تفسیر جنبههایی بلاغتی قرآن؛ تفسیر کلامی و فلسفی؛ تفسیر جنبههای اخلاقی و رویکردهای اجتماعی؛ [[مفهوم و اقسام تفسیر علمی قرآن|تفسیر علمی]]. | |||
=== تفاسیر فارسی === | === تفاسیر فارسی === | ||
* روض الجنان و روح الجنان | * روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (قر۶ق)، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، مشهد مقدس، چاپ اول، ۱۴۰۸ ه.ق (۲۰ جلدی). | ||
* جلاء الأذهان و جلاء الأحزان ( | * جلاء الأذهان و جلاء الأحزان (تفسیر گازر)، جرجانی، حسین بن حسن (قرن۸ ق)، دانشگاه تهران، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ ه. ق(۱۱ جلدی). | ||
* منهج | * منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، کاشانی، فتحالله بن شکرالله، قرن۱۰ق)، کتابفروشی اسلامیه، تهران، چاپ اول، ۱۳ ه. ش(۱۰جلدی). | ||
[[پرونده:منهج الصادقین.jpg|بندانگشتی|تفسیر منهج الصادقین فی إلزام المخالفین اثر ملا فتحالله کاشانی|322x322پیکسل]] | [[پرونده:منهج الصادقین.jpg|بندانگشتی|تفسیر منهج الصادقین فی إلزام المخالفین اثر ملا فتحالله کاشانی|322x322پیکسل]] | ||
* حجة | * حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، بلاغی، عبدالحجه (قرن۱۴ق)، حکمت (چاپخانه)، قم، چاپ اول، ۱۳۸۶ ه. ق(۸جلدی). | ||
* | * تفسیر عاملی، عاملی، ابراهیم (قرن۱۴ق)، کتابفروشی صدوق، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۰ ه. ش(۸جلدی). | ||
* | * تفسیر خسروی، خسروانی، علیرضا (قرن۱۴ق)، کتابفروشی اسلامیه، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۰ ه. ق(۸جلدی). | ||
* | * تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر (قرن۱۵ق)، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول۰، ۱۳۷۱ ه. ش(۲۷جلدی). | ||
* | * اطیب البیان فی تفسیر القرآن، طیب، عبدالحسین (قرن۱۵ق)، اسلام، تهران، چاپ دوم، ۱۳۶۹ ه. ش(۱۴جلدی | ||
* | * تفسیر احسن الحدیث، قرشی بنابی، علی‌اکبر (قرن۱۵ق)، بنیاد بعثت، مرکز چاپ و نشر، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۵ ه. ش(۱۲جلدی). | ||
* | * تفسیر نور، قرائتی، محسن (قرن۱۵ق)، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۸ ه. ش(۱۰جلدی). | ||
* | * تفسیر علیین، سیدکریمی حسینی، عباس (قرن۱۵ق)، اسوه، قم، چاپ اول، ۱۳۸۲ ه. ش(۱ جلدی، تمام قرآن به جز سوره حمد و عصر). | ||
* | * تفسیر قرآن مهر، رضایی اصفهانی، محمدعلی (قرن۱۵ق)، پژوهشهای تفسیر و علوم قرآن، قم، چاپ اول، ۱۳۸۷ ه.ش (۲۲ جلدی). | ||
* | * تفسیر راهنما: روشی نو در ارائه مفاهیم موضوعات قرآن، هاشمی رفسنجانی، اکبر (قرن۱۵ق)، بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، قم، چاپ اول، ۱۳۸۶ ه. ش(۲۱ جلدی). | ||
* انوار درخشان در | * انوار درخشان در تفسیر قرآن، حسینی همدانی، محمد (قرن۱۵ق)، لطفی، تهران، چاپ اول، ۱۴۰۴ ه. ق(۱۸جلدی). | ||
* روان | * روان جاوید در تفسیر قرآن مجید، ثقفی تهرانی، محمد (قرن۱۵ق)، برهان، تهران، چاپ دوم، ۱۳۹۸ ه. ق(۵جلدی). | ||
* فرهنگ قرآن، | * فرهنگ قرآن، هاشمی رفسنجانی، اکبر (قرن۱۵ق)، بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، قم، چاپ دوم، ۱۳۸۳ ه. ش(۳۳ جلد). | ||
* تفسیر تسنیم، جوادی آملی، عبدالله (قرن۱۵ق)، مرکز نشر اسراء، قم (تفسیر کل قرآن که تا جلد ۶۴ آن چاپ شده است). | |||
=== تفاسیر عربی === | === تفاسیر عربی === | ||
[[پرونده:مجمع البیان.jpg|بندانگشتی| تفسیر مجمع البیان نوشته فضل بن حسن طبرسی|281x281پیکسل]] | [[پرونده:مجمع البیان.jpg|بندانگشتی| تفسیر مجمع البیان نوشته فضل بن حسن طبرسی|281x281پیکسل]] | ||
* | * التبیان فی تفسیر القرآن، طوسی، محمد بن حسن (قرن۵ق)، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اول(۱۰ جلدی). | ||
* مجمع | * مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، فضل بن حسن (قرن۶ق)، ناصر خسرو، تهران، چاپ سئم، ۱۳۷۲ ه. ش(۱۰ جلدی). | ||
* | * تفسیر جوامع الجامع، طبرسی، فضل بن حسن (قرن۶ق)، حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۲ ه. ق(۴ جلدی). | ||
* سواطع الالهام | * سواطع الالهام فی تفسیر کلام الملک العلام، فیضی، ابوالفیض بن مبارک (قرن۱۰ق)، دار المنار، قم، چاپ اول، ۱۴۱۷ ه. ق(۶ جلدی). | ||
* | * الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز، ابن‌ابی‌جامع، علی بن حسین (قرن۱۲ق)، دار القرآن الکریم، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ ه. ق(۳ جلدی). | ||
* | * تفسیر القرآن الکریم، شبر، عبدالل (قرن۱۳ق) ه، موسسة دار الهجرة، قم، چاپ دوم۲، ۱۴۱۰ ه. ق(۱ جلدی). | ||
* | * التفسیر الکاشف، مغنیه، محمدجواد (قرن۱۴ق)، دار الکتاب الإسلامی، قم، چاپ اول، ۱۴۲۴ ه. ق(۷ جلدی). | ||
