برابری ثواب زیارت امام رضا(ع) با حج

سؤال

چرا در احادیث، زیارت امام رضا(ع) را برابر با حج اکبر می‌دانند؟

زیارت ائمه معصومین(ع)، طبق عقاید شیعیان فضیلت و ثواب بسیار دارد. ثواب‌ها اختصاص به زیارت امام خاصی ندارد. این زیارت‌ها در واقع نشانه ابراز محبت نسبت به آنان است. روایاتی درباره ثواب زیارت امام رضا(ع) وارد شده که در برخی از آنها این ثواب معادل هزاران حج دانسته شده است. این روایت‌ها در الکافی، کامل الزیارات، امالی صدوق، عیون اخبار الرضا و .. نقل شده است.^[۱]

دلایل متعددی در اختصاص این ثواب‌ها برای زیارت امام رضا(ع) نقل شده است:

زیارت عارفانه امام: حج، ترسیمی از حرکت انسان به سوی خداست. مطالعه و غور در اسرار حج، کلید فهم اسرار زیارت معصومین(ع) و زیارت امام رضا است. اگر انسان به اهداف و اسرار حج واقعی توجه کند آن‌گاه هنگامی که به قصد زیارت امام رضا از منزل خارج می‌شود، آرام آرام، به زیارتی که از سوی معصومین(ع) سفارش شده، راه خواهد برد و بارگاه معصوم را «عارفاً بحقه» زیارت خواهد کرد.

زیارت امام معصوم، یک سفر کامل معنوی است؛ و این ظرفیت را دارد که در هر قدمش، انسان را به رشد برساند. این مطلب به این معنا نیست که هر کس به زیارت برود، الزاماً به چنین مقامی برسد! بلکه اشاره به این مطلب مهم است که زیارت امام معصوم، دارای چنین ظرفیت عظیمی است؛ و اگر کسی با شرایط خاصی که در مناسک زیارت بیان می‌شود، بارگاه معصوم را زیارت کند، در هر قدمی که برای زیارت برمی‌دارد، به رشدی معادل رشد یک حج مقبول نائل می‌شود.

تشویق به زیارت: روایات وارد شده در باب زیارت امام رضا(ع) جنبه تشویقی دارد. از این جهت که در زمان ائمه، زیارت ایشان نسبت به زیارت سایر ائمه(ع) به علت دوری راه مشقت فراوانی داشت لذا برای تشویق مردم به این زیارت چنین روایاتی وارد شده است. و این نه بدان معناست که زیارت امام در حال حاضر دارای چنین ثوابی نباشد.

منابع

↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۸۵؛ ابن‌قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، نجف، دارالمرتضویه، ۱۳۵۶ق، ص۳۰۸، ح ۱۳؛ صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران، کتابچی، ۱۳۷۶ش، ص۱۲۰، ح۶؛ صدوق، محمد، عیون اخبار الرضا(ع)، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۵۹، ح۲۰؛ طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۸۵؛ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۸۳؛ صدوق، الامالی، ص۶۴، ح ۹ و ص۱۱۹، ح۳؛ صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، دارالشریف الرضی، ۱۴۰۶ق، ص۹۸.

[1] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۸۵؛ ابن‌قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، نجف، دارالمرتضویه، ۱۳۵۶ق، ص۳۰۸، ح ۱۳؛ صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران، کتابچی، ۱۳۷۶ش، ص۱۲۰، ح۶؛ صدوق، محمد، عیون اخبار الرضا(ع)، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۵۹، ح۲۰؛ طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۸۵؛ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۸۳؛ صدوق، الامالی، ص۶۴، ح ۹ و ص۱۱۹، ح۳؛ صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، دارالشریف الرضی، ۱۴۰۶ق، ص۹۸.

[۱]