فواید نمازهای نافله: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(تکمیل پاورقی‌ها، ویرایش جزیی.)
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۵: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
[[نافله]] در اصل بر جمیع اعمال مستحبی و مطلوب اطلاق می‌شود، ولی در اصطلاح فقها نافله بر یک قسم خاصی از نمازهای مستحبی اطلاق می‌شود که اقامه آن‌ها واجب نیست اما از جایگاه ارزشی والایی در روایات و دستورات دینی برخوردارند. تعداد رکعت‌های نمازهای نافله در شبانه‌روز، به‌ غیر از روز جمعه، ۳۴ رکعت است که قبل یا بعد از نمازهای واجب اقامه می‌شوند.
روایات اسلامی ثواب و فضیلت‌های زیادی برای نمازهای نافله برشمرده‌اند. از جمله اینکه نشان شیعیان و سبب تقرب مؤمن به خداوند است. در برخی روایات آمده که نماز نافله، آنچه که در نماز واجب تباه شده است را جبران می‌کند. برای نماز شب و نافله نماز صبح نیز در احادیث، فضیلت‌های زیادی گفته شده است از جمله رزق و برآورده‌شدن حاجات.
 
== نمازهای نافله ==
کلمه نافله از ماده «نفل» به معنای زیادی است‏.<ref>طباطبايى، محمدحسين، الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۲۴۱.</ref> [[نمازهای نافله]]، نمازهای مستحبی هستند که پیش و پس از نمازهای واجب خوانده می‌شوند. تعداد رکعت‌های نمازهای نافله در شبانه‌روز، به غیر از روز جمعه، ۳۴ رکعت است که قبل یا بعد از نمازهای واجب اقامه می‌شوند. هشت رکعت آن نافله ظهر و هشت رکعت نافله عصر و چهار رکعت نافله مغرب و دو رکعت نافله عشا و یازده رکعت نافله شب و دو رکعت نافله صبح می‌باشد و چون دو رکعت نافله عشا را بنابر احتیاط واجب باید نشسته خواند، یک رکعت حساب می‌شود. ولی در روز جمعه بر شانزده رکعت نافله ظهر و عصر، چهار رکعت اضافه می‌شود. از یازده رکعت نافله شب، هشت رکعت آن باید به نیت نافله شب و دو رکعت آن به نیت نماز شفع و یک رکعت آن، به نیت نماز وتر خوانده شود.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ص۱۰۷.</ref>


== نافله در قرآن ==
== نافله در قرآن ==
كلمه نافله از ماده «نفل» به معناى زيادى است‏.<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسير الميزان، ج۱۳، ص: ۲۴۱.
در قرآن به پیامبر(ص) سفارش شده است در پاسی از شب نماز نافله بخواند:{{قرآن|وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَکَ عَسَیٰ أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقَامًا مَحْمُودًا|ترجمه=و پاسی از شب را زنده بدار، تا برای تو [به منزله] نافله‌ای باشد، امید که پروردگارت تو را به مقامی ستوده برساند.|سوره=اسراء|آیه=۷۹}} خداوند نتیجه نماز شب برای پیامبر(ص) را رسیدن به مقام محمود می‌داند. روایات اسلامی، اعم از روایات [[اهل بیت(ع)]] و روایاتی که از طرق اهل تسنن نقل شده است مقام محمود را به عنوان مقام شفاعت کبری تفسیر کرده است‏.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۲۲۵.</ref>
 
</ref> در قرآن به پیامبر سفارش شده است در پاسی از شب نماز نافله بخواند:{{قرآن|وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَىٰ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا|ترجمه=و پاسى از شب را زنده بدار، تا براى تو [به منزله‌] نافله‌اى باشد، اميد كه پروردگارت تو را به مقامى ستوده برساند.|سوره=اسراء|آیه=۷۹}} خداوند نتیجه نماز شب برای پیامبر را رسیدن به مقام محمود می‌داند. روايات اسلامى، اعم از روايات اهل بيت (ع) و رواياتى كه از طرق اهل تسنن نقل شده است مقام محمود را به عنوان مقام شفاعت كبرى تفسير كرده است‏.<ref>مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ج۱۲، ص: ۲۲۵.</ref>
 
== اهمیت و ثواب نوافل با استناد بر روایات ==
* برخی از روایات ترک نوافل را موجب عذاب دانسته است،<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه (تحقیق مؤسسه آل البیت)، قم، مهر، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۴۷.</ref> که مبین اهمیت آن‌ها بوده و بر اقامه نوافل تأکید دارد.
 
* در برخی دیگر از روایات، خواندن ۵۱ رکعت نماز واجب و مستحب را علامتی بر تعهد شیعیان شمرده است: [[امام صادق]](ع) می‌فرماید: «[[شیعیان]] ما اهل پرهیزکاری و کوشش در عبادت و وفا و امانتداری و زهد و عبادتند، در شبانه روز پنجاه‌ویک رکعت نماز می‌گزارند، شب بیدارند و روز را به روزه می‌گذرانند، زکات اموالشان را می‌پردازند و به زیارت خانه خدا می‌روند و از هر حرامی دوری می‌کنند.»<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه (تحقیق مؤسسه آل البیت)، قم، مهر، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق، ج۲۶، ص۵۷.</ref>
 
* طبق روایات نمازهای مستحبی و نافله‌، اسبابی برای جبران نقص فرائض و قبولی آن‌هاست.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه (تحقیق مؤسسه آل البیت)، قم، مهر، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق، ج۲۶، ص۷۴.</ref> چون انسان هر اندازه مراقب اعمال واجب و به‌خصوص نمازهای واجب خود باشد، باز هم اهل سهو و نسیان بوده و خالی از امور منافی با واجبات نمی‌باشد، به‌همین دلیل خداوند مستحبات را وسیله‌ای برای جبران نواقص واجبات قرار داده است.
 
* عبادت و طاعت و به‌خصوص نماز به‌عنوان ستون و پایه محکم دین، هر اندازه بیشتر و دقیق‌تر انجام شود، باعث نزدیکی به خداوند شده و تکرار این تذکر با خصوصیات و ویژگی‌های آن، رابطه انسان را با حق تعالی و عالم غیب بیش از پیش محکم می‌کند.
 
* امام صادق(ع) نتیجه بندگی خالصانه به درگاه خداوند را به نقل از [[پیامبر]](ص) چنین توصیف می‌کند: پیامبر از جانب حق تعالی این گونه فرموده است: «... نزدیک نمی‌شود بسوی من بنده‌ای از بندگانم به چیزی که محبوب‌تر باشد پیش من از واجبات (یعنی اولین وسیله تقرب، انجام واجبات است) و همانا بنده نزدیک می‌شود و تقرب می‌جوید به من به سبب نافله، به گونه‌ای که دوست دارم او را، پس وقتی دوست داشتم او را، من گوش او می‌باشم که با او می‌شنود و چشمش که به آن می‌بیند و زبانش که به آن سخن می‌گوید و دستش که به آن اخذ می‌کند، اگر بخواند مرا، جواب می‌دهم او را و اگر از من چیزی بخواهد عطا می‌کنم به او.»<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، شرح مولی مازندرانی، محمد صالح، بی تا، بی نا، ج۹، ص۴۲۸.</ref>


نماز شب از نمازهای بسیار با فضیلت است و در سوره‌های [[سوره مزّمل|مزّمل]] و [[سوره مدّثر|مدّثر]] آمده است‏. در روایات آمده است که تمام انبیا نماز شب داشتند. نماز شب، رمز سلامتی بدن و روشنایی قبر است. نماز شب، در اخلاق، رزق، برطرف شدن اندوه، ادای دین و نورچشم مؤثّر است.<ref>قرائتی محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ اول، ۱۳۸۸، ج۵، ص۱۰۴.</ref>


