|
|
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{در دست ویرایش|کاربر=Rahmani }}
| |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| معنای این سخن امام علی(ع) {{متن عربی|غَیْرَةُ الْمَرْأَةِ كُفْرٌ وَغْیْرَةُ الرَّجُلِ إیمَانٌ}} <ref>حکمت ۱۲۴</ref> چیست؟ | | معنای این سخن امام علی(ع) در نهج‌البلاغه درباره تفاوت غیرت زن و مرد چیست؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| {{درگاه|زن و خانواده}} | | {{درگاه|زن و خانواده}} |
| '''روایت غیرت زن کفر و غیرت مرد ایمان او است'''، در نسخه‌های مختلف [[نهج‌البلاغه]] بیان شده است. در ابتدا شاید این نوع نگاه تبعیض‌آمیز به حساب آمده و نشانه دو نگاه مختلف به زن و مرد در اسلام باشد؛ اما با تقسیم‌بندی کفر به اعتقادی و عملی تا حدودی می‌توان منظور از کفر را بیان نمود. [[امام علی(ع)]] در روایات دیگری غیرت را بیان نموده که با استفاده از آن روایات فهمیده می‌شود امام به غیرت به‌جای زن ایراد نگرفته و در مقابل غیرت بدون دلیل مردان را نیز توبیخ نموده است.
| |
|
| |
|
| ==مفهوم غیریت==
| | '''تفاوت غیرت زن و مرد در کلام امام علی(ع)''' ناشی از تفاوت دستورات الهی برای زن و مرد در رابطه با قواعد ازدواج قلمداد شده است.<ref>ابن‌میثم بحرانی، میثم بن علی بن میثم، شرح نهج‌البلاغه، تهران، دفتر نشر الکتاب، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۳۰۸.</ref> [[امام علی(ع)]] در حکمتی از حکمت‌های نهج‌البلاغه غیرت زن را [[کفر]] خوانده و غیرت مرد را ایمان دانسته است: |
| در نگاه اول، شاید نتوان مراد از کلام امام علی(ع) از بیان این کلمات را دریافت و تصور شود که چنین کلامی، نشانگر دیدگاه تبعیض‌آمیز اسلام و پیشوایان دینی نسبت به زنان است. با بررسی واژه غیرت در میان عرب‌زبانان، این نکته روشن خواهد شد که این واژه در مواردی به کار می‌رود که حساسیت و عکس العمل شدیدی نسبت به موضوعی پدید آید. همچنین باید توجه کرد که ایمان و كفر به دو مرحله اعتقادی و عملی تقسیم می‌شود ، ممكن است فردی به لحاظ اعتقادی، مطلبی را پذیرفته باشد اما به جهت عملی به لوازم آن پایبند نباشد، لذا دچار كفر عملی خواهد شد. این كفر به معنی كفر اعتقادی نیست، اما انسان مومن و مسلمان ملزم است كه میان اعتقاد و عمل، ملازمه ایجاد نماید. منظور از «کفر» در روایاتی مانند این حدیث «غیرت زن کفر است» کفر عملی است. | | {{عربی بزرگ| غَیْرَةُ الْمَرْأَةِ كُفْرٌ وَغْیْرَةُ الرَّجُلِ إیمَانٌ <ref>نهج‌البلاغه، حکمت ۱۲۴.</ref>}} |
|
| |
|
| ==توضیح روایت در نسخ نهج‌البلاغه==
| | [[ابن‌میثم بحرانی]]، شارح [[نهج‌البلاغه]] در قرن هفتم قمری، در تفسیر این کلام چنین گفته است: اینکه مرد بر اساس [[غیرت]] خود از ناموسش مواظبت می‌کند و از نگاه نامحرم به او جلوگیری می‌کند و غیرتش اجازه نمی‌دهد کسی با او در همسرش شریک شود یک اصل عقلی و واجب شرعی است. پس غیرت او از [[ایمان]] محسوب شده است. اما اگر زنی اجازه ندهد که شوهرش شریک دیگری در زندگی اختیار کند، این کار او مخالف حکم قرآن است که تعدد همسر را برای مرد جایز دانسته است. غیرت زن در اینجا چون خلاف حکم [[قرآن]] است کفر تلقی شده است.<ref>ابن‌میثم بحرانی، شرح نهج‌البلاغه، ج۵، ص۳۰۸.</ref> |