* | * التفسیر المبین، مغنیه، محمدجواد (قرن۱۴ق)، دار الکتاب الإسلامی، قم، چاپ سوم، ۱۴۲۵ ه. ق(۱ جلدی). | ||
* | * مقتنیات الدرر، حائری طهرانی، علی (قرن۱۴ق)، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۳۸ ه. ش(۱۲ جلدی). | ||
* نفحات الرحمن | * نفحات الرحمن فی تفسیر القرآن، نهاوندی، محمد (قرن۱۴ق)، موسسة البعثة، مرکز الطباعة و النشر، قم، چاپ اول، ۱۳۸۶ ه. ش(۶جلدی). | ||
* من | * من وحی القرآن، فضل‌الله، محمدحسین (قرن۱۵ق)، دار الملاک، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۹ ه. ق(۲۴ جلدی). | ||
* من | * من هدی القرآن، مدرسی، محمدتقی (قرن۱۵ق)، دار محبی الحسین، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۹ ه. ق(۱۸ جلدی). | ||
* | * الجدید فی تفسیر القرآن المجید، سبزواری (قرن۱۵ق)، محمد، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۰۶ ه.ق (۷جلدی). | ||
* ارشاد الاذهان | * ارشاد الاذهان الی تفسیر القرآن، سبزواری، محمد (قرن۱۵ق)، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۹ ه. ق(۱ جلدی). | ||
* | * التفسیر لکتاب الله المنیر، کرمی، محمد (قرن۱۵ق)، علمیه (چاپخانه)، قم، چاپ اول، ۱۴۰۲ ه. ق(۸ جلدی). | ||
* | * الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، دخیل، علی محمدعلی (قرن۱۵ق)، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۲۲ ه. ق(۱ جلدی). | ||
* مناهج | * مناهج البیان فی تفسیر القرآن، ملکی میانجی، محمدباقر (قرن۱۵ق)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. سازمان چاپ و انتشارات، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۴ ه. ق(۶ جلدی). | ||
* | * تفسیر البیان الصافی لکلام الله الوافی، قبیسی عاملی، محمدحسن (قرن۱۵ق)، مؤسسة البلاغ، بیروت، چاپ اول، بی‌تا، (۵ جلدی). | ||
* منیة الطالبین فی تفسیر القرآن المبین، سبحانی تبریزی، جعفر (قرن۱۵ق)، مؤسسه امام صادق، قم(۳۰جلدی). | |||
== تفاسیر موضوعی== | == تفاسیر موضوعی == | ||
{{نوشتار اصلی|تفسیر موضوعی قرآن}} | {{نوشتار اصلی|تفسیر موضوعی قرآن}} | ||
* [[منشور جاوید (کتاب)|منشور جاوید]]، سبحانی تبریزی، جعفر( | * [[منشور جاوید (کتاب)|منشور جاوید]]، سبحانی تبریزی، جعفر (قرن۱۵ق)، مؤسسه امام صادق(ع)، قم (فارسی در ۱۲جلد). | ||
* [[پیام قرآن (کتاب)| | * مفاهیم القرآن، سبحانی تبریزی، جعفر (قرن۱۵ق)، مؤسسة الإمام الصادق(ع)، قم، چاپ چهارم، ۱۴۲۱ ه.ق (عربی در۱۰جلد). | ||
* [[پیام قرآن (کتاب)|پیام قرآن]]، مکارم شیرازی، ناصر (قرن۱۵ق)، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ نهم، ۱۳۸۶ ه.ش (فارسی در ۱۰جلد). | |||
* نفحات القرآن، مکارم شیرازی، ناصر (قرن۱۵ق)، مدرسة الإمام علی بن أبی طالب(ع)، قم، چاپ اول، ۱۴۲۶ ه.ق (عربی در ۱۰جلد). | |||
* [[تفسیر موضوعی قرآن کریم (کتاب)|تفسیر موضوعی قرآن]]، جوادی آملی، عبدالله (قرن۱۵ق)، قم، مرکز نشر اسراء (فارسی در ۱۸جلد). | |||
== تفاسیر فقهی == | |||
{{نوشتار اصلی|فهرست آثار مهم آیات‌الاحکام}} | |||
در تفسیرهای فقهی، همّت و اجتهاد بیشتر مفسّران، بر شناخت و دریافت احکام فقهی الهی و احکام فرعی از آیات قرآن است. | |||
* فقه القرآن، قطب راوندی، سعید بن هبه‌الله (قرن۶ق)، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۵ ه.ق (عربی در ۲ جلد). | |||
* تفسیر الثمرات الیانعه و الاحکام الواضحه القاطعه، ثلایی، یوسف بن احمد (قرن۵ق)، مکتبة التراث الإسلامی، یمن، چاپ اول، ۱۴۲۳ ه.ق (عربی در ۵ جلد). | |||
* کنز العرفان فی فقه القرآن، فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله (قرن۹ق)، مرتضوی، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ ه.ش (عربی در ۲جلد). | |||
* زبدة البیان فی أحکام القرآن، مقدس اردبیلی، احمد بن محمد (قرن۱۰ق)، مکتبة المرتضویة، تهران، چاپ اول، بی‌تا. (عربی در ۱جلد). | |||
* تفسیر شاهی او آیات الأحکام، جرجانی، ابوالفتح بن مخدوم (قرن۱۰ق)، نوید، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۲ ه.ش (فارسی در ۲جلد). | |||
* مسالک الأفهام إلی آیات الأحکام، فاضل جواد، جواد بن سعید (قرن۱۱ق)، مرتضوی، تهران، چاپ دوم، ۱۳۶۵ ه.ش (عربی در ۴جلد). | |||
* مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین مع تعلیقات الخواجویی، شیخ بهایی، محمد بن حسین (قرن۱۱ق)، آستانة الرضویة المقدسة، مجمع البحوث الإسلامیة، مشهد مقدس، چاپ دوم، ۱۴۲۹ ه.ق (عربی در ۱جلد). | |||
* آیات الأحکام ، استرآبادی، محمد بن علی (قرن۱۱ق)، معراجی، تهران، چاپ اول، بی‌تا (عربی در۱ جلد). | |||
* بدایع الکلام فی تفسیر آیات الاحکام، ملکی میانجی، محمدباقر (قرن۱۵ق)، مؤسسة الوفاء، بیروت، چاپ اول، ۱۴۰۰ ه.ق (عربی در۱ جلد). | |||
* فقه القرآن، یزدی، محمد (قرن۱۵ق)، اسماعیلیان، قم، چاپ اول، ۱۴۱۵ه.ق (عربی در ۴ جلدی). | |||
