ویژگی‌های امام سجاد(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۲۴

سؤال

امام سجاد(ع) چه ویژگی‌ها و اوصافی داشت؟

امام سجاد(ع) به عبادت بسیار، خشیت در برابر خداوند و گزاردن حج‌های متعدد مشهور است. از مهمترین ویژگی امام سجاد(ع) انفاق‌کردن او بود که روایت‌های زیادی درباره این موضوع آمده است. محبوب‌ترین چیز نزد امام سجاد(ع) صدقه دادن پنهانی بود تا کسی او را نشناسد. امام(ع) در راه ترغیب به این عمل می‌فرمودند: «صدقه پنهان آتش غضب خداوند را فرومی‌نشاند». از دیگر ویژگی‌های امام سجاد به حلم و صبر، جرات و شجاعت، عبادت و تواضع او اشاره کرده‌اند. امام سجاد(ع) را از بردبارترین مردم دانسته‌اند که بسیار خشم خود را فرومی‌خورد.

بنابر روایتی از امام صادق(ع)، امام سجاد شبیه‌ترین فرد از اهل‌بیت(ع) به امام علی(ع) از نظر بینش و رفتار بود.

زندگی‌نامه

علی‌بن حسین‌بن علی‌بن ابی‌طالب، امام چهارم از امامان دوازده‌گانهٔ شیعه و یکی از چهارده معصوم است. مادرش شهربانو دختر یزدگرد بود. در باب زادگاه امام سجاد شرح حال‌نگاران اختلاف نظر دارند. بیشتر منابع محل ولادت وی را مدینه دانسته‌اند، اما بعضی زادگاه او را کوفه ذکر کرده‌اند. براساس منابع، علی بن حسین در سال ۳۸، یعنی دو سال پیش از شهادت جدّش امام علی(ع) زاده شد. امام سجاد دوساله بود که جدّش امام علی به شهادت رسید و دوازده ساله بود که عمویش امام حسن(ع) مسموم شد و از دنیا رفت؛ و حدود ۲۳ سال در کنار پدرش امام حسین(ع) زیست.^[۱]

وی همچنین با پنج خلیفهٔ اموی یعنی یزیدبن معاویه، معاویه بن یزید، مروان بن حکم، عبدالملک بن مروان و ولیدبن عبدالملک معاصر بود و بیشتر دوران امامت آن حضرت در زمان خلافت عبدالملک بن مروان گذشت. امام سجاد پس از در امان ماندن از واقعه عاشورا به تقدیر الهی و پس از گذراندن دوران دشوار اسارت در مسیر کربلا تا دمشق، به مدینه بازگشت و به جز سفرهایی که برای ادای حج به مکه داشت باقی عمر را در مدینه گذراند.^[۲] مطابق روایات شیعی، امام سجاد بنابر وصیت پدرش امام حسین(ع) پس از ایشان به مقام امامت نایل شد.^[۳]

ویژگی‌ها

امام سجاد به عبادت بسیار، خشیت در برابر خداوند و گزاردن حج‌های متعدد مشهور است. در وصف عبادت و مقام خوف و خشیت وی گفته‌اند که در هنگام وضوگرفتن رنگ چهره‌اش زرد می‌شد و چون از او سبب این حال را می‌پرسیدند می‌گفت، می‌دانید برای ایستادن در برابر چه کسی آماده می‌شوم. بنابر روایتی از امام صادق(ع)، امام سجاد شبیه‌ترین فرد از اهل‌بیت(ع) به امام علی(ع) از نظر بینش و رفتار بود.^[۴] از دیگر ویژگی‌های امام سجاد به حلم و صبر، جرات و شجاعت، عبادت و تواضع او اشاره کرده‌اند.^[۵]

درباره رعایت حقوق حیوانات توسط امام سجاد(ع) گفته شده که وی بیست بار به مکّه رفت، امّا یک مرتبه به شتر خودش تازیانه نزد.^[۶]

