متبرک شدن به اماکن متبرکه در قرآن

نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۴۰ توسط A.rezapour (بحث | مشارکت‌ها)
سؤال

متبرک کردن خود به اماکن متبرکه، در کدام سوره قرآن آمده است؟

تبرک جستن به آثار اولیای خداوند در چند جای قرآن ذکر شده است:

  • از جمله آیاتی که به روشنی به این امر دلالت دارد، آیهٔ «۹۳» و «۹۶» سوره مبارکه «یوسف»(ع) می‌باشد. هنگامی که یوسف صدیق، خود را به برادران خویش معرفی کرد و از خطای آنان درگذشت، فرمود: ﴿اذْهَبُوا بِقَميصي‏ هذا فَأَلْقُوهُ عَلى‏ وَجْهِ أَبي‏ يَأْتِ بَصيراً وَ أْتُوني‏ بِأَهْلِكُمْ أَجْمَعينَ؛ این پیراهن مرا با خود ببرید و بر صورت پدرم یعقوب(ع) افکنید تا دیدگانش بینا گردد و همه کسان خود را نزد من آورید(یوسف:۹۳) و در آیه بعد آمده است: ﴿فَلَمَّا أَنْ جاءَ الْبَشيرُ أَلْقاهُ عَلى‏ وَجْهِهِ فَارْتَدَّ بَصيراً؛ آن‌گاه که مژده دهنده آن پیراهن را بر رخسار او افکند، بینایی وی بازگشت.(یوسف:۹۶) این سخن، گواه روشنی بر تبرک جستن حضرت یعقوب(ع) به پیراهن حضرت یوسف(ع)می‌باشد.
  • در آیه «۱۲۵» سوره مبارکه «بقره» در داستان بنا کردن خانه خدا، توسط حضرت ابراهیم(ع) آمده است: ﴿وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَ أَمْناً وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهيمَ مُصَلًّى؛ و به‌خاطر بیاور هنگامی را که خانه کعبه را محل بازگشت و مرکز امن و امان برای مردم قرار دادیم از مقام ابراهیم نمازگاهی برای خود انتخاب کنید مقام ابراهیم به اتفاق همه مسلمانان مورد احترام و تکریم است و همان قطعه سنگی است که ابراهیم خلیل الرحمن(ع) هنگام ساختن خانه خدا (کعبه)، روی آن قرار گرفت و اثر پایش روی آن ماند.[۱] حاجیان بعد از انجام طواف به پشت مقام ابراهیم می‌روند و نماز طواف به‌جا می‌آورند.[۲]
  • مورد بعدی در سوره کهف آیه ۲۱ است. بعد از آن که جریان زنده شدن اصحاب کهف به گوش مردم رسید و برای دیدن آن‌ها به غار آمدند، دیدند که آنان چشم از جهان فرو بسته‌اند و جسدهای آن‌ها در غار مانده است. در این میان نزاع و کشمکش بین دو گروه مؤمنان و مخالفان درگرفت. مخالفان سعی داشتند که مسئله خواب و بیداری اصحاب کهف به دست فراموشی سپرده شود و مؤمنان پافشاری می‌کردند که این داستان هرگز فراموش نشود و لذا گفتند: ﴿ْ قالَ الَّذينَ غَلَبُوا عَلى‏ أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِمْ مَسْجِداً؛ کسانی که بر کارشان غلبه یافتند گفتند: حتما بر ایشان معبدی بنا خواهیم کرد. جمله فوق حاکی از این است که ما این مکان را محل مصلی و تبرک جستن از این‌ها می‌کنیم.[۳]

در سیره رسول خدا(ص) و صحابه آن حضرت آمده است که نه تنها پیامبر گرامی و یاران وی، بلکه پیامبران پیشین نیز به این امر مبادرت می‌ورزیدند.[۴] مثلاً پیامبر اکرم(ص) در زمان حیات خویش مکرر به زیارت قبور شهدای احد می‌رفتند و نیز پیوسته برای زیارت قبور مؤمنان رهسپار بقیع می‌شدند و می‌فرمودند: «به زیارت قبور بروید که این عمل شما را به یاد آخرت می‌اندازد.»


مطالعه بیشتر

۱ـ استاد جعفر سبحانی، آئین وهابیت، قم: انتشارات سعادت، ۱۳۶۳، ش.

۲ـ استاد مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، جلدهای اول و دوازده، تهران انتشارات دار الکتب الاسلامیه.

۳ـ سید رضا حسینی نسب، شیعه پاسخ می‌دهد، قم: انتشارات نشر مشعر، ۱۳۷۴.

۴ـ سید حسن موسوی قزوینی، نقدی بر اندیشه وهابیان، ترجمه حسن طارمی، تهران انتشارات وزارت و فرهنگ ارشاد اسلامی، ۱۳۶۶ ش.

۵ـ سید ابراهیم سید علوی، تاریخ نقد و بررسی وهابی‌ها، تهران انتشارات امیر کبیر، ۱۳۷۶ ش.

منابع

  1. سبحانی، جعفر، آئین وهابیت، قم، انتشارات سعادت، ۱۳۶۳ ش، ص۴۰۷.
  2. مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ ش، ج۱، ص۴۴۸، ذیل آیات مورد بحث.
  3. رجوع کنید: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، همان، ج۱۲، ص۳۸۲.
  4. حسینی نسب، سید رضا، شیعه پاسخ می‌دهد، قم، انتشارات نشر مشعر، ۱۳۷۴ ش، ص۱۱۳.