انگیزه ابولولو از قتل عمر بن خطاب

سؤال

انگیزه ابولؤلو از قتل عمر بن خطاب چه بود؟

انگیزه ابولؤلو برای کشتن عمر شخصی دانسته شده است. عمر سیاستی سختگیرانه نسبت به غیر عربها و موالی داشت و آنها در دوره عمر با وجود مشاغل سخت از حقوق اجتماعی کمی برخوردار بودند. ابولؤلو غلام مغیره بود و جهت شکایت از اربابش نزد خلیفه آمد و از او دادخواهی کرد. عمر به جای این که به شکایت او رسیدگی و دادرسی کند، جواب نامناسب به او داد.

مسعودی نویسنده کتاب تاریخی مروج الذهب آورده است که عمر اجازه ورود عجمها را به مدینه نمی‌داد. مغیره به عمر نوشت من غلامی دارم نقاش، آهنگر و نجار است و به کار مردم مدینه می‌آید. اگر اجازه دهی او را به مدینه می‌فرستم. ابولؤلو به مدینه آمد و مشغول کار شد. مغیره هر روز از او دو درهم می‌گرفت و ابولؤلو از زیاد بودن این خراج به عمر شکایت کرد. عمر از او پرسید چکار انجام می‌دهی، او کارش را توضیح داد عمر گفت با توجه به کارهایت، مالیات تو زیاد نیست. ابولؤلو از جانبداری عمر کینه به دل گرفت.

عمر از ابولؤلو خواست که یک آسیاب برایش بسازد، او گفت برای تو آسیابی بسازم که تمام مردم از آن سخن بگویند. عمر پس از رفتن او گفت از این گفتار بوی تهدید احساس می‌کنم. پس از این وی عمر را در کنار یکی از زوایای مسجد مدینه به قتل رساند.

برخی معتقدند وی مسلمان نبود و تنها با غرض شخصی عمر را کشت. برخی از مورخان دیگر نظرات دیگری را مطرح کرده‌اند از جمله آن‌که سیاست عمر در برابر ایرانیان به ویژه اسیران و کودکان زمینه را برای قتل عمر فراهم کرد. و یا آنکه برخی از بزرگان صحابه که از سختگیری‌های عمر ناراضی بودند، نقشه قتل خلیفه را کشیدند و ابولؤلو وسیله اجرا بود.