پسندیدن گناه خود برای دیگران: تفاوت میان نسخه‌ها

{{پایان سوال}}

{{پاسخ}}

گرایش‌هایی که در انسان وجود دارد، به لحاظ مصادیق اخلاقی متنوع می‌باشد و نفس انسان نیز بر اساس تنوع این گرایش‌ها تنوع خواهد یافت. دسته‌ای از این گرایش‌ها انسان را از راه خلاف و نامشروع به اشباع گرایش‌های غریزی وادار می‌نماید. این دسته از گرایش‌ها «نفس امّاره» نام دارد، چرا که انسان را به بدیها فرمان می‌دهد. قرآن کریم از زبان حضرت یوسف (ع) می‌فرماید: {{قرآن|وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِی إِنَّ النَّفْسَ لأمَّارَه بِالسُّوءِ إِلا مَا رَحِمَ رَبِّی}}<ref>یوسف/۵۴.</ref> تا زمانی که میل و کششهای انسان شکوفا نشده و به فعلیت نرسیده‌اند، نفس انسان همواره به بدیها امر می‌کند. ولی پس از بیداری این میلها باز همان نفس است که انسان را در برابر انجام اعمال زشت ملامت می‌نماید. چنان‌که خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: {{قرآن|وَلا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَه}}.<ref>قیامت/۳.</ref> علاوه بر گرایش‌های منفی در نفس، میل به کمال و گرایش به سعادت هم وجود دارد که انسان را برای رسیدن به کمال به حرکت وامی‌دارد. هنگامی که انسان به خواسته‌های معنوی خود پاسخ مثبت داد و راه حق را پذیرفت باز همان نفس است که به کمال و آرامش می‌رسد و مورد خطاب {{قرآن|یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّه}}<ref>فجر/۲۸.</ref> قرار می‌گیرد؛ بنابراین نفس یک حقیقت است که در مراحل مختلف به عنوان «اماره»، «لوّامه» و «مطمئنه» نامیده می‌شود. نفس یک وجود است یعنی همان وجود انسان که بر اثر شرایط مختلفی که برای او پیش می‌آید و فعالیت‌های گوناگونی که انجام می‌دهد و بهره‌های متنوعی که می‌گیرد این عناوین بر آن بار خواهد شد.<ref>ر. ک. مصباح یزدی، محمد تقی، اخلاق در قرآن، ج۱، ص۲۰۳ به بعد.</ref>