کامل الزیارات: تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر قمی (د ۳۶۸ يا ۳۶۹ق / ۹۷۹ يا ۹۸۰م)، محدث و فقيه امامی. | ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر قمی (د ۳۶۸ يا ۳۶۹ق / ۹۷۹ يا ۹۸۰م)، محدث و فقيه امامی. | ||
ابن قولويه دارای تأليفاتی در حديث و فقه بوده كه مشهورترين آنها ''كامل الزيارات'' است | ابن قولويه دارای تأليفاتی در حديث و فقه بوده كه مشهورترين آنها ''كامل الزيارات'' است<ref>انصاری، حسن، «ابن قولویه»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی ج۴، ذیل مدخل.</ref> | ||
[[جعفر بن قولویه قمی]] نویسنده کامل الزیارات، از برجسته‌ترین چهره‌های راویان شیعه و فقیهان امامیه، در قرن چهارم هجری است که در شهر قم به دنیا آمد و از اساتید بزرگی همچون احمد بن ادریس اشعری قمی، پدرش محمد بن قولویه، [[محمد بن یعقوب کلینی]]، محمد بن حسن صفار و [[علی بن بابویه]] (پدر شیخ صدوق) بهره برده است. او در سال ۳۶۷ قمری وفات یافت و در کاظمین مدفون گردید.<ref>پاک نیا، عبدالرحیم، «آشنائی با منابع دست اول شیعه(کامل الزیارات)»، مبلغان، ۱۳۸۷ش، شماره ۱۰۶، ص۱۲۷.</ref> | [[جعفر بن قولویه قمی]] نویسنده کامل الزیارات، از برجسته‌ترین چهره‌های راویان شیعه و فقیهان امامیه، در قرن چهارم هجری است که در شهر قم به دنیا آمد و از اساتید بزرگی همچون احمد بن ادریس اشعری قمی، پدرش محمد بن قولویه، [[محمد بن یعقوب کلینی]]، محمد بن حسن صفار و [[علی بن بابویه]] (پدر شیخ صدوق) بهره برده است. او در سال ۳۶۷ قمری وفات یافت و در کاظمین مدفون گردید.<ref>پاک نیا، عبدالرحیم، «آشنائی با منابع دست اول شیعه(کامل الزیارات)»، مبلغان، ۱۳۸۷ش، شماره ۱۰۶، ص۱۲۷.</ref> | ||
== معرفی و جایگاه == | == معرفی و جایگاه == | ||
کامل الزیارات که تألیف آن به نیمه اول قرن چهارم بازمی‌گردد نخستین کتاب مزاری است که برجای مانده و بدین جهت در منابع روایی شیعه حائز اهمیت فراوان است.<ref>ایازی، محمدعلی، و دیگران، «کامل الزیارات نقطه عطفی در مزارنویسی»، سفینه، سال هجدهم، بهار ۱۴۰۰، شماره ۷۰، ص۱۰.</ref> کتاب کامل الزیارات شامل ۸۴۳ حدیث می‌باشد که در ۱۰۸ باب تنظیم شده است. این کتاب یکی از ارزشمندترین مجموعه‌های حدیثی در زمینه زیارت و از منابع غنی عاشورا پژوهی می‌باشد که مهم‌ترین روایات این بخش را در خود جای داده است.<ref>پاک نیا، عبدالرحیم، «آشنائی با منابع دست اول شیعه(کامل الزیارات)»، مبلغان، ۱۳۸۷ش، شماره ۱۰۶، ص۱۲۶ و ۱۲۷.</ref> این کتاب از مهم‌ترین منابع روایی شیعه در موضوع زیارت است.<ref>پورموسی، مجتبی، «واکاوی ابهامات درباره انتساب کامل الزیارات به ابن قولویه»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال نوزدهم، تابستان ۱۴۰۱، شماره ۲. ص۶.</ref> | کامل الزیارات که تألیف آن به نیمه اول قرن چهارم بازمی‌گردد نخستین کتاب مزاری است که برجای مانده و بدین جهت در منابع روایی شیعه حائز اهمیت فراوان است.<ref>ایازی، محمدعلی، و دیگران، «کامل الزیارات نقطه عطفی در مزارنویسی»، سفینه، سال هجدهم، بهار ۱۴۰۰، شماره ۷۰، ص۱۰.</ref> کتاب کامل الزیارات شامل ۸۴۳ حدیث می‌باشد که در ۱۰۸ باب تنظیم شده است. این کتاب یکی از ارزشمندترین مجموعه‌های حدیثی در زمینه زیارت و از منابع غنی عاشورا پژوهی می‌باشد که مهم‌ترین روایات این بخش را در خود جای داده است.<ref>پاک نیا، عبدالرحیم، «آشنائی با منابع دست اول شیعه(کامل الزیارات)»، مبلغان، ۱۳۸۷ش، شماره ۱۰۶، ص۱۲۶ و ۱۲۷.</ref> این کتاب از مهم‌ترین منابع روایی شیعه در موضوع زیارت است. راوی آن حسین بن احمد بن مغیره بوشنجی است.<ref>پورموسی، مجتبی، «واکاوی ابهامات درباره انتساب کامل الزیارات به ابن قولویه»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال نوزدهم، تابستان ۱۴۰۱، شماره ۲. ص۶.</ref> | ||