امام سجاد(ع) را از بردبارترین مردم دانسته‌اند که بسیار خشم خود را فرومی‌خورد. از نمونه‌های بارز بردباری امام سجاد(ع) این است که مردی به او تهمت زده و بسیار دشنامش داد امام(ع) فرمود: «اگر ما آنچنانیم که گفتی خدا ما را بیامرزد و اگر ما چنان‌که گفتی نبودیم خداوند تو را بیامرزد»^[۷] درباره شجاعت امام سجاد گفته‌اند در مجلس شام، یزید به امام سجاد جسارت کرد و گفت: دیدی خدا با شما چه کار کرد؟ فرمود: خدا هرچه کرد لطف بود، امّا تو به جهنم می‌روی.^[۸]

انفاق امام سجاد

از مهمترین ویژگی امام سجاد انفاق او به فقرا بود. گفته شده هرروز ظهر در خانه‌اش نهار عمومی می‌داد.^[۹]

امام سجاد(ع) بسیار با فقرا و مستمندان مهربان و دلسوز بود و از اینکه یتیمان، بیچارگان، مستمندان، زمینگیرشدگان و همه بخت‌برگشتگان جامعه بر سفره‌اش بنشینند بسیار خشنود می‌گردید. او با دست خویش لقمه در دهان آنان می‌نهاد همچنانکه شب‌ها غذا و هیزم را بر دوش خود به درب خانه ایشان حمل می‌نمود. مهربانی امام سجاد(ع) با مستمندان به اندازه‌ای بود که هیچگاه از چیدن محصول نخلستان در شب خوشش نمی‌آمد؛ چون فقرا فقط روزها به نخلستان‌های در حال چیدن می‌رفتند و چیدن محصول در شب باعث محروم شدن آنان می‌گردید. گفته شده امام سجاد(ع) به صورت پنهانی متکفل مخارج یکصد خانه بود که در هرکدام از آن عده‌ای از مردم زندگی می‌کردند.^[۱۰]

امام سجاد(ع) با فقیران همنشینی نموده و مواظب بود تا احساسات و عواطف آنان به هیچ نحو جریحه‌دار نشود، هنگامی که به سائلی چیزی می‌داد او را می‌بوسید تا اینکه سائل احساس ذلت نکند و چون گدایی به سراغش می‌آمد او را چنین خطاب می‌کرد: خوش آمدی ای کسی که توشه سفر آخرت مرا بر دوش می‌کشی‌. امام سجاد(ع) به دلیل تبعات سوئی که راندن سائل داشت از قبیل از بین رفتن نعمت‌ها، یا نزول ناگهانی عذاب، از این کار به شدت نهی می‌کرد.^[۱۱]

از کارهایی که امام(ع) در زندگی خود به آن اشتیاق بسیار داشت تصدق بر فقیران برای رفع ناراحتی و نشاط بخشیدن به زندگی آنان بوده و دیگران را نیز به این کار تشویق می‌نمودند، به این‌جهت که این عمل نزد خداوند دارای اجری بزرگ است، می‌فرمود: هیچ‌کسی بر مستمند مستضعفی صدقه نمی‌دهد مگر این‌که دعای مسکین در همان ساعت در حق وی به اجابت می‌رسد. امام(ع) دو مرتبه اموال خود را دو قسمت کرده یک قسمت را برای خود نگاه داشته و قسمت دیگر را بر فقرا و مستمندان تصدق کرد.^[۱۲]

محبوب‌ترین چیز نزد امام سجاد(ع) صدقه دادن پنهانی بود تا کسی او را نشناسد. امام(ع) در راه ترغیب به این عمل می‌فرمودند: «صدقه پنهان آتش غضب خداوند را فرومی‌نشاند». امام (ع) در تمام نیکوکاری‌ها و کمک‌هایی که به فقرا می‌کرد جز خدا و آخرت چیز دیگری را نمی‌جست و صدقات و بخشش‌های او آلوده به هیچ غرض دنیوی نبود.^[۱۳]

