فهرست فرزندان امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۴۴

سؤال

تعداد فرزندان علی(ع) را بیان فرمائید؟

امام علی(ع) از حضرت فاطمه(س) و دیگر همسرانشان،‌ فرزندانی داشتند که مشهور مورخان تعداد آن‌ها را بیست و هشت نفر (دوازده پسر و شانزده دختر) دانسته‌اند. اسامی بیشتر فرزندان امام علی(ع) در تاریخ ثبت شده است.

همسران و فرزندان

طبق قول مشهور میان مورخان، تعداد فرزندان حضرت علی(ع) بیست و هشت نفر است، دوازده پسر و شانزده دختر:

از فاطمه زهرا(س): امام حسن مجتبی(ع)، امام حسین(ع)، زینب کبری، ام‌کلثوم، محسن.
از ام‌البنین دختر خرام بن خالد کلابیّه: عباس، جعفر، عثمان، عبدالله. هر چهار برادر در کربلا همراه امام حسین(ع) به شهادت رسیدند.
از خوله بنت جعفر بن قیس حنفیه: محمد حنفیه.
از ام‌حبیب دختر ربیعه: عمر و رقیه که دوقلو به دنیا آمدند.
از لیلی دختر مسعود نهشلی از تیره تمیم: ابوبکر، محمد، اصغر، عبیدالله.^[۱]
از اسماء بنت عمیس: یحیی.
از ام مسعود (ام سعید) دختر عروه بن مسعود ثقفی: أم‌الحسن و رمله.
از سایر همسران: نفیسه، زینت صغری، رقیه صغری، ام‌هانی، ام‌الکرام، جمانه (ام‌جعفر)، اُمامه، ام‌سلمه، خدیجه، فاطمه.^[۲]

شیخ مفید در کتاب ارشاد، تعداد فرزندان حضرت علی(ع) را بیست و هفت فرزند ذکر کرده و وجود پسری به نام «محسن» سقط شده را به نظر گروهی از شیعیان نسبت می‌دهد.^[۳]

بیان موارد اختلافی

برخی از مورخان فرزندان دیگری را از همسرانی دیگر برای آن حضرت نوشته‌اند، از جمله:

دختری که در سنین کودکی از دنیا رفت، مادرش محیاه دختر امرء القیس کلبی است.^[۴]
بنا به قولی اسماء بنت عمیس از حضرت علی(ع) پسری به نام «عون» نیز به دنیا آورد.^[۵]
تمیمه و میمونه را هم از دختران حضرت علی(ع) به شمار آورده‌اند، مادران این دو دختر، أمّ ولد (کنیز) بوده است.^[۶]
عباس اصغر، عبدالرحمان عمر اصغر، عثمان اصغر و جعفر اصغر و یک دختر به نام «امه الله» بدون بیان نام مادر.^[۷]

برخی محققان منشاء اختلاف را یکی از این دو مطلب دانسته‌اند:

ممکن است بعضی از فرزندان آن حضرت به دو اسم مشهور و خوانده شده باشند.
احتمال دارد مورخانی که آمار کمتری برای شمار فرزندان آن امام گفته‌اند، برخی از فرزندان حضرت علی(ع) را که در دوران کودکی از دنیا رفته‌اند، به حساب نیاورده باشند.

منابع

↑ ابن أبی الحدید از «عبیدالله» به نام «عبدالله» یاد کرده است؛ ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه، دار احیاء التراث العربی، چ دوم، ۱۳۸۶ هـ، جزء ۹، ص۲۴۲.
↑ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ هـ، ج۱، صص ۳۵۵–۳۵۴؛ و ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه و طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الطبری، مصر، ج۵، صص ۱۵۳–۱۵۴.
↑ مفید، الارشاد.
↑ ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۵؛ طبری، تاریخ الطبری، ص۱۵۴.
↑ طبری، تاریخ الطبری، ص۱۵۴؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۴.
↑ ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۵؛ البغدادی، ابن خشاب، عبدالله بن نصر؛ تاریخ موالید الائمه و وفاتهم (مجموعه نفیسه)، قم، مکتبه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۶ هـ، ص۱۷۱.
↑ العمری النّسابه، ص۱۲.