مؤلف این کتاب، انگیزه نگارش این کتاب را تقرب به درگاه الهی و پیامبر و علی و فاطمه و ائمه بیان می‌کند و گفته است با نشر معارف اهل بیت (ع) و نقل ثواب زیارت آن بزرگواران، به جمیع اهل ایمان هدیه‌ای تقدیم کرده باشد. ابن قولویه در آغاز کتاب، تمام راویان آن را توثیق کرده است. این کتاب بیش از هزار سال است که مورد توجه محدثین و فقها بوده است. [[بحارالانوار]]، [[مفاتیح الجنان]] و اکثر کتاب‌های دعا و زیارت و منابع عاشورایی از جمله آثاری هستند که از این کتاب بهره برده‌اند.<ref>پاک نیا، عبدالرحیم، «آشنائی با منابع دست اول شیعه(کامل الزیارات)»، مبلغان، ۱۳۸۷ش، شماره ۱۰۶، ص۱۲۶ و ۱۲۷.</ref> | مؤلف این کتاب، انگیزه نگارش این کتاب را تقرب به درگاه الهی و پیامبر و علی و فاطمه و ائمه بیان می‌کند و گفته است با نشر معارف اهل بیت (ع) و نقل ثواب زیارت آن بزرگواران، به جمیع اهل ایمان هدیه‌ای تقدیم کرده باشد. ابن قولویه در آغاز کتاب، تمام راویان آن را توثیق کرده است. این کتاب بیش از هزار سال است که مورد توجه محدثین و فقها بوده است. [[بحارالانوار]]، [[مفاتیح الجنان]] و اکثر کتاب‌های دعا و زیارت و منابع عاشورایی از جمله آثاری هستند که از این کتاب بهره برده‌اند.<ref>پاک نیا، عبدالرحیم، «آشنائی با منابع دست اول شیعه(کامل الزیارات)»، مبلغان، ۱۳۸۷ش، شماره ۱۰۶، ص۱۲۶ و ۱۲۷.</ref> | ||
در تألیف کامل الزیارات از مجموع ۸۴۳ روایت، حدود ۷۶۹ روایت، از منابع مکتوب ابن قولویه، یعنی حدود ۱۲ عنوان کتاب از دسته آثار کتب نوادر، کتب مزار، کتاب‌های پراکنده و کتب جامع روایی نقل شده است. و حدود ۱۰۰ روایت، معادل حدود یک‌هشتم اثر با نقل شفاهی در این کتاب آمده است.<ref>ایازی، محمدعلی، و دیگران، «ابتناء کامل الزیارات بر منابع مکتوب»، سفینه سال هفدهم، پاییز ۱۳۹۹ش، شماره ۶۸، ص۱۰۱.</ref> | در تألیف کامل الزیارات از مجموع ۸۴۳ روایت، حدود ۷۶۹ روایت، از منابع مکتوب ابن قولویه، یعنی حدود ۱۲ عنوان کتاب از دسته آثار کتب نوادر، کتب مزار، کتاب‌های پراکنده و کتب جامع روایی نقل شده است. و حدود ۱۰۰ روایت، معادل حدود یک‌هشتم اثر با نقل شفاهی در این کتاب آمده است.<ref>ایازی، محمدعلی، و دیگران، «ابتناء کامل الزیارات بر منابع مکتوب»، سفینه سال هفدهم، پاییز ۱۳۹۹ش، شماره ۶۸، ص۱۰۱.</ref> | ||
کامل الزیارات برای اولین بار در ۱۳۵۶ق در نجف به كوشش عبدالحسين امينی به چاپ رسيده است. اين كتاب كه يكی از مهم‌ترين منابع اماميه در زيارات است، به نوبۀ خود مورد استفادۀ شيخ مفيد در ''المزار'' (جم ) و ديگران قرار گرفته است. در سده‌های اخير ''كامل الزيارات'' به عنوان يك منبع رجالی نيز مطرح شده و مورد استفادۀ برخی از رجال‌شناسان امامی قرار گرفته است.<ref>انصاری، حسن، «ابن قولویه»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی ج۴، ذیل مدخل.</ref> | |||
کتاب کامل الزیارات بیشترین تأثیر را از کتب ذیل گرفته است. | کتاب کامل الزیارات بیشترین تأثیر را از کتب ذیل گرفته است. | ||
نسخهٔ ۲۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۸
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
| کامل الزیارات | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کتاب | |
| نویسنده | ابن قولویه |
| تاریخ نگارش | قرن سوم و چهارم |
| موضوع | آداب زیارت |
| زبان | عربی |
نویسنده
ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر قمی (د ۳۶۸ يا ۳۶۹ق / ۹۷۹ يا ۹۸۰م)، محدث و فقيه امامی.