== تفاسیر عرفانی == | |||
گروهی از مفسّران در کنار استفاده از [[روشهای تفسیری]]، با سبک و گرایش عرفانی، باطنی، رمزی و اشارهای به تفسیر قرآن کریم می‌پردازند. | |||
* تفسیر الشهرستانی المسمی بمفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار، شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (قرن۶ق)، مرکز البحوث و الدراسات للتراث المخطوط، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۷ ه.ش (عربی، ۲ جلدی از ابتدا تا پایان سوره بقره). | |||
* تفسیر المحیط الأعظم و البحر الخضم فی تأویل کتاب الله العزیز المحکم، آملی، حیدر بن علی (قرن۸ق)، نور علی نور، قم، چاپ سوم، ۱۴۲۲ه.ق (عربی ۷ جلدی). | |||
* تفسیر حدائق الحقایق (قسمت سوره یوسف)، فراهی هروی، معین‌الدین (قرن۱۰ق)، دانشگاه تهران، تهران، چاپ دوم، ۱۳۸۴ ه.ش (فارسی ۱ جلدی). | |||
* تحفة الفتی فی تفسیر سورة هل أتی، دشتکی، منصور بن محمد (قرن۱۰ق)، مرکز پژوهشی میراث مکتوب، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۱ ه.ش (عربی، فارسی ۱ جلدی). | |||
* بیان السعادة فی مقامات العبادة، سلطان علی‌شاه، سلطان محمد بن حیدر (قرن۱۴ ق)، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیرت، چاپ دوم، ۱۴۰۸ه.ق (عربی ۴ جلدی). | |||
* متن و ترجمه فارسی تفسیر شریف بیان السعادة فی مقامات العبادة، سلطان علی‌شاه، سلطان محمد بن حیدر (قرن۱۴ ق)، سر الاسرار، تهران، چاپ، ۱۳۷۲ ه. ش(۱۴جلدی). | |||
* تفسیر قرآن صفی علی شاه، صفی علی شاه، محمد حسن بن محمدباقر (قرن۱۴ ق)، منوچهری، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ ه.ش (فارسی منظوم۱ جلدی). | |||
* بوارق القهر فی تفسیر سوره الدهر، کاشانی، حبیب‌الله بن علی‌مدد (قرن۱۴ ق)، شمس الضحی، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۳ ه.ش (عربی۱ جلدی). | |||
* تفسیر ست سور، کاشانی، حبیب‌الله بن علی‌مدد (قرن۱۴ ق)، شمس الضحی، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۳ ه.ش (تفسیر عربی سوره‌های فاتحه، فتح، جمعه، ملک، کوثر و توحید در۱ جلد). | |||
* تفسیر مخزن العرفان در علوم قرآن، امین، نصرت‌بیگم (قرن۱۵ ق)، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا، چاپ اول (فارسی در ۱۵ جلد). | |||
* مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن، مستنبط غروی، مرتضی (قرن۱۵ ق)، شرکت سهامی چاپ کتاب آذربایجان، بی‌جا، چاپ اول، ۱۳۸۱ه.ق (تفسیر عربی جزء۳۰ قرآن در ۱ جلد). | |||
* تفسیر عرفانی اشراق، نریمانی، علی (قرن۱۵ ق)، بی‌نا، قم، چاپ اول (فارسی در۱ جلد). | |||
== تفاسیر | == تفاسیر متفرقه == | ||
در | تفاسیری که کل قرآن از اول تا آخر تفسیر نشده است. | ||
* | * حقائق التأویل فی متشابه التنزیل، شریف الرضی، محمد بن حسین (قرن۵ق)، دار الأضواء، بیروت، چاپ اول، ۱۴۰۶ ه.ق (عربی در ۱جلد، تفسیر سوره آل عمران و ۴۸ آیه از سوره نساء). | ||
* | * تفسیر شریف البلابل القلاقل، حسنی واعظ، محمود بن محمد (قرن۷ق)، احیاء کتاب، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۶ ه.ش (فارسی در ۲جلد، تفسیر آیات در بردارنده کلمه «قل») | ||
* | * دقائق التأویل و حقائق التنزیل، حسنی واعظ، محمود بن محمد (قرن۷ق)، مرکز پژوهشی میراث مکتوب، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۱ ه.ش (فارسی در ۱ جلد از ابتدای قرآن تا سوره اسراء) | ||
* | * العروة الوثقی، شیخ بهایی، محمد بن حسین (قرن۱۱ق)، بصیرتی، قم، چاپ اول، ۱۳۹۸ ه.ق (عربی در ۱جلد، تفسیر سوره حمد و چند بحث فقهی). | ||
* | * تفسیر الصراط المستقیم، بروجردی، حسین بن رضا (قرن۱۳ق)، انصاریان، قم، چاپ اول، ۱۴۱۶ ه.ق (عربی در۵ جلد، از ابتدای قرآن تا آیه ۲۵۵ سوره بقره). | ||
* | * مجد البیان فی تفسیر القرآن، اصفهانی، محمدحسین (قرن۱۴ق)، موسسة البعثة، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۶ ه.ش (عربی در ۱جلد از ابتدای قرآن تا آیه ۲۲ سوره بقره). | ||
* | * تفسیر القرآن الکریم، خمینی، مصطفی (قرن۱۴ق)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۸ ه.ق (عربی در ۵جلد از ابتدای قرآن تا آیه ۴۵ سوره بقره).. | ||
* | * آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، بلاغی، محمدجواد (قرن۱۴ق)، وجدانی، قم، چاپ اول. (عربی در ۲جلد از ابتدا تا آیه ۵۷ سوره نساء). | ||
* | * تفسیر فاتحة الکتاب، امینی، عبدالحسین (قرن۱۴ق)، مترجم: حسینی شاهمرادی، قدرت‌الله، مکتبة الإمام أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام) العامة، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۵ ه.ق (فارسی در ۱جلد). | ||
* | * پرتوی از قرآن، طالقانی، محمود (قرن۱۴ق)، شرکت سهامی انتشار، تهران، چاپ چهارم، ۱۳۶۲ ه.ش (فارسی در ۶ جلد از ابتدا تا آیه ۲۸ سوره نساء و جزء۳۰) | ||
