تعجب از خوشحالی با علم به مرگ: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
'''روایت به نقل از کتاب ارشاد القلوب''': {{متن عربی|وَ فِی تَوْرَاه مُوسَی(ع) عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْمَوْتِ کیْفَ یَفْرَحُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْحِسَابِ کیْفَ یُذْنِبُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْقَدَرِ کیْفَ یَحْزَنُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالنَّارِ کیْفَ یَضْحَک وَ لِمَنْ رَأَی تَقَلُّبَ الدُّنْیَا بِأَهْلِهَا کیْفَ یَطْمَئِنُّ إِلَیْهَا وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْجَزَاءِ کیْفَ لَا یَعْمَلُ وَ لَا عَقْلَ کالدِّینِ وَ لَا وَرَعَ کالْکفِّ وَ لَا حَسَبَ کحُسْنِ الْخُلُق|ترجمه=شگفت است برای كسى كه يقين به مرگ دارد، چگونه خوشحال است؛ جاى تعجب است براى كسى كه يقين به آتش دوزخ دارد، چگونه مى‌خندد؟ شگفت است براى كسى كه دنيا و دگرگونيش را با اهلش ديده كه از حالى به حالى مي‌كند، بعد او اطمينان به آن دنيا دارد؛ تعجب است براى كسى كه يقين به حساب فردا دارد، چرا كردار نيك انجام نمی‌دهد؟}}<ref>دیلمی، حسن، إرشاد القلوب إلی الصواب، قم، شریف رضی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۷۴.</ref>
'''روایت به نقل از کتاب ارشاد القلوب''': {{متن عربی|وَ فِی تَوْرَاه مُوسَی(ع) عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْمَوْتِ کیْفَ یَفْرَحُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْحِسَابِ کیْفَ یُذْنِبُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْقَدَرِ کیْفَ یَحْزَنُ وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالنَّارِ کیْفَ یَضْحَک وَ لِمَنْ رَأَی تَقَلُّبَ الدُّنْیَا بِأَهْلِهَا کیْفَ یَطْمَئِنُّ إِلَیْهَا وَ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْجَزَاءِ کیْفَ لَا یَعْمَلُ وَ لَا عَقْلَ کالدِّینِ وَ لَا وَرَعَ کالْکفِّ وَ لَا حَسَبَ کحُسْنِ الْخُلُق|ترجمه=شگفت است برای كسى كه يقين به مرگ دارد، چگونه خوشحال است؛ جاى تعجب است براى كسى كه يقين به آتش دوزخ دارد، چگونه مى‌خندد؟ شگفت است براى كسى كه دنيا و دگرگونيش را با اهلش ديده كه از حالى به حالى مي‌كند، بعد او اطمينان به آن دنيا دارد؛ تعجب است براى كسى كه يقين به حساب فردا دارد، چرا كردار نيك انجام نمی‌دهد؟}}<ref>دیلمی، حسن، إرشاد القلوب إلی الصواب، قم، شریف رضی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۷۴.</ref>


'''روایت به نقل از کتاب اصول کافی''': {{متن عربی|الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا علیه السلام یَقُولُ کانَ فِی الْکنْزِ الَّذِی قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ کانَ تَحْتَهُ کنْزٌ لَهُما کانَ فِیهِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْمَوْتِ کیْفَ یَفْرَحُ وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْقَدَرِ کیْفَ یَحْزَنُ وَ عَجِبْتُ لِمَنْ رَأَی الدُّنْیَا وَ تَقَلُّبَهَا بِأَهْلِهَا کیْفَ یَرْکنُ إِلَیْهَا وَ یَنْبَغِی لِمَنْ عَقَلَ عَنِ اللَّهِ أَنْ لَا یَتَّهِمَ اللَّهَ فِی قَضَائِهِ وَ لَا یَسْتَبْطِئَهُ فِی رِزْقِهِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاک أُرِیدُ أَنْ أَکتُبَهُ قَالَ فَضَرَبَ وَ اللَّهِ یَدَهُ إِلَی الدَّوَاه لِیَضَعَهَا بَیْنَ یَدَیَّ فَتَنَاوَلْتُ یَدَهُ فَقَبَّلْتُهَا وَ أَخَذْتُ الدَّوَاه فَکتَبْتُه}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۹.</ref> از نظر سندی معتبر و قابل اعتماد می‌باشد.
'''روایت به نقل از کتاب اصول کافی''': {{متن عربی|الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا علیه السلام یَقُولُ کانَ فِی الْکنْزِ الَّذِی قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ {{قرآن|وَ کانَ تَحْتَهُ کنْزٌ لَهُما|سوره=کهف|آیه=۸۲}} کانَ فِیهِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْمَوْتِ کیْفَ یَفْرَحُ وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْقَدَرِ کیْفَ یَحْزَنُ وَ عَجِبْتُ لِمَنْ رَأَی الدُّنْیَا وَ تَقَلُّبَهَا بِأَهْلِهَا کیْفَ یَرْکنُ إِلَیْهَا وَ یَنْبَغِی لِمَنْ عَقَلَ عَنِ اللَّهِ أَنْ لَا یَتَّهِمَ اللَّهَ فِی قَضَائِهِ وَ لَا یَسْتَبْطِئَهُ فِی رِزْقِهِ|ترجمه=على بن اسباط می‌گويد: شنيدم از امام رضا (ع) مى‌فرمود: در آن گنجى كه خدا «و زير آن گنجى براى آن دو بود» در آن گنج نوشته شده بود كه: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌ در شگفتم از كسى كه يقين دارد به تقدير، چگونه غمگین شود و در شگفتم از كسى كه دنيا و زير و رو شدن آن را بر اهلش می‌بیند، چگونه به آن اعتماد كند، سزاوار است كسى كه از طرف خدا عقلى دارد، خدا را متهم نداند در قضاى او و به كندى نسبت ندهد در رسانيدن روزى.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۹؛ ترجمه اصول کافی، ترجمه شیح محمد باقر کمره‌ای، قم، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۱۸۷</ref>


