قاتل امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۲۶

سؤال

قاتل امام حسین(ع) کیست؟

درگاه‌ها

قاتل امام حسین(ع)، در برخی منابع تاریخی و روایی، سَنان بن اَنس و در برخی شمر بن ذی‌الجوشن ذکر شده است.^[۱]

سنان بن انس

در تاریخ طبری سنان بن انس نَخَعی قاتل امام حسین(ع) دانسته شده است.^[۲] همچنین، ابن‌جوزی (۵۸۲-۶۵۴ق) در کتاب تذکرة الخواص،^[۳] ابوالفرج اصفهانی (۲۸۴-۳۵۶ق) در کتاب مقاتل الطالبیین^[۴] و ابن‌ عبدالبر (۳۶۸- ۴۶۳ق‌) در کتاب استیعاب فی معرفة الاصحاب،^[۵] قاتل امام حسین(ع) را سنان بن انس معرفی کرده‌اند.

ابن‌جوزی معتقد است که شمر بن ذی‌الجوشن با سنان در قتل حسین بن علی(ع) مشارکت کرده است.^[۳] ابوالفرج اصفهانی نیز می‌گوید دیگران با سنان در این کار مشارکت کردند.^[۴] ابن‌اثیر (۵۵۵-۶۳۰ق)، مورخ و محدث، در کتاب اسدالغابة فی معرفة الصحابة، قاتل را سنان بن انس نخعی دانسته و معتقد است گفتار افرادی که شمر و عمر بن سعد را قاتل دانسته‌اند، به خاطر این است که شمر مردم را تشویق به قتل می‌کرد و عمر بن سعد هم فرمانده سپاه مخالف امام(ع) بود.^[۶]

از یوسف بن حاتم شامی (درگذشته ۶۷۶ق)، عالم شیعه، نقل شده که عمر بن سعد، به شَبَث بن رِبعی دستور داد سر حسین بن علی(ع) را جدا کند. او نپذیرفت. سپس، سنان بن انس را برای بریدن سر حسین(ع) فرستاد. سنان پذیرفت و خطاب به امام حسین(ع) گفت: «قسم به خدا! من سرت را جدا می‌سازم، در حالی که می‌دانم تو فرزند رسول خدا و بهترین مردم از طرف پدر و مادر هستی».^[۷]

شمر بن ذی‌الجوشن

شیخ مفید (درگذشته ۴۰۶ق) در کتاب ارشاد نقل کرده که خولی بن یزید از اسب پیاده شد تا سر امام حسین(ع) را جدا کند، اما ترسید؛ شمر به او ناسزا گفت و خود به‌سوی امام(ع) رفت و سر او را جدا کرد.^[۸] خلیفة بن‌ خیاط (درگذشته ۲۴۰ق) مورخ^[۹] و علی بن عیسی اربلی (درگذشته ۶۹۲ق)، عالم شیعی، در کتاب کشف الغمه،^[۱۰] شمر بن ذی‌الجوشن را قاتل امام حسین(ع) دانسته‌اند. علامه مجلسی نیز به قتل امام حسین(ع) توسط شمر بن ذی‌الجوشن پرداخته است.^[۱۱]

منابع

↑ فرهاد میرزا معتمدالدوله، قمقام زخار و صمصام بتار، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۶۳–۴۶۵.
↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بی‌تا، ج۴، ص۳۵۸.
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ سبط ابن‌جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذكرة الخواص من الأمة بذكر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، المجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام، مركز الطباعة و النشر، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۱۶۷.
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا، ص۱۱۸.
↑ ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ۱۹۹۲م، ج۱، ص۳۹۳.
↑ ابن‌اثیر، علی بن محمد، اسد الغابة، بیروت، دارالفکر، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۴۹۸.
↑ فرهاد میرزا معتمدالدوله، قمقام زخار و صمصام بتار، ج۱، ص۴۶۳–۴۶۵.
↑ شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، تحقیق، مؤسسه آل‌البیت(ع)، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۱۲.
↑ عصفری، خلیفة بن خیاط، تاریخ خلیفة بن خیاط، تحقیق سهيل زكار، بیروت، دار الفكر للطباعة و النشر و التوزيع، بی‌تا، ص۱۷۹.
↑ اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، تبریز، انتشارات بنی‌هاشمی، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۵۱.
↑ مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۵۶.

[1] فرهاد میرزا معتمدالدوله، قمقام زخار و صمصام بتار، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۶۳–۴۶۵.

[2] طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بی‌تا، ج۴، ص۳۵۸.

[:0-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ سبط ابن‌جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذكرة الخواص من الأمة بذكر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، المجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام، مركز الطباعة و النشر، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۱۶۷.

[:1-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا، ص۱۱۸.

[5] ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ۱۹۹۲م، ج۱، ص۳۹۳.

