حوزه و بایسته‌ها (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۴: خط ۵۴:


== نویسنده ==
== نویسنده ==
محمدباقر صدر در روز ۲۵ ذی‌القعده سال ۱۳۵۳ق| ۱۳۱۳ش، در شهر کاظمین متولد شد. شهید صدر یک پسر و پنج دختر پاک و مخلص از خود به یادگار گذاشت. شهید صدر از محضر اساتیدی چون آیت‌الله شیخ عباس رمیثی و آیت‌الله ملاصدرا بادکوبه‌ای که بخش دوم کفایه و اسفار اربعه را نزد ایشان خواند، بهره برد. همچنین آیت‌الله شیخ محمدتقی جواهری که بخش اول کفایه و بخشی از لمعه را نزد ایشان خواند. این افراد اساتید شهید صدر بودند.
محمدباقر صدر در روز ۲۵ ذی‌القعده سال ۱۳۵۳ق| ۱۳۱۳ش، در شهر کاظمین متولد شد. پدرش سید حیدر از مراجع عظام تقلید بود و سلسله تبار این خاندان به امام موسی بن جعفر (ع) متصل است. از ویژگی‌های افراد این خانواده آن است که همگی در زمره مجتهدان و عالمان زمان خود بوده‌اند و این ویژگی کم‌تر در افراد یک خاندان دیده می‌شود.


غایه الفکر فی علم الاصول، فدک فی التاریخ، فلسفتنا، اقتصادنا از آثار اوست.<ref>«[https://mbsadr.ir/biography/#lwptoc36 زندگی‌نامه]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>
وی در سال ۱۳۶۵ ق در محضر دو نفر از بزرگ‌ترین شخصیت‌های علمی حوزه نجف اشرف، یعنی مرحوم شیخ محمدرضا آل یاسین و مرحوم سید ابوالقاسم خویی شاگردی نمود. در اوایل دوازده سالگی کتاب معالم الاصول را نزد برادر خود مرحوم سید اسماعیل صدر آموخت. شهید صدر تحصیلات اصولی خود را در سال ۱۳۷۸ ق و دروس فقه را در سال ۱۳۷۹ق به پایان رساند.


دستیابی آیت الله شهیدصدر به درجه اجتهاد و فقاهت، پیش از بلوغ شرعی در تاریخ شیعه بی‌سابقه بود. همچنین مرجعیت این فقیه جوان و تقلیدِ مردم عراق و دیگر بلاد عربی از او نیز بسیار حایز اهمیت بود؛ زیرا او پیش از رسیدن به چهل سالگی از مراجع بزرگ جهان اسلام محسوب می‌شد. رژیم بعث عراق، در تاریخ ۱۶ فروردین ۱۳۵۹، آیت الله سیدمحمدباقر صدر و خواهرش بنت الهدی را دستگیر و به بغداد برد. رئیس سازمان امنیت کشور عراق، آیت الله صدر را به مرگ تهدید کرد و از ایشان خواست که چند کلمه برضد انقلاب اسلامی ایران بنویسد تا از مرگ نجات یابد. اما آیت الله صدر مخالفت کرد و گفت: «من آماده شهادتم.» آن گاه این خواهر و برادر مجاهد و عالم را به شکنجه‌گاه بردند و به شهادت رساندند. سرانجام در تاریخ ۱۹ فروردین ۱۳۵۹، در نیمه‌های شب جنازه آن دو شهید را به خانواده‌شان تحویل دادند.<ref>«[http://www.imam-sadr.com/خاندان-صدر/نمایش-خاندان-صدر/tabid/177/ArticleId/16083/زندگی‌نامۀ-آیت-الله-العظمی-سیدمحمدباقر-صدر.aspx زندگی‌نامه آیت الله سیدمحمدباقر صدر]»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲ش.</ref>
وی به‌طور رسمی از روز سه‌شنبه دوازدهم جمادی الثانی سال ۱۳۷۸ ق تدریس خارج اصول را آغاز کرد و این دوره درسی تا سال ۱۳۹۱ ق ادامه یافت. هم‌چنین شهید صدر تدریس خارج فقه را به روش عروة الوثقی در سال ۱۳۸۱ ق آغاز کرد که مدت‌ها ادامه داشت. ویژگی‌های علمی شهید صدر تنها به دانش فقه و اصول محدود نمی‌شود، بلکه دیدگاه‌های فکری او در عرصه‌های منطق، فلسفه، اقتصاد، اخلاق، تفسیر و تاریخ نیز قابل ملاحظه است و او در هر یک از این موضوعات تألیفات ارزشمندی دارد.<ref>ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: شهید سید محمد باقر صدر»، اندیشه تقریب، شماره ۶، ۱۳۸۵ش، ص۱۰۲ تا ۱۰۵.</ref>


