نماز جماعت
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
نماز از مهم ترین عبادات است که در قرآن واجب شمرده شده است.
بررسی واژه صلوه
واژه «صلوه» در اصل به معنای «دعا کردن» می‌باشد و آیات قرآنی بهترین ادله بر این معنی است.[۱] خداوند متعال در قرآن کریم به پیامبر اسلام می‌فرماید:﴿صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُم؛ برای آنها دعا کن که دعای تو مایه آرامش برای آنهاست.﴾(توبه:۱۰۳)
اما در اصطلاح، یعنی شرع اسلام، «صلوه» عبارت است از همان حرکات و سکنات معیّنی که مسلمانان در شبانه روز ۵ مرتبه آن را به جا می‌آورند و اقامه نماز خوانده می‌شود؛ آغاز آن با تکبیر (الله اکبر) و پایان آن با سلام است.
بررسی واژه «صلوه» در قرآن
واژه «صلوه» در آیات قرآنی، بدون در نظر گرفتن مشتقّات آن، ۷۸ بار به‌کار رفته است که از مجموع این کارکردهای «صلوه»، فقط در یک مورد این لفظ در معنای لغوی خود به کار رفته است و آن آیه ۱۰۳ سوره توبه است: «ای پیامبر برای آنها دعا کن به‌درستی که دعای تو آرامش برای ایشان است.»
به‌جز این یک مورد بقیه کارکردهای لفظ «صلوه» در قرآن، در معنای اصطلاحی و شرعی آن مطرح شده است؛ در این آیات احکام مرتبط با نماز، اعم از وجوب اقامه نماز، شرایط و واجبات نماز، چگونگی اقامه نماز، قرائت و قبله و مکان نمازگزار و … تبیین شده است.
مهمترین مشتقّات واژه «صلوه» در قرآن کریم عبارتند از صلّ، صلوات، یصلی، صلّوا، که تقریباً ۲۰ مورد می‌باشد، به غیر از ۴ آیه‌ای که در آن این بن‌مایه لغوی به معنی «دعا کردن و رحمت خداوند» استعمال شده است، بقیّه موارد در معنای شرعی و اصطلاحی «صلوه» استفاده شده‌اند.
اهمیت نماز
نماز از بزرگترين واجبات اسلامى بوده و در اسلام كمتر عبادتى مانند آن مورد اهميت انسان قبول مى‌شود.[۲] مفسران گفته اند آغاز اعمال خير نماز است.[۳]
آیات زیادی از قرآن بر وجوب نماز دلالت دارند[۴]، در برخی آیات امر به اقامه نماز شده است، و در برخی آیات دیگر به‌طور کامل و دقیق از نماز، وجوب و چگونگی اقامه آن صحبت می‌کند.
در قرآن نماز بر هر مؤمنی فرض و واجب شده است.[۵] و همینطور از عبادت‌های مطلق نمی‌باشد که حدّ و زمان و شرایط نداشته باشد، بلکه حد و شرایط و اوقات معینّی دارد که تغییر و تبدیل در آن جایز نمی‌باشد. خداوند در قرآن عتاب کرده است نمازگزارانی که به نمازشان اهمیت نمی‌دهند.[۶] سفارش به عیسی درباره نماز[۷] توصیه اسماعیل به خانواده‌اش درباره نماز.[۸] از صفات دوزخیان است که از نمازگزاران نیستند.[۹] دعای ابراهیم برای خود و خانواده‌اش که از نمازگزاران باشد.[۱۰] اقامه نماز در کنار عمل نیک و زکات از مضامین وحی به پیامبران است.[۱۱]
آیه ۳۹ آل عمران. آیه ۸۷ هود. آیه ۱۷ لقمان. آیه ۷۱ توبه. آیه ۳۱ ابراهیم. آیه ۳ لقمان. آیه ۳ انفال. آیه ۹۲ انعام. آیه ۴۱ حج.
شکر خداوند
یکی از وجوه مهم نماز تشکر از پروردگار است، خداوند در این مورد چنین می‌فرماید: ﴿اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذي خَلَقَكُمْ وَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُم؛ عبادت کنید خداوندی را که شما و نیاکان شما را آفرید.﴾(بقره:۲۱)
﴿فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ؛ پس (بشکرانه آن) برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی ذبح کن.﴾(کوثر:۲)در این آیه خداوند به پیامبرش می‌فرماید، به شکرانه این‌که ما به تو کوثر و خیر کثیر دادیم، نماز را بر پا کن.[۱۲] نماز برای ذکر و یاد خداوند است.[۱۳]
فضیلت نماز
یکی از عوامل تقرب انسان به خداوند، عبوديت و بندگى است که نماز از مهمترین مصادیق آن است.[۱۴] خاشعین در قرآن کسانی هستند که به وسیله نماز از خدا یاری می‌جویند.[۱۵] از اوصاف مؤمنین این است که با خشوع نماز می گذارند و بر آن مراقبت دارند.[۱۶] نماز جلوگیری می کند از فحشا و منکر.[۱۷]
اوقات نماز
.
مطالعه بیشتر
- یکصد و چهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی
- جامع آیات و احادیث موضوعی نماز، عباس عزیزی
- پرتویی از اسرار نماز، محسن قرائتی
منابع
- ↑ مفردات راغب اصفهانی، ذیل ماده «صلو».
- ↑ اخلاق اسلامى، يوسفيان، نعمت الله؛ الهامي نيا، علي اصغر، ج۱، ص۵۹
- ↑ پيام قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، ج۶، ص۱۷۳
- ↑ سوره بقره آیه ۴۳. سوره طه آیه ۱۴.
- ↑ سوره نساء آیه ۱۰۳.
- ↑ سوره ماعون آیه ۴ و ۵
- ↑ سوره مریم آیه ۳۱.
- ↑ سوره مریم آیه ۵۵.
- ↑ سوره مدثر آیه ۴۳.
- ↑ سوره ابراهیم آیه ۴۰.
- ↑ سوره انبیاء آیه ۷۳.
- ↑ قرائتی، محسن، تفسیر نور ج۹، ستاد اقامه نماز، تهران صفحه ۲۵۳.
- ↑ سوره طه آیه ۱۴.
- ↑ اخلاق اسلامى، يوسفيان، نعمت الله؛ الهامي نيا، علي اصغر، ج۱، ص۵۹
- ↑ سوره بقره آیه ۴۵
- ↑ سوره مؤمنون آیه ۲ و ۹. سوره اعلی آیه ۱۵.
- ↑ سوره عنکبوت آیه ۴۵