تسبیح: تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
تسبیح خداوند و حقیقت آن چیست؟{{پایان سوال}} | تسبیح خداوند و حقیقت آن چیست؟{{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}}تسبیح خداوند از پرکاربردترین مفاهیم در قرآن است. خداوند در قرآن بارها بندگانش را به تسبیح خود فرامی‌خواند. بر اساس آیات قرآن همه موجودات عالم مشغول تسبیح خداوند هستند. تسبیح خداوند معانی متعددی میان مفسران دارد. ذکر اذکار خاص، نماز، حمد و ستایش خداوند به صورت زبانی و قلبی و مهم تر از همه، تنزیه خداوند از هر عیب و نقصی و باور و ایمان قلبی به آن، از مفاهیم تسبیح شمرده می‌شود. | {{پاسخ}}تسبیح خداوند به معنای منزه دانستن خداوند از هرگونه صفات سلبی و عیب و نقص، و از پرکاربردترین مفاهیم در قرآن است. خداوند در قرآن بارها بندگانش را به تسبیح خود فرامی‌خواند. بر اساس آیات قرآن همه موجودات عالم مشغول تسبیح خداوند هستند. تسبیح خداوند معانی متعددی میان مفسران دارد. ذکر اذکار خاص، نماز، حمد و ستایش خداوند به صورت زبانی و قلبی و مهم تر از همه، تنزیه خداوند از هر عیب و نقصی و باور و ایمان قلبی به آن، از مفاهیم تسبیح شمرده می‌شود. | ||
== معنای تسبیح == | == معنای لغوی تسبیح == | ||
تسبیح در اصل از ماده «سبح» به معنی حرکت سریع در آب و هوا است. به همین منظور در مورد خداوند نیز به معنی حرکت سریع، در مسیر عبادت پروردگار است.<ref>راغب اصفهانی، المفردات، بی جا، دفتر نشر الکتاب، چاپ دوم، ۱۴۰۴ هـ، ص۲۲۱.</ref> حقیقت تسبیح، نفی هرگونه عیب و نقص و گواهی موجودات جهان به پاکی و یکتایی خداوند است. | تسبیح در اصل از ماده «سبح» به معنی حرکت سریع در آب و هوا است. به همین منظور در مورد خداوند نیز به معنی حرکت سریع، در مسیر عبادت پروردگار است.<ref>راغب اصفهانی، المفردات، بی جا، دفتر نشر الکتاب، چاپ دوم، ۱۴۰۴ هـ، ص۲۲۱.</ref> حقیقت تسبیح، نفی هرگونه عیب و نقص و گواهی موجودات جهان به پاکی و یکتایی خداوند است. | ||
== تسبیح همه موجودات عالم == | == تسبیح همه موجودات عالم == | ||
آیات مختلف [[قرآن]]، از تسبیح و حمد موجودات عالم سخن گفته است. بر اساس آیات قرآن، تمامی موجودات عالم<ref>آیه ۴۴ سوره اسراء</ref> و | آیات مختلف [[قرآن]]، از تسبیح و حمد موجودات عالم سخن گفته است. بر اساس آیات قرآن، تمامی موجودات عالم<ref>آیه ۴۴ سوره اسراء</ref> و آسمان‌های هفتگانه مشغول تسبیح خداوند هستند.<ref>آیه ۴۴ سوره اسراء</ref> و کسانی که نزد خداوند هستند<ref>آیه ۲۰۶ سوره اعراف</ref>( فرشتگان و مقربان) و هرچه در آسمان و زمین وجود دارد<ref>آیه ۴۱ سوره نور</ref> مشغول سجده و عبادت هستند. در قرآن از تسبیح فرشتگان<ref>آیه ۳۰ سوره بقره</ref> کوه‌ها و پرندگان<ref>آیه ۷۹ سوره انبیاء</ref> و رعد<ref>آیه ۱۳ سوره رعد</ref> سخن گفته شده است. | ||