منابع

↑ خطیبی کوشکک، محمد و همکاران، فرهنگ شیعه، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۶ش، ص۱۰۴؛ باغستانی، اسماعیل، و سیدمحمد عمادی حائری، «السجّاد، امام»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۳، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، ذیل مدخل.
↑ باغستانی، اسماعیل، و سیدمحمد عمادی حائری، «السجّاد، امام»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۳، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، ذیل مدخل.
↑ باغستانی، اسماعیل، و سیدمحمد عمادی حائری، «السجّاد، امام»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۳، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، ذیل مدخل.
↑ باغستانی، اسماعیل، و سیدمحمد عمادی حائری، «السجّاد، امام»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۳، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، ذیل مدخل.
↑ قرائتی، محسن، درس‌هایی از قرآن، «امام سجاد(ع)، اولی الامر»، ۱۳۶۷ش، ص۳۲۰.
↑ قرائتی، محسن، درس‌هایی از قرآن، «امام سجاد(ع)، اولی الامر»، ۱۳۶۷ش، ص۳۲۰.
↑ حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بیتا، ج۶ ص۳۱.
↑ قرائتی، محسن، درس‌هایی از قرآن، «امام سجاد(ع)، اولی الامر»، ۱۳۶۷ش، ص۳۲۰.
↑ حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بیتا، ج۶، ص۳۲.
↑ حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بی‌تا، ج۶، ص۳۳.
↑ حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بی‌تا، ج۶، ص۳۳ و ۳۴.
↑ حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بیتا، ج۶، ص۳۵ و ۳۶.
↑ حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بیتا، ج۶، ص۳۷ و ۳۸.

[1] خطیبی کوشکک، محمد و همکاران، فرهنگ شیعه، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۶ش، ص۱۰۴؛ باغستانی، اسماعیل، و سیدمحمد عمادی حائری، «السجّاد، امام»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۳، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، ذیل مدخل.

[2] باغستانی، اسماعیل، و سیدمحمد عمادی حائری، «السجّاد، امام»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۳، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، ذیل مدخل.

[3] باغستانی، اسماعیل، و سیدمحمد عمادی حائری، «السجّاد، امام»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۳، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، ذیل مدخل.

[4] باغستانی، اسماعیل، و سیدمحمد عمادی حائری، «السجّاد، امام»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۳، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، ذیل مدخل.

[5] قرائتی، محسن، درس‌هایی از قرآن، «امام سجاد(ع)، اولی الامر»، ۱۳۶۷ش، ص۳۲۰.

[6] قرائتی، محسن، درس‌هایی از قرآن، «امام سجاد(ع)، اولی الامر»، ۱۳۶۷ش، ص۳۲۰.

[7] حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بیتا، ج۶ ص۳۱.

[8] قرائتی، محسن، درس‌هایی از قرآن، «امام سجاد(ع)، اولی الامر»، ۱۳۶۷ش، ص۳۲۰.

[9] حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بیتا، ج۶، ص۳۲.

[10] حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بی‌تا، ج۶، ص۳۳.

[11] حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بی‌تا، ج۶، ص۳۳ و ۳۴.

[12] حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بیتا، ج۶، ص۳۵ و ۳۶.

[13] حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بیتا، ج۶، ص۳۷ و ۳۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}
@@ خط ۵: / خط ۴: @@
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-امام سجاد به عبادت بسیار، خشیت در برابر خداوند و گزاردن حج‌های متعدد مشهور است.
+امام سجاد(ع) به عبادت بسیار، خشیت در برابر خداوند و گزاردن حج‌های متعدد مشهور است. از مهمترین ویژگی امام سجاد(ع) [[انفاق در قرآن|انفاق‌کردن]] او بود که روایت‌های زیادی درباره این موضوع آمده است. محبوب‌ترین چیز نزد امام سجاد(ع) صدقه دادن پنهانی بود تا کسی او را نشناسد. امام(ع) در راه ترغیب به این عمل می‌فرمودند: «صدقه پنهان آتش غضب خداوند را فرومی‌نشاند». از دیگر ویژگی‌های امام سجاد به [[حلم]] و صبر، جرات و شجاعت، عبادت و تواضع او اشاره کرده‌اند. امام سجاد(ع) را از بردبارترین مردم دانسته‌اند که بسیار خشم خود را فرومی‌خورد.
+بنابر روایتی از امام صادق(ع)، امام سجاد شبیه‌ترین فرد از اهل‌بیت(ع) به [[امام علی(ع)]] از نظر بینش و رفتار بود.
-بنابر روایتی از امام صادق(ع)، امام سجاد شبیه‌ترین فرد از اهل‌بیت(ع) به امام علی(ع) از نظر بینش و رفتار بود.
 == زندگی‌نامه ==
 علی‌بن حسین‌بن علی‌بن ابی‌طالب، امام چهارم از امامان دوازده‌گانهٔ شیعه و یکی از [[اسامی چهارده معصوم(ع)|چهارده معصوم]] است. مادرش [[مرقد بی‌بی شهربانو در شهر ری|شهربانو]] دختر یزدگرد بود. در باب زادگاه امام سجاد شرح حال‌نگاران اختلاف نظر دارند. بیشتر منابع محل ولادت وی را مدینه دانسته‌اند، اما بعضی زادگاه او را کوفه ذکر کرده‌اند. براساس منابع، علی بن حسین در سال ۳۸، یعنی دو سال پیش از شهادت جدّش [[امام علی(ع)]] زاده شد. امام سجاد دوساله بود که جدّش امام علی به شهادت رسید و دوازده ساله بود که عمویش [[امام حسن(ع) باعظمت‌ترین شخص پس از پیامبر(ص)|امام حسن(ع)]] مسموم شد و از دنیا رفت؛ و حدود ۲۳ سال در کنار پدرش [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] زیست.<ref>خطیبی کوشکک، محمد و همکاران، فرهنگ شیعه، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۶ش، ص۱۰۴؛ باغستانی، اسماعیل، و سیدمحمد عمادی حائری، «السجّاد، امام»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۳، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، ذیل مدخل.</ref>
 وی همچنین با پنج خلیفهٔ اموی یعنی [[یزیدبن معاویه]]، معاویه بن یزید، مروان بن حکم، عبدالملک بن مروان و ولیدبن عبدالملک معاصر بود و بیشتر دوران امامت آن حضرت در زمان خلافت [[عبدالملک بن مروان]] گذشت. امام سجاد پس از در امان ماندن از واقعه عاشورا به تقدیر الهی و پس از گذراندن دوران دشوار اسارت در مسیر کربلا تا دمشق، به مدینه بازگشت و به جز سفرهایی که برای ادای حج به مکه داشت باقی عمر را در مدینه گذراند.<ref>باغستانی، اسماعیل، و سیدمحمد عمادی حائری، «السجّاد، امام»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۳، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، ذیل مدخل.</ref> مطابق روایات شیعی، امام سجاد بنابر وصیت پدرش امام حسین(ع) پس از ایشان به مقام امامت نایل شد.<ref>باغستانی، اسماعیل، و سیدمحمد عمادی حائری، «السجّاد، امام»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۳، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، ذیل مدخل.</ref>
-==ویژگی‌ها==
-امام سجاد به عبادت بسیار، خشیت در برابر خداوند و گزاردن حج‌های متعدد مشهور است. در وصف عبادت و مقام خوف و خشیت وی گفته‌اند که در هنگام وضوگرفتن رنگ چهره‌اش زرد می‌شد و چون از او سبب این حال را می‌پرسیدند می‌گفت، می‌دانید برای ایستادن در برابر چه کسی آماده می‌شوم. بنابر روایتی از امام صادق(ع)، امام سجاد شبیه‌ترین فرد از اهل‌بیت(ع) به امام علی(ع) از نظر بینش و رفتار بود.<ref>باغستانی، اسماعیل، و سیدمحمد عمادی حائری، «السجّاد، امام»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۳، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، ذیل مدخل.</ref>
-حلم و صبر، جرات و شجاعت، عبادت و تواضع امام.<ref>قرائتی، محسن، درس‌هایی از قرآن، «[http://lib.eshia.ir/13430/1/320/%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF امام سجاد(ع)، اولي الامر]»، ۱۳۶۷ش، ص۳۲۰.</ref>
-امام سجاد(ع) بيست بار به مکّه رفت، امّا يک مرتبه به شتر خودش تازيانه نزد.<ref>قرائتی، محسن، درس‌هایی از قرآن، «[http://lib.eshia.ir/13430/1/320/%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF امام سجاد(ع)، اولي الامر]»، ۱۳۶۷ش، ص۳۲۰.</ref>
-جرأت امام زياد بود، در مجلس شام، يزيد به امام سجاد جسارت کرد و گفت: (كَيْفَ رَأَيْتِ صَنِيعَ اللَّهِ بِكُمْ أَهْلَ الْبَيْت) (بحارالأنوار، ج‌45، ص‌154) ديدي خدا با شما چه کار کرد؟ فرمود: خدا هرچه کرد لطف بود، امّا تو به جهنم مي‌روي. امام سجادي که فرزند شهيد است، حالا قاتل پدرش را مي‌بيند، هيچ نمي‌ترسد و مي‌گويد: تو به جهنم مي‌روي. (وَ مَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فيها) (نساء /93) هرکس مؤمني را بکشد، بايد به جهنم برود. تو که ولي مؤمنين و امام مؤمنين را کشتي<ref>قرائتی، محسن، درس‌هایی از قرآن، «[http://lib.eshia.ir/13430/1/320/%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF امام سجاد(ع)، اولي الامر]»، ۱۳۶۷ش، ص۳۲۰.</ref>
-امام سجاد عليه السّلام از بردبارترين مردم بوده و بسيار خشم خود را فرو مى‌خورد.ص۳۱. از نمونه‌هاى بارز بردبارى امام سجاد عليه السّلام اين است كه مردى به او تهمت زده و بسيار دشنامش داد امام عليه السّلام فرمود: «اگر ما آنچنانيم كه گفتى خدا ما را بيامرزد و اگر ما چنانكه گفتى نبوديم خداوند تو را بيامرزد»ج۶ ص۳۱.
-همه مورخان بر اين مطلب اتفاق‌نظر دارند كه امام سجاد از سخاوتمندترين افراد بوده و دست بخشش او همواره بر فقرا و مساكين گشوده بوده است و از جود و بخشش وى داستان‌هايى نقل كرده‌اند:در كرم و سخاوتش همين بس كه هرروز ظهر در خانه‌اش نهار عمومى مى‌داد[4]. 3. امام سجاد عليه السّلام به صورت پنهانى متكفل مخارج يكصد خانه بود كه در هركدام از آن عده‌اى از مردم زندگى مى‌كردند.ص۳۲.
-الف- گرامى داشتن فقيران‌ امام عليه السّلام با فقيران همنشينى نموده و مواظب بود تا احساسات و عواطف آنان به هيچ نحو جريحه‌دار نشود، هنگامى كه به سائلى چيزى مى‌داد او را مى‌بوسيد تا اينكه سائل احساس ذلت نكند[1] و چون گدايى به سراغش مى‌آمد او را چنين خطاب مى‌كرد: خوش آمدى اى كسى كه توشه سفر آخرت مرا بر دوش مى‌كشى‌ص۳۳.
-ايشان بسيار با فقرا و مستمندان مهربان و دلسوز بود و از اينكه يتيمان، بيچارگان، مستمندان، زمينگيرشدگان و همه بخت‌برگشتگان جامعه بر سفره‌اش بنشينند بسيار خشنود مى‌گرديد. او با دست خويش لقمه در دهان آنان مى‌نهاد[3] همچنانكه شب‌ها غذا و هيزم را بر دوش خود به درب خانه ايشان حمل مى‌نمود. مهربانى امام سجاد عليه السّلام با مستمندان به اندازه‌اى بود كه هيچگاه از چيدن محصول نخلستان در شب خوشش نمى‌آمد؛ چون فقرا فقط روزها به نخلستان‌هاى در حال چيدن مى‌رفتند و چيدن محصول در شب باعث محروم شدن آنان مى‌گرديد.ص۳۳.
