نشانه‌های حج مقبول

سؤال

شاخصه‌های حج مقبول در آیات و روایات چیست؟

نوشته ابوالحسن حسینی دیانی

نشانه‌هایی برای حج مقبول در روایات نقل شده است:

  • تقویت اعتقاد به امامت و ولایت: ولایت پذیری و پیروی از امام معصوم(ع) از شاخصه‌های مهم قبولی حج شمرده شده است. بر پایه روایات، در زمان حضور امامان(ع) یکی از شرائط تکمیل حج، ملاقات با امام(ع) و تجدید بیعت با او بود.[۱]
  • افزایش ایمان: حج مجموعه اعمال و عباداتی است که اگر مقبول باشد، بر افزایش ایمان تأثیرگذار است. در روایتی، امام سجاد(ع) مسلمانان را به حج سفارش کرده تا ایمان‌شان اصلاح [و تقویت] شود.[۲]
  • رشد اخلاقی: یکی از شاخصه‌های حج مقبول، این است که رفتار فرد قبل و بعد از حج تفاوت کرده و مسیری تکاملی را طی کرده باشد. بر اساس روایتی، امام رضا(ع) دلیل واجب شدن احرام را خاشع شدن حاجی قبل از ورود به حرم الهی دانسته است.[۳]
  • رشد معرفت: یکی از نشانه‌های حج مقبول افزایش معرفت و آگاهی نسبت به خدا دانسته شده است. آثار افزایش معرفت نسبت خدا، در زندگی روزمره فرد دیده می‌شود. امام رضا(ع) حج را باعث آگاهی [به احکام و معارف] و انتقال اخبار ائمه(ع) به تمام نقاط و دوردست‌ها می‌داند.[۴]

در دهه هشتاد شمسی شعری در جشنواره شعر حج برگزیده شد که به آثار و نشانه‌های مقبولیت آن پرداخته است:

خلق چرخيدند، چرخيدند تا كامل شدند آب و گل بودند تا ديروز، جان و دل شدند
خلق چونان قطره‌هاى گيج چرخى مى‌زدند تا كه رحمت اذن داد و بر زمين نازل شدند
بر زمين نازل شدند و خاک جانى تازه يافت آسمان‌ها غرق در عطر گلاب و هل شدند
جام را پركن صفاى خاطر آن خوشدلان سعى كردند و ز هر چه غير از او زائل شدند
خلق تا از زمزم معنا لبى تر كرده‌اند قطره‌اى خورده‌نخورده مست لايعقل شدند.[۵]

مطالعه بیشتر

  • حج مقبول، ابوالحسن حسینی ادیانی، تهران، مشعر، ۱۳۸۱ش.
  • حج مقبول در آیینه اسلام، احمد تشکر، صفر مرادی، بی‌جا، ناشر: ناجی جزایری.

جستارهای وابسته

منابع

  1. کلینی، محمد، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۳.
  2. حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل بیت(ع)، ۱۴۰۹ق، ج۱۱، ص۱۵.
  3. حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل بیت(ع)، ۱۴۰۹ق، ج۱۲، ص۳۱۴.
  4. حر عاملی، محمد، وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۹ق، ج۱۱، ص ۱۳، حدیث۱۴۱۲۱.
  5. «خلق چرخيدند، چرخيدند تا كامل شدند/ شعر برگزيده‌ی كنگره‌ی شعر حج»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن.