دعاهای حضرت موسی در قرآن

سؤال

چه دعاهایی از حضرت موسی(ع) در قرآن ذکر شده است؟

دعاهای حضرت موسی(ع) در قرآن، مضامین متعددی دارد و در آیاتی از قرآن آمده است. درخواست آمرزش و بخشش از خداوند، طلب شرح صدر و خیر و نیکی در دنیا و آخرت، رهایی از ستمگران از مفاهیم دعاهای موسی در قرآن است.

مضامین دعا

جدایی بین خود و کافران،[۱] آمرزش خود[۲] و برادر،[۳] نیکی در دنیا و آخرت،[۴] نابودی و عذاب کافران ظالم،[۵] شرح صدر و آسان ساختن کارها و گره گشایی زبان،[۶] رهایی از ستمگران،[۷] درخواست خیر و نعمت،[۸] از مضامین دعاهای حضرت موسی(ع) در قرآن است.

مفسران گفته‌اند موسی پس از اینکه مأموریت رفتن نزد فرعون به او ابلاغ شد برای تحمل این سختی و دشواری‌ها، از خداوند درخواست سعه‌صدر کرد تا بتواند مصایب سختی که در دوران نبوتش برای او به وجود می‌آید را تحمل کند.[۹] موسی بعد از تقاضای شرح صدر و برطرف شدن موانع، تقاضا کرد خداوند گره از زبانش بردارد. و مخصوصاً علت آن را چنین بیان کرد: تا سخنان مرا درک کنند.[۱۰]

از دیگر دعاهای موسی این بوده که در سخت‌ترین شرایط زندگی خود، با حالت ادب و احترام، به خداوند می‌گوید: من محتاج خیر و احسان تو هستم[۱۱] که نشان می‌دهد همه چیز از خداوند باید درخواست شود.[۱۲]

فهرست دعاها

  • [موسی] گفت: «پروردگارا! من جز اختیار شخص خود و برادرم را ندارم؛ پس میان ما و میان این قوم نافرمان جدایی بینداز. (سوره مائده آیه ۲۵)
  • [موسی] گفت: «پروردگارا، من و برادرم را بیامرز و ما را در [پناه] رحمت خود درآور، و تو مهربانترین مهربانانی.» (سوره اعراف، آیه ۱۵۱)
  • … و موسی گفت: «پروردگارا، اگر می‌خواستی، آنان را و مرا پیش از این هلاک می‌ساختی. آیا ما را به [سزای] آنچه کم‌خردان ما کرده‌اند هلاک می‌کنی؟ این جز آزمایش تو نیست؛ هر که را بخواهی به وسیله آن گمراه و هر که را بخواهی هدایت می‌کنی؛ تو سرور مایی؛ پس ما را بیامرز و به ما رحم کن، و تو بهترین آمرزندگانی.» (سوره اعراف، آیه ۱۵۵)
  • [موسی:] «و برای ما در این دنیا نیکی مقرّر فرما و در آخرت [نیز]، زیرا که ما به سوی تو بازگشته‌ایم.» (سوره اعراف، آیه ۱۵۶)
  • و موسی گفت: «پروردگارا، تو به فرعون و اشرافش در زندگی دنیا زیور و اموال داده‌ای، پروردگارا، تا [خلق را] از راه تو گمراه کنند، پروردگارا، اموالشان را نابود کن و آنان را دل‌سخت گردان که ایمان نیاورند تا عذاب دردناک را ببینند.» (سوره یونس، آیه ۸۸)
  • [موسی] گفت: «پروردگارا، سینه‌ام را گشاده گردان، و کارم را برای من آسان ساز، و از زبانم گره بگشای، [تا] سخنم را بفهمند، و برای من دستیاری از کسانم قرار ده، هارون برادرم را، پشتم را به او استوار کن، و او را شریک کارم گردان، تا تو را فراوان تسبیح گوییم، و بسیار به یاد تو باشیم، زیرا تو همواره به [حال] ما بینایی.» (سوره طه، آیات ۲۵ تا ۳۵)
  • گفت: «پروردگارا، من بر خویشتن ستم کردم، مرا ببخش.» (سوره قصص، آیه ۱۶)
  • [موسی] گفت: «پروردگارا به پاس نعمتی که بر من ارزانی داشتی هرگز پشتیبان مجرمان نخواهم بود.» (سوره قصص، آیه ۱۷)
  • «پروردگارا، مرا از گروه ستمکاران نجات بخش.» (سوره قصص، آیه ۲۱)
  • و چون به سوی [شهر] مدین رو نهاد [با خود] گفت: «امید است پروردگارم مرا به راه راست هدایت کند.» (سوره قصص، آیه ۲۲)
  • گفت: «پروردگارا، من به هر خیری که سویم بفرستی سخت نیازمندم.» (سوره قصص، آیه ۲۴)

منابع

  1. سوره مائده، آیه ۲۵.
  2. سوره قصص، آیه ۱۶.
  3. سوره اعراف، آیه ۱۵۱.
  4. سوره اعراف، آیه ۱۵۶.
  5. سوره یونس، آیه ۸۸.
  6. سوره طه، آیات ۲۵ تا ۳۵.
  7. سوره قصص، آیه ۲۱.
  8. سوره قصص، آیه ۲۴.
  9. طباطبایی، محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر بهبودی، تهران، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۲۰۲.
  10. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۳، ص۱۸۷.
  11. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۶، ص۱۶۲.
  12. قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن‏، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۳۸.