+== ویژگی‌ها ==
+امام سجاد به عبادت بسیار، خشیت در برابر خداوند و گزاردن [[حج در قرآن|حج‌های]] متعدد مشهور است. در وصف عبادت و مقام خوف و خشیت وی گفته‌اند که در هنگام وضوگرفتن رنگ چهره‌اش زرد می‌شد و چون از او سبب این حال را می‌پرسیدند می‌گفت، می‌دانید برای ایستادن در برابر چه کسی آماده می‌شوم. بنابر روایتی از امام صادق(ع)، امام سجاد شبیه‌ترین فرد از [[اهل‌بیت(ع)]] به [[امام علی(ع)]] از نظر بینش و رفتار بود.<ref>باغستانی، اسماعیل، و سیدمحمد عمادی حائری، «السجّاد، امام»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۳، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۹۶ش، ذیل مدخل.</ref> از دیگر ویژگی‌های امام سجاد به [[حلم]] و صبر، جرات و شجاعت، عبادت و تواضع او اشاره کرده‌اند.<ref>قرائتی، محسن، درس‌هایی از قرآن، «[http://lib.eshia.ir/13430/1/320/ویژگی_امام_سجاد امام سجاد(ع)، اولی الامر]»، ۱۳۶۷ش، ص۳۲۰.</ref>
-نهى امام عليه السّلام از راندن سائل‌
+درباره رعایت حقوق حیوانات توسط امام سجاد(ع) گفته شده که وی بیست بار به مکّه رفت، امّا یک مرتبه به شتر خودش تازیانه نزد.<ref>قرائتی، محسن، درس‌هایی از قرآن، «[http://lib.eshia.ir/13430/1/320/ویژگی_امام_سجاد امام سجاد(ع)، اولی الامر]»، ۱۳۶۷ش، ص۳۲۰.</ref>
-امام عليه السّلام به دليل تبعات سوئى كه اين كار داشت از قبيل از بين رفتن نعمت‌ها، يا نزول ناگهانى عذاب، از اين كار به شدت نهى مى‌كردند.ص۳۴.
+امام سجاد(ع) را از بردبارترین مردم دانسته‌اند که بسیار خشم خود را فرومی‌خورد. از نمونه‌های بارز بردباری امام سجاد(ع) این است که مردی به او تهمت زده و بسیار دشنامش داد امام(ع) فرمود: «اگر ما آنچنانیم که گفتی خدا ما را بیامرزد و اگر ما چنان‌که گفتی نبودیم خداوند تو را بیامرزد»<ref>حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بیتا،  ج۶ ص۳۱.</ref> درباره شجاعت امام سجاد گفته‌اند در مجلس شام، یزید به امام سجاد جسارت کرد و گفت: دیدی خدا با شما چه کار کرد؟ فرمود: خدا هرچه کرد لطف بود، امّا تو به جهنم می‌روی.<ref>قرائتی، محسن، درس‌هایی از قرآن، «[http://lib.eshia.ir/13430/1/320/ویژگی_امام_سجاد امام سجاد(ع)، اولی الامر]»، ۱۳۶۷ش، ص۳۲۰.</ref>
-از كارهايى كه امام عليه السّلام در زندگى شريف خود به آن اشتياق بسيار داشتند تصدق بر فقيران براى رفع ناراحتى و نشاط بخشيدن به زندگى آنان بوده و ديگران را نيز به اين كار تشويق مى‌نمودند، به اين‌جهت كه اين عمل نزد خداوند داراى اجرى بس بزرگ است، مى‌فرمود: هيچ‌كسى بر مستمند مستضعفى صدقه نمى‌دهد مگر اين‌كه دعاى مسكين در همان ساعت در حق وى به اجابت مى‌رسد.ص۳۵.
+=== انفاق امام سجاد ===
+از مهمترین ویژگی امام سجاد [[انفاق در قرآن|انفاق]] او به فقرا بود. گفته شده هرروز ظهر در خانه‌اش نهار عمومی می‌داد.<ref>حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بیتا، ج۶، ص۳۲.</ref>
-امام عليه السّلام بادام و شكر صدقه مى‌داد در اين‌باره سؤال شد، اين آيه را تلاوت فرمودند: لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ؛ به مقام برتر نايل نشويد مگر اينكه از آنچه دوست‌تر مى‌داريد انفاق كنيدص۳۶.
