الشموس الطالعه

سؤال

تعبیر الشموس الطالعه در مورد چه افرادی است؟

«أَيْنَ الشَّمُوسُ‏ الطَّالِعَةُ؛ کجایند خورشید‌های تابان» تعبیری در دعای ندبه است. محققان با توجه به خطاب‌ها و عبارات قبل، این تعبیر را در مورد مجموعه ائمه معصوم و امام زمان(عج) دانسته‌اند. این فقره از دعا، خطاب عمومی دارد و به‌جهت اینکه خطاب به همه امامان(ع) است، به‌صورت جمع مورد خطاب قرار گرفته‌اند.

استفاده از تعبیر «شمس» به معنای خورشید برای ائمه و پیامبر نقل شده است.

در جای دیگر در تفسیر «الشُّمُوسُ الطّالِعَهُ» روایت شده که امام علی(ع) فرمود: «امام خورشید درخشان بر بندگان است. به مقام او کسی را یارای چشم دوختن یا دست رساندن نیست.» و از امام موسی بن جعفر(ع) روایت شده که فرمود: «همانا امام در زمین به منزله ماه در آسمان است و او بر همه اشیا آگاه است.»

جابر بن عبدالله انصاری روایت شده که روزی پیامبر(ص) پس از نماز صبح که ما با او نماز صبح را به جماعت خواندیم، روی به ما کرد و فرمود: ای مردم کسی که خورشید را از دست داد (خورشید غروب کرد) باید متمسک به ماه شود و (از نور ماه استفاده کند) و کسی که ماه را هم از دست داد، باید از دو ستاره فرقدان (دو ستاره قطبی) استفاده کند … گفتیم: یا رسول الله، شمس کیست؟ فرمود: من هستم. و در توضیح آن فرمود خدای تعالی ما را هم چون ستاره‌های درخشنده آسمان قرار داد که چون ستاره‌ای غروب می‌کند، ستاره‌ای دیگر طلوع می‌کند …»

شیخ صدوق روایتی را نقل می‌کند که پیامبر در خطاب به امام حسین(ع)، او را زینت آسمان‌ها و زمین‌ها دانست.