فهرست فرزندان امام علی(ع)

سؤال

تعداد فرزندان علی(ع) را بیان فرمائید؟

امام علی(ع) پس از شهادت حضرت فاطمه(س) چند مرتبه ازدواج نموده و از همسرانشان صاحب فرزندانی شدند. مورخان در تعداد همسران و فرزندان ایشان اختلاف نظر دارند. مشهور مورخان تعداد فرزندان حضرت علی(ع) را بیست و هشت دانسته‌اند. اسامی بیشتر فرزندانشان در تاریخ ثبت شده است.

همسران و فرزندان

طبق قول مشهور میان مورخان، تعداد فرزندان حضرت علی(ع) بیست و هشت نفر است، دوازده پسر و شانزده دختر:

1. از فاطمه زهرا(س): امام حسن مجتبی(ع)، امام حسین(ع)، زینب کبری، زینب صغری، محسن.
2. از ام‌البنین دختر خرام بن خالد کلابیّه: عباس، جعفر، عثمان، عبدالله. هر چهار برادر در کربلا همراه امام حسین(ع) به شهادت رسیدند.
3. از خوله بنت جعفر بن قیس حنفیه: محمد حنفیه.
4. از ام‌حبیب دختر ربیعه: عمر و رقیه که دوقلو به دنیا آمدند.
5. از لیلی دختر مسعود نهشلی از تیره تمیم: ابوبکر، محمد، اصغر، عبیدالله.
6. از اسماء بنت عمیس: یحیی.
7. از ام مسعود (ام سعید) دختر عروه بن مسعود ثقفی: أم‌الحسن و رمله.
8. از سایر همسران: نفیسه، زینت صغری، رقیه صغری، ام‌هانی، ام‌الکرام، جمانه (ام‌جعفر)، اُمامه، ام‌سلمه، خدیجه، فاطمه.

شیخ مفید در کتاب ارشاد، تعداد فرزندان حضرت علی(ع) را بیست و هفت فرزند ذکر کرده و وجود پسری به نام «محسن» سقط شده را به نظر گروهی از شیعیان نسبت می‌دهد.

بیان موارد اختلافی

برخی از مورخان فرزندان دیگری را از همسرانی دیگر برای آن حضرت نوشته‌اند، از جمله:

1. دختری که در سنین کودکی از دنیا رفت، مادرش محیاه دختر امرء القیس کلبی است.
2. بنا به قولی اسماء بنت عمیس از حضرت علی(ع) پسری به نام «عون» نیز به دنیا آورد.
3. تمیمه و میمونه را هم از دختران حضرت علی(ع) به شمار آورده‌اند، مادران این دو دختر، أمّ ولد (کنیز) بوده است.
4. عباس اصغر، عبدالرحمان عمر اصغر، عثمان اصغر و جعفر اصغر و یک دختر به نام «امه الله» بدون بیان نام مادر.

برخی محققان منشاء اختلاف را یکی از این دو مطلب دانسته‌اند:

• ممکن است بعضی از فرزندان آن حضرت به دو اسم مشهور و خوانده شده باشند.
• احتمال دارد مورخانی که آمار کمتری برای شمار فرزندان آن امام گفته‌اند، برخی از فرزندان حضرت علی(ع) را که در دوران کودکی از دنیا رفته‌اند، به حساب نیاورده باشند.

مطالعه بیشتر

1. ارشاد، شیخ مفید.
2. منتهی الامال، شیخ عباس قمی.
3. مناقب، ابن شهر آشوب.
4. زندگانی نامه امیرالمؤمنین علی(ع)، سید هاشم معروف الحسنی.
5. شرح زندگانی حضرت علی(ع)، مهدی پیشوایی.