فرزندان شهید مسلم بن عقیل
حضرت مسلم چند فرزند داشت؟ نام مادرشان چه بود؟ موقع شهادت هر کدام چند سال داشتند؟
فرزندان مسلم بن عقیل به روایت منابع احتمالاً پنج تا بوده‌اند که از میان چهار پسر او دو تن در جریان واقعه کربلا به شهادت رسیدند و دو تن در کوفه در حال اسارت به شهادت رسیدند.[۱]
مسلم بن عقیل پسر عموی امام حسین(ع) بود. او از افراد مورد اعتماد امام حسین(ع) بود که به عنوان سفیر امام(ع) به کوفه فرستاده شد تا صداقت یا عدم صداقت کوفیان را در دعوت امام حسین(ع) گزارش کند.[۲]
هیچ‌یک از منابع تاریخی کهن تعداد فرزندان مسلم بن عقیل را به‌صورت منسجم ذکر نکرده‌اند.[۳] اسامی فرزندان مسلم که به‌صورت پراکنده در منابع تاریخی ذکر شده به‌صورت ذیل می‌باشد:
- عبدالله که در روز عاشورا به شهادت رسید.[۴] مادر وی رقیه دختر حضرت علی(ع) بوده است.[۵]
- محمد که همانند عبدالله در روز عاشورا به شهادت رسید.[۶] مادر او ام ولد بوده است.[۷] عمر وی دوازده یا سیزده سال بوده و در زیارت ناحیه مقدسه بر او سلام شده است.[۸]
- علی که بلاذری درباره او می‌نویسد: عبدالله و علی فرزندان مسلم بن عقیل بوده‌اند و مادرشان رقیه دختر علی(ع) بوده است.[۹]
- دختری سیزده‌ساله که به راویت ابن‌اعثم کوفی او با دختران امام حسین(ع) در سفر کربلا مصاحبت داشته است.[۱۰]
- محمد و ابراهیم، عمدتاً نویسندگان به نقل از امالیِ شیخ صدوق نام این دو فرزند را به‌عنوان فرزندان مسلم بن عقیل ذکر کرده‌اند و به نقل از ایشان نوشته‌اند که این دو طفل در کوفه به شهادت رسیده‌اند و جریان شهادت این دو را ذکر کرده‌اند.[۱۱]
دو پسر از مسلم به نام‌های محمد ذکر شده است که یکی در کربلا و دیگری در کوفه به شهادت رسیده‌اند در این رابطه ذبیح الله محلاتی می‌نویسد: «تواریخ به ما نشان نمی‌دهد که مسلم دو پسر به نام محمد داشته باشد ممکن است آن پسر که در کوفه شهید شده است با برادرش ابراهیم، نام دیگری داشته باشد و به محمد شهرت پیدا کرده است.»[۱۲]
مورخان اخیر عمدتاً بر نقل قول شیخ صدوق در امالی اعتماد کرده‌اند و جریان شهادت محمد و ابراهیم را ذکر کرده‌اند. مورخان به سن این دو طفل هیچ اشاره‌ای نکرده‌اند. زمان شهادت این دو طفل یک سال بعد از واقعه عاشورا بیان شده است.[۱۳]
نویسنده ناسخ التواریخ سن این کودکان را هفت و هشت ساله بیان کرده است.[۱۴]
مطالعه بیشتر
- منتهی الامال، ص۶۶۲ به بعد.
- امالی شیخ صدوق، ص۱۴۳.
منابع
- ↑ شیخ عباس قمی، عباس بن محمدرضا، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم، نشر مؤمنین، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۶۶۲.
- ↑ دینوری، ابوحنیفه احمد بن داوود، الاخبار الطوال، مصر، مطبعة السعادة، ۱۳۳۰ق، ص۲۳۰.
- ↑ شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ج۲، ص۶۶۲.
- ↑ شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، بی‌جا، نشر دار المفید، ج۲، ص۱۰۶؛ نیز: ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸، ج۸ِ، ص۲۰۱.
- ↑ مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. ج۹۸، ص۲۷۶.
- ↑ قاضی نعمان، نعمان بن محمد، شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار، تحقیق محمد حسینی جلالی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۳۸.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، قم، مؤسسه دار الکتاب، بی‌تا، ص۶۲.
- ↑ محلاتی، ذبیح‌الله، فرسان الهيجاء فی تراجم أصحاب سيدالشهداء عليه السلام، ترجمه محمد شعاع فاخر، قم، المکتبة الحيدرية، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۱۶۰.
- ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمدباقر محمودی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۳۹۴ق، ج۳، ص۷۰.
- ↑ شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ج۲، ص۶۶۲.
- ↑ شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ج۲، ص۶۶۲-۶۶۴؛ نیز: محلاتی، پیشین، ج۱، ص۱۷ و شیخ عباس قمی، نفس المهموم، تهران، نشر کتابچی، ۱۳۷۳، ص۷۱–۶۹.
- ↑ ذبیح الله محلاتی، پیشین.
- ↑ شیخ عباس قمی، منتهی الامال، پیشین، ص۶۶۴ و نفس المهموم، ص۷۰.
- ↑ محمد تقی سپهر، ناسخ التواریخ، ج۲، ص۱۱۰.