واژه ودود در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح سؤال)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
واژه ودود در قرآن چند بار آمده است و معنای آن چیست{{پایان سوال}}
واژه ودود در قرآن چند بار آمده است و چه معنایی دارد؟{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{مفردات قرآن}}[[ودود]] به معنای دوست‌دار و از اسماء خداوند است. این کلمه دو بار در قرآن آمده و صیغه مبالغه می‌باشد و ریشه آن وُد به معنای حب، است. ودود یک بار همراه کلمه [[غفور]] و یک بار همراه [[رحیم]] آمده است. این واژه می‌تواند هم به معنای اسم فاعل باشد هم به معنای اسم مفعول.


== معنای ودود ==
== معنای ودود ==
اين واژه صيغه مبالغه و به معناى شخص بسيار پر محبت است و در قرآن مجيد، يكبار همراه «غفور»؛ (بسيار آمرزنده) و يكبار همراه «رحيم» آمده كه هر دو وصف، با معناى «ودود» تأكيد و تأييد مى‌شود. مرحوم كفعمى در «مصباح» مى‌گويد: «ودود» ـ هنگامى كه به عنوان وصفى از اوصاف الهى به كار رود ـ به معناى كسى است كه بندگان را دوست دارد، از آنها راضى مى‌شود و اعمال آنها را مى‌پذيرد يا به معناى كسى است كه دوستى بنده‌اش را در دل ديگران مى‌اندازد.<ref>پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مکارم شیرازی، بخش اسما و صفات خدا</ref>
این واژه صیغه مبالغه و به معنای شخص بسیار پر محبت است و در قرآن مجید، یکبار همراه «غفور»؛ (بسیار آمرزنده) و یکبار همراه «رحیم» آمده که هر دو وصف، با معنای «ودود» تأکید و تأیید می‌شود. مرحوم کفعمی در «مصباح» می‌گوید: «ودود» ـ هنگامی که به عنوان وصفی از اوصاف الهی به کار رود ـ به معنای کسی است که بندگان را دوست دارد، از آنها راضی می‌شود و اعمال آنها را می‌پذیرد یا به معنای کسی است که دوستی بنده‌اش را در دل دیگران می‌اندازد.<ref>پایگاه اطلاع‌رسانی آیت الله مکارم شیرازی، بخش اسما و صفات خدا</ref>


و كلمه" ودود" بر وزن فعول از اسماى خداى تعالى است و از ماده "د" اشتقاق يافته و كلمه: "ود" با كلمه "حب" به يك معنا است الا اينكه از موارد استعمال اين دو كلمه بر می‌‏آيد كه "ود" نوع خاصى از حب است و آن حبى است كه آثار و پی‌آمدهايى آشكار دارد مثل، الفت و آمد و شد.<ref>ترجمه تفسير الميزان، علامه طباطبایی، ج۱۰، ص۵۶۰</ref>
و کلمه «ودود» بر وزن فعول از اسمای خدای تعالی است و از ماده «ود» اشتقاق یافته و کلمه: «ود» با کلمه «حب» به یک معنا است الا اینکه از موارد استعمال این دو کلمه بر می‌آید که «ود» نوع خاصی از حب است و آن حبی است که آثار و پی‌آمدهایی آشکار دارد مثل، الفت و آمد و شد.<ref>ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۰، ص۵۶۰</ref>


== ودود در قرآن ==
== ودود در قرآن ==
واژه ودود در قرآن دو بار آمده است. هر دو بار درباره خداوند بکار برده شده است:{{قرآن|وَاسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ ۚ إِنَّ رَبِّی رَحِیمٌ وَدُودٌ|ترجمه=و از پروردگار خود آمرزش بخواهید، سپس به درگاه او توبه کنید که پروردگار من مهربان و دوستدار [بندگان] است.|سوره=هود|آیه=۹۰}}


واژه ودود در قرآن دو بار آمده است:{{قرآن|وَاسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ ۚ إِنَّ رَبِّي رَحِيمٌ وَدُودٌ|ترجمه=و از پروردگار خود آمرزش بخواهيد، سپس به درگاه او توبه كنيد كه پروردگار من مهربان و دوستدار [بندگان‌] است.|سوره=هود|آیه=۹۰}} و نیز {{قرآن|وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ|ترجمه=او آمرزنده و دوست‌دارنده است.|سوره=بروج|آیه=۱۴}}
«ذکر این کلمه بعد از کلمه «رحیم» اشاره به این است که نه تنها خداوند به حکم رحیمیتش به بندگان گنهکار توبه کار توجه دارد بلکه از این گذشته آنها را بسیار دوست می‌دارد که هر کدام از این دو (رحم و محبت) خود انگیزه‌ای است برای پذیرش استغفار و توبه بندگان‏»<ref>تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی، ج۹، ص۲۱۲</ref> [[علامه طباطبایی]] ذیل این آیه می‌گوید: «اگر خدای تعالی را ودود خوانده به همین جهت است که او بندگان خود را دوست می‌دارد و آثار محبت خود را با افاضه نعمت‌هایش بر آنان ظاهر می‌سازد.»<ref>ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۰، ص۵۶۰</ref>


«ودود صيغه مبالغه از" ود" به معنى محبت است، ذكر اين كلمه بعد از كلمه" رحيم" اشاره به اين است كه نه تنها خداوند به حكم رحيميتش به بندگان گنهكار توبه كار توجه دارد بلكه از اين گذشته آنها را بسيار دوست می‌دارد كه هر كدام از اين دو (رحم و محبت) خود انگيزه‌‏اى است براى پذيرش استغفار و توبه بندگان‏»<ref>تفسير نمونه، ج۹، ص۲۱۲</ref>
در جای دیگر قرآن آمده است:{{قرآن|وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ|ترجمه=او آمرزنده و دوست‌دارنده است.|سوره=بروج|آیه=۱۴}} برخی ودود در اینجا را به معنای کثیرالموده دانسته‌اند.<ref>ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۲۰، ص۴۲۰</ref> اکثر مترجمان قرآن، ودود را به معنای دوست‌دار گرفته‌اند.


