اضافه‌ی گل ما
در کتاب امالی شیخ صدوق روایتی نقل شده که رسول خدا(ص) فرمود: «ای علی تو از منی و من از تو، روح تو از روح منست و گِل تو از گِل من و شیعیانت از فزونی گِل ما آفریده شدند.» منظور از «اضافه‌ی گِل ما» چیست؟
اضافه‌ی گِل ما بخشی از متن روایتی است که اشاره به خلقت شیعیان از سرشت و بن‌مایه خلقت پیامبر(ص) و اهل‌بیت دارند. این روایات از پیامبر(ص) و سایر ائمه با تعبیرهای مختلف و مضمون یکسان بیان شده‌است. سند برخی از این روایات ضعیف دانسته شده‌است.
واژه گِل در عربی به معنای طین است و این کلمه در قرآن ۱۲ بار ذکر شده‌است. طین و طینت به مبدأ و ماده اصلی خلقت بشر اشاره دارد.[۱] تعبیراتی مثل طبع، خمیره، سرشت و ماده اولی نیز درمورد طینت به کار رفته است. به عبارت دیگر، طینت یعنی سرشت، خوی و روحیه انسان.
در مورد تفسیر و توجیه این عبارت در آفرینش شیعیان سه احتمال داده شده است:
- شیعیان از آن جهت که پیرو دستورات اسلام و معصومان(ع) هستند، در ولادت فرزندان‌شان ناپاکی وجود ندارد؛ پس سرشت شیعیان همچون سرشت معصومان(ع) پاک است.
- عناصر و ساختار وجودی شیعیان متبرک به ساختار ائمه(ع) است؛ یعنی شیعیان، شعاعی از نور و پاره‌ای از گِل معصومان(ع) هستند.
- منظور از «اضافه گِل ما» تقرّب رفتاری شیعیان با ائمه(ع) است.
منابع
- ↑ مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ذیل واژه ط ی ن؛ ابن منظور، لسان العرب، ذیل واژه ط ی ن.