[6] ابن‌اثیر، علی بن محمد، اسد الغابة، بیروت، دارالفکر، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۴۹۸.

[7] فرهاد میرزا معتمدالدوله، قمقام زخار و صمصام بتار، ج۱، ص۴۶۳–۴۶۵.

[8] شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، تحقیق، مؤسسه آل‌البیت(ع)، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۱۲.

[9] عصفری، خلیفة بن خیاط، تاریخ خلیفة بن خیاط، تحقیق سهيل زكار، بیروت، دار الفكر للطباعة و النشر و التوزيع، بی‌تا، ص۱۷۹.

[10] اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، تبریز، انتشارات بنی‌هاشمی، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۵۱.

[11] مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۵۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 {{پاسخ}}
 {{درگاه|امام حسین}}
-قاتل امام حسین(ع) در منابع تاریخی و روایی، افراد مختلفی از جمله [[سنان بن انس]] و [[شمر بن ذی‌الجوشن]] ذکر شده‌اند.<ref>فرهاد میرزا، قمقام زخار و صمصام بتار، ناشر کتابفروشی اسلامیه، تهران، سال ۱۳۷۷ق، ج۱، ص۴۶۳–۴۶۵.</ref>
+قاتل امام حسین(ع)، در برخی منابع تاریخی و روایی، [[سنان بن انس|سَنان بن اَنس]] و در برخی [[شمر بن ذی‌الجوشن]] ذکر شده است.<ref>فرهاد میرزا معتمدالدوله، قمقام زخار و صمصام بتار، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۶۳–۴۶۵.</ref>
 '''سنان بن انس'''
-[[محمد بن جریر طبری|طبری]] مورخ قرن سوم قمری در کتاب خود، سنان بن انس نخعی را قاتل [[امام حسین(ع)]] دانسته است.<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ج۳، ص۳۴۳.</ref> همچنین ابن‌جوزی در کتاب تذکره الخواص،<ref name=":0">سبط بن الجوزی، تذکره الخواص، ص۱۴۴.</ref> [[ابوالفرج اصفهانی]] از علمای قرن سوم در کتاب [[مقاتل الطالبین]]<ref name=":1">ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا، ص۱۱۸.</ref> و ابن‌عبدالبر مورخ قرن پنجم در کتاب «استیعاب»،<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ۱۹۹۲م، ج۱، ص۳۹۳.</ref> قاتل امام حسین(ع) را سنان بن انس معرفی کرده‌اند.
+در [[اعتبار تاریخ طبری|تاریخ طبری]] سنان بن انس نَخَعی قاتل [[امام حسین(ع)]] دانسته شده است.<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بی‌تا، ج۴، ص۳۵۸.</ref> همچنین، ابن‌جوزی (۵۸۲-۶۵۴ق) در کتاب تذکرة الخواص،<ref name=":0">سبط ابن‌جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذكرة الخواص من الأمة بذكر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، المجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام، مركز الطباعة و النشر، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۱۶۷.</ref> [[ابوالفرج اصفهانی]] (۲۸۴-۳۵۶ق) در کتاب [[مقاتل الطالبین|مقاتل الطالبیین]]<ref name=":1">ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا، ص۱۱۸.</ref> و ابن‌ عبدالبر (۳۶۸- ۴۶۳ق‌) در کتاب استیعاب فی معرفة الاصحاب،<ref>ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ۱۹۹۲م، ج۱، ص۳۹۳.</ref> قاتل امام حسین(ع) را سنان بن انس معرفی کرده‌اند.
-ابن‌جوزی معتقد است شمر با سنان در قتل علی بن حسین مشارکت کرد.<ref name=":0"/> ابوالفرج اصفهانی نیز می‌گوید دیگران با سنان در این کار مشارکت کردند.<ref name=":1"/> ابن‌اثیر مورخ قرن هفتم در کتاب «اسد الغابه»، قاتل را سنان بن انس نخعی دانسته و معتقد است گفتار افرادی که شمر و [[عمر بن سعد]] را قاتل دانسته‌اند، به خاطر این است که شمر مردم را تشویق به قتل می‌کرد و عمر بن سعد هم فرمانده سپاه مخالف امام بود.<ref>ابن‌اثیر، اسد الغابة، بیروت، دارالفکر، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۴۹۸.</ref>