* | * مجد البیان فی تفسیر القرآن، اصفهانی، محمدحسین (قرن۱۴ق)، موسسة البعثة، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۶ ه.ش (عربی در ۱جلد از ابتدای قرآن تا آیه۲۲ سوره بقره). | ||
* تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن، طباطبایی، محمدحسین (قرن۱۵ق)، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۷ ه.ق (عربی در ۶جلد، از ابتدای قرآن تا اواسط سوره یوسف). | |||
* التفسیر الأثری الجامع، معرفت، محمدهادی (قرن ۱۵ق)، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، قم، چاپ اول، ۱۳۸۷ ه.ش (عربی در۶جلد از ابتدای قرآن تا پایان سوره بقره). | |||
* مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن، موسوی سبزواری، عبدالاعلی (قرن۱۵ق)، دفتر سماحه آیت الله العظمی السبزواری، بی جا، بی جا، چاپ دوم، ۱۴۰۹ ه.ق (عربی در ۱۱ جلد، از ابتدای قرآن تا سوره مائده). | |||
* فتح البیان فیما روی عن علی من تفسیر القرآن، حسینی طباطبایی، مصطفی (قرن۱۵ق)، دار الجسور الثقافیه، حلب، چاپ اول، ۱۴۲۶ ه.ق (۱جلدی). | |||
* تطهیر با جاری قرآن، صفایی حائری، علی (قرن۱۵ق)، لیلة القدر، قم، چاپ دو، ۱۳۸۱ ه.ش (فارسی در ۳ جلد، تفسیر برخی از سوره‌های قرآن). | |||
* تفسیر حکیم، انصاریان، حسین (قرن۱۵ق)، دار العرفان، قم، چاپ اول، (فارسی در ۹جلد، از ابتدا تا آیه ۱۲۱ سوره نساء). | |||
* تفسیر کوثر، جعفری، یعقوب (قرن۱۵ق)، مؤسسه انتشارات هجرت، قم، چاپ اول، ۱۳۷۶ ه.ش (فارسی در۶ جلد از ابتدای قرآن تا سوره طه). | |||
* تفسیر سوره حمد، [[امام خمینی| خمینی، روح‌الله]] (قرن۱۵ق)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۵ ه.ش (۱جلدی). | |||
* انوار العرفان فی تفسیر القرآن، داورپناه (قرن۱۵ق)، ابوالفضل، کتابخانه صدر، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۶ ه.ش (فارسی در ۱۶جلد، از ابتدای قرآن تا سوره انفال). | |||
* تفسیر ام الکتاب، میرجهانی طباطبایی، محمدحسن (قرن۱۵ق)، کتابخانه صدر، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۸ ه.ق (۱ جلدی). | |||
* نظام اخلاقی اسلام: تفسیر سوره مبارکه حجرات، سبحانی تبریزی، جعفر (قرن۱۵ق)، بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، قم، چاپ هشتم، ۱۳۷۷ ه. ش(۱ جلدی). | |||
* تفسیر سوره حجرات، صدر، رضا (قرن۱۵ق)، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز انتشارات، قم، چاپ دوم، ۱۳۷۹ ه. ش(۱ جلدی). | |||
* نسیم رحمت تفسیر قرآن کریم، دهقان، اکبر (قرن۱۵ق)، حرم، قم، چاپ اول، ۱۳۸۷ ه.ش (فارسی در ۴ جلد از ابتدای قرآن تا سوره جاثیه). | |||
== | == جستارهای وابسته == | ||
* [[معرفی منابع تفسیری، تجویدی، بلاغی]] | |||
* [[روشهای تفسیری]] | |||
* | |||
* | |||
== | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۱۵۹: | خط ۱۶۸: | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = شد | ||
| تیترها = | | تیترها = شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش = | ||
| لینکدهی = | | لینکدهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| خط ۱۷۰: | خط ۱۷۹: | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = ج | ||
| کیفیت = | | کیفیت = الف | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۰
سؤال
فهرست تفاسیر شیعه را بیان کنید
درگاه‌ها
تفسیر قرآن با قرآن مانند المیزان علامه طباطبائی؛ تفسیر قرآن با روایات مانند البرهان فی تفسیر القرآن بحرانی؛ تفسیر اجتهادی مانند التبیان شیخ طوسی و تفسیر نمونه مکارم شیرازی؛ تفسیر موضوعی مانند منشور جاوید سبحانی تبریزی، تفسیر آیات احکام فقهی مانند فقه القرآن راوندی و تفسیر با صبغه عرفانی مانند مفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار شهرستانی از جمله تفاسیری است که در طول پانزده قرن نوشته شده است. محققین در حدود ۲۰۰۰ مفسر قرآن را شناسایی و معرفی کرده‌اند که متأسفانه آثار زیادی از آنها باقی نمانده است.[۱] مرکز تحقیقات کامپیوتر علوم اسلامی نور ۲۰۶ عنوان از این تفاسیر را در مجموعه نرم‌افزار جامع التفاسیر گرد آورده است.
تفاسیر قرآن به قرآن
تفسیر آیه‌ای از قرآن با آیات دیگر، بهترین و متقن‌ترین شیوهای تفسیری است.
- المیزان فی تفسیر القرآن، طباطبایی، محمدحسین (قرن۱۵ ق)، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ دوم، ۱۳۹۰ ه.ق (عربی در۲۰جلد).
- ترجمه تفسیر المیزان، طباطبایی، محمدحسین (قرن۱۵ ق)، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ ه.ش (فارسی در ۲۰ جلد).
- الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، صادقی تهرانی، محمد (قرن۱۵ ق)، فرهنگ اسلامی، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۶ ه.ق (عربی در ۳۰جلد).
- البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن، صادقی تهرانی، محمد (قرن۱۵ ق)، مکتبة محمد الصادقی الطهرانی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۹ ه.ق (عربی در ۱جلد).
- مناهج البیان فی تفسیر القرآن، ملکی میانجی، محمدباقر (قرن۱۵ ق)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. سازمان چاپ و انتشارات، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۴ ه.ق (عربی در ۳۰جلد).
تفاسیر روایی
تفسیر قرآن با روایات معصومین(ع)، تفسیری است که از آن به تفسیر «روایی» نیز یاد میشود. در این شیوه تفسیری، آیات قرآن با روایات تفسیر و توضیح داده میشود.
تفاسیر فارسی
- تفسیر شریف لاهیجی، اشکوری، محمد بن علی (قرن۱۱ ق)، دفتر نشر داد، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ ه.ش (در ۴جلد).
- تفسیر اثنی عشری، شاه عبدالعظیمی، حسین (قرن۱۴ ق)، میقات، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۳ ه.ش (در ۱۴جلد).
- تفسیر جامع، بروجردی، محمدابراهیم (قرن۱۴ ق)، کتابخانه صدر، تهران، چاپ ششم، ۱۳۶۶ ه.ش (در۷ جلد).
تفاسیر عربی
- تفسیر القرآن الکریم، ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار (قرن۲ق)، دار المفید، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۰ ه. ق(۱ جلدی).
- تفسیر مقاتل بن سلیمان، مقاتل بن سلیمان (قرن۲ق)، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۳ ه. ق(۵ جلدی).
- التفسیر المنسوب إلی الإمام الحسن بن علی العسکری، حسن بن علی(ع)، امام یازدهم (قرن۳ق)، مدرسة الإمام المهدی، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ ه.ق (از ابتدای قرآن تا پایان آیه ۲۸۲ سوره بقره).
- تفسیر القمی، قمی، علی بن ابراهیم (قرن۳ق)، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۳ ه. ق(۲ جلدی).
- تفسیر فرات الکوفی، کوفی، فرات بن ابراهیم (قرن۴ق)، وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، مؤسسة الطبع و النشر، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۰ ه. ق(۱جلدی).
- التفسیر، عیاشی، محمد بن مسعود (قرن۴ق)، مکتبة العلمیة الاسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۰ ه. ق(۲جلدی).
- زبدة التفاسیر، کاشانی، فتحالله بن شکرالله (قرن۱۰ق)، مؤسسة المعارف الإسلامیة، قم، چاپ اول، ۱۴۲۳ ه. ق(۷ جلدی).
- تفسیر الصافی، فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (قرن۱۱ق)، مکتبة الصدر، تهران، چاپ دوم، ۱۴۱۵ ه. ق(۵جلدی).
- الأصفی فی تفسیر القرآن، فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (قرن۱۱ق)، مرکز النشر التابع لمکتب الإعلام الإسلامی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۸ ه. ق(۲ جلدی).
- تفسیر نور الثقلین، حویزی، عبدعلی بن جمعه (قرن۱۲ق)، اسماعیلیان، قم، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ ه. ق(۵ جلدی).
- البرهان فی تفسیر القرآن، بحرانی، هاشم بن سلیمان (قرن۱۲ق)، موسسة البعثة، قسم الدراسات الإسلامیة، قم، چاپ اول، ۱۴۱۵ ه. ق(۵ جلدی).
- تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا (قرن۱۲ق)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. سازمان چاپ و انتشارات، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۸ ه. ش(۱۴ جلدی).
- عقود المرجان فی تفسیر القرآن، جزایری، نعمت‌الله بن عبدالله (قرن۱۲ق)، نور وحی، قم، چاپ اول، ۱۳۸۸ ه. ش(۵جلدی).
- تفسیر المعین، فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (قرن ۱۲ق)، کتابخانه عمومی مرعشی نجفی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۰ ه. ق(۳جلدی).
- الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین، شبر، عبدالله (قرن۱۳ق)، شرکة مکتبة الالفین، کویت، چاپ اول، ۱۴۰۷ ه. ق(۶ جلدی).
- فتح القدیر، شوکانی، محمد (قرن۱۳ق)، دار ابن کثیر، دمشق، چاپ اول، ۱۴۱۴ ه. ق(۶ جلدی).
- التیسیر فی التفسیر للقرآن بروایة أهل البیت، زبیدی، ماجد ناصر (قرن۱۵ق)، دار المحجة البیضاء، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۸ ه. ق(۸جلدی).
تفاسیر اجتهادی
گروهی از مفسّران علاوه بر تفسیر قرآن با قرآن و روایات، قرآن را به روشهای دیگر و در حوزه‌های گوناگون تفسیر کرده‌اند. مانند: تفسیر ادبی؛ تفسیر لغوی؛ تفسیر جنبههایی بلاغتی قرآن؛ تفسیر کلامی و فلسفی؛ تفسیر جنبههای اخلاقی و رویکردهای اجتماعی؛ تفسیر علمی.
تفاسیر فارسی
- روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (قر۶ق)، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، مشهد مقدس، چاپ اول، ۱۴۰۸ ه.ق (۲۰ جلدی).
- جلاء الأذهان و جلاء الأحزان (تفسیر گازر)، جرجانی، حسین بن حسن (قرن۸ ق)، دانشگاه تهران، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ ه. ق(۱۱ جلدی).
- منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، کاشانی، فتحالله بن شکرالله، قرن۱۰ق)، کتابفروشی اسلامیه، تهران، چاپ اول، ۱۳ ه. ش(۱۰جلدی).
- حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، بلاغی، عبدالحجه (قرن۱۴ق)، حکمت (چاپخانه)، قم، چاپ اول، ۱۳۸۶ ه. ق(۸جلدی).
- تفسیر عاملی، عاملی، ابراهیم (قرن۱۴ق)، کتابفروشی صدوق، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۰ ه. ش(۸جلدی).
- تفسیر خسروی، خسروانی، علیرضا (قرن۱۴ق)، کتابفروشی اسلامیه، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۰ ه. ق(۸جلدی).
- تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر (قرن۱۵ق)، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول۰، ۱۳۷۱ ه. ش(۲۷جلدی).
