فهرست عالمان شهید شیعه

سؤال

کدامین علمای معروف شیعه به جرم محبت اهل بیت(ع) به شهادت رسیده‌اند؟

درگاه‌ها

اسلام و مسلمانان صدمات بسیاری از جنگ‌ها و نزاع‌های فرقه‌ای دیده‌اند. شیعیان به جهت اقلیت بودن در جهان اسلام، از جمله قربانیان نزاع‌های فرقه‌ای بوده‌اند. در این میان تعداد زیادی از علمای شیعه نیز به شهادت رسیده‌اند. مرحوم علامه امینی در کتاب «شهدا الفضیله» که آماری است از عالمان شهید شیعه، از حدود چهل شهید نام می‌برد که مستقیماً و فقط به جرم تشیع به شهادت رسیده‌اند.

اسامی عالمان شهیدی که در کتاب شهدا الفضیله آمده است به ترتیب از قرن ۴ الی ۱۴:

• ابوعلی نافعی انطاکی.
• محمد بن هانی اندلسی ازدی.
• ابوالحسن احمد کندی جرجرایی.
• ابوعلی فتال واعظ نیشابوری.
• سید عزالدین یحیی.
• حسن همدانی سکاکینی.
• ابن محسد شیرازی.
• علی بن ابی الفضل بن محمد حلبی.
• امیر سید شریف استرآبادی شیرازی.
• عمادالدین طوسی.
• بنایی خراسانی.
• علامه سید عبدالوهاب حسینی تبریزی.
• مولی احمد سندی.
• شیخ شمس الدین شهید اول.
• شیخ زین الدین شهید ثانی.
• شیخ فضل اله خراسانی. وی به دست ازبکان در حرم امام رضا(ع) به شهادت رسید.
• شهاب الدین تستری که در واقعه حرم رضوی به دست ازبک‌ها اسیر شده بود در بخارا به شهادت رسید.
• احمد هندی تهتهنی.
• قاضی نورالله شوشتری شهید ثالث.
• علامه امیر زین العابدین حسینی کاشانی.
• سلطان حسین استرآبادی.
• شیخ ابوالفضل هندی.
• شیخ حسین تنکابنی.
• محمد رضی قزوینی.
• میرزا هاشم همدانی.
• علامه محمد علی سکاکی شیرازی.
• آقا محمد مهدی مازندرانی.
• مولی علی زنجانی.
• سید هبه الله ابوالبرکات عاملی.
• سید محمد عاملی.
• شیخ زین عاملی.
• شیخ صالح عسیلی.
• علامه میرزا محمد مهدی اصفهانی.
• مولی عبدالصمد همدانی.
• میرزا محمد کشمیری.
• حاج رضا استرآبادی.
• مولی محمد علی قندهاری.
• شیخ جلیل تبریزی.
• شیخ علی احسایی.

این آمار غیر از کشتارهای دسته جمعی است که گاه و بیگاه در مناطق مختلف به وقوع پیوسته است: از جمله کشتارهای دسته‌جمعی کشتار مدرسه شیخ داوود در جزیره بنی‌صالح بحرین ـ کشتار سال ۹۹۷ در خراسان و هتک حریم رضوی، کشتارهای کربلا در سال‌های ۱۲۱۶ و ۱۲۵۸ ـ کشتار مسجد زکریا در حلب در زمان سلطان سلیم عثمانی و ... که به شهادت بسیاری از فضلاء، دانشوران و شیعیان منجر شد.

همچنین باید توجه داشته باشیم که از زمان تهیه این فهرست توسط علامه امینی تا کنون نیز عالمان شیعه دیگری تنها به دلیل شیعه بودن به شهادت رسیده اند مانند شیخ نمر باقرالنمر که توسط حکومت عربستان به شهادت رسید و شیخ شحاته که همراه با برخی یارانش به طرز فجیعی توسط سلفی ها در مصر شهید شدند.

مطالعه بیشتر

• مفاخر اسلام، علی دوانی
• شهدا الفضیله، علامه امینی