[1] ابن أبی الحدید از «عبیدالله» به نام «عبدالله» یاد کرده است؛ ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه، دار احیاء التراث العربی، چ دوم، ۱۳۸۶ هـ، جزء ۹، ص۲۴۲.

[2] مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ هـ، ج۱، صص ۳۵۵–۳۵۴؛ و ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه و طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الطبری، مصر، ج۵، صص ۱۵۳–۱۵۴.

[3] مفید، الارشاد.

[4] ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۵؛ طبری، تاریخ الطبری، ص۱۵۴.

[5] طبری، تاریخ الطبری، ص۱۵۴؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۴.

[6] ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۵؛ البغدادی، ابن خشاب، عبدالله بن نصر؛ تاریخ موالید الائمه و وفاتهم (مجموعه نفیسه)، قم، مکتبه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۶ هـ، ص۱۷۱.

[7] العمری النّسابه، ص۱۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{شروع متن}}
-{{شاخه
- | شاخه اصلی =
+{{سوال}}
- |شاخه فرعی۱ =
+تعداد فرزندان علی(ع) را بیان فرمائید؟
- |شاخه فرعی۲ =
- |شاخه فرعی۳ =
-}}
 {{پایان سوال}}
-تعداد فرزندان علی(ع) را بیان فرمائید؟
+{{پاسخ}}
-{{سوال}}
+امام علی(ع) از حضرت فاطمه(س) و دیگر همسرانشان،‌ فرزندانی داشتند که مشهور مورخان تعداد آن‌ها را بیست و هشت نفر (دوازده پسر و شانزده دختر) دانسته‌اند. اسامی بیشتر فرزندان امام علی(ع) در تاریخ ثبت شده است.
-{{پایان پاسخ}}
-با توجه به اختلافی که در بین مورخان و نسب شناسان درباره تعداد فرزندان امام علی(ع) موجود است و بعضی از آنان شمار فرزندان آن بزرگوار را تا پنجاه و سه (۵۳) فرزند رسانده‌اند،<ref>العمری، علی بن محمد بن علی، المجدی فی انساب الطالبیین، مکتبه آیت الله العظمی مرعشی نجفی، مطبعه سید الشهداء، چ اول، ۱۴۰۹ هـ، ص۱۱.</ref> بحث را در دو بخش پی می‌گیریم:
-بخش اول: مشهور میان مورخان تعداد فرزندان حضرت علی(ع) را بیست و هشت (۲۸) گفته‌اند، دوازده پسر و شانزده دختر، به ترتیب زیر:
-الف. حضرات امام حسن و امام حسین(ع) و محسن و زینب کبری و زینب صغری که کنیه او أم کلثوم می‌باشد، مادر آنان حضرت زهرا(س) است.
-ب. محمد حنفیّه، مادر وی خوله بنت جعفر بن قیس حنفیّه است.
-ج. عمر و رقیه که دوقلو به دنیا آمدند، مادرشان ام حبیب (ام حبیبه) بنت ربیعه است.
-د. عباس و جعفر وعثمان و عبدالله، هر چهار برادر کربلا در رکاب حضرت سید الشهداء(ع) به شهادت رسیدند، مادرشان أمّ البین(س) دختر خرام بن خالد کلابیّه است.
-هـ. ابوبکر محمد اصغر و عبیدالله،<ref>ابی أبی الحدید از «عبیدالله» به نام «عبدالله» یاد کرده است؛ ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه، دار احیاء التراث العربی، چ دوم، ۱۳۸۶ هـ، جزء ۹، ص۲۴۲.</ref> که در کربلا شهید شدند، مادر آنان لیلی دختر مسعود نهشلی از تیره تمیم است.
-و. یحیی مادر وی اسماء بنت عمیس است.
-ز. أم الحسن و رمله، مادرشان أم مسعود (أم سعید) دختر عروه بن مسعود ثقفی است.
