عفو در حق کسی که ظلم کرده: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عفو و بخشش در [[آیات قرآن]] و [[روایات معصومین(ع)]]''' از مواردی است که با توجه به شرایطی بر آن تأکید شده است. اگر این بخشش موجب راه‌یابی شخص به مسیر درست و توجه به [[جامعه اسلامی]] شود، دارای جایگاه بوده و توصیه شده است. در آیات قرآن و احادیث به بخششی که نشانه تسلیم در برابر ظالم یا جرات یافتن شخص ظالم باشد، توصیه نشده، بلکه سفارش به مبارزه با ظلم و ستم‌گر کرده است.

== بخشش و گذشت در روایات اسلامی ==

روایاتی که دستور به بخشش افرادی را می‌دهد که به انسان ستم روا داشته، حدود ۷۰ روایت است.<ref>کوفی اهوازی، حسین بن سعید، الزهد، قم، المطبعه العلمیه، چاپ دوم، ۱۴۰۲ق، ص۳۶. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۲، ص۱۰۷، بَابُ الْعَفْوِ. ج۲، ص۱۵۰، بَابُ صِلَةِ الرَّحِم. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ: دوم، ۱۴۱۳ ق، ج۴، ص۳۵۷. و ….</ref> در [[روایات اسلام]]ی برای بخشش کسی که به انسان ظلم کرده، این نتایج ذکر شده است.

* شخص بخشنده بهترین انسان‌ها در [[دنیا]] و [[آخرت]].

* بخشنده [[اهل فضل]] و داخل شونده در [[بهشت]] است.

* بخشش [[سیره اهل بیت(ع)]].

== جایگاه عفو ==

سؤال مهمی که در اینجا مطرح است این‌که عفو در چه مواردی وارد می‌شود؟ آیا همه جنایت‌کاران باید بخشیده شوند؟ یا نه؟ آنچه از [[آیات]] و [[روایات]] و [[تفاسیر]] استفاه می‌شود این است:

* منظور از بخشیدن، کسی است که به خود انسان [[ظلم]] کند نه به دیگران، بنابر این [[حاکم اسلامی]] یا حتی یک [[انسان مؤمن]] حق ندارد به استناد به این آیات و روایات عفو، حق دیگران را با بخشیدن ظالم پای‌مال کند.

* مورد عفو از [[ستم‌گر]]، از مورد مبارزه با [[ظلم]] و [[ظالم]] جدا است؛ به همین دلیل در [[دستورات اسلامی]] آمده است که نه ظلم کنید و نه تن به ظلم دهید و با ظالمان پیکار کنید تا به [[حکم خدا]] گردن نهند.<ref>سوره بقره، آیه ۲۷۹. سوره حجرات، آیه ۹.</ref> از سویی دیگر دستور عفو و گذشت برای رسیدن به عفو الهی است: {{قرآن|اگر گذشت کنید به پرهیزکاری نزدیکترید، ببخشید دیگران را تا خداوند هم شما را ببخشد.}}<ref>سوره بقره، آیه۲۱۹ و ۲۳۷. سوره نساء، آیه ۱۴۹. سوره اعراف، آیه ۱۹۹. سوره نور، آیه۲۲. سوره تغابن، آیه ۱۴.</ref>

* جایی که انسان بر دشمن ستم‌گر غلبه پیدا کرده است و دیگران از سوی او احساس خطر نمی‌کند و گذشت از ستم‌کاری او باعث اصلاح و تربیت می‌شود، قرآن می‌فرماید: {{قرآن|ما آنها را بخشیدیم تا شکر گزار باشند.}}<ref>سوره بقره، آیه۵۲.</ref> و اگر بخشش او را به تجدید نظر در مسیر وادار می‌سازد، بظالم را بخشیده می‌شود. اما اگر بخشش باعث جرات پیدا کردن ستم‌گر شود و او دست از ظلم برندارد یا دشمنی که هنوز خطرش احساس می‌شود یا عفو ستم‌گر یک نوع تسلیم در مقابل ظلم و [[رضایت]] به ستم محسوب شود، در دین اسلام هیچ‌گاه به چنین موردی اجازه گذشت داده نشده است و هرگز [[پیشوایان اسلام]] در چنین مواردی راه گذشت را اختیار نکرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۸۶.</ref>

عفو کردن یعنی انسان به یکی از [[صفات کمال خداوند]] که همان «عفو» است متصف گشته است. [[پیامبر(ص)]] نیز چنین عفوی را که باعث اصلاح و تربیت ظالم شود و نه جرأت پیدا کردن و تسلیم شدن، یک عزت دانسته است: {{متن عربی|بر شما باد گذشت کردن که باعث زیادی عزت می‌شود، پس ببخشید تا خداوند شما را عزت دهد.}}<ref>کلینی، محمد، کافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج۲، ص۱۰۸، باب العفو.</ref>

  | کیفیت =د