شهید سید محمدباقر صدر در پنجم ذی قعده ۱۳۵۳ قمری در شهر کاظمین چشم به جهان گشود. پدرش سید حیدر از مراجع عظام تقلید بود که سلسله تبار این خاندان به امام موسی بن جعفر علیه‌السلام متصل است و از ویژگی‌های افراد این خانواده آن است که همگی در زمره مجتهدان و عالمان زمان خود بوده‌اند و این ویژگی کم‌تر در افراد یک خاندان دیده می‌شود.
گفته شده است او پیش از رسیدن به چهل سالگی از مراجع بزرگ جهان اسلام محسوب می‌شد. رژیم بعث عراق، در تاریخ ۱۶ فروردین ۱۳۵۹، آیت الله سیدمحمدباقر صدر و خواهرش بنت الهدی را دستگیر و به بغداد برد. و پس از چندی و به شهادت رساندند. سرانجام در تاریخ ۱۹ فروردین ۱۳۵۹، در نیمه‌های شب جنازه آن دو شهید را به خانواده‌شان تحویل دادند.<ref>«[http://www.imam-sadr.com/خاندان-صدر/نمایش-خاندان-صدر/tabid/177/ArticleId/16083/زندگی‌نامۀ-آیت-الله-العظمی-سیدمحمدباقر-صدر.aspx زندگی‌نامه آیت الله سیدمحمدباقر صدر]»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲ش.</ref>


وی در سال ۱۳۶۵ ق در محضر دو نفر از بزرگ‌ترین شخصیت‌های علمی حوزه نجف اشرف، یعنی مرحوم شیخ محمدرضا آل یاسین و مرحوم سید ابوالقاسم خویی شاگردی نمود. در سن یازده سالگی منطق را فراگرفت و رساله‌ای در همین موضوع نگاشت. موضوع رساله او بررسی اعتراضاتی بود که به برخی از کتاب‌های منطقی وارد شده است. در اوایل دوازده سالگی کتاب معالم الاصول را نزد برادر خود مرحوم سید اسماعیل صدر آموخت. از تیزهوشی او همین بس که بر صاحب معالم ایراداتی را وارد کرد که مرحوم آخوند خراسانی در کفایه به آن‌ها اشاره کرده است.
غایه الفکر فی علم الاصول، فدک فی التاریخ، فلسفتنا، اقتصادنا از آثار اوست.<ref>«[https://mbsadr.ir/biography/#lwptoc36 زندگی‌نامه]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>
 
شهید صدر تحصیلات اصولی خود را در سال ۱۳۷۸ ق و دروس فقه را در سال ۱۳۷۹ق به پایان رساند.
 
وی به‌طور رسمی از روز سه‌شنبه دوازدهم جمادی الثانی سال ۱۳۷۸ ق تدریس خارج اصول را آغاز کرد و این دوره درسی تا سال ۱۳۹۱ ق ادامه یافت. هم‌چنین شهید صدر تدریس خارج فقه را به روش عروة الوثقی در سال ۱۳۸۱ ق آغاز کرد که مدت‌ها ادامه داشت.
 
ویژگی‌های علمی شهید صدر تنها به دانش فقه و اصول محدود نمی‌شود، بلکه دیدگاه‌های فکری او در عرصه‌های منطق، فلسفه، اقتصاد، اخلاق، تفسیر و تاریخ نیز قابل ملاحظه است و او در هر یک از این موضوعات تألیفات ارزشمندی دارد. نوآوری‌ها و سخنان تازه او در موضوعات بالا به هیچ وجه قابل انکار نیست.<ref>ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: شهید سید محمد باقر صدر»، اندیشه تقریب، شماره ۶، ۱۳۸۵ش، ص۱۰۲ تا ۱۰۵.</ref>


== محتوا ==
== محتوا ==

نسخهٔ ‏۲۷ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۴۷

سؤال

حوزه و بایسته‌ها

حوزه و بایسته‌ها
حوزه و بایسته‌ها (کتاب)
اطلاعات کتاب
نویسندهمحمدباقر صدر
موضوعحوزه، روحانیت و مرجعیت
اطلاعات نشر
ناشردارالصدر
ترجمه فارسی
مترجمسید امید مؤذنی
درگاه‌ها
حوزه-و-روحانیت.png


حوزه و بایسته‌ها مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های آیت‌الله سید محمدباقر صدر درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت است.

این اثر در سه فصل «گفتارها»، «مقاله‌ها» و «نامه‌ها» تدوین شده است. فرایند اصلاح حوزه، مسئولیت‌های حوزه در امت، حوزه و ابتلائات اجتماعی، درباره ملاحظات اظهار فتوا، از موضوعات مورد این کتاب است.

این کتاب از سوی انتشارات دارالصدر و ترجمه سید امید مؤذنی منتشر شده است.