== اهمیت و ثواب نوافل ==
* در برخی از روایات، خواندن ۵۱ رکعت نماز واجب و مستحب را علامتی بر تعهد شیعیان شمرده است: [[امام صادق]](ع) می‌فرماید: {{عربی|شیعیان ما اهل پرهیزکاری و کوشش در عبادت و وفا و امانتداری و زهد و عبادتند، در شبانه روز پنجاه و یک رکعت نماز می‌گزارند، شب بیدارند و روز را به روزه می‌گذرانند، زکات اموال‌شان را می‌پردازند و به زیارت خانه خدا می‌روند و از هر حرامی دوری می‌کنند.}}<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق، ج۲۶، ص۵۷.</ref>
* طبق روایات نمازهای مستحبی و نافله، اسبابی برای جبران نقص فرائض و قبولی آن‌هاست.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق، ج۲۶، ص۷۴.</ref> چون انسان هر اندازه مراقب اعمال واجب و به‌خصوص نمازهای واجب خود باشد، باز هم اهل سهو و نسیان بوده و خالی از امور منافی با واجبات نمی‌باشد، به‌همین دلیل خداوند مستحبات را وسیله‌ای برای جبران نواقص واجبات قرار داده است.
* عبادت و طاعت و به‌خصوص نماز به‌عنوان ستون و پایه محکم دین، هر اندازه بیشتر و دقیق‌تر انجام شود، باعث نزدیکی به خداوند شده و تکرار این تذکر با خصوصیات و ویژگی‌های آن، رابطه انسان را با حق تعالی و عالم غیب بیش از پیش محکم می‌کند. [[امام کاظم(ع)]] می‌فرماید: {{عربی|نمازهای نافله، وسیله تقرّب هر مؤمن است.}}<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، شناخت نامه نماز، ج۲، ص۷۵۵.</ref>
* امام صادق(ع) نتیجه بندگی خالصانه به درگاه خداوند را به نقل از [[پیامبر(ص)]] چنین توصیف می‌کند: پیامبر از جانب حق تعالی این گونه فرموده است: {{عربی|... نزدیک نمی‌شود بسوی من بنده‌ای از بندگانم به چیزی که محبوب‌تر باشد پیش من از واجبات (یعنی اولین وسیله تقرب، انجام واجبات است) و همانا بنده نزدیک می‌شود و تقرب می‌جوید به من به سبب نافله، به گونه‌ای که دوست دارم او را، پس وقتی دوست داشتم او را، من گوش او می‌باشم که با او می‌شنود و چشمش که به آن می‌بیند و زبانش که به آن سخن می‌گوید و دستش که به آن اخذ می‌کند، اگر بخواند مرا، جواب می‌دهم او را و اگر از من چیزی بخواهد عطا می‌کنم به او.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، شرح مولی مازندرانی، محمد صالح، بی تا، بی نا، ج۹، ص۴۲۸.</ref>


{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
* شرح چهل حدیث، امام خمینی (ره)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش، ص۵۸۱ به بعد.
* شرح چهل حدیث، امام خمینی (ره)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش، ص۵۸۱ به بعد.


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
خط ۴۳: خط ۳۴:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه = شد
  | نمایه = شد
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =  
  | بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}


[[رده:نافله]]
[[رده:نافله]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۶

سؤال

فواید نمازهای نافله چیست؟

روایات اسلامی ثواب و فضیلت‌های زیادی برای نمازهای نافله برشمرده‌اند. از جمله اینکه نشان شیعیان و سبب تقرب مؤمن به خداوند است. در برخی روایات آمده که نماز نافله، آنچه که در نماز واجب تباه شده است را جبران می‌کند. برای نماز شب و نافله نماز صبح نیز در احادیث، فضیلت‌های زیادی گفته شده است از جمله رزق و برآورده‌شدن حاجات.

نمازهای نافله

کلمه نافله از ماده «نفل» به معنای زیادی است‏.[۱] نمازهای نافله، نمازهای مستحبی هستند که پیش و پس از نمازهای واجب خوانده می‌شوند. تعداد رکعت‌های نمازهای نافله در شبانه‌روز، به غیر از روز جمعه، ۳۴ رکعت است که قبل یا بعد از نمازهای واجب اقامه می‌شوند. هشت رکعت آن نافله ظهر و هشت رکعت نافله عصر و چهار رکعت نافله مغرب و دو رکعت نافله عشا و یازده رکعت نافله شب و دو رکعت نافله صبح می‌باشد و چون دو رکعت نافله عشا را بنابر احتیاط واجب باید نشسته خواند، یک رکعت حساب می‌شود. ولی در روز جمعه بر شانزده رکعت نافله ظهر و عصر، چهار رکعت اضافه می‌شود. از یازده رکعت نافله شب، هشت رکعت آن باید به نیت نافله شب و دو رکعت آن به نیت نماز شفع و یک رکعت آن، به نیت نماز وتر خوانده شود.[۲]