+ابن‌جوزی معتقد است که شمر بن ذی‌الجوشن با سنان در قتل [[امام حسین علیه‌السلام|حسین بن علی(ع)]] مشارکت کرده است.<ref name=":0"/> ابوالفرج اصفهانی نیز می‌گوید دیگران با سنان در این کار مشارکت کردند.<ref name=":1"/> ابن‌اثیر (۵۵۵-۶۳۰ق)، مورخ و محدث، در کتاب اسدالغابة فی معرفة الصحابة، قاتل را سنان بن انس نخعی دانسته و معتقد است گفتار افرادی که شمر و [[عمر بن سعد]] را قاتل دانسته‌اند، به خاطر این است که شمر مردم را تشویق به قتل می‌کرد و عمر بن سعد هم فرمانده سپاه مخالف امام(ع) بود.<ref>ابن‌اثیر، علی بن محمد، اسد الغابة، بیروت، دارالفکر، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۴۹۸.</ref>
-از یوسف بن حاتم شامی عالم شیعه معاصر [[سید بن طاووس]]، نقل شده که عمر بن سعد، به [[شبث بن ربعی|شَبَث بن رِبعی]] دستور داد سر حسین بن علی را جدا کند. او نپذیرفت. سپس سنان بن انس را برای بریدن سر حسین(ع) فرستاد. سنان رفت و خطاب به امام حسین(ع) گفت: «قسم به خدا! من سرت را جدا می‌سازم، در حالی که می‌دانم تو فرزند رسول خدا و بهترین مردم از طرف پدر و مادر هستی».<ref>فرهاد میرزا، قمقام زخار و صمصام بتار، ج۱، ص۴۶۳–۴۶۵.</ref>
+از یوسف بن حاتم شامی (درگذشته ۶۷۶ق)، عالم شیعه، نقل شده که عمر بن سعد، به [[شبث بن ربعی|شَبَث بن رِبعی]] دستور داد سر حسین بن علی(ع) را جدا کند. او نپذیرفت. سپس، سنان بن انس را برای بریدن سر حسین(ع) فرستاد. سنان پذیرفت و خطاب به امام حسین(ع) گفت: «قسم به خدا! من سرت را جدا می‌سازم، در حالی که می‌دانم تو فرزند رسول خدا و بهترین مردم از طرف پدر و مادر هستی».<ref>فرهاد میرزا معتمدالدوله، قمقام زخار و صمصام بتار، ج۱، ص۴۶۳–۴۶۵.</ref>
 '''شمر بن ذی‌الجوشن'''
-[[شیخ مفید]] از عالمان شیعه قرن چهارم در کتاب «اِرشاد» نقل کرده که خولی بن یزید از اسب پیاده شد تا سر امام حسین(ع) را جدا کند، اما ترسید. شمر به او ناسزا گفته و خود به سوی امام رفت و سر امام را جدا نمود.<ref>شیخ مفید، ارشاد، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۱۱۲.</ref> خلیفه بن‌خیاط تاریخ‌نگار قرن سوم<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، قاهره، الفجاله، ج۱، ص۳۹۵.</ref> و [[اربلی]] عالم شیعی قرن هفتم در کتاب کشف الغمه،<ref>اربلی، کشف الغمه، تبریز، انتشارات بنی هاشمی، ج۲، ص۵۱.</ref> شمر بن ذی‌الجوشن را قاتل امام حسین(ع) دانسته‌اند. [[علامه مجلسی]] نیز به واقعه شهادت امام حسین(ع) توسط شمر بن ذی‌الجوشن پرداخته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ج۴۵، ص۵۶.</ref>
+[[شیخ مفید]] (درگذشته ۴۰۶ق) در کتاب ارشاد نقل کرده که خولی بن یزید از اسب پیاده شد تا سر امام حسین(ع) را جدا کند، اما ترسید؛ شمر به او ناسزا گفت و خود به‌سوی امام(ع) رفت و سر او را جدا کرد.<ref>شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، تحقیق، مؤسسه آل‌البیت(ع)، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۱۲.</ref> خلیفة بن‌ خیاط (درگذشته ۲۴۰ق) مورخ<ref>عصفری، خلیفة بن خیاط، تاریخ خلیفة بن خیاط، تحقیق سهيل زكار، بیروت، دار الفكر للطباعة و النشر و التوزيع، بی‌تا، ص۱۷۹.</ref> و [[علی بن عیسی اربلی]] (درگذشته ۶۹۲ق)، عالم شیعی، در کتاب کشف الغمه،<ref>اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، تبریز، انتشارات بنی‌هاشمی، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۵۱.</ref> شمر بن ذی‌الجوشن را قاتل امام حسین(ع) دانسته‌اند. [[علامه مجلسی]] نیز به قتل امام حسین(ع) توسط شمر بن ذی‌الجوشن پرداخته است.<ref>مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۵۶.</ref>
 == منابع ==
@@ خط ۲۲: / خط ۲۲: @@
 | شاخه اصلی =تاریخ
 |شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان
-|شاخه فرعی۲ =امام حسین(ع)
+|شاخه فرعی۲ =واقعه کربلا
-|شاخه فرعی۳ =
+|شاخه فرعی۳ =امام حسین(ع)
 }}
 {{تکمیل مقاله