| در نهج‌البلاغه ترجمه [[محمد دشتی]] چنین آمده: «غیرت زن کفرآور و غیرت مرد نشانه [[ایمان]] اوست.»<ref>نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم، انتشارات دفتر نشر مصطفی، چاب اول، ۱۳۷۹ش، ص۶۵۲، حکمت ۱۲۴.</ref> با مراجعه به شرح و توضیح این عبارت در ترجمه نهج‌البلاغه دیگر نویسندگان، معنای آن روشن می‌شود، [[فیض الاسلام]] چنین ترجمه کرده: «غیرت زن (بر مرد) [[کفر]] است، زیرا مستلزم حرام دانستن چند همسری برای یک مرد است که خدا آن را حلال نموده و غیرت مرد (بر زن) ایمان است، چون موجب حرام دانستن اشتراک دو مرد در یک زن است که خدا آن را حرام کرده است.»<ref>نهج البلاغه، ترجمه سید علینقی فیض الاسلام، تهران، ۱۳۵۱ش، ص۱۱۴۴، حکمت ۱۱۹.</ref>
| |
|
| |
|
| در ترجمه محمد علی انصاری آمده است که؛ «مرد به دستور خدا و شرع می‌تواند چندین زن عقدی و متعه داشته باشد و اگر زن راضی نباشد خلاف دستور خدا رفتار کرده است، لکن زن در حال واحد نمی‌تواند بیش از یک شوهر اختیار کند، و اگر شوهر، مرد دیگری را در فراش خود دید و فرضاً آن شخص را کشت، عین ایمان رفتار کرده است.»<ref>نهج البلاغه، ترجمه محمد علی انصاری، تهران، ص۱۰۷۲, حکمت ۱۲۰.</ref>
| |
|
| |
| همان‌طور که مرد حاضر نیست مرد دیگری همسرش را ببیند و با او رابطه داشته باشد، زن هم از نظر روحی حاضر نیست شوهرش با زن دیگری همبستر گردد و با او رابطه داشته باشد. به دنبال این ناراحتی‌ها مرد برای حفظ ناموس خود اقدام می‌کند که عملش از روی ایمان سرچشمه گرفته است؛ اما زن هم اقدام می‌کند ولی اقدام او به کفر و بی ایمانی منتهی می‌گردد. هر دو غیرت ناموس دارند، اما عمل زن بر خلاف دستور خداوند و برنامه مرد طبق دستور الهی است.<ref>نهج البلاغه، کلمات قصار، ترجمه و شرح مصطفی زمانی، قم، انتشارات فاطمه الزهرا (س)، چاپ ششم، ۱۳۷۷ش، ص۱۰۶, حکمت ۱۱۹.</ref>
| |
|
| |
| ==غیرت در کلام امام علی==
| |
| امام علی(ع) در روایات دیگری منظور از غیرت را بیشتر توضیح داده و در این‌باره می‌فرماید: {{متن عربی|وَإِیَّاكَ وَالتَّغایُرَ فِی غَیْرِ مَوْضِعِ غَیْرَةٍ، فَإِنَّ ذلِكَ یَدْعُو الصَّحِیحَةَ إِلَى السَّقَمِ، وَالْبَرِیئَةَ إِلَى الرِّیَبِ|ترجمه=بر حذر باش از اینكه در غیر جائی كه باید غیرت به خرج داد اظهار غیرت كنى،(كه نشانه سوء ظن تو نسبت به او باشد) زیرا اظهار بى‌اعتمادى و [[سوء‌ظن]]، زنان را به ناپاكى، و بی‌گناهان را به آلودگى سوق مىدهد.}}<ref>نهج البلاغه،نامه 31</ref>
| |
|
| |
| غیرت صفتی است که مردها لازم است تحصیل کنند تا نسل‌ها حفظ شود؛ اما زنان بالفطره به حفظ نسل علاقه دارند و احتیاج به پاسبانی به نام غیرت ندارند. امام علی(ع) نه غیرت صحیح بانوان را مورد انتقاد قرار داده و نه بر غیرت نادرست مردان، مهر تأیید می‌زند. امام در این سخنان، به نکته [[روان‌شناسی]] مهمی اشاره کرده و حساسیت‌های بی‌مورد برخی مردان را که به بهانه غیرت‌ورزی، همسران خود را از هرگونه فعالیت اجتماعی باز می‌دارند، مورد انتقاد قرار داده است.
| |
| {{پایان پاسخ}} | | {{پایان پاسخ}} |
| {{مطالعه بیشتر}}
| |
|
| |
| == برای مطالعه بیشتر ==
| |
| * شرح و ترجمه نهج البلاغه دکتر محمود رضا افتخارزاده، انتشارات نشر روزگار، تهران ۱۳۷۹ش، ص۱۰۷۲.
| |
|
| |
| {{پایان مطالعه بیشتر}}
| |
|
| |
| == منابع == | | == منابع == |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
| خط ۳۹: |
خط ۲۱: |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه =شد | | | شناسه =- |
| | تیترها =شد | | | تیترها =- |
| | ویرایش =شد | | | ویرایش =شد |
| | لینک‌دهی =شد | | | لینک‌دهی =شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر =شد |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی = |
| | تکمیل =ج | | | تکمیل = |
| | اولویت =ج | | | اولویت =ج |
| | کیفیت = | | | کیفیت =ج |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
