قاتل امام حسین(ع)
قاتل امام حسین(ع)، در برخی منابع تاریخی و روایی، سَنان بن اَنس و در برخی شمر بن ذی‌الجوشن ذکر شده است.[۱]
سنان بن انس
در تاریخ طبری سنان بن انس نَخَعی قاتل امام حسین(ع) دانسته شده است.[۲] همچنین، ابن‌جوزی (۵۸۲-۶۵۴ق) در کتاب تذکرة الخواص،[۳] ابوالفرج اصفهانی (۲۸۴-۳۵۶ق) در کتاب مقاتل الطالبیین[۴] و ابن عبدالبر (۳۶۸- ۴۶۳ق) در کتاب استیعاب فی معرفة الاصحاب،[۵] قاتل امام حسین(ع) را سنان بن انس معرفی کرده‌اند.
ابن‌جوزی معتقد است که شمر بن ذی‌الجوشن با سنان در قتل حسین بن علی(ع) مشارکت کرده است.[۳] ابوالفرج اصفهانی نیز می‌گوید دیگران با سنان در این کار مشارکت کردند.[۴] ابن‌اثیر (۵۵۵-۶۳۰ق)، مورخ و محدث، در کتاب اسدالغابة فی معرفة الصحابة، قاتل را سنان بن انس نخعی دانسته و معتقد است گفتار افرادی که شمر و عمر بن سعد را قاتل دانسته‌اند، به خاطر این است که شمر مردم را تشویق به قتل می‌کرد و عمر بن سعد هم فرمانده سپاه مخالف امام(ع) بود.[۶]
از یوسف بن حاتم شامی (درگذشته ۶۷۶ق)، عالم شیعه، نقل شده که عمر بن سعد، به شَبَث بن رِبعی دستور داد سر حسین بن علی(ع) را جدا کند. او نپذیرفت. سپس، سنان بن انس را برای بریدن سر حسین(ع) فرستاد. سنان پذیرفت و خطاب به امام حسین(ع) گفت: «قسم به خدا! من سرت را جدا می‌سازم، در حالی که می‌دانم تو فرزند رسول خدا و بهترین مردم از طرف پدر و مادر هستی».[۷]
شمر بن ذی‌الجوشن
شیخ مفید (درگذشته ۴۰۶ق) در کتاب ارشاد نقل کرده که خولی بن یزید از اسب پیاده شد تا سر امام حسین(ع) را جدا کند، اما ترسید؛ شمر به او ناسزا گفت و خود به‌سوی امام(ع) رفت و سر او را جدا کرد.[۸] خلیفة بن خیاط (درگذشته ۲۴۰ق) مورخ[۹] و علی بن عیسی اربلی (درگذشته ۶۹۲ق)، عالم شیعی، در کتاب کشف الغمه،[۱۰] شمر بن ذی‌الجوشن را قاتل امام حسین(ع) دانسته‌اند. علامه مجلسی نیز به قتل امام حسین(ع) توسط شمر بن ذی‌الجوشن پرداخته است.[۱۱]
منابع
- ↑ فرهاد میرزا معتمدالدوله، قمقام زخار و صمصام بتار، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۶۳–۴۶۵.
- ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بی‌تا، ج۴، ص۳۵۸.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ سبط ابن‌جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذكرة الخواص من الأمة بذكر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، المجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام، مركز الطباعة و النشر، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۱۶۷.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا، ص۱۱۸.
- ↑ ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ۱۹۹۲م، ج۱، ص۳۹۳.
- ↑ ابن‌اثیر، علی بن محمد، اسد الغابة، بیروت، دارالفکر، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۴۹۸.
- ↑ فرهاد میرزا معتمدالدوله، قمقام زخار و صمصام بتار، ج۱، ص۴۶۳–۴۶۵.
- ↑ شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، تحقیق، مؤسسه آل‌البیت(ع)، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۱۲.
- ↑ عصفری، خلیفة بن خیاط، تاریخ خلیفة بن خیاط، تحقیق سهيل زكار، بیروت، دار الفكر للطباعة و النشر و التوزيع، بی‌تا، ص۱۷۹.
- ↑ اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، تبریز، انتشارات بنی‌هاشمی، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۵۱.
- ↑ مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۵۶.