== بررسی سندی ==
== بررسی سندی ==
'''سند روایت کتاب ارشاد القلوب''':
'''سند روایت کتاب ارشاد القلوب''':
* این روایت مرسل است لذا از نظر علم رجال نمی‌توان آن را معتبر دانست.
* روایت مرسل است لذا از نظر علم رجال نمی‌توان آن را معتبر دانست.


'''سند روایت کتاب اصول کافی''':
'''سند روایت کتاب اصول کافی''':
* سند روایت صحیح است زیرا تمامی راویان واقع در سند، امامی عادل هستند؛
* سند روایت صحیح است، تمامی راویان در سند، امامی عادل هستند؛
* سند آن اتصال دارد و مسند است چرا که سلسله راویان به نحوی است که می‌توانند از همدیگر روایت داشته باشند.<ref>خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بیروت، بی جا، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۷۴؛ ج۱۱، ص۲۶۰؛ ج۱۸، ص۲۵۸.</ref>
* سند اتصال دارد و مسند است، سلسله راویان به گونه‌ای است که می‌توانند از یکدیگر روایت داشته باشند.<ref>خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بیروت، بی جا، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۷۴؛ ج۱۱، ص۲۶۰؛ ج۱۸، ص۲۵۸.</ref>


== رابطه اعتقاد به مرگ و خوشحالی ==
== رابطه اعتقاد به مرگ و خوشحالی ==
در مورد قسمت دوم سؤال، کسی که به مرگ اعتقاد دارد نمی‌تواند خوشحال باشد باید ابتدا منشأ خوشی و ابعاد آن شناخته شود تا به حقیقت دست پیدا کرد:
درباره اعتقاد به مرگ و خوشحالی کردن باید منشأ خوشی و ابعاد آن شناخته شود تا حقیقت مسئله روشن شود:
* اندوه و شادی، رغبت و نفرت و رنج و راحت آدمی دایر مدار طرز فکر آدمی در مسئله سعادت و شقاوت است.
* سعادت و شقاوت و هر عنوان دیگری که این معنا را می‌رسانند، به اختلاف موردش مختلف می‌شود، خوشی و اندوه روح، امری است و خوشی و اندوه جسم، امری دیگر و همچنین خوشی و اندوه انسان، امری است و خوشی و اندوه حیوان امری دیگر. پس با آنچه که عنوان شد خوشی و غم بر اساس افراد و مصادیق خود معانی و برداشت متفاوت خواهد داشت. از طرفی در مورد خوشحالی و غم دو نگاه وجود دارد: یکی از منظر اسلام و دیگری از منظر مادی.


خوشحالی و غم موجودات با شعور، بستگی به شعور و اراده آنها دارد، لذا امری در نظر عده ای لذیذ و مسرت آور است ولی همان امر و کار در نظر عده ای دیگر مایه غم و اندوه است، هم چنان‌که گاهی امری برای عده ای غم‌انگیز است ولی عده ای دیگر از آن احساس ناراحتی نمی‌کنند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۱۶.</ref>
* اندوه و شادی، رغبت و نفرت، رنج و راحت آدمی دایر مدار طرز فکر او در مسئله سعادت و شقاوت است؛
 
* سعادت و شقاوت و عناوینی که این معنا را می‌رسانند، به اختلاف موارد مختلف می‌شود، خوشی و اندوه روح و خوشی و اندوه جسم و همچنین خوشی و اندوه انسان و خوشی و اندوه حیوان با یکدیگر متفاوت است. خوشحالی و غم بر اساس افراد و مصادیق دارای معانی متفاوت است و دو نگاه درباره آن وجود دارد: یکی از منظر اسلام و دیگری از منظر مادی.
 
خوشحالی و غم در موجودات با شعور، به شعور و اراده آنها بستگی دارد، امری در نظر برخی لذیذ و مسرت‌آور است اما در نظر عده‌ای دیگر مایه غم و اندوه است، هم چنان‌که گاهی امری برای عده ای غم‌انگیز است ولی عده ای دیگر از آن احساس ناراحتی نمی‌کنند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۱۶.</ref>


== شادی و غم در قرآن ==
== شادی و غم در قرآن ==
۱٬۴۰۷

ویرایش