تسبیح در اینجا، فعلی تکوینی، فطری و واکنش هستی در مقابل جلال الاهی است.<ref>دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ص۵۹۱۵</ref> | |||
== امر به تسبیح خداوند در قرآن == | == امر به تسبیح خداوند در قرآن == | ||
در قرآن بارها به پیامبر(ص) سفارش شده است خداوند را تسبیح گوید. بخصوص پیش از غروب و طلوع آفتاب و قسمتی از شب و روز: {{قرآن|وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ|ترجمه=به ستايش پروردگارت تسبيح گوى|سوره=ق|آیه=۳۹}}<ref>آیه ۱۳۰ سوره طه و آیه ۳۹ و ۴۰ سوره ق، آیه ۴۸ و ۴۹ سوره طور. آیه ۲۶ سوره انسان</ref> دستور به تسبیح خداوند خطاب به مؤمنان هم آمده است.<ref>آیه ۴۲ سوره احزاب</ref> و نیز زمانی که به زکریا نوید تولد یحیی را داد امر به تسبیخ خداوند کرد.<ref>آیه ۴۱ آل عمران، آیه ۱۱ سوره مریم</ref> | در قرآن هفت سوره به تسبیح خداوند شروع شده است که به [[مسبحات]] مشهور است.در قرآن بارها به پیامبر(ص) سفارش شده است خداوند را تسبیح گوید. بخصوص پیش از غروب و طلوع آفتاب و قسمتی از شب و روز: {{قرآن|وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ|ترجمه=به ستايش پروردگارت تسبيح گوى|سوره=ق|آیه=۳۹}}<ref>آیه ۱۳۰ سوره طه و آیه ۳۹ و ۴۰ سوره ق، آیه ۴۸ و ۴۹ سوره طور. آیه ۲۶ سوره انسان</ref> دستور به تسبیح خداوند خطاب به مؤمنان هم آمده است.<ref>آیه ۴۲ سوره احزاب</ref> و نیز زمانی که به زکریا نوید تولد یحیی را داد امر به تسبیخ خداوند کرد.<ref>آیه ۴۱ آل عمران، آیه ۱۱ سوره مریم</ref> | ||
== معنای تسبیح خداوند == | == معنای تسبیح خداوند == | ||
خداوند خود را منزه می‌داند.<ref>آیه ۹۳ سوره اسراء</ref> حضور صفات تنزیهی همراه با تسبیح الاهی در عبارات قرآنی، نشان از مفهوم سلبی در تسبیح دارد: تسبیح از شرک، تسبیح از اینکه فرزندی بگیرد، تسبیح از اینکه به وعده‌اش عمل نکند.<ref>دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ص۵۹۱۵</ref> | |||
تسبیح خداوند، به معنای حمد و سپاس او و همواره یاد او بودن است. در قرآن تسبیح خداوند عبادت شمرده شده است<ref>آیه ۲۰۶ سوره اعراف</ref> تسبیح در قرآن همراه با ذکر <ref>آیه ۴۲ سوره احزاب</ref> و حمد آمده است.<ref>آیه ۱۳۰ سوره طه و ۳۹ سوره ق و آیه ۴۸ سوره طور</ref> از ابن عباس روایت آمده است که مقصود از تسبيح در ساعات شب، نماز شب است.<ref>مجمع البيان فی تفسير القرآن، طبرسی، ج۷، ص: ۵۸ | تسبیح خداوند، به معنای حمد و سپاس او و همواره یاد او بودن است. در قرآن تسبیح خداوند عبادت شمرده شده است<ref>آیه ۲۰۶ سوره اعراف</ref> تسبیح در قرآن همراه با ذکر <ref>آیه ۴۲ سوره احزاب</ref> و حمد آمده است.<ref>آیه ۱۳۰ سوره طه و ۳۹ سوره ق و آیه ۴۸ سوره طور</ref> از ابن عباس روایت آمده است که مقصود از تسبيح در ساعات شب، نماز شب است.<ref>مجمع البيان فی تفسير القرآن، طبرسی، ج۷، ص: ۵۸ | ||