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، طیب، عبدالحسین (قرن۱۵ق)، اسلام، تهران، چاپ دوم، ۱۳۶۹ ه. ش(۱۴جلدی
- تفسیر احسن الحدیث، قرشی بنابی، علی‌اکبر (قرن۱۵ق)، بنیاد بعثت، مرکز چاپ و نشر، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۵ ه. ش(۱۲جلدی).
- تفسیر نور، قرائتی، محسن (قرن۱۵ق)، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۸ ه. ش(۱۰جلدی).
- تفسیر علیین، سیدکریمی حسینی، عباس (قرن۱۵ق)، اسوه، قم، چاپ اول، ۱۳۸۲ ه. ش(۱ جلدی، تمام قرآن به جز سوره حمد و عصر).
- تفسیر قرآن مهر، رضایی اصفهانی، محمدعلی (قرن۱۵ق)، پژوهشهای تفسیر و علوم قرآن، قم، چاپ اول، ۱۳۸۷ ه.ش (۲۲ جلدی).
- تفسیر راهنما: روشی نو در ارائه مفاهیم موضوعات قرآن، هاشمی رفسنجانی، اکبر (قرن۱۵ق)، بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، قم، چاپ اول، ۱۳۸۶ ه. ش(۲۱ جلدی).
- انوار درخشان در تفسیر قرآن، حسینی همدانی، محمد (قرن۱۵ق)، لطفی، تهران، چاپ اول، ۱۴۰۴ ه. ق(۱۸جلدی).
- روان جاوید در تفسیر قرآن مجید، ثقفی تهرانی، محمد (قرن۱۵ق)، برهان، تهران، چاپ دوم، ۱۳۹۸ ه. ق(۵جلدی).
- فرهنگ قرآن، هاشمی رفسنجانی، اکبر (قرن۱۵ق)، بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، قم، چاپ دوم، ۱۳۸۳ ه. ش(۳۳ جلد).
- تفسیر تسنیم، جوادی آملی، عبدالله (قرن۱۵ق)، مرکز نشر اسراء، قم (تفسیر کل قرآن که تا جلد ۶۴ آن چاپ شده است).
تفاسیر عربی
- التبیان فی تفسیر القرآن، طوسی، محمد بن حسن (قرن۵ق)، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اول(۱۰ جلدی).
- مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، فضل بن حسن (قرن۶ق)، ناصر خسرو، تهران، چاپ سئم، ۱۳۷۲ ه. ش(۱۰ جلدی).
- تفسیر جوامع الجامع، طبرسی، فضل بن حسن (قرن۶ق)، حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۲ ه. ق(۴ جلدی).
- سواطع الالهام فی تفسیر کلام الملک العلام، فیضی، ابوالفیض بن مبارک (قرن۱۰ق)، دار المنار، قم، چاپ اول، ۱۴۱۷ ه. ق(۶ جلدی).
- الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز، ابن‌ابی‌جامع، علی بن حسین (قرن۱۲ق)، دار القرآن الکریم، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ ه. ق(۳ جلدی).
- تفسیر القرآن الکریم، شبر، عبدالل (قرن۱۳ق) ه، موسسة دار الهجرة، قم، چاپ دوم۲، ۱۴۱۰ ه. ق(۱ جلدی).
- التفسیر الکاشف، مغنیه، محمدجواد (قرن۱۴ق)، دار الکتاب الإسلامی، قم، چاپ اول، ۱۴۲۴ ه. ق(۷ جلدی).
- التفسیر المبین، مغنیه، محمدجواد (قرن۱۴ق)، دار الکتاب الإسلامی، قم، چاپ سوم، ۱۴۲۵ ه. ق(۱ جلدی).
- مقتنیات الدرر، حائری طهرانی، علی (قرن۱۴ق)، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۳۸ ه. ش(۱۲ جلدی).
- نفحات الرحمن فی تفسیر القرآن، نهاوندی، محمد (قرن۱۴ق)، موسسة البعثة، مرکز الطباعة و النشر، قم، چاپ اول، ۱۳۸۶ ه. ش(۶جلدی).
- من وحی القرآن، فضل‌الله، محمدحسین (قرن۱۵ق)، دار الملاک، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۹ ه. ق(۲۴ جلدی).
- من هدی القرآن، مدرسی، محمدتقی (قرن۱۵ق)، دار محبی الحسین، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۹ ه. ق(۱۸ جلدی).
- الجدید فی تفسیر القرآن المجید، سبزواری (قرن۱۵ق)، محمد، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۰۶ ه.ق (۷جلدی).
- ارشاد الاذهان الی تفسیر القرآن، سبزواری، محمد (قرن۱۵ق)، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۹ ه. ق(۱ جلدی).
- التفسیر لکتاب الله المنیر، کرمی، محمد (قرن۱۵ق)، علمیه (چاپخانه)، قم، چاپ اول، ۱۴۰۲ ه. ق(۸ جلدی).
- الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، دخیل، علی محمدعلی (قرن۱۵ق)، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۲۲ ه. ق(۱ جلدی).
- مناهج البیان فی تفسیر القرآن، ملکی میانجی، محمدباقر (قرن۱۵ق)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. سازمان چاپ و انتشارات، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۴ ه. ق(۶ جلدی).
- تفسیر البیان الصافی لکلام الله الوافی، قبیسی عاملی، محمدحسن (قرن۱۵ق)، مؤسسة البلاغ، بیروت، چاپ اول، بی‌تا، (۵ جلدی).
- منیة الطالبین فی تفسیر القرآن المبین، سبحانی تبریزی، جعفر (قرن۱۵ق)، مؤسسه امام صادق، قم(۳۰جلدی).
تفاسیر موضوعی
- منشور جاوید، سبحانی تبریزی، جعفر (قرن۱۵ق)، مؤسسه امام صادق(ع)، قم (فارسی در ۱۲جلد).
- مفاهیم القرآن، سبحانی تبریزی، جعفر (قرن۱۵ق)، مؤسسة الإمام الصادق(ع)، قم، چاپ چهارم، ۱۴۲۱ ه.ق (عربی در۱۰جلد).
- پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر (قرن۱۵ق)، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ نهم، ۱۳۸۶ ه.ش (فارسی در ۱۰جلد).