ابن قولويه دارای تأليفاتی در حديث و فقه بوده كه مشهورترين آنها كامل الزيارات است[۱]
جعفر بن قولویه قمی نویسنده کامل الزیارات، از برجسته‌ترین چهره‌های راویان شیعه و فقیهان امامیه، در قرن چهارم هجری است که در شهر قم به دنیا آمد و از اساتید بزرگی همچون احمد بن ادریس اشعری قمی، پدرش محمد بن قولویه، محمد بن یعقوب کلینی، محمد بن حسن صفار و علی بن بابویه (پدر شیخ صدوق) بهره برده است. او در سال ۳۶۷ قمری وفات یافت و در کاظمین مدفون گردید.[۲]
معرفی و جایگاه
کامل الزیارات که تألیف آن به نیمه اول قرن چهارم بازمی‌گردد نخستین کتاب مزاری است که برجای مانده و بدین جهت در منابع روایی شیعه حائز اهمیت فراوان است.[۳] کتاب کامل الزیارات شامل ۸۴۳ حدیث می‌باشد که در ۱۰۸ باب تنظیم شده است. این کتاب یکی از ارزشمندترین مجموعه‌های حدیثی در زمینه زیارت و از منابع غنی عاشورا پژوهی می‌باشد که مهم‌ترین روایات این بخش را در خود جای داده است.[۴] این کتاب از مهم‌ترین منابع روایی شیعه در موضوع زیارت است. راوی آن حسین بن احمد بن مغیره بوشنجی است.[۵]
مؤلف این کتاب، انگیزه نگارش این کتاب را تقرب به درگاه الهی و پیامبر و علی و فاطمه و ائمه بیان می‌کند و گفته است با نشر معارف اهل بیت (ع) و نقل ثواب زیارت آن بزرگواران، به جمیع اهل ایمان هدیه‌ای تقدیم کرده باشد. ابن قولویه در آغاز کتاب، تمام راویان آن را توثیق کرده است. این کتاب بیش از هزار سال است که مورد توجه محدثین و فقها بوده است. بحارالانوار، مفاتیح الجنان و اکثر کتاب‌های دعا و زیارت و منابع عاشورایی از جمله آثاری هستند که از این کتاب بهره برده‌اند.[۶]
در تألیف کامل الزیارات از مجموع ۸۴۳ روایت، حدود ۷۶۹ روایت، از منابع مکتوب ابن قولویه، یعنی حدود ۱۲ عنوان کتاب از دسته آثار کتب نوادر، کتب مزار، کتاب‌های پراکنده و کتب جامع روایی نقل شده است. و حدود ۱۰۰ روایت، معادل حدود یک‌هشتم اثر با نقل شفاهی در این کتاب آمده است.[۷]
کامل الزیارات برای اولین بار در ۱۳۵۶ق در نجف به كوشش عبدالحسين امينی به چاپ رسيده است. اين كتاب كه يكی از مهم‌ترين منابع اماميه در زيارات است، به نوبۀ خود مورد استفادۀ شيخ مفيد در المزار (جم ) و ديگران قرار گرفته است. در سده‌های اخير كامل الزيارات به عنوان يك منبع رجالی نيز مطرح شده و مورد استفادۀ برخی از رجال‌شناسان امامی قرار گرفته است.[۸]
کتاب کامل الزیارات بیشترین تأثیر را از کتب ذیل گرفته است.