-ح. نفیسه، زینت صغری و رقیه صغری و امّ هانی و أمّ الکرام و جمانه (أمّ جعفر) و اُمامه و امّ سلمه و خدیجه و فاطمه از چند مادر.<ref>الشیخ المفید، الارشاد، ۱۴۱۳ هـ، ج۱، صص ۳۵۵–۳۵۴؛ و ابن أبی الحدید، پیشین و طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الطبری، مصر، ج۵، صص ۱۵۳–۱۵۴.</ref>
-لازم به یادآوری است که شیخ مفید (ره) در آغاز کلام خود، تعداد فرزندان حضرت علی(ع) را بیست و هفت (۲۷) فرزند ذکر کرده و وجود پسری به نام «محسن» سقط شده را به نظر گروهی از شیعیان نسبت می‌دهد.<ref>مفید، پیشین.</ref>
+==== همسران و فرزندان ====
+{{همسران و فرزندان امام علی(ع)}}
+طبق قول مشهور میان مورخان، تعداد فرزندان حضرت علی(ع) بیست و هشت نفر است، دوازده پسر و شانزده دختر:
+# از فاطمه زهرا(س): [[امام حسن مجتبی(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، [[زینب کبری]]، [[ام‌کلثوم]]، محسن.
+# از [[ام البنین|ام‌البنین]] دختر خرام بن خالد کلابیّه: [[عباس بن علی|عباس]]، جعفر، عثمان، عبدالله. هر چهار برادر در [[کربلا]] همراه [[امام حسین(ع)]] به شهادت رسیدند.
+# از خوله بنت جعفر بن قیس حنفیه: [[محمد حنفیه]].
+# از ام‌حبیب دختر ربیعه: عمر و رقیه که دوقلو به دنیا آمدند.
+# از لیلی دختر مسعود نهشلی از تیره تمیم: ابوبکر، محمد، اصغر، عبیدالله.<ref>ابن أبی الحدید از «عبیدالله» به نام «عبدالله» یاد کرده است؛ ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه، دار احیاء التراث العربی، چ دوم، ۱۳۸۶ هـ، جزء ۹، ص۲۴۲.</ref>
+# از اسماء بنت عمیس: یحیی.
+# از ام مسعود (ام سعید) دختر عروه بن مسعود ثقفی: أم‌الحسن و رمله.
+# از سایر همسران: نفیسه، زینت صغری، رقیه صغری، ام‌هانی، ام‌الکرام، جمانه (ام‌جعفر)، اُمامه، ام‌سلمه، خدیجه، فاطمه.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ هـ، ج۱، صص ۳۵۵–۳۵۴؛ و ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه و طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الطبری، مصر، ج۵، صص ۱۵۳–۱۵۴.</ref>
-بخش دوم: بیان موارد اختلاقی
+[[شیخ مفید]] در کتاب ارشاد، تعداد فرزندان حضرت علی(ع) را بیست و هفت فرزند ذکر کرده و وجود پسری به نام «محسن» سقط شده را به نظر گروهی از شیعیان نسبت می‌دهد.<ref>مفید، الارشاد.</ref>
+===== بیان موارد اختلافی =====
 برخی از مورخان فرزندان دیگری را از همسرانی دیگر برای آن حضرت نوشته‌اند، از جمله:
-۱. محمد اوسط، مادر وی اُمامه دختر أبی العاص بن ربیع، که مادرش دختر رسول الله(ص) است.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۵؛ طبری، همان، ص۱۵۴.</ref>
+# دختری که در سنین کودکی از دنیا رفت، مادرش محیاه دختر امرء القیس کلبی است.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۵؛ طبری، تاریخ الطبری، ص۱۵۴.</ref>
+# بنا به قولی اسماء بنت عمیس از حضرت علی(ع) پسری به نام «عون» نیز به دنیا آورد.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ص۱۵۴؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۴.</ref>
