ناراحتی حضرت زهرا(س) در بارداری و تولد امام حسین(ع)

سؤال

بر اساس روایتی از معتبرترین کتب شیعه (اصول کافی)، فاطمه زهرا(س) هنگام حاملگی و وضع حمل امام حسین(ع) از کودک خود نفرت داشته است. آیا این روایت درست است؟

درگاه‌ها

ناراحتی حضرت زهرا(س)در دوران بارداری و به هنگام تولد امام حسین(ع) به دلیل آگاهی ایشان از سرنوشت فرزندش و چگونگی شهادت او به دست امت پیامبر اکرم(ص) بوده است، نه اینکه آن حضرت از خودِ تولد فرزند ناخشنود باشند.

مرحوم کلینی در کتاب الکافی روایتی از امام جعفر صادق(ع) نقل کرده که بر اساس آن، هنگامی که فاطمه زهرا(س) حسین(ع) را باردار بود، جبرئیل نزد پیامبر اکرم(ص) آمد و گفت: «به راستی فاطمه به زودی پسری به دنیا خواهد آورد که امت تو پس از تو او را خواهند کشت.» از این رو، زمانی که فاطمه(س) امام حسین(ع) را باردار شد، از این بارداری ناخشنود بود و هنگام زایمان و به دنیا آوردن او نیز این ناخشنودی ادامه داشت.

امام صادق(ع) در متن حدیث، علت این ناراحتی را به روشنی بیان کرده‌اند: «لَمْ تُرَ فِي الدُّنْيَا أُمٌّ تَلِدُ غُلَاماً تَكْرَهُهُ وَ لَكِنَّهَا كَرِهَتْهُ لِمَا عَلِمَتْ أَنَّهُ سَيُقْتَلُ قَالَ؛ در دنیا هیچ مادری دیده نشده که از به دنیا آوردن پسری ناخشنود باشد، اما او به دلیل آنچه می‌دانست که او به زودی کشته خواهد شد، ناخشنود بود.»

امام صادق(ع) در ادامه این روایت و پس از توضیح علت ناراحتی حضرت فاطمه(س)، فرمود: در شأن ایشان آیه ۱۵ سوره احقاف نازل شد: ﴿وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ‏ بِوالِدَيْهِ‏ حُسْناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ كُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ‏ ثَلاثُونَ شَهْراً؛ و به انسان دربارۀ پدر و مادرش سفارش کردیم. مادرش او را با ناخوشی بار گرفت و با ناخوشی بر زمین نهاد و دوران باربرداری و از شیر بازگرفتنش سی ماه است.﴾

واژه «كَرِهَ» علاوه بر معنای ناخشنودی بر مشقت و دشواری نیز دلالت دارد. برخی تعبیر این روایت را هم‌معنا با همین تعبیر در قرآن دانسته‌اند که سختی و مشقت حاملگی و وضع حمل تمام مادران را بازگو می‌کند، دانسته‌اند. اما با توجه به صراحت متن حدیث که امام صادق(ع) علت ناخشنودی حضرت فاطمه(س) را آگاهی از شهادت امام حسین(ع) دانسته و تأکید کرده‌اند که هیچ مادری از تولد فرزندش ناراحت نمی‌شود، می‌توان دریافت که در این روایت خاص، واژه «كَرِهَتْ‏» به معنای «ناراحتی و اندوه» است. فاطمه ناراحت بود چون می‌د انست فرزندش کشته خواهد شد.