- ۲۰۵ روایت از المزار سعدبن عبدالله اشعری
- ۵۴ روایت از المزار محمدبن حسن صفار قمی
- ۱۱۷ روایت از النوادر محمد بن حسین بن ابی الخطاب
- ۷۱ روایت از النوادر محمد بن یحیی العطار
- ۹۸ روایت از النودار علی بن حسین بابویه
- ۱۱۲ روایت از الجامع محمد بن حسن بن ولید
موضوع
- ثواب زیارت حضرت رسول(ص).
- آداب و ثواب زیارت امیرالمؤمنین علی(ع).
- آداب و ثواب زیارت امام حسن(ع).
- ثواب گریه و اقامه عزا بر امام حسین (ع) و چگونگی نماز و زیارت در حرم آن حضرت که بخش اعظم کتاب را دربرگرفته است.
- شیوه زیارت حرم امام موسی کاظم(ع) و امام جواد (ع).
- شیوه زیارت سایر ائمه(ع).
- زیارت مؤمنین.
- زیارت امامزادگان.[۱۰]
ابهامات
برخی درباره انتساب کتاب کامل الزیارات به ابن قولویه شبهاتی مطرح کرده‌اند. اولین ابهام را محمدباقر بهبودی (درگذشت ۱۳۹۳ش) حدیث‌پژوه مطرح کرده است. خلاصه نظریه بهبودی این است که کامل الزیارات اثر شاگرد ابن قولویه به نام ابوعبدالله بوشنجی بوده و او با اصل قراردادن اثر استاد خود، این کتاب را تدوین کرده است.[۱۱] بهبودی معتقد است کامل الزیارات کنونی اثر ابن قولویه نیست، بلکه نتیجه بازنویسی اثر ابن قولویه توسط بوشنجی و آکنده از درجها و اضافات است. بوشنجی از نظر عالمان رجال شیعه ضعیف و سست مذهب، و روایات او نیز مردود است.گفته شده است حجم قابل توجهی از این کتاب به نقل از راویان ضعیف و غیرقابل اعتماد اختصاص یافته است.[۱۲]
منابع
- ↑ انصاری، حسن، «ابن قولویه»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی ج۴، ذیل مدخل.
- ↑ پاک نیا، عبدالرحیم، «آشنائی با منابع دست اول شیعه(کامل الزیارات)»، مبلغان، ۱۳۸۷ش، شماره ۱۰۶، ص۱۲۷.
- ↑ ایازی، محمدعلی، و دیگران، «کامل الزیارات نقطه عطفی در مزارنویسی»، سفینه، سال هجدهم، بهار ۱۴۰۰، شماره ۷۰، ص۱۰.
- ↑ پاک نیا، عبدالرحیم، «آشنائی با منابع دست اول شیعه(کامل الزیارات)»، مبلغان، ۱۳۸۷ش، شماره ۱۰۶، ص۱۲۶ و ۱۲۷.
- ↑ پورموسی، مجتبی، «واکاوی ابهامات درباره انتساب کامل الزیارات به ابن قولویه»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال نوزدهم، تابستان ۱۴۰۱، شماره ۲. ص۶.
- ↑ پاک نیا، عبدالرحیم، «آشنائی با منابع دست اول شیعه(کامل الزیارات)»، مبلغان، ۱۳۸۷ش، شماره ۱۰۶، ص۱۲۶ و ۱۲۷.
- ↑ ایازی، محمدعلی، و دیگران، «ابتناء کامل الزیارات بر منابع مکتوب»، سفینه سال هفدهم، پاییز ۱۳۹۹ش، شماره ۶۸، ص۱۰۱.
- ↑ انصاری، حسن، «ابن قولویه»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی ج۴، ذیل مدخل.
- ↑ ایازی، محمدعلی، و دیگران، «کامل الزیارات نقطه عطفی در مزارنویسی»، سفینه، سال هجدهم، بهار ۱۴۰۰، شماره ۷۰، ص۲۸.
- ↑ پاک نیا، عبدالرحیم، «آشنائی با منابع دست اول شیعه(کامل الزیارات)»، مبلغان، ۱۳۸۷ش، شماره ۱۰۶، ص۱۲۷ و ۱۲۸.
- ↑ پورموسی، مجتبی، «واکاوی ابهامات درباره انتساب کامل الزیارات به ابن قولویه»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال نوزدهم، تابستان ۱۴۰۱، شماره ۲. ص۱ و ۵.
- ↑ سرشار، مژگان، زیادات کامل الزیارات و مسألۀ انتساب اثر به ابن قولویه، صحیفه مبین، شماره ۵۹، سال ۲۲، ۱۳۹۵ش، ص۱۵۳.