</ref> مفسران مصادیق و معانی زیادی برای تسبیح ذکر کرده‌اند از جمله نمازهای پنچ‌گانه، مطلق نماز، و مطلق تسبيح و حمد كه يا با يادآورى و تحميد قلبى باشد و يا با زبان، گفتن سبحان اللَّه و الحمد للَّه صورت گيرد و يا اعم از ذكر قلبى و زبانى باشد. برخی هم می گویند محصور در اذکار خاص است.<ref>تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۳، ص: ۳۳۸ | </ref> مفسران مصادیق و معانی زیادی برای تسبیح ذکر کرده‌اند از جمله نمازهای پنچ‌گانه، مطلق نماز، و مطلق تسبيح و حمد كه يا با يادآورى و تحميد قلبى باشد و يا با زبان، گفتن سبحان اللَّه و الحمد للَّه صورت گيرد و يا اعم از ذكر قلبى و زبانى باشد. برخی هم می گویند محصور در اذکار خاص است.<ref>تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۳، ص: ۳۳۸ | ||
</ref> بر این اساس تسبیح از یک باور قلبی نشأت می‌گیرد که خداوند را تنزیه می‌کند از هر عیب و نقص و ظلمی. از این جهت است که در آیه ۱۳۰ سوره طه پس از سفارش تسبیح به پیامبر، می‌گوید باشد که به مقام رضا برسی: {{قرآن|لَعَلَّكَ تَرْضَىٰ|ترجمه=باشد كه خشنود گردى.}} چون این تنزیه و تسبیح خداوند، نشان‌دهنده تسلیم در برابر خداوند است و انسان به رضای قضا و قدر نائل می‌شود.<ref>الميزان في تفسير القرآن، طباطبایی، ج۱۴، ص: ۲۳۶</ref> | |||
== فضایل تسبیح == | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۴ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۱۵
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
تسبیح خداوند به معنای منزه دانستن خداوند از هرگونه صفات سلبی و عیب و نقص، و از پرکاربردترین مفاهیم در قرآن است. خداوند در قرآن بارها بندگانش را به تسبیح خود فرامی‌خواند. بر اساس آیات قرآن همه موجودات عالم مشغول تسبیح خداوند هستند. تسبیح خداوند معانی متعددی میان مفسران دارد. ذکر اذکار خاص، نماز، حمد و ستایش خداوند به صورت زبانی و قلبی و مهم تر از همه، تنزیه خداوند از هر عیب و نقصی و باور و ایمان قلبی به آن، از مفاهیم تسبیح شمرده می‌شود.
معنای لغوی تسبیح
تسبیح در اصل از ماده «سبح» به معنی حرکت سریع در آب و هوا است. به همین منظور در مورد خداوند نیز به معنی حرکت سریع، در مسیر عبادت پروردگار است.[۱] حقیقت تسبیح، نفی هرگونه عیب و نقص و گواهی موجودات جهان به پاکی و یکتایی خداوند است.
تسبیح همه موجودات عالم
آیات مختلف قرآن، از تسبیح و حمد موجودات عالم سخن گفته است. بر اساس آیات قرآن، تمامی موجودات عالم[۲] و آسمان‌های هفتگانه مشغول تسبیح خداوند هستند.[۳] و کسانی که نزد خداوند هستند[۴]( فرشتگان و مقربان) و هرچه در آسمان و زمین وجود دارد[۵] مشغول سجده و عبادت هستند. در قرآن از تسبیح فرشتگان[۶] کوه‌ها و پرندگان[۷] و رعد[۸] سخن گفته شده است.