+امام سجاد(ع) بسیار با فقرا و مستمندان مهربان و دلسوز بود و از اینکه یتیمان، بیچارگان، مستمندان، زمینگیرشدگان و همه بخت‌برگشتگان جامعه بر سفره‌اش بنشینند بسیار خشنود می‌گردید. او با دست خویش لقمه در دهان آنان می‌نهاد همچنانکه شب‌ها غذا و هیزم را بر دوش خود به درب خانه ایشان حمل می‌نمود. مهربانی امام سجاد(ع) با مستمندان به اندازه‌ای بود که هیچگاه از چیدن محصول نخلستان در شب خوشش نمی‌آمد؛ چون فقرا فقط روزها به نخلستان‌های در حال چیدن می‌رفتند و چیدن محصول در شب باعث محروم شدن آنان می‌گردید. گفته شده امام سجاد(ع) به صورت پنهانی متکفل مخارج یکصد خانه بود که در هرکدام از آن عده‌ای از مردم زندگی می‌کردند.<ref>حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بی‌تا، ج۶، ص۳۳.</ref>
-امام عليه السّلام دو مرتبه اموال خود را دو قسمت كرده يك قسمت را براى خود نگاه داشته و قسمت ديگر را بر فقرا و مستمندان تصدق كرد.۳۷.
+امام سجاد(ع) با فقیران همنشینی نموده و مواظب بود تا احساسات و عواطف آنان به هیچ نحو جریحه‌دار نشود، هنگامی که به سائلی چیزی می‌داد او را می‌بوسید تا اینکه سائل احساس ذلت نکند و چون گدایی به سراغش می‌آمد او را چنین خطاب می‌کرد: خوش آمدی ای کسی که توشه سفر آخرت مرا بر دوش می‌کشی‌. امام سجاد(ع) به دلیل تبعات سوئی که راندن سائل داشت از قبیل از بین رفتن نعمت‌ها، یا نزول ناگهانی عذاب، از این کار به شدت نهی می‌کرد.<ref>حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بی‌تا، ج۶، ص۳۳ و ۳۴.</ref>
-محبوب‌ترين چيز نزد امام سجاد عليه السّلام صدقه دادن پنهانى بود تا كسى او را نشناسد، او مى‌خواست تا تنها پيوندش با نيازمندانى كه به آن كمك مى‌كرد محبت خداى متعال و برادرى مستحكم اسلامى با نيازمندان جامعه باشد، امام عليه السّلام در راه ترغيب به اين عمل مى‌فرمودند: «صدقه پنهان آتش غضب خداوند را فرومى‌نشاند.ص۳۷
+از کارهایی که امام(ع) در زندگی خود به آن اشتیاق بسیار داشت تصدق بر فقیران برای رفع ناراحتی و نشاط بخشیدن به زندگی آنان بوده و دیگران را نیز به این کار تشویق می‌نمودند، به این‌جهت که این عمل نزد خداوند دارای اجری بزرگ است، می‌فرمود: هیچ‌کسی بر مستمند مستضعفی صدقه نمی‌دهد مگر این‌که دعای مسکین در همان ساعت در حق وی به اجابت می‌رسد. امام(ع) دو مرتبه اموال خود را دو قسمت کرده یک قسمت را برای خود نگاه داشته و قسمت دیگر را بر فقرا و مستمندان تصدق کرد.<ref>حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بیتا، ج۶، ص۳۵ و ۳۶.</ref>
-امام عليه السّلام در تمام نيكوكارى‌ها و كمك‌هايى كه به فقرا مى‌كرد جز خدا و آخرت چيز ديگرى را نمى‌جست و صدقات و بخشش‌هاى او آلوده به هيچ غرض دنيوى نبود.ص۳۸.<ref>حكيم، سيد منذر؛ مترجم عباس جلالي،  پيشوايان هدايت، قم، مجمع جهانى اهل بيت( عليهم السلام)، بیتا، ج۶، ص</ref>
+محبوب‌ترین چیز نزد امام سجاد(ع) صدقه دادن پنهانی بود تا کسی او را نشناسد. امام(ع) در راه ترغیب به این عمل می‌فرمودند: «صدقه پنهان آتش غضب خداوند را فرومی‌نشاند». امام (ع) در تمام نیکوکاری‌ها و کمک‌هایی که به فقرا می‌کرد جز خدا و آخرت چیز دیگری را نمی‌جست و صدقات و بخشش‌های او آلوده به هیچ غرض دنیوی نبود.<ref>حکیم، سید منذر؛ مترجم عباس جلالی، پیشوایان هدایت، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام)، بیتا، ج۶، ص۳۷ و ۳۸.</ref>
 == منابع ==