-۲. دختری که در سنین کودکی از دنیا رفت، مادرش محیاه دختری امری القیس کلبی است.<ref>ابن شهر آشوب، همان، ص۳۰۵؛ طبری، همان، ص۱۵۴.</ref>
+# تمیمه و میمونه را هم از دختران حضرت علی(ع) به شمار آورده‌اند، مادران این دو دختر، أمّ ولد (کنیز) بوده است.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۵؛ البغدادی، ابن خشاب، عبدالله بن نصر؛ تاریخ موالید الائمه و وفاتهم (مجموعه نفیسه)، قم، مکتبه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۶ هـ، ص۱۷۱.</ref>
+# عباس اصغر، عبدالرحمان عمر اصغر، عثمان اصغر و جعفر اصغر و یک دختر به نام «امه الله» بدون بیان نام مادر.<ref>العمری النّسابه، ص۱۲.</ref>
-۳. بنا به قولی اسماء بنت عمیس از حضرت علی(ع) پسری به نام «عون» نیز به دنیا آورده است.<ref>طبری، همان، ص۱۵۴؛ ابن شهر آشوب، همان، ص۳۰۴.</ref>
-۴. تمیمه و میمونه را هم از دختران حضرت علی(ع) به شمار آورده‌اند، مادران این دو دختر أمّ ولد (کنیز) بوده‌اند.<ref>ابن شهر آشوب، همان، ص۳۰۵؛ البغدادی، ابن خشاب، عبدالله بن نصر؛ تاریخ موالید الائمه و وفاتهم (مجموعه نفیسه)، قم، مکتبه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۶ هـ، ص۱۷۱.</ref>
-۵. «عباس اصغر، عبدالرحمان عمر اصغر، عثمان اصغر و جعفر اصغر» و یک دختر به نام «امه الله» بدون بیان نام مادر.<ref>العمری النّسابه، همان، ص۱۲.</ref>
-این اختلاف را با یکی از دو روش زیر می‌توان برطرف کرد:
-الف. ممکن است بعضی از فرزندان آن حضرت به دو اسم مشهور و خوانده شده باشند.
-ب. محتمل است مورخانی که آمار کمتری برای شمار فرزندان آن امام گفته‌اند، برخی از فرزندان حضرت علی(ع) را که در دوران کودکی از دنیا رفته‌اند، به حساب نیاورده باشند.
+برخی محققان منشاء اختلاف را یکی از این دو مطلب دانسته‌اند:
-{{پاسخ}}
-{{پایان مطالعه بیشتر}}
-== مطالعه بیشتر ==
+* ممکن است بعضی از فرزندان آن حضرت به دو اسم مشهور و خوانده شده باشند.
-# ارشاد، شیخ مفید.
+* احتمال دارد مورخانی که آمار کمتری برای شمار فرزندان آن امام گفته‌اند، برخی از فرزندان حضرت علی(ع) را که در دوران کودکی از دنیا رفته‌اند، به حساب نیاورده باشند.
-# منتهی الامال، شیخ عباس قمی.
-# مناقب، ابن شهر آشوب.
-# زندگانی نامه امیرالمؤمنین علی(ع)، سید هاشم معروف الحسنی.
-# شرح زندگانی حضرت علی(ع)، مهدی پیشوایی.
-{{مطالعه بیشتر}}
 == منابع ==
 {{پانویس|۲}}
+{{شاخه
+ | شاخه اصلی =تاریخ
+ | شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان
+ | شاخه فرعی۲ = امام علی(ع)
+ | شاخه فرعی۳ =
+}}
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه =شد
-  | تیترها =
+  | تیترها =شد
-  | ویرایش =
+  | ویرایش =شد
   | لینک‌دهی =
   | ناوبری =
-  | نمایه =
+  | نمایه =شد
-  | تغییر مسیر =
+  | تغییر مسیر =شد
-  | بازبینی =
+ | ارجاعات =
+ | بازبینی نویسنده =
+  | بازبینی =شد
   | تکمیل =
-  | اولویت =
+  | اولویت =ج
-  | کیفیت =
+  | کیفیت =ج
 }}
 {{پایان متن}}
+[[رده:خانواده امام علی(ع)]]