تسبیح در اینجا، فعلی تکوینی، فطری و واکنش هستی در مقابل جلال الاهی است.[۹]
امر به تسبیح خداوند در قرآن
در قرآن هفت سوره به تسبیح خداوند شروع شده است که به مسبحات مشهور است.در قرآن بارها به پیامبر(ص) سفارش شده است خداوند را تسبیح گوید. بخصوص پیش از غروب و طلوع آفتاب و قسمتی از شب و روز: ﴿وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ؛ به ستايش پروردگارت تسبيح گوى﴾(ق:۳۹)[۱۰] دستور به تسبیح خداوند خطاب به مؤمنان هم آمده است.[۱۱] و نیز زمانی که به زکریا نوید تولد یحیی را داد امر به تسبیخ خداوند کرد.[۱۲]
معنای تسبیح خداوند
خداوند خود را منزه می‌داند.[۱۳] حضور صفات تنزیهی همراه با تسبیح الاهی در عبارات قرآنی، نشان از مفهوم سلبی در تسبیح دارد: تسبیح از شرک، تسبیح از اینکه فرزندی بگیرد، تسبیح از اینکه به وعده‌اش عمل نکند.[۱۴]
تسبیح خداوند، به معنای حمد و سپاس او و همواره یاد او بودن است. در قرآن تسبیح خداوند عبادت شمرده شده است[۱۵] تسبیح در قرآن همراه با ذکر [۱۶] و حمد آمده است.[۱۷] از ابن عباس روایت آمده است که مقصود از تسبيح در ساعات شب، نماز شب است.[۱۸] مفسران مصادیق و معانی زیادی برای تسبیح ذکر کرده‌اند از جمله نمازهای پنچ‌گانه، مطلق نماز، و مطلق تسبيح و حمد كه يا با يادآورى و تحميد قلبى باشد و يا با زبان، گفتن سبحان اللَّه و الحمد للَّه صورت گيرد و يا اعم از ذكر قلبى و زبانى باشد. برخی هم می گویند محصور در اذکار خاص است.[۱۹] بر این اساس تسبیح از یک باور قلبی نشأت می‌گیرد که خداوند را تنزیه می‌کند از هر عیب و نقص و ظلمی. از این جهت است که در آیه ۱۳۰ سوره طه پس از سفارش تسبیح به پیامبر، می‌گوید باشد که به مقام رضا برسی: ﴿لَعَلَّكَ تَرْضَىٰ؛ باشد كه خشنود گردى.﴾ چون این تنزیه و تسبیح خداوند، نشان‌دهنده تسلیم در برابر خداوند است و انسان به رضای قضا و قدر نائل می‌شود.[۲۰]
فضایل تسبیح
منابع
- ↑ راغب اصفهانی، المفردات، بی جا، دفتر نشر الکتاب، چاپ دوم، ۱۴۰۴ هـ، ص۲۲۱.
- ↑ آیه ۴۴ سوره اسراء
- ↑ آیه ۴۴ سوره اسراء
- ↑ آیه ۲۰۶ سوره اعراف
- ↑ آیه ۴۱ سوره نور
- ↑ آیه ۳۰ سوره بقره
- ↑ آیه ۷۹ سوره انبیاء
- ↑ آیه ۱۳ سوره رعد
- ↑ دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ص۵۹۱۵
- ↑ آیه ۱۳۰ سوره طه و آیه ۳۹ و ۴۰ سوره ق، آیه ۴۸ و ۴۹ سوره طور. آیه ۲۶ سوره انسان
- ↑ آیه ۴۲ سوره احزاب
- ↑ آیه ۴۱ آل عمران، آیه ۱۱ سوره مریم
- ↑ آیه ۹۳ سوره اسراء
- ↑ دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۵، ص۵۹۱۵
- ↑ آیه ۲۰۶ سوره اعراف
- ↑ آیه ۴۲ سوره احزاب
- ↑ آیه ۱۳۰ سوره طه و ۳۹ سوره ق و آیه ۴۸ سوره طور
- ↑ مجمع البيان فی تفسير القرآن، طبرسی، ج۷، ص: ۵۸
- ↑ تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۳، ص: ۳۳۸
- ↑ الميزان في تفسير القرآن، طباطبایی، ج۱۴، ص: ۲۳۶