جایگاه و فضیلت مسجد

سؤال

خصوصیّات مسجد اسلامی را بیان کنید؟

از نظر اسلام، ساختن، تعمیر و آبادی مسجد ثواب زیادی دارد. پیامبر اسلام(ص) فرمود: «کسی که مسجدی بنا کند اگر چه به مقدار جایگاه کبوتری باشد خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا نماید.»[۱]

ویژگی‌های مسجد

خصوصیات مسجد که برخی مربوط به سازندگان و برخی مربوط به خود مسجد است عبارتند از:

۱ـ انگیزه ساختن مسجد باید الهی باشد، چنان‌که در قرآن کریم می‌خوانیم ﴿آن مسجدی که از روز نخست بر پایه تقوا بنا شده شایسته‌تر است که در آن قیام و عبادت کنی.(توبه:۱۰۸)

۲ـ جهت حرکت برنامه مسجد باید در مسیر تربیت انسان و تطهیر باشد. قرآن کریم می‌فرماید: ﴿در آن مسجد مردانی هستند که دوست می‌دارند پاکیزه باشند و خداوند پاکیزگان را دوست دارد.(توبه:۱۰۸)

۳ـ بنیان‌گذاران و بانیان مساجد نباید منافق و ضرر زنندگان به مسلمین باشند.[۲]

۴ـ بنابر احتیاط واجب، مسجد را با طلا نباید زینت داد و هم‌چنین نباید صورت چیزهایی که دارای روح انسان و حیوان است در مسجد نقش کنند و نقاشی چیزهایی که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.[۳]

۵- امّا نوشتن آیات قرآن در بالای محراب و ذکر نام و صفات خداوند اشکال ندارد.[۴]

۶- مسجد اسلامی، جای نماز و یاد خدا است: ﴿مساجدی که در آنها یاد خدا زیاد برده می‌شود.(حج:۴) و مسجد جایگاه عبادت خالصانه است: ﴿مساجد جایگاه خدا و برای خداست پس با خدا کسی را نخوانید.(بقره:۱۱۴) و جایگاه زمزمه و نجوای صادقانه با خدا [۵] و پایگاه عروج انسان از خاک به افلاک[۶] و اهل آن ﴿دوست‌دار پاکیزگی و طهارت‌اند.(توبه:۱۰۸)

۷ـ باید هنگام ورود به مسجد زینت خود را برداشت.[۷] و در مسجد از سخنانی که ظالمانه و هوادارانه باشد یا آبروی مردم را ببرد و یا غیبت و حرفی که بوی دنیاخواهی می‌دهد پرهیز شود[۸]

۸ـ پیامبر اسلام، در مسجد، آیه‌های قرآن، احکام و معارف دینی و حتی مسائل تاریخی را برای مردم بیان می‌کرد.[۹]

۹ـ مسجد باید محل تعاون اجتماعی باشد. امام رضا(ع) فرمود: «یکی از فوائد مسجد رفتن، تعاون مسلمانان بر برّ و تقوا است.[۱۰]



مطالعه بیشتر

۱ـ مسجد نمونه، رحیم نوبهار، (ستاد اقامه نماز).

۲ـ نقش تاریخ کتابخانه‌های مساجد، مؤلف محمد مکی السباعی، ترجمه محمد عباسپور و محمد جواد مهدوی.

۳ـ سیمای مسجد، رحیم نوبهار دو جلد.


منابع

  1. حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۴۸۵ و نگاه کنید به مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوّم، ۱۴۰۳ هـ ۱۹۸۳ م، ج۸۴، ص۱.
  2. توبه/ ۱۰۷.
  3. موسوی خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل، مسئله ۹۰۸.
  4. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج۳، ص۴۹۳–۴۹۴.
  5. جن/ ۱۸.
  6. اسراء/ ۱.
  7. اعراف/ ۳۱.
  8. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج۳، ص۴۹۳.
  9. عبدالحی الکتانی، التراتیب الاواریه، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا، ج۲، ص۲۲۱.
  10. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج۵، ص۳۷۲.