- نفحات القرآن، مکارم شیرازی، ناصر (قرن۱۵ق)، مدرسة الإمام علی بن أبی طالب(ع)، قم، چاپ اول، ۱۴۲۶ ه.ق (عربی در ۱۰جلد).
- تفسیر موضوعی قرآن، جوادی آملی، عبدالله (قرن۱۵ق)، قم، مرکز نشر اسراء (فارسی در ۱۸جلد).
تفاسیر فقهی
در تفسیرهای فقهی، همّت و اجتهاد بیشتر مفسّران، بر شناخت و دریافت احکام فقهی الهی و احکام فرعی از آیات قرآن است.
- فقه القرآن، قطب راوندی، سعید بن هبه‌الله (قرن۶ق)، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۵ ه.ق (عربی در ۲ جلد).
- تفسیر الثمرات الیانعه و الاحکام الواضحه القاطعه، ثلایی، یوسف بن احمد (قرن۵ق)، مکتبة التراث الإسلامی، یمن، چاپ اول، ۱۴۲۳ ه.ق (عربی در ۵ جلد).
- کنز العرفان فی فقه القرآن، فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله (قرن۹ق)، مرتضوی، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ ه.ش (عربی در ۲جلد).
- زبدة البیان فی أحکام القرآن، مقدس اردبیلی، احمد بن محمد (قرن۱۰ق)، مکتبة المرتضویة، تهران، چاپ اول، بی‌تا. (عربی در ۱جلد).
- تفسیر شاهی او آیات الأحکام، جرجانی، ابوالفتح بن مخدوم (قرن۱۰ق)، نوید، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۲ ه.ش (فارسی در ۲جلد).
- مسالک الأفهام إلی آیات الأحکام، فاضل جواد، جواد بن سعید (قرن۱۱ق)، مرتضوی، تهران، چاپ دوم، ۱۳۶۵ ه.ش (عربی در ۴جلد).
- مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین مع تعلیقات الخواجویی، شیخ بهایی، محمد بن حسین (قرن۱۱ق)، آستانة الرضویة المقدسة، مجمع البحوث الإسلامیة، مشهد مقدس، چاپ دوم، ۱۴۲۹ ه.ق (عربی در ۱جلد).
- آیات الأحکام ، استرآبادی، محمد بن علی (قرن۱۱ق)، معراجی، تهران، چاپ اول، بی‌تا (عربی در۱ جلد).
- بدایع الکلام فی تفسیر آیات الاحکام، ملکی میانجی، محمدباقر (قرن۱۵ق)، مؤسسة الوفاء، بیروت، چاپ اول، ۱۴۰۰ ه.ق (عربی در۱ جلد).
- فقه القرآن، یزدی، محمد (قرن۱۵ق)، اسماعیلیان، قم، چاپ اول، ۱۴۱۵ه.ق (عربی در ۴ جلدی).
تفاسیر عرفانی
گروهی از مفسّران در کنار استفاده از روشهای تفسیری، با سبک و گرایش عرفانی، باطنی، رمزی و اشارهای به تفسیر قرآن کریم می‌پردازند.
- تفسیر الشهرستانی المسمی بمفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار، شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (قرن۶ق)، مرکز البحوث و الدراسات للتراث المخطوط، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۷ ه.ش (عربی، ۲ جلدی از ابتدا تا پایان سوره بقره).
- تفسیر المحیط الأعظم و البحر الخضم فی تأویل کتاب الله العزیز المحکم، آملی، حیدر بن علی (قرن۸ق)، نور علی نور، قم، چاپ سوم، ۱۴۲۲ه.ق (عربی ۷ جلدی).
- تفسیر حدائق الحقایق (قسمت سوره یوسف)، فراهی هروی، معین‌الدین (قرن۱۰ق)، دانشگاه تهران، تهران، چاپ دوم، ۱۳۸۴ ه.ش (فارسی ۱ جلدی).
- تحفة الفتی فی تفسیر سورة هل أتی، دشتکی، منصور بن محمد (قرن۱۰ق)، مرکز پژوهشی میراث مکتوب، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۱ ه.ش (عربی، فارسی ۱ جلدی).
- بیان السعادة فی مقامات العبادة، سلطان علی‌شاه، سلطان محمد بن حیدر (قرن۱۴ ق)، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیرت، چاپ دوم، ۱۴۰۸ه.ق (عربی ۴ جلدی).
- متن و ترجمه فارسی تفسیر شریف بیان السعادة فی مقامات العبادة، سلطان علی‌شاه، سلطان محمد بن حیدر (قرن۱۴ ق)، سر الاسرار، تهران، چاپ، ۱۳۷۲ ه. ش(۱۴جلدی).
- تفسیر قرآن صفی علی شاه، صفی علی شاه، محمد حسن بن محمدباقر (قرن۱۴ ق)، منوچهری، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ ه.ش (فارسی منظوم۱ جلدی).
- بوارق القهر فی تفسیر سوره الدهر، کاشانی، حبیب‌الله بن علی‌مدد (قرن۱۴ ق)، شمس الضحی، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۳ ه.ش (عربی۱ جلدی).
- تفسیر ست سور، کاشانی، حبیب‌الله بن علی‌مدد (قرن۱۴ ق)، شمس الضحی، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۳ ه.ش (تفسیر عربی سوره‌های فاتحه، فتح، جمعه، ملک، کوثر و توحید در۱ جلد).
- تفسیر مخزن العرفان در علوم قرآن، امین، نصرت‌بیگم (قرن۱۵ ق)، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا، چاپ اول (فارسی در ۱۵ جلد).
- مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن، مستنبط غروی، مرتضی (قرن۱۵ ق)، شرکت سهامی چاپ کتاب آذربایجان، بی‌جا، چاپ اول، ۱۳۸۱ه.ق (تفسیر عربی جزء۳۰ قرآن در ۱ جلد).
- تفسیر عرفانی اشراق، نریمانی، علی (قرن۱۵ ق)، بی‌نا، قم، چاپ اول (فارسی در۱ جلد).
تفاسیر متفرقه
تفاسیری که کل قرآن از اول تا آخر تفسیر نشده است.
