فلسفه نماز: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۷: خط ۶:




فلسفه نماز، [[ارتباط با خدا|ارتباط گرفتن با خدا]]، آموختن [[بندگی]]، آرامش، دوری از [[گناه|گناهان]]، [[صبر]] در برابر سختی‌ها، [[نظم]] و [[فروتنی]] است.
نماز باعث می‌شود انسان در سختی‌ها [[صبر|بردبار]] و با استقامت شود. [[خداوند]] در آیه ۴۵ و ۱۵۳ [[سوره بقره]]، به انسان سفارش کرده از صبر و نماز کمک بگیرد. خواندن نماز در وقت‌های مشخص و رعایت آداب آن، باعث می‌شود انسان منظم بار بیاید.
== ارتباط با خدا ==
== ارتباط با خدا ==
{{اصلی|ارتباط با خدا}}
{{اصلی|ارتباط با خدا}}

نسخهٔ ‏۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۰۸

سؤال

فلسفه و حکمت نماز چیست؟



فلسفه نماز، ارتباط گرفتن با خدا، آموختن بندگی، آرامش، دوری از گناهان، صبر در برابر سختی‌ها، نظم و فروتنی است.

نماز باعث می‌شود انسان در سختی‌ها بردبار و با استقامت شود. خداوند در آیه ۴۵ و ۱۵۳ سوره بقره، به انسان سفارش کرده از صبر و نماز کمک بگیرد. خواندن نماز در وقت‌های مشخص و رعایت آداب آن، باعث می‌شود انسان منظم بار بیاید.

ارتباط با خدا

یکی ار فلسفه‌های نماز، ارتباط با خدا است. انسان فطرتاً نیاز به ارتباط با آفریدگارش دارد و باید به این نیاز درونی، با شیوه‌ای مفید و سازنده پاسخ دهد.[۱]

اگر این ارتباط با خدا، که یک نیاز درونی است، رها شود، نابود نمی‌شود؛ بلکه انسان را در سردرگمی قرار می‌دهد، یا انسان سر از بی‌خدایی درمی‌آورد و یا خدایان باطل را جایگزین خدای حقیقی می‌کند.

نماز در اسلام برنامه جامع توحیدی است، که انسان را از سر درگمی درآورده و نیاز ارتباط با آفریدگار را به صورت صحیح هدایت می‌کند. تکرار نماز در هر شبانه روز، این ارتباط را همواره تازه نگه داشته و کامل می‌کند.

درس بندگی

آموختن عبودیت و بندگی، یکی از فلسفه‌های عبادات، از جمله نماز شمرده شده است. در دستور نماز، شرایط و وظیفه‌هایی مانند وضو، غصبی نبودن مکان و لباس، پاک بودن بدن و رو به قبله بودن وجود دارد که رعایت و انجام آنها به صورت روزانه، به انسان درس بندگی، تسلیم و تواضع در برابر خدا می‌دهد.

بر همین اساس است که در تشهد نماز، اول به عبودیت و بندگی پیامبر(ع) و پس از آن، به رسالت و نبوت او اقرار می‌کنیم.[۲]

آرامش و اطمینان

نماز باعث آرامش و اطمینان قلب انسان می‌شود. بر اساس قرآن، نماز یاد خدا است[۳] و یاد خدا مایه آرامش و اطمینان دل‌ها است.[۴]

یکی از دلایل اضطراب و نداشتن آرامش، فراموشی خدا و روی آوردن به ظواهر دنیا است و هر چه فرد بیشتر دلبستگی به دنیا پیدا می‌کند، از خدا دورتر می‌شود. نماز باعث می‌شود دلبستگی به دنیا کاهش یافته و یاد خدا در دل زنده شود.

بازدارندگی از گناه

یکی از فلسفه‌های نماز، دوری انسان از گناهان و بدی‌ها است. بر اساس آیه ۴۵ سوره عنکبوت، نماز از کارهای زشت و ناپسند باز می‌دارد.

نماز در روح انسان اراده و نیروی خداترسی ایجاد می‌کند و انسان را بنده حق قرار می‌دهد. فرد در پرتو این اراده و نیرو، از پلیدی‌ها دور شده و استعدادهای خود را در جهت کمال الهی خود به کار می‌گیرد.

انسان با توجه به اراده و قدرت معنوی، آلوده به گناهان نمی‌شود و چنانچه آلوده شد، در پرتو نماز آن آلودگی را از روح خود پاک می‌کند.

استقامت و بردباری

نماز باعث می‌شود انسان در سختی‌ها بردبار و با استقامت شود. خداوند در آیه ۴۵ و ۱۵۳ سوره بقره، به انسان سفارش کرده از صبر و نماز کمک بگیرد.

نماز انسان را با خدا که پناهگاهی مطمئن و یاری مهربان است آشنا می‌کند، پناهگاهی که انسان در برابر سختی‌ها و مشکلات به آن پناه می‌برد.

نظم

خواندن نماز در وقت‌های مشخص و رعایت آداب آن، باعث می‌شود انسان منظم بار بیاید.

آداب و اعمال نماز مانند نیت، قیام، رکوع، سجود و جای گرفتن هر موضوعی در محل خودش، موجب نظم و انضباط در زندگی می‌شود. تأثیر نماز بر نظم انسان، در زندگی بزرگان دین، مشهود بود.

تواضع

یکی از فسلفه‌های نماز، ایجاد تواضع در انسان است. نمازگزار در هر شبانه روز، در هفده رکعت نماز واجب، ۳۴ بار پیشانی بر خاک می‌گذارد و به سجده می‌افتد، که نشانه فروتنی در برابر خدا است. در سجده، فرد خود را بنده کوچک خدا دانسته و هرگونه خودخواهی و غرور را از خود دور می‌کند.

بر اساس روایتی از امام علی(ع) نیز، یکی از دلایل واجب شدن نماز، دور شدن انسان از تکبر است.[۵]


مطالعه بیشتر

  • ابواب رحمت، ص۶۹تا ص۱۸۳، علی نمازی شاهرودی، حاذق، چاپ سوم، ۱۳۶۲ش، قم.
  • سجاده عشق، ص۵۲تا ص۶۲، صالحی حاجی‌آبادی، نشر مؤلف، چاپ اول، ۱۳۷۷ش، قم.
  • یکصد و چهارده نکته درباره نماز، قرائتی، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم، ۱۳۷۲ش، تهران.

منابع

  1. محمدی اشتهاردی، محمد، نماز از دیدگاه قرآن و عترت، ناشرانتشارات نبوی، ص۶؛ موسوی راد لاهیجی، حسین، نماز از دیدگاه قرآن و حدیث، قم، ناشر جامعه مدرسین حوزه علمیه ص۷–۸.
  2. محمدی اشتهاردی، محمد، نماز از دیدگاه قرآن و عترت، ناشرانتشارات نبوی، ص۹۰–۹۱.
  3. طه:۱۴.
  4. رعد:۲۸.
  5. نهج البلاغه، حکمت ۲۵۲.