حدیث «الناس نیام فإذا ماتوا انتبهوا»

سؤال

متن و توضیحی از حدیث امیر المومنین(ع) را که می‌فرماید: «الناس نیام فاذا…» بنویسید؟

حدیث الناس نیام بر روی سنگ قبر «آنه ماری شیمل» مستشرق مشهور آلمانی.

حدیثی از امام علی(ع) نقل شده که «النَّاسُ‏ نِيَامٌ‏ فَإِذَا مَاتُوا انْتَبَهُوا؛ مردم خوابند و وقتی می میرند، بیدار خواهند شد». مردم را در زندگى چنان دانسته‌اند كه زندگی را در حالِ خواب و بی‌‏خبرى می‌گذرانند، به حقيقت آن آگاه نيستند و آنچه در نظر دارند، مانند وَهم است.

وجود حقیقیِ انسان‌ها، زمانی که بميرند،‌ آشكار خواهد شد و به اعمال و رفتار خود آگاه خواهند گشت. انسان‌ها، آنگاه درک خواهند نمود كه زندگى در دنيا براساس بی‌توجهى و بی‌خبرى از خود بوده است. پس از مرگ در عالم شهود، همه اعمال و حركات وجودى، صريح مشاهده خواهد شد، به طورى كه هرگز از صفحه وجودى خيال و صورت علمى، زايل نخواهد شد.

حدیث «الناس نیام ...» را به جهت محتوایی، نزدیک به برخی آیات قرآن دانسته‌اند:﴿از آنچه به شما روزی داده‌ایم انفاق کنید، پیش از آنکه مرگ یکی از شما فرا رسد و بگوید: پروردگارا چرا مرگ مرا به تأخیر نینداختی تا در راه خدا صدقه دهم و از صالحان باشم﴾(سوره منافقون:آیات ۹-۱۰.)

برخی منابع، این روایت را از پیامبر اسلام(ص) نیز نقل کرده‌اند.