- حقائق التأویل فی متشابه التنزیل، شریف الرضی، محمد بن حسین (قرن۵ق)، دار الأضواء، بیروت، چاپ اول، ۱۴۰۶ ه.ق (عربی در ۱جلد، تفسیر سوره آل عمران و ۴۸ آیه از سوره نساء).
- تفسیر شریف البلابل القلاقل، حسنی واعظ، محمود بن محمد (قرن۷ق)، احیاء کتاب، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۶ ه.ش (فارسی در ۲جلد، تفسیر آیات در بردارنده کلمه «قل»)
- دقائق التأویل و حقائق التنزیل، حسنی واعظ، محمود بن محمد (قرن۷ق)، مرکز پژوهشی میراث مکتوب، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۱ ه.ش (فارسی در ۱ جلد از ابتدای قرآن تا سوره اسراء)
- العروة الوثقی، شیخ بهایی، محمد بن حسین (قرن۱۱ق)، بصیرتی، قم، چاپ اول، ۱۳۹۸ ه.ق (عربی در ۱جلد، تفسیر سوره حمد و چند بحث فقهی).
- تفسیر الصراط المستقیم، بروجردی، حسین بن رضا (قرن۱۳ق)، انصاریان، قم، چاپ اول، ۱۴۱۶ ه.ق (عربی در۵ جلد، از ابتدای قرآن تا آیه ۲۵۵ سوره بقره).
- مجد البیان فی تفسیر القرآن، اصفهانی، محمدحسین (قرن۱۴ق)، موسسة البعثة، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۶ ه.ش (عربی در ۱جلد از ابتدای قرآن تا آیه ۲۲ سوره بقره).
- تفسیر القرآن الکریم، خمینی، مصطفی (قرن۱۴ق)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، چاپ اول، ۱۴۱۸ ه.ق (عربی در ۵جلد از ابتدای قرآن تا آیه ۴۵ سوره بقره)..
- آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، بلاغی، محمدجواد (قرن۱۴ق)، وجدانی، قم، چاپ اول. (عربی در ۲جلد از ابتدا تا آیه ۵۷ سوره نساء).
- تفسیر فاتحة الکتاب، امینی، عبدالحسین (قرن۱۴ق)، مترجم: حسینی شاهمرادی، قدرت‌الله، مکتبة الإمام أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام) العامة، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۵ ه.ق (فارسی در ۱جلد).
- پرتوی از قرآن، طالقانی، محمود (قرن۱۴ق)، شرکت سهامی انتشار، تهران، چاپ چهارم، ۱۳۶۲ ه.ش (فارسی در ۶ جلد از ابتدا تا آیه ۲۸ سوره نساء و جزء۳۰)
- مجد البیان فی تفسیر القرآن، اصفهانی، محمدحسین (قرن۱۴ق)، موسسة البعثة، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۶ ه.ش (عربی در ۱جلد از ابتدای قرآن تا آیه۲۲ سوره بقره).
- تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن، طباطبایی، محمدحسین (قرن۱۵ق)، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۷ ه.ق (عربی در ۶جلد، از ابتدای قرآن تا اواسط سوره یوسف).
- التفسیر الأثری الجامع، معرفت، محمدهادی (قرن ۱۵ق)، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، قم، چاپ اول، ۱۳۸۷ ه.ش (عربی در۶جلد از ابتدای قرآن تا پایان سوره بقره).
- مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن، موسوی سبزواری، عبدالاعلی (قرن۱۵ق)، دفتر سماحه آیت الله العظمی السبزواری، بی جا، بی جا، چاپ دوم، ۱۴۰۹ ه.ق (عربی در ۱۱ جلد، از ابتدای قرآن تا سوره مائده).
- فتح البیان فیما روی عن علی من تفسیر القرآن، حسینی طباطبایی، مصطفی (قرن۱۵ق)، دار الجسور الثقافیه، حلب، چاپ اول، ۱۴۲۶ ه.ق (۱جلدی).
- تطهیر با جاری قرآن، صفایی حائری، علی (قرن۱۵ق)، لیلة القدر، قم، چاپ دو، ۱۳۸۱ ه.ش (فارسی در ۳ جلد، تفسیر برخی از سوره‌های قرآن).
- تفسیر حکیم، انصاریان، حسین (قرن۱۵ق)، دار العرفان، قم، چاپ اول، (فارسی در ۹جلد، از ابتدا تا آیه ۱۲۱ سوره نساء).
- تفسیر کوثر، جعفری، یعقوب (قرن۱۵ق)، مؤسسه انتشارات هجرت، قم، چاپ اول، ۱۳۷۶ ه.ش (فارسی در۶ جلد از ابتدای قرآن تا سوره طه).
- تفسیر سوره حمد، خمینی، روح‌الله (قرن۱۵ق)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۵ ه.ش (۱جلدی).
- انوار العرفان فی تفسیر القرآن، داورپناه (قرن۱۵ق)، ابوالفضل، کتابخانه صدر، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۶ ه.ش (فارسی در ۱۶جلد، از ابتدای قرآن تا سوره انفال).
- تفسیر ام الکتاب، میرجهانی طباطبایی، محمدحسن (قرن۱۵ق)، کتابخانه صدر، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۸ ه.ق (۱ جلدی).
- نظام اخلاقی اسلام: تفسیر سوره مبارکه حجرات، سبحانی تبریزی، جعفر (قرن۱۵ق)، بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، قم، چاپ هشتم، ۱۳۷۷ ه. ش(۱ جلدی).
- تفسیر سوره حجرات، صدر، رضا (قرن۱۵ق)، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز انتشارات، قم، چاپ دوم، ۱۳۷۹ ه. ش(۱ جلدی).
- نسیم رحمت تفسیر قرآن کریم، دهقان، اکبر (قرن۱۵ق)، حرم، قم، چاپ اول، ۱۳۸۷ ه.ش (فارسی در ۴ جلد از ابتدای قرآن تا سوره جاثیه).
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ دوره کامل طبقات مفسران شیعه مشتمل بر معرفی بیش از ۲۰۰۰ تن از مفسران و مترجمان عالیقدر شیعه و گرایش تفسیری آنان و مزین با ۲۰۰ تفسیر نایاب از شخصیت‌های قرآنی، محقق عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، قم، نوید اسلام.