نافله در قرآن

در قرآن به پیامبر(ص) سفارش شده است در پاسی از شب نماز نافله بخواند:﴿وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَکَ عَسَیٰ أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقَامًا مَحْمُودًا؛ و پاسی از شب را زنده بدار، تا برای تو [به منزله] نافله‌ای باشد، امید که پروردگارت تو را به مقامی ستوده برساند.(اسراء:۷۹) خداوند نتیجه نماز شب برای پیامبر(ص) را رسیدن به مقام محمود می‌داند. روایات اسلامی، اعم از روایات اهل بیت(ع) و روایاتی که از طرق اهل تسنن نقل شده است مقام محمود را به عنوان مقام شفاعت کبری تفسیر کرده است‏.[۳]

نماز شب از نمازهای بسیار با فضیلت است و در سوره‌های مزّمل و مدّثر آمده است‏. در روایات آمده است که تمام انبیا نماز شب داشتند. نماز شب، رمز سلامتی بدن و روشنایی قبر است. نماز شب، در اخلاق، رزق، برطرف شدن اندوه، ادای دین و نورچشم مؤثّر است.[۴]

اهمیت و ثواب نوافل

  • در برخی از روایات، خواندن ۵۱ رکعت نماز واجب و مستحب را علامتی بر تعهد شیعیان شمرده است: امام صادق(ع) می‌فرماید: «شیعیان ما اهل پرهیزکاری و کوشش در عبادت و وفا و امانتداری و زهد و عبادتند، در شبانه روز پنجاه و یک رکعت نماز می‌گزارند، شب بیدارند و روز را به روزه می‌گذرانند، زکات اموال‌شان را می‌پردازند و به زیارت خانه خدا می‌روند و از هر حرامی دوری می‌کنند.»[۵]
  • طبق روایات نمازهای مستحبی و نافله، اسبابی برای جبران نقص فرائض و قبولی آن‌هاست.[۶] چون انسان هر اندازه مراقب اعمال واجب و به‌خصوص نمازهای واجب خود باشد، باز هم اهل سهو و نسیان بوده و خالی از امور منافی با واجبات نمی‌باشد، به‌همین دلیل خداوند مستحبات را وسیله‌ای برای جبران نواقص واجبات قرار داده است.
  • عبادت و طاعت و به‌خصوص نماز به‌عنوان ستون و پایه محکم دین، هر اندازه بیشتر و دقیق‌تر انجام شود، باعث نزدیکی به خداوند شده و تکرار این تذکر با خصوصیات و ویژگی‌های آن، رابطه انسان را با حق تعالی و عالم غیب بیش از پیش محکم می‌کند. امام کاظم(ع) می‌فرماید: «نمازهای نافله، وسیله تقرّب هر مؤمن است.»[۷]
  • امام صادق(ع) نتیجه بندگی خالصانه به درگاه خداوند را به نقل از پیامبر(ص) چنین توصیف می‌کند: پیامبر از جانب حق تعالی این گونه فرموده است: «... نزدیک نمی‌شود بسوی من بنده‌ای از بندگانم به چیزی که محبوب‌تر باشد پیش من از واجبات (یعنی اولین وسیله تقرب، انجام واجبات است) و همانا بنده نزدیک می‌شود و تقرب می‌جوید به من به سبب نافله، به گونه‌ای که دوست دارم او را، پس وقتی دوست داشتم او را، من گوش او می‌باشم که با او می‌شنود و چشمش که به آن می‌بیند و زبانش که به آن سخن می‌گوید و دستش که به آن اخذ می‌کند، اگر بخواند مرا، جواب می‌دهم او را و اگر از من چیزی بخواهد عطا می‌کنم به او.»[۸]


مطالعه بیشتر

  • شرح چهل حدیث، امام خمینی (ره)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش، ص۵۸۱ به بعد.

منابع

  1. طباطبايى، محمدحسين، الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۲۴۱.
  2. امام خمینی، توضیح المسائل، ص۱۰۷.
  3. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۲۲۵.
  4. قرائتی محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ اول، ۱۳۸۸، ج۵، ص۱۰۴.
  5. حر عاملی، وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق، ج۲۶، ص۵۷.
  6. حر عاملی، وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق، ج۲۶، ص۷۴.
  7. محمدی ری‌شهری، محمد، شناخت نامه نماز، ج۲، ص۷۵۵.
  8. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، شرح مولی مازندرانی، محمد صالح، بی تا، بی نا، ج۹، ص۴۲۸.