=== مشتقات وُد ===
ریشه این کلمه هم در قرآن آمده است: {{قرآن|إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمٰنُ وُدًّا|ترجمه=کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، به زودی [خدای] رحمان برای آنان محبتی [در دلها] قرار می‌دهد.|سوره=مریم|آیه=۹۶}} و نیز نام یک بت در میان قوم [[حضرت نوح(ع)]]: {{قرآن|وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَکُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا سُوَاعًا وَلَا یَغُوثَ وَیَعُوقَ وَنَسْرًا|ترجمه=و گفتند: زنهار، خدایان خود را رها مکنید، و نه «وَدّ» را واگذارید و نه «سُواع» و نه «یَغُوث» و نه «یَعُوق» و نه «نَسْر» را.|سوره=نوح|آیه=۲۳}}{{پایان پاسخ}}
کلمه ودا هم در قران یک بار آمده است: {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَٰنُ وُدًّا|ترجمه=كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند، به زودى [خداى‌] رحمان براى آنان محبتى [در دلها] قرار مى‌دهد.|سوره=مریم|آیه=۹۶}}
 
مودت هم از ود مشتق شده است که در قرآن بسیار تکرار شده است.
{{پایان پاسخ}}
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
خط ۳۰: خط ۲۷:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
خط ۴۰: خط ۳۷:
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۵۴

سؤال
واژه ودود در قرآن چند بار آمده است و چه معنایی دارد؟

ودود به معنای دوست‌دار و از اسماء خداوند است. این کلمه دو بار در قرآن آمده و صیغه مبالغه می‌باشد و ریشه آن وُد به معنای حب، است. ودود یک بار همراه کلمه غفور و یک بار همراه رحیم آمده است. این واژه می‌تواند هم به معنای اسم فاعل باشد هم به معنای اسم مفعول.

معنای ودود

این واژه صیغه مبالغه و به معنای شخص بسیار پر محبت است و در قرآن مجید، یکبار همراه «غفور»؛ (بسیار آمرزنده) و یکبار همراه «رحیم» آمده که هر دو وصف، با معنای «ودود» تأکید و تأیید می‌شود. مرحوم کفعمی در «مصباح» می‌گوید: «ودود» ـ هنگامی که به عنوان وصفی از اوصاف الهی به کار رود ـ به معنای کسی است که بندگان را دوست دارد، از آنها راضی می‌شود و اعمال آنها را می‌پذیرد یا به معنای کسی است که دوستی بنده‌اش را در دل دیگران می‌اندازد.[۱]

و کلمه «ودود» بر وزن فعول از اسمای خدای تعالی است و از ماده «ود» اشتقاق یافته و کلمه: «ود» با کلمه «حب» به یک معنا است الا اینکه از موارد استعمال این دو کلمه بر می‌آید که «ود» نوع خاصی از حب است و آن حبی است که آثار و پی‌آمدهایی آشکار دارد مثل، الفت و آمد و شد.[۲]

ودود در قرآن

واژه ودود در قرآن دو بار آمده است. هر دو بار درباره خداوند بکار برده شده است:﴿وَاسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ ۚ إِنَّ رَبِّی رَحِیمٌ وَدُودٌ؛ و از پروردگار خود آمرزش بخواهید، سپس به درگاه او توبه کنید که پروردگار من مهربان و دوستدار [بندگان] است.(هود:۹۰)

«ذکر این کلمه بعد از کلمه «رحیم» اشاره به این است که نه تنها خداوند به حکم رحیمیتش به بندگان گنهکار توبه کار توجه دارد بلکه از این گذشته آنها را بسیار دوست می‌دارد که هر کدام از این دو (رحم و محبت) خود انگیزه‌ای است برای پذیرش استغفار و توبه بندگان‏»[۳] علامه طباطبایی ذیل این آیه می‌گوید: «اگر خدای تعالی را ودود خوانده به همین جهت است که او بندگان خود را دوست می‌دارد و آثار محبت خود را با افاضه نعمت‌هایش بر آنان ظاهر می‌سازد.»[۴]

در جای دیگر قرآن آمده است:﴿وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ؛ او آمرزنده و دوست‌دارنده است.(بروج:۱۴) برخی ودود در اینجا را به معنای کثیرالموده دانسته‌اند.[۵] اکثر مترجمان قرآن، ودود را به معنای دوست‌دار گرفته‌اند.

ریشه این کلمه هم در قرآن آمده است: ﴿إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمٰنُ وُدًّا؛ کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، به زودی [خدای] رحمان برای آنان محبتی [در دلها] قرار می‌دهد.(مریم:۹۶) و نیز نام یک بت در میان قوم حضرت نوح(ع): ﴿وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَکُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا سُوَاعًا وَلَا یَغُوثَ وَیَعُوقَ وَنَسْرًا؛ و گفتند: زنهار، خدایان خود را رها مکنید، و نه «وَدّ» را واگذارید و نه «سُواع» و نه «یَغُوث» و نه «یَعُوق» و نه «نَسْر» را.(نوح:۲۳)

منابع

  1. پایگاه اطلاع‌رسانی آیت الله مکارم شیرازی، بخش اسما و صفات خدا
  2. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۰، ص۵۶۰
  3. تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی، ج۹، ص۲۱۲
  4. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۰، ص۵۶۰
  5. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۲۰، ص۴۲۰