حدیث «الناس نیام فإذا ماتوا انتبهوا»

سؤال

متن و سند حدیث امیر المومنین(ع) را که می‌فرماید: «الناس نیام فاذا…» بنویسید؟

حدیث الناس نیام بر روی سنگ قبر «آنه ماری شیمل» مستشرق مشهور آلمانی.

حدیثی از امام علی(ع) نقل شده که «النَّاسُ‏ نِيَامٌ‏ فَإِذَا مَاتُوا انْتَبَهُوا؛ مردم خوابند و وقتی می میرند، بیدار خواهند شد».

كما قال أمير المؤمنين عليه السلام: الناس‏ نيام‏ فإذا ماتوا انتبهوا، و في بعض النسخ: ماتوا أي كأنهم بسبب غفلتهم أموات غير أحياء

(الناس‏ نيام‏ فاذا ماتوا انتبهوا)

مردم در زندگى چنانست كه در حال خواب و بى‏خبرى بسر ميبرند هر چه را بجا آورند بحقيقت آن آگاه نيستند و آنچه در نظر دارند مانند و هم است كه بر پايه استوار نخواهد بود و چنانچه بميرند شئون وجودى آنان بر آنان آشكار خواهد شد و همه اعمال قلبى و جوارحى و خلقى را بخاطر خواهند آورد و بسيرت اعمال و رفتار خود آگاه خواهند شد. آنگاه درك خواهند نمود كه زندگى آنان در دنيا بر اساس بى‏توجهى و بى‏خبرى از خود بوده مانند آن كه در حال خواب زندگى و حركات خود را بسر برده‏اند و از خود غافل بوده خاطرات آنان مثابه احلام و اضغاث بوده كه بر اساس استوار نبوده است و پس از مرگ در عالم شهود و اشهاد همه اعمال و حركات وجودى خود را بطور صريح و تمثل خواهند مشاهده نمود بطورى كه هرگز از صفحه وجودى خيال و صورت علمى آنان زايل نخواهد شد.

از آنچه به شما روزی داده‌ایم انفاق کنید، پیش از آنکه مرگ یکی از شما فرا رسد و بگوید: «پروردگارا چرا مرگ مرا به تأخیر نینداختی تا در راه خدا صدقه دهم و از صالحان باشم.»

برخی منابع، این روایت را از پیامبر اسلام نیز نقل کرده‌اند.

قال خیرالوری علیه سلام		انما الناس هجع و نیام
فاذا جائهم و ان کرهوا		سکرة الموت بعدها انتبهوا