معرفی

«حوزه و بایسته‌ها» مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های استاد شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت است.[۱]

بخش عمده کتاب بخشی از کتاب «بارقه‌ها» است که پیش از این در قالب مجموعه آثار شهید صدر به زبان فارسی به چاپ رسیده بود. افزون بر این، ترجمه مقدمه کتاب حلقات با عنوان «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی» با توجه به مطالب ویژه و بسیار مفید آن درباره تحول کتاب‌های درسی، در این مجموعه آمده است. همچنین برخی از نامه‌های شهید صدر که در آن‌ها مطالبی سودمند درباره حوزه و روحانیت وجود داشت، به این مجموعه افزوده شده است.[۲]

منبع بیشتر گفتارهای شهید صدر صوت‌ها یا متن سخنرانی‌های شهید صدر است که توسط مرحوم سید عبدالغنی اردبیلی پیاده‌سازی شده است و در آرشیو پژوهشگاه تخصصی شهید صدر نگهداری می‌شود. منابع نوشتارها نیز در درون متن ذکر شده است. این کتاب با ترجمه سید امید مؤذنی در ۲۷۶ صفحه از سوی انتشارات دارالصدر چاپ و منتشر شده است.[۳]

محمدباقر صدر.jpg

نویسنده

محمدباقر صدر در روز ۲۵ ذی‌القعده سال ۱۳۵۳ق| ۱۳۱۳ش، در شهر کاظمین متولد شد. پدرش سید حیدر از مراجع عظام تقلید بود و سلسله تبار این خاندان به امام موسی بن جعفر (ع) متصل است. از ویژگی‌های افراد این خانواده آن است که همگی در زمره مجتهدان و عالمان زمان خود بوده‌اند و این ویژگی کم‌تر در افراد یک خاندان دیده می‌شود.

وی در سال ۱۳۶۵ ق در محضر دو نفر از بزرگ‌ترین شخصیت‌های علمی حوزه نجف اشرف، یعنی مرحوم شیخ محمدرضا آل یاسین و مرحوم سید ابوالقاسم خویی شاگردی نمود. در اوایل دوازده سالگی کتاب معالم الاصول را نزد برادر خود مرحوم سید اسماعیل صدر آموخت. شهید صدر تحصیلات اصولی خود را در سال ۱۳۷۸ ق و دروس فقه را در سال ۱۳۷۹ق به پایان رساند.

وی به‌طور رسمی از روز سه‌شنبه دوازدهم جمادی الثانی سال ۱۳۷۸ ق تدریس خارج اصول را آغاز کرد و این دوره درسی تا سال ۱۳۹۱ ق ادامه یافت. هم‌چنین شهید صدر تدریس خارج فقه را به روش عروة الوثقی در سال ۱۳۸۱ ق آغاز کرد که مدت‌ها ادامه داشت. ویژگی‌های علمی شهید صدر تنها به دانش فقه و اصول محدود نمی‌شود، بلکه دیدگاه‌های فکری او در عرصه‌های منطق، فلسفه، اقتصاد، اخلاق، تفسیر و تاریخ نیز قابل ملاحظه است و او در هر یک از این موضوعات تألیفات ارزشمندی دارد.[۴]

گفته شده است او پیش از رسیدن به چهل سالگی از مراجع بزرگ جهان اسلام محسوب می‌شد. رژیم بعث عراق، در تاریخ ۱۶ فروردین ۱۳۵۹، آیت الله سیدمحمدباقر صدر و خواهرش بنت الهدی را دستگیر و به بغداد برد. و پس از چندی و به شهادت رساندند. سرانجام در تاریخ ۱۹ فروردین ۱۳۵۹، در نیمه‌های شب جنازه آن دو شهید را به خانواده‌شان تحویل دادند.[۵]

غایه الفکر فی علم الاصول، فدک فی التاریخ، فلسفتنا، اقتصادنا از آثار اوست.[۶]

محتوا

این اثر در سه فصل «گفتارها»، «مقاله‌ها» و «نامه‌ها» تدوین شده است. در فصل اول «دنیا و مسئولیت دینی»، «علم و مسئولیت دینی»، «فرایند اصلاح حوزه»، «مسئولیت‌های حوزه در امت»، «حوزه و ابتلائات اجتماعی»، «پیشینه ابتلائات حوزه»، «زمینه‌های پیدایش ابتلائات»، «علم‌آموزی، وسیله نه هدف» و… مورد بحث قرار گرفته است.

در فصل «مقاله‌ها» موضوعاتی چون: «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی»، «جهت‌گیری‌های آینده حرکت اجتهاد»، «فهم اجتماعیِ نص»، «ویژگی‌های فقه شیعی در عرصه قانونگذاری» و «طرح مرجعیت صالح» مورد توجه قرار گرفته است.

همچنین در فصل سوم «نامه‌ها»؛ «ضرورت اجتهاد پویا برای تحقق حکومت اسلامی»، «درباره ملاحظات اظهار فتوا»، «برخورداری از دنیا در حد لازم برای مسئولیت‌های دینی»، «تلگرام تبریک به امام خمینی (ره)»، «وظیفه طالب در برابر انقلاب اسلامی ایران» و «نقش مرجعیت در پیروزی‌های ملت مسلمان ایران»، در نظر قرار گرفته است.[۷]

منابع

  1. «حوزه و بایسته‌ها»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.
  2. «حوزه و بایسته‌ها»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.
  3. «حوزه و بایسته‌ها»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.
  4. ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: شهید سید محمد باقر صدر»، اندیشه تقریب، شماره ۶، ۱۳۸۵ش، ص۱۰۲ تا ۱۰۵.
  5. «زندگی‌نامه آیت الله سیدمحمدباقر صدر»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲ش.
  6. «زندگی‌نامه»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.
  7. «حوزه و بایسته‌ها»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.